Ειρήνη Γκόγκουα: «Θέλω η Τέχνη να ανήκει σε όλους»
Η Ειρήνη Γκόγκουα μιλά στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» με αφορμή τα εγκαίνια της νέας της έκθεσης στο Πόρτο Χέλι που εγκαινιάζεται σήμερα 1η Αυγούστου
Ειρήνη Γκόγκουα. Το ξένο επίθετο προέρχεται από τον Γεωργιανό πατέρα της. Γνωρίστηκαν με την μητέρα της στο Ουζμπεκιστάν, στην Τασκένδη. Μητέρα και παππούς, πολιτικοί πρόσφυγες που βρέθηκαν εκεί με το παιδομάζωμα.
Eίναι ζωγράφος με έδρα το Ναύπλιο, όπου διατηρεί εδώ και είκοσι χρόνια οδοντιατρείο, και παράλληλα ασχολείται και με την ζωγραφική. Πλέον, έτοιμη να βγεί δυναμικά στον κλάδο.
«Η μητέρα μου ήταν οδοντίατρος και ο θείος μου και δέχθηκα κάποια πίεση να συνεχίσω την δουλειά τους. Η μητέρα μου μου έλεγε ότι θα μπορώ να ζωγραφίζω και παράλληλα να συνεχίσω το επάγγελμα. Εγώ σαν καλό και υπάκουο παιδί την άκουσα. Δεν είχε άδικο, όμως είναι πολύ δύσκολο να συνεργάζονται αυτά τα δυο. Βοηθάει το ένα το άλλο. Ευτυχώς που έχω μια ανεξάρτητη δουλειά που μπορώ να κανονίζω τα ωράρια μου.Είναι πολύ ευχάριστο να βοηθάω τους ανθρώπους μου έλεγε μια φίλη μου, αλλά εγώ ακόμα δεν το έχω δει έτσι, και δεν έχω συμφιλιωθεί με το κομμάτι της οδοντιατρικής που ασκώ σαν επάγγλεμα εδώ και είκοσι χρόνια», εξομολογείται στην στήλη με αφορμή τα σημερινά εγκαίνια της νέας της έκθεσης «Δαμάζοντας τα όνειρα» (1-9 Αυγούστου 2020) στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μίληση» στο Πόρτο Χέλι.
«Ήθελα πολύ να κάνω εκεί την έκθεση, έκανα την αίτηση και ο Δήμος Ερμιονίδας μου την ενέκρινε. Είναι καταπληκτικός χώρος πάνω στην Θάλασσα, με πευκόφυτη αυλή και μυρίζει υπέροχα, οπότε όλη μου η σκέψη είναι εκεί».
Η ίδια επιλέγει ποια έργα θα εκθέσει. «Έχει να κάνει με τον χώρο, με το τι θα μου βγάλει. Θα τον επισκεφτώ, θα τον αφουγκραστώ, και επειδή τώρα τελευταία έχει γίνει πολύ ισχυρό μέσα μου το γυναικείο κομμάτι, θα παρουσιάσω κάτι ανάμεσα σε αυτό και σε κάτι θαλασσινό. Αλλά αυτό θα μου το πει ο χώρος».
Η φαντασίωση της ήταν να φτιάχνει κρασιά και να ζωγραφίζει. «Μάλλον είναι το μοναχικό αυτό που μου αρέσει σε αυτά τα δυο. Φαίνομαι πολύ κοινωνική αλλά η μοναχικότητα μου ταιριάζει περισσότερο...».
«Στην ηλικία των 12 ετών έπιασα μολύβι και άρχισα το σχέδιο, βγάζοντας όγκους, σκιές, και προσπαθώντας να μιμηθώ ο, τι έβλεπα. Να φαίνεται όσο πιο αληθινό γίνεται».
