Μάνος Βακούσης στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ: Η λέξη κακοποίηση δεν είναι τίποτα σε αυτά που πέρασα μικρός
Μια σπάνια εξομολόγηση του σπουδαίου ηθοποιού
Σε μια βαθιά και πολύ προσωπική εξομολόγηση προβαίνει στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ο ηθοποιός Μάνος Βακούση με αφορμή τις θλιβερές αποκαλύψεις των τελευταίων εβδομάδων που έχουν δημιουργήσει τριγμούς στον καλλιτεχνικό χώρο. «Δεν είναι τυχαίο που ξέσπασε τώρα αυτό στον χώρο μας. Η πανδημία έχει δημιουργήσει μεγάλο πανικό, αλλά και αδιέξοδο επαγγελματικό, είμαστε άνεργοι όλοι οι ηθοποιοί. Είναι λάθος όλο αυτό που γινόταν τόσα χρόνια, αλλά να μην ξεχνάμε και το απόφθεγμα ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω. Το θέμα είναι ότι όλο αυτά ξεκινούν από την οικογένεια μας. Όταν ο πρώτος βιασμός είναι από τον πατέρα μας και τη μάνα μας, σε βαθμό ακατανόητο, άλλοι λίγο, άλλοι πολύ, άλλοι από τα πολλά λεφτά, άλλοι από τα καθόλου λεφτά. Εγώ ξέρω περιστατικά φρικτά. Όταν ένας άνθρωπος χρησιμοποιεί ένα άβουλο πλάσμα, αυτό είναι έγκλημα. Κάνει κατάχρηση εξουσίας. Όμως αυτό για να το κάνει κάποιος, το έχει υποστεί και ο ίδιος κάποτε. Ηθοποιός σημαίνει δύο λέξεις συμπαντικές. Είναι το σώμα και η ψυχή μας. Σημαίνει ποιώ, δημιουργώ. Όμως κάποιοι χρησιμοποιούν το θέατρο για να βρίσκουν ερωτικούς συντρόφους. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την Τέχνη» αναφέρει.
Στη μεγάλη του καριέρα ο ίδιος έχει αναγκαστεί πολλές φορές να χειριστεί δύσκολες καταστάσεις. Αλλά όπως χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος, αυτές οι δυσκολίες δεν ήταν τίποτα σε σχέση με όσα δυσάρεστα είχε ζήσει μικρός. «Όλη η ζωή, από τη στιγμή που βγαίνεις από το σπίτι σου είναι ένα μακελειό. Αν δεν έχεις κέντρο ισορροπίας μέσα σου την έβαψες. Είχα κι εγώ υποστεί ψυχική και σωματική κακοποίηση μικρός, όμως στη δουλειά μου δεν έκατσα ποτέ να υποστώ κάτι τέτοιο. Όταν ήμουν 8 ετών και δούλευα βοηθός σε ένα ξυλουργό, αυτός προσπάθησε μια μέρα να με βιάσει. Ήρθε η Αστυνομία και τον συνέλαβε. Μετά έφηβος, που ήμουν ένα αγόρι κουκλί, είχα πάρα πολλές παρενοχλήσεις. Γινόταν χαμός με τα αγόρια τότε. Όχι μόνο στον καλλιτεχνικό χώρο, αλλά και έξω. Όμως εγώ επειδή είχα μεγαλώσει στο Μπραχάμι, ως αλήτης που ήμουν, έλεγα πάντα, «εγώ ρε φίλε δεν το γουστάρω αυτό το πράγμα». Στο σπίτι μου ήταν δύσκολα τα πράγματα. Έχω κάνει πολύ ψυχοθεραπεία για να τα ξεπεράσω. Το θέατρο είναι μαγικό και δεν έχει βιασμό. Γίνεται για να φωτίσει τη ζωή μας. Ο τρόπος που μεγάλωσα ήταν πολύ άσχημος. Η λέξη κακοποίηση δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτά που πέρασα μικρός. Οπότε όλα αυτά που μου τύχαιναν μετά μου φαίνονταν αστεία. Ο πατέρας μου ήταν πολύ σκληρός. Στο μεγάλο μου αδερφό για να τον σκληραγωγήσει, τον κρέμαγε ανάποδα μπροστά σε όλους μας, ήμασταν έξι αδέρφια. Αλλά εγώ τώρα δεν μπορώ να τον μισώ ακόμα. Τον συγχώρεσα για να προχωρήσω» αποκαλύπτει.
