Το σκηνοθετικό της ντεπούτο στο θέατρο κάνει φέτος η Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους και μάλιστα με δύο έργα, το «Good people» του Αμερικάνου συγγραφέα David Lindsay-Abaire στο θέατρο Αποθήκη στο οποίο ταυτόχρονα πρωταγωνιστεί και το «Τape» του Stephen Belber στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο.
Το «Good people» είναι ένα βαθιά ανθρώπινο έργο που πραγματεύεται με βιτριολικό χιούμορ το παγκόσμιο τελικά παραμύθι του αμερικάνικου ονείρου. Το «Τape» μιλάει για το πως επηρεάζει ο χρόνος την ανάμνηση τριών ανθρώπων για έναν βιασμό που έγινε πριν τριάντα χρόνια.
Η Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους, αν και με το κίνημα me too έγινε σύμβολο θάρρους για τις γυναίκες, μιλώντας στα Παραπολιτικα και τηΜαριάνθη Κουνιά, κρατάει χαμηλούς τόνους και μετράει τα λόγια της. Έχει αφήσει πίσω της την δύσκολη περίοδο του Χειμώνα αναφορικά με την απόφαση της να μιλήσει δημόσια για τα περιστατικά κακοποίησης που είχε υποστεί στην αρχή της καριέρας της και προχωράει μπροστά πιο αισιόδοξη από κάθε άλλη φορά.
Φέτος αποφασίσατε να ασχοληθείτε για πρώτη φορά με τη σκηνοθεσία. Τις σας έκανε να το επιχειρήσετε;
Είναι κάτι που το σκέφτομαι πολλά χρόνια, αλλά δεν είχαν ωριμάσει οι συνθήκες. Έχει αρκετή κούραση αλλά είναι πολύ όμορφο. Μου αρέσει πολύ και το απολαμβάνω.
Το κάνετε εμπειρικά ή έχετε αρχίσει να μελετάτε και βιβλία και τεχνικές πάνω στη σκηνοθεσία;
Και τα δύο. Σίγουρα μετράει κι η πείρα που έχω αλλά διαβάζω και πολύ, κάτι που βοηθάει πολύ στις ανάγκες των έργων.
Πως επιλέξετε το έργο «GOOD PEOPLE»; Τι σας ιντρίγκαρε πολύ σε αυτό το έργο;
Είχα διαβάσει πάρα πολλά έργα. Και αυτό που ξεχώρισα σε αυτό είναι το πολύ ανθρώπινο στοιχείο που έχει μέσα του. Ενώ μιλάμε για μια άσχημη ιστορία, ο τρόπος που την περιγράφει ο συγγραφέας, δεν έχει το βάρος ενός δράματος, αλλά το βάρος μιας αλήθειας. Στην πραγματικότητα στη ζωή ακόμα και τα πιο δραματικά γεγονότα έχουν μέσα κι άλλα χρώματα εκτός από το μαύρο. Και έχει και πολύ χιούμορ το έργο μέσα από τους ήρωες, κάτι που μου αρέσει πολύ γιατί η ζωή δεν είναι άσπρο- μαύρο. Μιλάει πολύ για το ρατσισμό, για τις ταξικές συγκρούσεις, τις ευκαιρίες που έχουμε και αυτό που λέει και ο τίτλος για το τι είναι καλός άνθρωπος.
Ποιός είναι ο καλός άνθρωπος;
Δεν ξέρω. Είναι πιο εύκολο να απαντήσω στο τι είναι κακός άνθρωπος, παρά στο τι είναι καλός. Όλοι νομίζουμε πως είμαστε καλοί άνθρωποι αλλά ίσως να μην είναι έτσι τα πράγματα. Γιατί πρώτα πρέπει να είμαστε καλοί με εμάς. Να έχουμε φερθεί καλά πρώτα στον εαυτό μας και μετά στους άλλους. Είναι πολύ δύσκολη η ερμηνεία του καλού ανθρώπου και σίγουρα δυσκολότερη από την ερμηνεία του κακού, που έχει πιο συγκεκριμένες γραμμές.