Η πρώτη έκθεση ήρθε το 2006, στο Βουλευτικό, στο Ναύπλιο. «Ζορίστηκα. Αφού κρέμασα τα έργα και τα εξέθεσα ήθελα να εξαφανιστώ, μετά δεν είχα την ανάγκη της επικοινωνίας με τον κόσμο, αισθανόμουν πως τα έργα μου ήθελαν να επικοινωνήσουν. Ο πολύ κοντινός μου κύκλος δεν συμφωνούσε, θεωρούσε ότι δεν ήμουν έτοιμη. Ομως διαψεύστηκαν. Η έκθεση πήγε εκπληκτικά! Πούλησα δεκατέσσερις πίνακες. Αν και αυτό δεν είναι κριτήριο, μου έδωσε φόρα».
Μετά την πρώτη έκθεση όλα πήγαν πολύ πιο γρήγορα. Μετά από σχεδόν εννέα ατομικές εκθέσεις, τις ομαδικές δεν τις μετράει.
«Οι μόνες στιγμές που αισθάνομαι καλά είναι οι στιγμές της αγάπης και της ζωγραφικής»
«Δεν έχω μάθει να ζωγραφίζω με ακουαρέλες, λάδι.. Το πρώτο που είχα στην παιδική μου ηλικία ήταν με μολύβι. Από κει και μπρος ότι έμαθα ήταν από πειράματα, και με βοήθησαν να εξελιχθώ λίγο διαφορετικά από την κοινή γραμμή της ζωγραφικής. Την ζωγραφική την έχω πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη. Οι στιγμές που ζωγραφίζω είναι το μεγαλύτερο δώρο που μου έχει δοθεί. Οι μόνες στιγμές που αισθάνομαι καλά είναι οι στιγμές της αγάπης και της ζωγραφικής. Δεν θέλω να σπαταλάω τον χρόνο μου, και θεωρώ ότι ο μόνος χρόνος που δεν τον σπαταλάω είναι ο χρόνος που ζωγραφίζω και αγαπάω την οικογένεια μου, τα παιδιά μου...»
Για εκείνη η Τέχνη δεν έχει όρια και δεν έχει πρέπει και δεν μας χρειάζεται, εμείς την χρειαζόμαστε. Δεν γεννιέται, δεν πεθαίνει, δεν ανήκει ούτε στον καλλιτέχνη ούτε στον γκαλερίστα, στον συλλέκτη, στο μουσείο. «Θεωρώ ότι είναι κάτι πολύ πιο μεγάλο, και ότι οι καλλιτέχνες της ανήκουμε. Την έχουμε ανάγκη και τρεφόμαστε από αυτή. Είναι άπειρη, σαν να είναι το άπειρο, Συνδέει το άγνωστο μέσα μας με το άπειρο σύμπαν. Θέλω η Τέχνη να ανήκει σε όλους».
«Δεν μπορείς να βάλεις ταμπέλες και όρια στην έμπνευση»
Τι την ενοχλεί να τη ρωτούν; «Οταν μου λένε "πόσο χρόνο σου παίρνει να φτιάξεις ένα έργο", "που βρίσκεις τον χρόνο;", και από που εμπνέομαι. Κατανοώ όμως πως θέλουν να με γνωρίσουν καλύτερα. Μπορεί να χρειάζομαι 5 λεπτά για να εμπνευστώ, αλλά είναι κάτι σαν κύηση, και μπορεί να δουλεύει μέσα μου και τρία χρόνια. Δεν μπορείς να βάλεις ταμπέλες και όρια στην έμπνευση. Θεωρώ ότι έχω επηρεαστεί πολύ από τις διαφορετικές κουλτούρες. Όλες αυτές οι χώρες και τα ταξίδια στο Ουζμπεκιστάν, η Γεωργία, η Ελλάδα, το απίστευτο μπλε, το φως, ο αέρας, τα έντονα χρώματα... Άμα θέλεις κάτι τόσο πολύ αφήνεις πολλά πράγματα πίσω, δεν με ενδιαφέρει να πίνω καφέδες, να βγαίνω έξω, έχω λίγους φίλους/ες. Θέλω να πιστεύω ότι δεν αφήνω την οικογένειά μου πίσω. Τους δείχνω πόσο σημαντική είναι η επιθυμία και πόσο σημαντικό είναι να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα. Τα παιδιά δεν εκφράζονται, αλλά το βλέπω από τις ενέργειές τους, ζωγραφίζουν. Δεν με νοιάζει το καλλιτεχνικό κομμάτι. Αυτό που με νοιάζει για τα παιδιά μου είναι ότι αυτό που θέλουν πάρα πολύ να μην τους σταματάει το "δεν μπορείς" - "δεν έχεις χρόνο" - "δεν κάνει" - "είναι αργά" δηλαδή τέτοιες απαντήσεις δεν θα ήθελα να τους δώσω Θέλω να είναι ελεύθερα και να μπορούν να κάνουν τα όνειρα τους πραγματικότητα. Γιατί μια ζωή έχουμε και πρέπει να ονειρευόμαστε και να ζούμε», καταλήγει.