Ο Μάνος Βακούσης από τις αμέτρητες συνεργασίες που έχει κάνει με πλήθος Ελλήνων σκηνοθετών έχει να διηγηθεί πολλές ιστορίες. «Θα μιλήσω με σεβασμό για αυτούς που έχουν φύγει από τη ζωή. Ο πιο δύσκολος σκηνοθέτης που πέρασε από τη ζωή μου, ήταν ο Λευτέρης Βογιατζής τον οποίο βέβαια τον είχα ερωτευθεί καλλιτεχνικά. Ήταν πολύ σπουδαίος αλλά απάνθρωπος. Σε εξουδετέρωνε ως προσωπικότητα. Ήθελε να παίζεις και να σκέφτεσαι όπως αυτός. Πήγαινα στο σπίτι μου και δούλευα αυτά μου έλεγε, που ήταν ασύλληπτα. Αλλά κάποια στιγμή έφυγα γιατί δεν μπορούσα να υποστηρίξω αυτό που ζητούσε, δεν άντεχα. Πολλοί συνάδελφοι παίζουν σαν το Βογιατζή ακόμα. Αυτά τα λέω με σεβασμό στη μνήμη του. Έκανε σπουδαίες παραστάσεις, αριστουργήματα. Δεν μου έφταιξε ποτέ γιατί εγώ ήμουν υπεύθυνος αν θα δεχόμουν να παίξω μαζί του. Κόντευα να τρελαθώ γιατί προσπαθούσα να κάνω αυτά που ζητούσε και δεν μπορούσα. Δεν ήταν κακός άνθρωπος απλά ήθελε να πραγματοποιήσει το όραμά του. Δεν ανάγκαζε κανένα. Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους θεατρανθρώπους που γνώρισε αυτός ο τόπος. Ο Λευτέρης έκανε παραστάσεις και ο κόσμος μαγευόταν. Όμως η διαδικασία για να φτάσουμε σε αυτό αποτέλεσμα ήταν μια φρίκη. Γιατί όσο καλή κι αν είναι μια παράσταση, αν δεν έχει μέσα της χαρά και ηδονή, δεν έχει νόημα. Το ίδιο ήταν κι ο Μινωτής. Όταν κάναμε τους Περσες του Αισχύλου, στις πρόβες μας έλεγε «εδώ μέσα θα μιλάμε μόνο δύο άνθρωποι, εγώ και ο Αισχύλος, κανένας άλλος». Μας ακύρωνε όλους. Αλλά είναι κι αυτός ένας αιώνιος θεατράνθρωπος, που άφησε μυθικές παραστάσεις».
Από την άλλη ο γνωστός ηθοποιός προσπαθεί να μην αφορίζει τους καλλιτέχνες που εμπλέκονται σήμερα στις ονομαστικές καταγγελίες. «Είναι προσωπική τους υπόθεση αν θα ζητήσουν συγγνώμη. Ήδη νομίζω πως το έχουν μετανιώσει. Δεν περνάει από το μυαλό μου ότι κάποιος που έχει κακοποιήσει άνθρωπο δεν θέλει να ζητήσει συγγνώμη. Δεν έχουν όμως καταστραφεί. Επειδή μιλάμε για μεγάλους καλλιτέχνες, που έχουν ανεβάσει άπειρα έργα, το αποκλείω να μην ξέρουν πως θα ξαναρίξουν τα χαρτιά τους. Πάντα υπάρχει δεύτερη ευκαιρία. Μέσα από την Τέχνη τους και τους τόσους ρόλους που έχουν υποδυθεί, να βρουν μια λύση και να γίνουν ευγενείς. Είναι διαφορετικό να σέβομαι το καλλιτεχνικό όραμα κάποιου σκηνοθέτη και διαφορετικό να κατατροπώνομαι στο όραμα του άλλου που θέλει να με γδύνει και να με βαράει. Εκεί δεν γίνεται να κάτσω. Το θέατρο δεν είναι μαρτύριο, αλλά όπως φαίνεται έχει γίνει μαρτύριο. Δεν είμαι καθόλου με το μέρος αυτού που χρησιμοποιεί την αδυναμία του άλλου» καταλήγει.
Στη μεγάλη του καριέρα ο ίδιος έχει αναγκαστεί πολλές φορές να χειριστεί δύσκολες καταστάσεις. Αλλά όπως χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος, αυτές οι δυσκολίες δεν ήταν τίποτα σε σχέση με όσα δυσάρεστα είχε ζήσει μικρός. «Όλη η ζωή, από τη στιγμή που βγαίνεις από το σπίτι σου είναι ένα μακελειό. Αν δεν έχεις κέντρο ισορροπίας μέσα σου την έβαψες. Είχα κι εγώ υποστεί ψυχική και σωματική κακοποίηση μικρός, όμως στη δουλειά μου δεν έκατσα ποτέ να υποστώ κάτι τέτοιο. Όταν ήμουν 8 ετών και δούλευα βοηθός σε ένα ξυλουργό, αυτός προσπάθησε μια μέρα να με βιάσει. Ήρθε η Αστυνομία και τον συνέλαβε. Μετά έφηβος, που ήμουν ένα αγόρι κουκλί, είχα πάρα πολλές παρενοχλήσεις. Γινόταν χαμός με τα αγόρια τότε. Όχι μόνο στον καλλιτεχνικό χώρο, αλλά και έξω. Όμως εγώ επειδή είχα μεγαλώσει στο Μπραχάμι, ως αλήτης που ήμουν, έλεγα πάντα, «εγώ ρε φίλε δεν το γουστάρω αυτό το πράγμα». Στο σπίτι μου ήταν δύσκολα τα πράγματα. Έχω κάνει πολύ ψυχοθεραπεία για να τα ξεπεράσω. Το θέατρο είναι μαγικό και δεν έχει βιασμό. Γίνεται για να φωτίσει τη ζωή μας. Ο τρόπος που μεγάλωσα ήταν πολύ άσχημος. Η λέξη κακοποίηση δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτά που πέρασα μικρός. Οπότε όλα αυτά που μου τύχαιναν μετά μου φαίνονταν αστεία. Ο πατέρας μου ήταν πολύ σκληρός. Στο μεγάλο μου αδερφό για να τον σκληραγωγήσει, τον κρέμαγε ανάποδα μπροστά σε όλους μας, ήμασταν έξι αδέρφια. Αλλά εγώ τώρα δεν μπορώ να τον μισώ ακόμα. Τον συγχώρεσα για να προχωρήσω» αποκαλύπτει.
