Το τελευταίο αντίο στην Άλκη Ζέη
Στο πλευρό του Γιώργου Σεβαστίκογλου αναπαύεται από σήμερα η 'Αλκη Ζέη.
Στο Α΄Νεκροταφείο αποχαιρέτησαν την αγαπημένη συγγραφέα, διαδοχικές γενιές αναγνωστών που μεγάλωσαν με τα βιβλία της, η οικογένεια, φίλοι, ομότεχνοι και συνεργάτες της.
Τα παιδιά της, η Ειρήνη και ο σκηνοθέτης Πέτρος Σεβασίκογλου, τα δύο εγγόνια της, ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας, συνοδοιπόρος της στην τριπλή εξορία Τασκένδη- Μόσχα-Παρίσι, ο επίσης δια βίου φίλος της, Τίτος Πατρίκιος, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Μουζάλας, Θεανώ Φωτίου, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, ανάμεσα τους η Ξένια Καλογεροπούλου, ο Τάκης Tζαμαργιάς, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ο Δημήτρης Τάρλοου, η Ζυράννα Ζατέλη, φίλοι της από διάφορες περιόδους της ζωής της -Μίλτος Κύρκος, Δημήτρης Πλουμπίδης, Νίκος Μπελογιάννης, Ελένη Μπάτση, Οδυσσέας Βουδούρης, Αλεξάνδρα Μητσοτάκη και δεκάδες άλλοι, συνόδευσαν την 'Αλκη Ζέη με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα και βαθιά συγκίνηση, υπό τους ήχους μουσικής Χατζιδάκι, «Τα παιδιά κάτω στον κάμπο», στην τελευταία της κατοικία.
«Κανένας συγγραφέας δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ηρωίδα μυθιστορήματος με μια ζωή σαν την δική σου και με τον δικό σου χαρακτήρα. Μια ηρωίδα με τα δυο της πόδια να πατάνε γερά στη γη, πραγματική διανοούμενη και συγχρόνως παιχνιδιάρα. Επειδή ήσουν αυτή που ήσουν έχεις αφήσει σε όλους που είναι σήμερα εδώ και σε χιλιάδες άλλους, κάτι το σπουδαίο, το μεγάλο» αποχαιρέτησε με τρυφερότητα την 'Αλκη Ζέη η εγγονή της, 'Αννα, εκ μέρους της οικογένειας.
Η αδελφή της 'Αλκης Ζέη, η Λενούλα, στην οποία αναφέρεται στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της «Μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο», και με την οποία «πέρασαν τη ζωή δίπλα-δίπλα, σαν δίδυμες» αποχαιρέτησε την 'Αλκη Ζέη σε μήνυμα της, καθώς λόγοι υγείας δεν της επέτρεψαν να παραβρεθεί.
«Όταν κανείς αρχίσει να αναφέρεται στην 'Αλκη δεν μπορεί να σταματήσει, γιατί και η ζωή και το έργο της είναι τεράστια» είπε ο Τίτος Πατρίκιος στον επικήδειο που εκφώνησε για την αγαπημένη του φίλη, η οποία, όπως είπε ο ποιητής, έσπασε για πρώτη φορά το καθιερωμένο εδώ και χρόνια ραντεβού τους του Σαββάτου, το οποίο είχαν επιβεβαιώσει τηλεφωνικά μια μέρα πριν τον θάνατό της. «Η 'Αλκη Ζέη έχει γράψει βιβλία για παιδιά που είναι και για μεγάλους, εξάλλου όλα τα μεγάλα έργα για παιδιά είναι και για μεγάλους» είπε ο Τίτος Πατρίκιος. «Έδωσε επίσης υπέροχα βιβλία και σε δύο άλλους τομείς της πεζογραφίας. Το αυτοβιογραφικό ''Με μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο'' που είναι το ωραιότερο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα δίπλα στο ''Τότε που ζούσαμε'' του Ασημάκη Πανσέληνου.