Λίγα λόγια για την εικαστικό:
Η Ειρήνη Γκόγκουα είναι μία καλλιτέχνις «πολυμορφική», καθώς τα έργα της βασίζονται σε πολυδιάστατα μοτίβα και κρυφά νοήματα. Ο κάθε θεατής ταξιδεύει μέσα από αυτά και τα μεταφράζει με τα μάτια της ψυχής του. Βάση των έργων της είναι το κράμα των χωρών όπου έχει ζήσει και οι διαφορετικές κουλτούρες αυτών που την επηρέασαν καθοριστικά. Από τα φοιτητικά της, ακόμα, χρόνια ως σπουδάστρια της οδοντιατρικής θυμάται χαρακτηριστικά: «Μου άρεσε από τότε να παρατηρώ τον πραγματικό και τον φανταστικό κόσμο καθώς και το αποτέλεσμα της συνύπαρξής τους. Η ζωγραφική είναι ένας χώρος χωρίς κανόνες». Τα έργα της προβάλλουν μία συμπαντική συγχορδία χρωμάτων. Η Ειρήνη Γκόγκουα τολμά να διαφοροποιείται και να μεταβάλλεται ανάλογα με τα αισθητήρια της ζωής, της ψυχής και την αντανάκλαση αυτών στο υποσυνείδητό της. Το αποτέλεσμα αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια του έκπληκτου κοινού αποτυπωμένο σε ξεχωριστούς πίνακες, ιδιαίτερα γλυπτά αλλά και πρωτότυπες τρισδιάστατες μορφές σε πλέξιγκλας!
Eίναι ζωγράφος με έδρα το Ναύπλιο, όπου διατηρεί εδώ και είκοσι χρόνια οδοντιατρείο, και παράλληλα ασχολείται και με την ζωγραφική. Πλέον, έτοιμη να βγεί δυναμικά στον κλάδο.
«Η μητέρα μου ήταν οδοντίατρος και ο θείος μου και δέχθηκα κάποια πίεση να συνεχίσω την δουλειά τους. Η μητέρα μου μου έλεγε ότι θα μπορώ να ζωγραφίζω και παράλληλα να συνεχίσω το επάγγελμα. Εγώ σαν καλό και υπάκουο παιδί την άκουσα. Δεν είχε άδικο, όμως είναι πολύ δύσκολο να συνεργάζονται αυτά τα δυο. Βοηθάει το ένα το άλλο. Ευτυχώς που έχω μια ανεξάρτητη δουλειά που μπορώ να κανονίζω τα ωράρια μου.Είναι πολύ ευχάριστο να βοηθάω τους ανθρώπους μου έλεγε μια φίλη μου, αλλά εγώ ακόμα δεν το έχω δει έτσι, και δεν έχω συμφιλιωθεί με το κομμάτι της οδοντιατρικής που ασκώ σαν επάγγλεμα εδώ και είκοσι χρόνια», εξομολογείται στην στήλη με αφορμή τα σημερινά εγκαίνια της νέας της έκθεσης «Δαμάζοντας τα όνειρα» (1-9 Αυγούστου 2020) στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μίληση» στο Πόρτο Χέλι.