Το κοινό πως το βλέπετε φέτος; Έχει ξεμουδιάσει από το φόβο του Κορωνοϊού;
Σταδιακά ξεμουδιάζει. Δεν είναι απλό. Θέλει λίγο χρόνο για να συνηθίσει να πηγαίνει στο θέατρο με τις μάσκες και τα μέτρα.
Σκηνοθετείτε και το "Tape" στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Ένα έργο που μας θυμίζει πολύ το κίνημα #MeToo που τον τελευταίο καιρό μας έχει απασχολήσει πολύ. Πείτε μας λίγα λόγια.
Το έργο μιλάει για τη διαδικασία του χρόνου στις μνήμες των ανθρώπων. Πως επηρεάζει ο χρόνος την ανάμνηση του καθενός για ένα συμβάν. Και απαντάει στο πως καθορίζεται ένας βιασμός που έγινε πριν τριάντα χρόνια. Είναι ένα πολύ ωραίο σύγχρονο έργο.
Ποια είναι η δική σας σκηνοθετική πινελιά σε αυτό το έργο;
Αυτό που εγώ φρόντισα να φωτιστεί περισσότερο σε αυτό το έργο ήταν να γίνουν λίγο πιο ανάγλυφοι αυτοί οι χαρακτήρες, οι οποίοι είναι άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας.
Το έργο αυτό πιστεύετε πως θα βοηθήσει μια γυναίκα που βιώνει μια κακοποίηση να σπάσει τη σιωπή της;
Σίγουρα θα μπορέσει να βοηθήσει έναν άνθρωπο τέτοιο κάνοντάς τον να καταλάβει πως πρέπει να μιλήσει αμέσως μόλις του συμβεί κάποια κακοποίηση. Εκείνη την ώρα που του συμβαίνει. Αυτό για μένα είναι το πιο σημαντικό. Να μην το κρατήσει μέσα του.
Το θέατρο έχει αρχίσει να καθαρίζει ύστερα από τις αποκαλύψεις του Χειμώνα;
Σίγουρα γίνεται μια προσπάθεια στον καλλιτεχνικό χώρο, που όπως βλέπω είναι από τους λίγους χώρους που προσθαθούν να καθαρίσουν. Δεν ξέρω αν θα καθαρίσει ή όχι, αλλά η προσπάθεια και μόνο είναι πολύ σημαντική.
Αν συνδυάσουμε όλα όσα ακούστηκαν στο κίνημα Μe too με τις σκληρές γυναικοκτονίες των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα, τι πιστεύετε πως πήγε λάθος στην ανατροφή των αντρών και φτάσαμε σήμερα σε τόσο ακραίες καταστάσεις εναντίον των γυναικών;
Δεν είναι σημερινό φαινόμενο αυτό. Συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια. Απλά τώρα φωτίζεται περισσότερο γιατί μας ενοχλεί. Συνέβαιναν συνέχεια και παλιότερα, αλλά δεν τα ακούγαμε. Αλλά δεν πιστεύω πως το πρόβλημα βρίσκεται μόνο στην ανατροφή των αντρών, αλλά και στων γυναικών την ανατροφή. Το πρόβλημα ίσως ξεκινάει πρωτίστως από την γυναίκα όταν αυτή θεωρεί ότι είναι κτήμα του άντρα. Πρέπει λοιπόν να αλλάξει πρώτα η ανατροφή των γυναικών. Αν η γυναίκα μεγαλώσει με τη νοοτροπία ότι είναι κτήμα και τρόπαιο ενός άντρα, που υπάρχει σήμερα παντού στην κοινωνία αυτό, είναι το πρώτο βήμα για την κακοποίηση. Αν είσαι κτήμα κάποιου, εννοείται ότι αυτός μπορεί να σε κάνει ότι θέλει. Αλλά αυτό πρέπει να αλλάξει από τη γυναίκα. Το πως μια μάνα και ένας πατέρας μεγαλώνουν το κορίτσι. Και το αγόρι κατ΄ επέκταση. Αλλά δυστυχώς η γυναίκα σήμερα γεννιέται με προορισμό, να φέρει ένα ποτήρι νερό στους γονείς της. Η κοινωνία έχει τρομερές απαιτήσεις από τη γυναίκα. Να γίνει μάνα, να φροντίζει τους γονείς, να είναι καλή σύζυγος, να είναι όμορφη, καλή νοικοκυρά, Αν δεν αλλάξει αυτό, και δεν καταλάβει η γυναίκα ότι μπορεί να κάνει κι αυτή ότι θέλει, δεν γίνεται τίποτα.
