Η Λυρική Σκηνή τιμά τον Μίκη Θεοδωράκη με το Άξιον Εστί- Θα τραγουδήσουν Νταλάρας, Πλατανιάς
Το έργο του Θεοδωράκη με τον πρωτοφανή προσδιορισμό «λαϊκό ορατόριο», βασισμένο στο ποιητικό έργο ζωής του Οδυσσέα Ελύτη, αποτέλεσε ένα ορόσημο στη νεοελληνική μουσική
Η Εθνική Λυρική Σκηνή τιμά τον Μίκη Θεοδωράκη με την παρουσίαση του εμβληματικού του έργου Άξιον Εστί σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, στις 29 και 31 Οκτωβρίου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Η νέα εκτέλεση του έργου, με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε μουσική διεύθυνση Στάθη Σούλη, με σολίστ τους Γιώργο Νταλάρα και Δημήτρη Πλατανιά και με αφηγητή τον Γιώργο Γάλλο, αποτελεί την πρώτη εκδήλωση του τριετούς κύκλου Μίκης Θεοδωράκης μετά τον θάνατο του συνθέτη και πραγματοποιείται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Η εκτέλεση του Άξιον Εστί από τις δυνάμεις της ΕΛΣ στο πλαίσιο του εορτασμού των διακοσίων ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης δεν μπορεί παρά να έχει έναν συμβολικό χαρακτήρα.
Το Άξιον Εστί θα είναι η πρώτη εκδήλωση του κύκλου Μίκης Θεοδωράκης μετά τον θάνατο του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη και είναι αυτονόητο ότι είναι αφιερωμένο στη μνήμη του. Καρπός της γόνιμης και εν πολλοίς ευφορικής περιόδου των αρχών της δεκαετίας του ’60, κατά την οποία το τραύμα του Εμφυλίου υποχωρούσε σταδιακά στο παρελθόν και νέες συλλογικότητες αναζητούσαν ενθουσιωδώς την πολιτιστική τους έκφραση, το έργο του Θεοδωράκη με τον πρωτοφανή προσδιορισμό «λαϊκό ορατόριο», βασισμένο στο ποιητικό έργο ζωής του Οδυσσέα Ελύτη, αποτέλεσε όχι μόνο ένα ορόσημο στη νεοελληνική μουσική και τη σταδιοδρομία του δημιουργού αλλά ταυτόχρονα και μια επαναστατική χειρονομία ώσμωσης ανάμεσα στο αισθητικό και το πολιτικό, τη διανόηση και τον λαό, την τέχνη και τη ζωή.
Γραμμένο μετά από παραίνεση του Ελύτη την περίοδο 1960-61 και σε συνέχεια της τολμηρής στροφής του Θεοδωράκη στη λαϊκή μουσική με τη μελοποίηση του Επιτάφιου του Γιάννη Ρίτσου, το Άξιον Εστί δισκογραφήθηκε και παρουσιάστηκε δημόσια μόλις το 1964 – χρονιά του διεθνούς φαινομένου του Ζορμπά και της εκλογής του συνθέτη ως βουλευτή της ΕΔΑ στη Β΄ Πειραιώς, περιφέρεια του δολοφονημένου Γρηγόρη Λαμπράκη. Η καθυστέρηση οφειλόταν στην αναζήτηση εκ μέρους του συνθέτη της εύθραυστης ισορροπίας που απαιτούσε η αποτολμούμενη σύνθεση του λαϊκότροπου υλικού με την ευρωπαϊκή παράδοση. Την ίδια περίοδο, εξάλλου, ο Θεοδωράκης επιδιδόταν στην προοδευτική και υπομονετική εργασία εξοικείωσης του ανειδίκευτου κοινού με τη συμφωνική αισθητική διά μέσου της δραστηριότητας της Μικρής Ορχήστρας Αθηνών, που ο ίδιος ίδρυσε το 1962.