«Ήθελα πολύ να κάνω εκεί την έκθεση, έκανα την αίτηση και ο Δήμος Ερμιονίδας μου την ενέκρινε. Είναι καταπληκτικός χώρος πάνω στην Θάλασσα, με πευκόφυτη αυλή και μυρίζει υπέροχα, οπότε όλη μου η σκέψη είναι εκεί».
Η ίδια επιλέγει ποια έργα θα εκθέσει. «Έχει να κάνει με τον χώρο, με το τι θα μου βγάλει. Θα τον επισκεφτώ, θα τον αφουγκραστώ, και επειδή τώρα τελευταία έχει γίνει πολύ ισχυρό μέσα μου το γυναικείο κομμάτι, θα παρουσιάσω κάτι ανάμεσα σε αυτό και σε κάτι θαλασσινό. Αλλά αυτό θα μου το πει ο χώρος».
Η φαντασίωση της ήταν να φτιάχνει κρασιά και να ζωγραφίζει. «Μάλλον είναι το μοναχικό αυτό που μου αρέσει σε αυτά τα δυο. Φαίνομαι πολύ κοινωνική αλλά η μοναχικότητα μου ταιριάζει περισσότερο...».
«Στην ηλικία των 12 ετών έπιασα μολύβι και άρχισα το σχέδιο, βγάζοντας όγκους, σκιές, και προσπαθώντας να μιμηθώ ο, τι έβλεπα. Να φαίνεται όσο πιο αληθινό γίνεται».
Η πρώτη έκθεση ήρθε το 2006, στο Βουλευτικό, στο Ναύπλιο. «Ζορίστηκα. Αφού κρέμασα τα έργα και τα εξέθεσα ήθελα να εξαφανιστώ, μετά δεν είχα την ανάγκη της επικοινωνίας με τον κόσμο, αισθανόμουν πως τα έργα μου ήθελαν να επικοινωνήσουν. Ο πολύ κοντινός μου κύκλος δεν συμφωνούσε, θεωρούσε ότι δεν ήμουν έτοιμη. Ομως διαψεύστηκαν. Η έκθεση πήγε εκπληκτικά! Πούλησα δεκατέσσερις πίνακες. Αν και αυτό δεν είναι κριτήριο, μου έδωσε φόρα».
Μετά την πρώτη έκθεση όλα πήγαν πολύ πιο γρήγορα. Μετά από σχεδόν εννέα ατομικές εκθέσεις, τις ομαδικές δεν τις μετράει.
«Οι μόνες στιγμές που αισθάνομαι καλά είναι οι στιγμές της αγάπης και της ζωγραφικής»
«Δεν έχω μάθει να ζωγραφίζω με ακουαρέλες, λάδι.. Το πρώτο που είχα στην παιδική μου ηλικία ήταν με μολύβι. Από κει και μπρος ότι έμαθα ήταν από πειράματα, και με βοήθησαν να εξελιχθώ λίγο διαφορετικά από την κοινή γραμμή της ζωγραφικής. Την ζωγραφική την έχω πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη. Οι στιγμές που ζωγραφίζω είναι το μεγαλύτερο δώρο που μου έχει δοθεί. Οι μόνες στιγμές που αισθάνομαι καλά είναι οι στιγμές της αγάπης και της ζωγραφικής. Δεν θέλω να σπαταλάω τον χρόνο μου, και θεωρώ ότι ο μόνος χρόνος που δεν τον σπαταλάω είναι ο χρόνος που ζωγραφίζω και αγαπάω την οικογένεια μου, τα παιδιά μου...»
Για εκείνη η Τέχνη δεν έχει όρια και δεν έχει πρέπει και δεν μας χρειάζεται, εμείς την χρειαζόμαστε. Δεν γεννιέται, δεν πεθαίνει, δεν ανήκει ούτε στον καλλιτέχνη ούτε στον γκαλερίστα, στον συλλέκτη, στο μουσείο. «Θεωρώ ότι είναι κάτι πολύ πιο μεγάλο, και ότι οι καλλιτέχνες της ανήκουμε. Την έχουμε ανάγκη και τρεφόμαστε από αυτή. Είναι άπειρη, σαν να είναι το άπειρο, Συνδέει το άγνωστο μέσα μας με το άπειρο σύμπαν. Θέλω η Τέχνη να ανήκει σε όλους».