Πως θα γίνει στην πράξη αυτό;
Είναι πολύ δύσκολο να γίνει, γιατί τέτοια πράγματα αλλάζουν περνώντας οι γενιές. Θα αλλάξουν όμως τα πράγματα σιγά - σιγά.
Τι λέτε για αυτά τα θέματα στους γιούς σας;
Καμιά φορά δεν χρειάζεται να λέμε πολλά πράγματα. Το θέμα είναι τι βλέπουν τα παιδιά. Το ότι δεν χτυπάμε τη γυναίκα, εντάξει είναι αυτονόητο. Αλλά αν ένα παιδί βλέπει βία και ξύλο στους γονείς τους, θα το κάνει κι αυτό. Αυτός που χτυπάει, κάπου το έχει δει και το κάνει. Κάπως μεγάλωσε σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Τα παιδιά μεγαλώνουν με αυτά που βλέπουν, όχι με αυτά που τους λέμε.
Εσάς τι σας έκανε να μιλήσετε; Τι σας είχε ενθαρρύνει να βγάλετε από πάνω σας αυτό που σας βάραινε τόσα χρόνια;
Δεν θέλω να μιλήσω για αυτό το θέμα. Επιλέγω να μην μιλάω γιατί θέλω να ειπωθούν κάποια πράγματα όταν έρθει η ώρα τους. Και αυτή η ώρα δεν είναι τώρα. Γιατί αν πω κάτι τώρα, θα μικρύνει το γεγονός.
Στην τηλεόραση που θα σας δούμε;
Ξεκινάω γυρίσματα στην ΕΡΤ για το νέο σήριαλ που λέγεται «Ορκος» σε σκηνοθεσία Σπύρου Μιχαλόπουλου. Είμαι πολύ χαρούμενη για αυτή τη δουλειά. Είναι πολύ ελπιδοφόρο που η τηλεόραση έχει αρχίσει να δίνει δουλειά σε πολλούς καλλιτέχνες.
Υπόθεση του έργου «Good people»
Πρόκειται για ένα έργο σκληρό και συγχρόνως τρυφερό που πραγματεύεται με στεγνό και βιτριολικό χιούμορ το παγκόσμιο τελικά παραμύθι του αμερικάνικου ονείρου. Το πόσο αξιοκρατικά και απλόχερα προσφέρεται στον καθέναν, η δυνατότητα «να πιάσει την καλή» και να ξεφύγει από τη μιζέρια και την ταξική του ταυτότητα μόνο με τη σκληρή δουλειά και τη λίγη καλή τύχη. Είναι όντως «ίσες» οι ευκαιρίες για όλους;
Η ιστορία:
Lower End. Νότια Βοστώνη. Μία συνοικία της εργατικής τάξης. Η Μάργκι Γουόλς, προσπαθεί να βγάλει τον επιούσιο σαν ταμίας στο μαγαζί «’Ο, τι πάρεις ένα δολλάριο» αλλά απολύεται γιατί μονίμως αργεί να χτυπήσει κάρτα. Ο λόγος είναι η κόρη της που επειδή έχει μια κάποιου είδους πνευματική καθυστέρηση, απορροφά μεγάλο μέρος του χρόνου της. Η σπιτονοικοκυρά της την απειλεί επίσης με έξωση. Το Bingo, το προσφιλές παιχνίδι της γειτονιάς, θα μπορούσε να ήταν μια λύση για εύκολο χρήμα – αν το κέρδιζε ασφαλώς. Η άλλη λύση, λένε οι φίλες της, είναι να πάει να βρει τον Μάικ, τον εφηβικό της έρωτα, που είναι πλέον μεγαλογιατρός και ζει στο ακριβά προάστια με τη γυναίκα του. Να τον βρει και να του ζητήσει δουλειά!