Το αποτέλεσμα τον δικαίωσε και αναδείχθηκε απροσδόκητα στο εμπορικότερο απ’ όλα τα έργα του. Η επιτυχία όφειλε, αδιαμφισβήτητα, πολλά στο καλλιτεχνικό και συμβολικό βάρος των συντελεστών της πρώτης εκτέλεσης: του ηθοποιού Θόδωρου Δημήτριεφ στο μέρος του βαρύτονου-ψάλτη, του Γρηγόρη Μπιθικώτση-λαϊκού τραγουδιστή και του Μάνου Κατράκη-αναγνώστη.
Παράλληλα, η φόρμα του έργου, που διατηρεί τις αναλογίες και την υφολογική τριχοτόμηση του ποιήματος του Ελύτη ανατρέχοντας ταυτόχρονα στα δομικά πρότυπα τόσο των Παθών του Μπαχ όσο και της Ορθόδοξης Θείας Λειτουργίας, το κατατάσσει σε ένα αξιόλογο σώμα ευρωπαϊκών έργων των μέσων του 20ού αιώνα που συνδυάζουν τις νεοκλασικές και θρησκευτικές αναφορές με την επίκαιρη ιδεολογική διαπραγμάτευση, όπως το Ένα παιδί του καιρού μας του Τίππετ και το, εντελώς σύγχρονο, Πολεμικό Ρέκβιεμ του Μπρίττεν. Κιβωτός της «μνήμης του λαού», αλλά και έντεχνο αποτύπωμα μιας εποχής, το Άξιον Εστί παραμένει ένα έργο προκλητικό, ενεργό και ανοιχτό σε νέες, απρόσμενες ερμηνευτικές προσεγγίσεις.
Στη νέα εκτέλεση του έργου από την Εθνική Λυρική Σκηνή, τη μουσική διεύθυνση θα υπογράψει ένας από τους πιο ανερχόμενους αρχιμουσικούς της νεότερης γενιάς, ο Στάθης Σούλης. Το μέρος του λαϊκού τραγουδιστή θα ερμηνεύσει ο σπουδαίος Γιώργος Νταλάρας, η σχέση του οποίου με το έργο του Θεοδωράκη μετράει πέντε δεκαετίες, τον βαρύτονο-ψάλτη θα ερμηνεύσει ο κορυφαίος Έλληνας βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς, ενώ ο διακεκριμένος ηθοποιός Γιώργος Γάλλος θα κρατήσει τον ρόλο του αφηγητή.
Συμμετέχει η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ.
Η νέα εκτέλεση του έργου, με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε μουσική διεύθυνση Στάθη Σούλη, με σολίστ τους Γιώργο Νταλάρα και Δημήτρη Πλατανιά και με αφηγητή τον Γιώργο Γάλλο, αποτελεί την πρώτη εκδήλωση του τριετούς κύκλου Μίκης Θεοδωράκης μετά τον θάνατο του συνθέτη και πραγματοποιείται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Η συναυλία
Η εκτέλεση του Άξιον Εστί από τις δυνάμεις της ΕΛΣ στο πλαίσιο του εορτασμού των διακοσίων ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης δεν μπορεί παρά να έχει έναν συμβολικό χαρακτήρα.
Το Άξιον Εστί θα είναι η πρώτη εκδήλωση του κύκλου Μίκης Θεοδωράκης μετά τον θάνατο του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη και είναι αυτονόητο ότι είναι αφιερωμένο στη μνήμη του. Καρπός της γόνιμης και εν πολλοίς ευφορικής περιόδου των αρχών της δεκαετίας του ’60, κατά την οποία το τραύμα του Εμφυλίου υποχωρούσε σταδιακά στο παρελθόν και νέες συλλογικότητες αναζητούσαν ενθουσιωδώς την πολιτιστική τους έκφραση, το έργο του Θεοδωράκη με τον πρωτοφανή προσδιορισμό «λαϊκό ορατόριο», βασισμένο στο ποιητικό έργο ζωής του Οδυσσέα Ελύτη, αποτέλεσε όχι μόνο ένα ορόσημο στη νεοελληνική μουσική και τη σταδιοδρομία του δημιουργού αλλά ταυτόχρονα και μια επαναστατική χειρονομία ώσμωσης ανάμεσα στο αισθητικό και το πολιτικό, τη διανόηση και τον λαό, την τέχνη και τη ζωή.