«Δεν μπορείς να βάλεις ταμπέλες και όρια στην έμπνευση»
Τι την ενοχλεί να τη ρωτούν; «Οταν μου λένε "πόσο χρόνο σου παίρνει να φτιάξεις ένα έργο", "που βρίσκεις τον χρόνο;", και από που εμπνέομαι. Κατανοώ όμως πως θέλουν να με γνωρίσουν καλύτερα. Μπορεί να χρειάζομαι 5 λεπτά για να εμπνευστώ, αλλά είναι κάτι σαν κύηση, και μπορεί να δουλεύει μέσα μου και τρία χρόνια. Δεν μπορείς να βάλεις ταμπέλες και όρια στην έμπνευση. Θεωρώ ότι έχω επηρεαστεί πολύ από τις διαφορετικές κουλτούρες. Όλες αυτές οι χώρες και τα ταξίδια στο Ουζμπεκιστάν, η Γεωργία, η Ελλάδα, το απίστευτο μπλε, το φως, ο αέρας, τα έντονα χρώματα... Άμα θέλεις κάτι τόσο πολύ αφήνεις πολλά πράγματα πίσω, δεν με ενδιαφέρει να πίνω καφέδες, να βγαίνω έξω, έχω λίγους φίλους/ες. Θέλω να πιστεύω ότι δεν αφήνω την οικογένειά μου πίσω. Τους δείχνω πόσο σημαντική είναι η επιθυμία και πόσο σημαντικό είναι να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα. Τα παιδιά δεν εκφράζονται, αλλά το βλέπω από τις ενέργειές τους, ζωγραφίζουν. Δεν με νοιάζει το καλλιτεχνικό κομμάτι. Αυτό που με νοιάζει για τα παιδιά μου είναι ότι αυτό που θέλουν πάρα πολύ να μην τους σταματάει το "δεν μπορείς" - "δεν έχεις χρόνο" - "δεν κάνει" - "είναι αργά" δηλαδή τέτοιες απαντήσεις δεν θα ήθελα να τους δώσω Θέλω να είναι ελεύθερα και να μπορούν να κάνουν τα όνειρα τους πραγματικότητα. Γιατί μια ζωή έχουμε και πρέπει να ονειρευόμαστε και να ζούμε», καταλήγει.
Λίγα λόγια για την εικαστικό:
Η Ειρήνη Γκόγκουα είναι μία καλλιτέχνις «πολυμορφική», καθώς τα έργα της βασίζονται σε πολυδιάστατα μοτίβα και κρυφά νοήματα. Ο κάθε θεατής ταξιδεύει μέσα από αυτά και τα μεταφράζει με τα μάτια της ψυχής του. Βάση των έργων της είναι το κράμα των χωρών όπου έχει ζήσει και οι διαφορετικές κουλτούρες αυτών που την επηρέασαν καθοριστικά. Από τα φοιτητικά της, ακόμα, χρόνια ως σπουδάστρια της οδοντιατρικής θυμάται χαρακτηριστικά: «Μου άρεσε από τότε να παρατηρώ τον πραγματικό και τον φανταστικό κόσμο καθώς και το αποτέλεσμα της συνύπαρξής τους. Η ζωγραφική είναι ένας χώρος χωρίς κανόνες». Τα έργα της προβάλλουν μία συμπαντική συγχορδία χρωμάτων. Η Ειρήνη Γκόγκουα τολμά να διαφοροποιείται και να μεταβάλλεται ανάλογα με τα αισθητήρια της ζωής, της ψυχής και την αντανάκλαση αυτών στο υποσυνείδητό της. Το αποτέλεσμα αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια του έκπληκτου κοινού αποτυπωμένο σε ξεχωριστούς πίνακες, ιδιαίτερα γλυπτά αλλά και πρωτότυπες τρισδιάστατες μορφές σε πλέξιγκλας!