Και την «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» το ωραιότερο, πιστεύω, μεταπολεμικό μυθιστόρημα, μαζί με την Τριλογία του Τσίρκα και με «Το κιβώτιο» του 'Αρη Αλεξάνδρου. Αναπλάθει όλα όσα ζήσαμε και όλα όσα τα οποία κάποιοι ισχυρίζονται ότι τα έχουν ζήσει χωρίς να τα έχουν ζήσει, απλώς για να αποκομίσουν κάποιο όφελος. Όλα τα μεγάλα γεγονότα της ζωής της, που ήταν γεγονότα του τόπου μας, αισθανόμουν κι εγώ να τα ζω με τον τρόπο μου, πολλές φορές μαζί με την 'Αλκη: μαζί στον Πόλεμο του ΄40, και στην ΕΠΟΝ, και στις μάχες του Δεκέμβρη, και στα μετεδεκεμβριανά με τους ''Ενωμένους Καλλιτέχνες'' - τότε ο Γιώργος Σεβαστίκογλου συνδέθηκε πολύ με τους γονείς μου- και τον Εμφύλιο. Την Τασκένδη δεν την ζήσαμε μαζί, αλλά ζήσαμε αντίστοιχα γεγονότα, εκείνη στην Τασκένδη κι εγώ στη Μακρόνησο. Μετά, επί χούντας στο Παρίσι, προσπαθώντας πάντα να κάνουμε κάποια ενέργεια αντιχουντική».
Επικήδειο εκφώνησε επίσης ο εκδότης του οίκου «Μεταίχμιο» Νώντας Παπαγεωργίου: «Έλεγες ότι ο μεγαλύτερος φόβος σου ήταν ο φασισμός, πίστευες ότι τα παιδιά πρέπει να αντιστέκονται στην βία και να ανέχονται την διαφορετικότητα, απέφευγες τον διδακτισμό και τις συμβουλές. Η στάση ζωής σου ήταν σταθερό παράδειγμα και πρότυπο» ανέφερε μεταξύ άλλων.
Ακόμα, ο Γιώργος Χουλιάρας, πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι η 'Αλκη Ζέη «ήταν στην δική μας φαντασία ένα από εκείνα τα μυθιστορηματικά πρόσωπα, που η δική της φαντασία ανέδειξε οξύνοντας και κάνοντας πιο δημιουργική την δική μας. Η ζωή της υπήρξε μυθιστορηματική γεμάτη τόπους ζεστασιάς και εξορίας» και τέλος, η επιμελήτρια των βιβλίων της, Ελένη Μπούρα.
Στο Α΄Νεκροταφείο αποχαιρέτησαν την αγαπημένη συγγραφέα, διαδοχικές γενιές αναγνωστών που μεγάλωσαν με τα βιβλία της, η οικογένεια, φίλοι, ομότεχνοι και συνεργάτες της.
Τα παιδιά της, η Ειρήνη και ο σκηνοθέτης Πέτρος Σεβασίκογλου, τα δύο εγγόνια της, ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας, συνοδοιπόρος της στην τριπλή εξορία Τασκένδη- Μόσχα-Παρίσι, ο επίσης δια βίου φίλος της, Τίτος Πατρίκιος, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Μουζάλας, Θεανώ Φωτίου, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, ανάμεσα τους η Ξένια Καλογεροπούλου, ο Τάκης Tζαμαργιάς, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ο Δημήτρης Τάρλοου, η Ζυράννα Ζατέλη, φίλοι της από διάφορες περιόδους της ζωής της -Μίλτος Κύρκος, Δημήτρης Πλουμπίδης, Νίκος Μπελογιάννης, Ελένη Μπάτση, Οδυσσέας Βουδούρης, Αλεξάνδρα Μητσοτάκη και δεκάδες άλλοι, συνόδευσαν την 'Αλκη Ζέη με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα και βαθιά συγκίνηση, υπό τους ήχους μουσικής Χατζιδάκι, «Τα παιδιά κάτω στον κάμπο», στην τελευταία της κατοικία.
«Κανένας συγγραφέας δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ηρωίδα μυθιστορήματος με μια ζωή σαν την δική σου και με τον δικό σου χαρακτήρα. Μια ηρωίδα με τα δυο της πόδια να πατάνε γερά στη γη, πραγματική διανοούμενη και συγχρόνως παιχνιδιάρα. Επειδή ήσουν αυτή που ήσουν έχεις αφήσει σε όλους που είναι σήμερα εδώ και σε χιλιάδες άλλους, κάτι το σπουδαίο, το μεγάλο» αποχαιρέτησε με τρυφερότητα την 'Αλκη Ζέη η εγγονή της, 'Αννα, εκ μέρους της οικογένειας.