Γραμμένο μετά από παραίνεση του Ελύτη την περίοδο 1960-61 και σε συνέχεια της τολμηρής στροφής του Θεοδωράκη στη λαϊκή μουσική με τη μελοποίηση του Επιτάφιου του Γιάννη Ρίτσου, το Άξιον Εστί δισκογραφήθηκε και παρουσιάστηκε δημόσια μόλις το 1964 – χρονιά του διεθνούς φαινομένου του Ζορμπά και της εκλογής του συνθέτη ως βουλευτή της ΕΔΑ στη Β΄ Πειραιώς, περιφέρεια του δολοφονημένου Γρηγόρη Λαμπράκη. Η καθυστέρηση οφειλόταν στην αναζήτηση εκ μέρους του συνθέτη της εύθραυστης ισορροπίας που απαιτούσε η αποτολμούμενη σύνθεση του λαϊκότροπου υλικού με την ευρωπαϊκή παράδοση. Την ίδια περίοδο, εξάλλου, ο Θεοδωράκης επιδιδόταν στην προοδευτική και υπομονετική εργασία εξοικείωσης του ανειδίκευτου κοινού με τη συμφωνική αισθητική διά μέσου της δραστηριότητας της Μικρής Ορχήστρας Αθηνών, που ο ίδιος ίδρυσε το 1962.
Το αποτέλεσμα τον δικαίωσε και αναδείχθηκε απροσδόκητα στο εμπορικότερο απ’ όλα τα έργα του. Η επιτυχία όφειλε, αδιαμφισβήτητα, πολλά στο καλλιτεχνικό και συμβολικό βάρος των συντελεστών της πρώτης εκτέλεσης: του ηθοποιού Θόδωρου Δημήτριεφ στο μέρος του βαρύτονου-ψάλτη, του Γρηγόρη Μπιθικώτση-λαϊκού τραγουδιστή και του Μάνου Κατράκη-αναγνώστη.
Παράλληλα, η φόρμα του έργου, που διατηρεί τις αναλογίες και την υφολογική τριχοτόμηση του ποιήματος του Ελύτη ανατρέχοντας ταυτόχρονα στα δομικά πρότυπα τόσο των Παθών του Μπαχ όσο και της Ορθόδοξης Θείας Λειτουργίας, το κατατάσσει σε ένα αξιόλογο σώμα ευρωπαϊκών έργων των μέσων του 20ού αιώνα που συνδυάζουν τις νεοκλασικές και θρησκευτικές αναφορές με την επίκαιρη ιδεολογική διαπραγμάτευση, όπως το Ένα παιδί του καιρού μας του Τίππετ και το, εντελώς σύγχρονο, Πολεμικό Ρέκβιεμ του Μπρίττεν. Κιβωτός της «μνήμης του λαού», αλλά και έντεχνο αποτύπωμα μιας εποχής, το Άξιον Εστί παραμένει ένα έργο προκλητικό, ενεργό και ανοιχτό σε νέες, απρόσμενες ερμηνευτικές προσεγγίσεις.
Στη νέα εκτέλεση του έργου από την Εθνική Λυρική Σκηνή, τη μουσική διεύθυνση θα υπογράψει ένας από τους πιο ανερχόμενους αρχιμουσικούς της νεότερης γενιάς, ο Στάθης Σούλης. Το μέρος του λαϊκού τραγουδιστή θα ερμηνεύσει ο σπουδαίος Γιώργος Νταλάρας, η σχέση του οποίου με το έργο του Θεοδωράκη μετράει πέντε δεκαετίες, τον βαρύτονο-ψάλτη θα ερμηνεύσει ο κορυφαίος Έλληνας βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς, ενώ ο διακεκριμένος ηθοποιός Γιώργος Γάλλος θα κρατήσει τον ρόλο του αφηγητή.
Συμμετέχει η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ.