Και η Μάργκι Γουόλς, το κάνει. Και από εδώ και πέρα –σε όλη αυτή τη διαδρομή της από το φτωχό προάστιο που ζει προς την πλούσια γειτονιά – θα έρθει αντιμέτωπη με τα ουσιαστικά ερωτήματα που αφορούν συμπεριφορές, στάση ζωής και αποφάσεις που παίρνει κάποιος. Αποφάσεις που τον προσδιόρισαν. Που καθόρισαν το «μετά» και την εξέλιξή του. Αποφάσεις που πάρθηκαν λόγω κοινωνικής θέσης και πιθανόν λόγω αδυναμίας. Αποφάσεις που αντανακλούν το πώς αντιλαμβάνεται κάποιος τον κόσμο, τον εαυτό του και γιατί όχι το πώς τον βλέπουν οι άλλοι. Αποφάσεις που βασίζονται στην καλοσύνη; Και πού βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε όλα αυτά; Η πρεμιέρα του Good People έγινε το 2011 στο Samuel J. Friedman Theatre στο Broadway, στη Νέα Υόρκη.
Το έργο ήταν υποψήφιο για το βραβείο Tony την ίδια χρονιά και έχει κερδίσει επίσης το βραβείο Κριτικών της Νέας Υόρκης (καλύτερο θεατρικό έργο της χρονιάς). Έχει παρουσιαστεί σε θέατρα σε όλο τον κόσμο με εξαιρετική επιτυχία και διθυραμβικές κριτικές.
Στο Γυάλινο UpStage την σεζόν 2021-22 θα συναντήσουμε την παράσταση “Tape” (Season 2). Ένα σύγχρονο, μοντέρνο, γρήγορο έργο με έξυπνο χιούμορ, που μέσα σ αυτό αναγνωρίζεις το κίνημα #MeToo που τον τελευταίο καιρό μας έχει απασχολήσει πολύ.
Στο μικρό δωμάτιο ενός μοτέλ στο Μίσιγκαν δυο παλιοί φίλοι και συμμαθητές, ο Βίνσεντ (Κωνσταντίνος Κάππας) και ο Τζον (Δημήτρης Λιακόπουλος), συναντιούνται με αφορμή την προβολή της ταινίας του Τζον σε ένα τοπικό κινηματογραφικό φεστιβάλ. Μέσα από μία σύντομη ανασκόπηση της μέχρι τώρα πορείας τους, αρχίζουν να αναμοχλεύουν το παρελθόν. Όταν όμως ο Βίνσεντ κατηγορεί τον Τζον για βιασμό της πρώην κοπέλας του ίδιου, Έιμι, πιέζοντάς τον με κάθε τρόπο να το παραδεχτεί, το αμφιλεγόμενο περιστατικό θα πάρει διαστάσεις προσωπικής κόντρας. H Έιμι (Εμμανουέλα Αλεξίου), προσκεκλημένη από τον Βίνσεντ, θα μπει αναπάντεχα στο δωμάτιο για να δώσει τη δική της, διαφορετική εκδοχή…
Πώς αντιλαμβάνεται και πώς αναπαράγει ο κάθε χαρακτήρας ένα περιστατικό που ανήκει στο παρελθόν και με ποιον τρόπο ο χρόνος διαστρεβλώνει τις θέσεις τους;
Το “Tape” θίγει το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης και του βιασμού και απαντά στο ερώτημα: Τι συνιστά τελικά τον βιασμό; Ποια είναι τα όρια και ποια τα σημάδια ότι μια γυναίκα συναινεί ή όχι στην σεξουαλική πράξη; Δύο δεκαετίες μετά την πρώτη παρουσίασή του, το “Tape” (Season 2) είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, με το κίνημα me too να βοηθά τις γυναίκες να σπάσουν την σιωπή τους.
Το “Tape” του Stephen Belber ανέβηκε για πρώτη φορά στο Actors Theatre του Louisville, στο πλαίσιο του “Humana Festival of New American Plays,” ενώ το 2001 η ταινία του Richard Linklater, σε σενάριο του ίδιου του συγγραφέα, ξεχώρισε με πρωταγωνιστές τους Ίθαν Χοκ, Ούμα Θέρμαν και Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ.
Αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές, η ταινία ακολούθησε μια επιτυχημένη φεστιβαλική πορεία, ενώ η Ούμα Θέρμαν προτάθηκε ως υποψήφια καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στα “Film Independent Spirit Awards” (2002).