Η αδελφή της 'Αλκης Ζέη, η Λενούλα, στην οποία αναφέρεται στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της «Μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο», και με την οποία «πέρασαν τη ζωή δίπλα-δίπλα, σαν δίδυμες» αποχαιρέτησε την 'Αλκη Ζέη σε μήνυμα της, καθώς λόγοι υγείας δεν της επέτρεψαν να παραβρεθεί.
«Όταν κανείς αρχίσει να αναφέρεται στην 'Αλκη δεν μπορεί να σταματήσει, γιατί και η ζωή και το έργο της είναι τεράστια» είπε ο Τίτος Πατρίκιος στον επικήδειο που εκφώνησε για την αγαπημένη του φίλη, η οποία, όπως είπε ο ποιητής, έσπασε για πρώτη φορά το καθιερωμένο εδώ και χρόνια ραντεβού τους του Σαββάτου, το οποίο είχαν επιβεβαιώσει τηλεφωνικά μια μέρα πριν τον θάνατό της. «Η 'Αλκη Ζέη έχει γράψει βιβλία για παιδιά που είναι και για μεγάλους, εξάλλου όλα τα μεγάλα έργα για παιδιά είναι και για μεγάλους» είπε ο Τίτος Πατρίκιος. «Έδωσε επίσης υπέροχα βιβλία και σε δύο άλλους τομείς της πεζογραφίας. Το αυτοβιογραφικό ''Με μολύβι Φάμπερ νούμερο δύο'' που είναι το ωραιότερο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα δίπλα στο ''Τότε που ζούσαμε'' του Ασημάκη Πανσέληνου.
Και την «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» το ωραιότερο, πιστεύω, μεταπολεμικό μυθιστόρημα, μαζί με την Τριλογία του Τσίρκα και με «Το κιβώτιο» του 'Αρη Αλεξάνδρου. Αναπλάθει όλα όσα ζήσαμε και όλα όσα τα οποία κάποιοι ισχυρίζονται ότι τα έχουν ζήσει χωρίς να τα έχουν ζήσει, απλώς για να αποκομίσουν κάποιο όφελος. Όλα τα μεγάλα γεγονότα της ζωής της, που ήταν γεγονότα του τόπου μας, αισθανόμουν κι εγώ να τα ζω με τον τρόπο μου, πολλές φορές μαζί με την 'Αλκη: μαζί στον Πόλεμο του ΄40, και στην ΕΠΟΝ, και στις μάχες του Δεκέμβρη, και στα μετεδεκεμβριανά με τους ''Ενωμένους Καλλιτέχνες'' - τότε ο Γιώργος Σεβαστίκογλου συνδέθηκε πολύ με τους γονείς μου- και τον Εμφύλιο. Την Τασκένδη δεν την ζήσαμε μαζί, αλλά ζήσαμε αντίστοιχα γεγονότα, εκείνη στην Τασκένδη κι εγώ στη Μακρόνησο. Μετά, επί χούντας στο Παρίσι, προσπαθώντας πάντα να κάνουμε κάποια ενέργεια αντιχουντική».
Επικήδειο εκφώνησε επίσης ο εκδότης του οίκου «Μεταίχμιο» Νώντας Παπαγεωργίου: «Έλεγες ότι ο μεγαλύτερος φόβος σου ήταν ο φασισμός, πίστευες ότι τα παιδιά πρέπει να αντιστέκονται στην βία και να ανέχονται την διαφορετικότητα, απέφευγες τον διδακτισμό και τις συμβουλές. Η στάση ζωής σου ήταν σταθερό παράδειγμα και πρότυπο» ανέφερε μεταξύ άλλων.
Ακόμα, ο Γιώργος Χουλιάρας, πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι η 'Αλκη Ζέη «ήταν στην δική μας φαντασία ένα από εκείνα τα μυθιστορηματικά πρόσωπα, που η δική της φαντασία ανέδειξε οξύνοντας και κάνοντας πιο δημιουργική την δική μας. Η ζωή της υπήρξε μυθιστορηματική γεμάτη τόπους ζεστασιάς και εξορίας» και τέλος, η επιμελήτρια των βιβλίων της, Ελένη Μπούρα.