Ο Μάνος Βακούσης από τις αμέτρητες συνεργασίες που έχει κάνει με πλήθος Ελλήνων σκηνοθετών έχει να διηγηθεί πολλές ιστορίες. «Θα μιλήσω με σεβασμό για αυτούς που έχουν φύγει από τη ζωή. Ο πιο δύσκολος σκηνοθέτης που πέρασε από τη ζωή μου, ήταν ο Λευτέρης Βογιατζής τον οποίο βέβαια τον είχα ερωτευθεί καλλιτεχνικά. Ήταν πολύ σπουδαίος αλλά απάνθρωπος. Σε εξουδετέρωνε ως προσωπικότητα. Ήθελε να παίζεις και να σκέφτεσαι όπως αυτός. Πήγαινα στο σπίτι μου και δούλευα αυτά μου έλεγε, που ήταν ασύλληπτα. Αλλά κάποια στιγμή έφυγα γιατί δεν μπορούσα να υποστηρίξω αυτό που ζητούσε, δεν άντεχα. Πολλοί συνάδελφοι παίζουν σαν το Βογιατζή ακόμα. Αυτά τα λέω με σεβασμό στη μνήμη του. Έκανε σπουδαίες παραστάσεις, αριστουργήματα. Δεν μου έφταιξε ποτέ γιατί εγώ ήμουν υπεύθυνος αν θα δεχόμουν να παίξω μαζί του. Κόντευα να τρελαθώ γιατί προσπαθούσα να κάνω αυτά που ζητούσε και δεν μπορούσα. Δεν ήταν κακός άνθρωπος απλά ήθελε να πραγματοποιήσει το όραμά του. Δεν ανάγκαζε κανένα. Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους θεατρανθρώπους που γνώρισε αυτός ο τόπος. Ο Λευτέρης έκανε παραστάσεις και ο κόσμος μαγευόταν. Όμως η διαδικασία για να φτάσουμε σε αυτό αποτέλεσμα ήταν μια φρίκη. Γιατί όσο καλή κι αν είναι μια παράσταση, αν δεν έχει μέσα της χαρά και ηδονή, δεν έχει νόημα. Το ίδιο ήταν κι ο Μινωτής. Όταν κάναμε τους Περσες του Αισχύλου, στις πρόβες μας έλεγε «εδώ μέσα θα μιλάμε μόνο δύο άνθρωποι, εγώ και ο Αισχύλος, κανένας άλλος». Μας ακύρωνε όλους. Αλλά είναι κι αυτός ένας αιώνιος θεατράνθρωπος, που άφησε μυθικές παραστάσεις».
Από την άλλη ο γνωστός ηθοποιός προσπαθεί να μην αφορίζει τους καλλιτέχνες που εμπλέκονται σήμερα στις ονομαστικές καταγγελίες. «Είναι προσωπική τους υπόθεση αν θα ζητήσουν συγγνώμη. Ήδη νομίζω πως το έχουν μετανιώσει. Δεν περνάει από το μυαλό μου ότι κάποιος που έχει κακοποιήσει άνθρωπο δεν θέλει να ζητήσει συγγνώμη. Δεν έχουν όμως καταστραφεί. Επειδή μιλάμε για μεγάλους καλλιτέχνες, που έχουν ανεβάσει άπειρα έργα, το αποκλείω να μην ξέρουν πως θα ξαναρίξουν τα χαρτιά τους. Πάντα υπάρχει δεύτερη ευκαιρία. Μέσα από την Τέχνη τους και τους τόσους ρόλους που έχουν υποδυθεί, να βρουν μια λύση και να γίνουν ευγενείς. Είναι διαφορετικό να σέβομαι το καλλιτεχνικό όραμα κάποιου σκηνοθέτη και διαφορετικό να κατατροπώνομαι στο όραμα του άλλου που θέλει να με γδύνει και να με βαράει. Εκεί δεν γίνεται να κάτσω. Το θέατρο δεν είναι μαρτύριο, αλλά όπως φαίνεται έχει γίνει μαρτύριο. Δεν είμαι καθόλου με το μέρος αυτού που χρησιμοποιεί την αδυναμία του άλλου» καταλήγει.