ΥΠΠΟΑ: Λογοτεχνικό Έτος Ιάκωβου Καμπανέλλη το 2022 με εκδηλώσεις σε Ελλάδα, Παρίσι και Λονδίνο
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού τιμά το έργο και την προσωπικότητα του Ιάκωβου Καμπανέλλη
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού τιμά το έργο και την προσωπικότητα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, με μία σειρά εκδηλώσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Το ΥΠΠΟΑ, στο πλαίσιο του «Λογοτεχνικού Έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης», προβάλλει το πολυδιάστατο έργο και την προσφορά του διεθνώς αναγνωρισμένου συγγραφέα στα ελληνικά γράμματα. Θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, ποιητής, στιχουργός, λογοτέχνης, ηθοποιός, υπήρξε ένας διανοούμενος που με την πολυμορφία του έργου του και τις παρεμβάσεις του, σφράγισε ανεξίτηλα τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό, από τη γέννησή του στις 2 Δεκεμβρίου 1921 στη Νάξο, μέχρι τον θάνατό του το 2011.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη καταγράφεται με ρεαλισμό και συγκινησιακή φόρτιση η νεότερη ελληνική ιστορία. Η μεταπολεμική Ελλάδα, με τις πολιτικές και κοινωνικές της εντάσεις, που προσπαθεί να ανακάμψει από τα τραύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφύλιου. Ο Καμπανέλλης δημιούργησε χαρακτήρες πλήρεις, αναγνωρίσιμους, αυθεντικούς. Η αμεσότητα του λόγου του, πέρα από τη δεξιοτεχνία της γραφής του, είναι ένας από τους βασικούς λόγους που οι Έλληνες ταυτίστηκαν με το έργο του, το αγάπησαν, είδαν και αναγνώριζαν τον εαυτό τους μέσα στα κείμενά του.
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης υπήρξε, ανεξαρτήτως του λογοτεχνικού του επιτεύγματος, ιδιαίτερα αγαπητός για τον βαθύ ανθρωπισμό, που τον διέκρινε, τη γενναιοδωρία του, τον αγώνα του για τα δημοκρατικά ιδεώδη και την αντίσταση στη φασιστική ιδεολογία, με όποιο τρόπο αυτή εκφράζεται. Αποτελεί χρέος και ελάχιστο φόρο τιμής η ανάδειξη του αξεπέραστου έργου, του σεβασμού και της αγάπης που εξέφρασε προς την Ελλάδα και τους Έλληνες με τη στάση, το ήθος, την παρουσία του».
Ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης δήλωσε: «Η ανακήρυξη του 2022 ως Λογοτεχνικού Έτους Ιάκωβου Καμπανέλλη δεν συνιστά μια τυπική ένδειξη τιμής και αναγνώρισης σε έναν καταξιωμένο συγγραφέα με πλήθος διακρίσεων και διεθνή αναγνώριση, αλλά μια ουσιαστική κίνηση για την ανάδειξη του σύνολο του πολυσχιδούς έργου του.
Ο Καμπανέλλης ήταν ένας συγγραφέας και πνευματικός άνθρωπος, ο οποίος αν και αυτοδίδακτος, κατέκτησε όλα τα είδη του πεζού και του έμμετρου λόγου με εμβληματικά λογοτεχνικά έργα και δοκίμια, ανυπέρβλητα θεατρικά κείμενα, διαχρονικά κινηματογραφικά σενάρια και φυσικά, εμβληματικά τραγούδια σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Στόχος μας είναι να γίνει ευρύτερα γνωστό και στις νεότερες γενιές το πλούσιο συγγραφικό του έργο, μέσα από σειρά δράσεων και εκδηλώσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και να εμπνεύσει τους νεότερους δημιουργούς μέσα από έναν γόνιμο διάλογο με το διαχρονικό έργο του».
Με τα 40 θεατρικά έργα του, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς του 20ου αιώνα. Η Αυλή των θαυμάτων του θεωρείται το εναρκτήριο έργο της σύγχρονης νεοελληνικής δραματουργίας. Η νουβέλα του Μαουτχάουζεν συνιστά παγκοσμίως ένα από τα έργα αναφοράς στρατοπεδικής λογοτεχνίας. Το Μεγάλο μας τσίρκο μένει ανεξίτηλα χαραγμένο στην ατομική και συλλογική μνήμη μας, ως έργο–σταθμός για τον αγώνα υπέρ της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Στο πλαίσιο του εορτασμού, το ΥΠΠΟΑ προγραμματίζει σειρά δράσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό για την προβολή του έργου του τιμώμενου δημιουργού, πάνω στους εξής άξονες:
1. Εκδηλώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό
2. Διεθνές Μεταφραστικό - Εκδοτικό πρόγραμμα
3. Παροχή αιγίδας σε εκδηλώσεις φορέων
Για τον συντονισμό, την υποστήριξη, τον σχεδιασμό δράσεων, καθώς και για την αξιολόγηση προτάσεων και αιτημάτων αιγίδας διαφόρων φορέων για δράσεις τους στο πλαίσιο του εορτασμού του Λογοτεχνικού έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης, συστάθηκε αμισθί 5μελής επιστημονική Ομάδα Εργασίας αποτελούμενη από τους:
Δρ Ελένη Δουνδουλάκη, Θεατρολόγο, Γενική Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ
Δρ Σίσσυ Παπαθανασίου, Ιστορικό του Πολιτισμού, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ
Κατερίνα Καμπανέλλη, Ενδυματολόγο-Σκηνογράφο, κληρονόμο και διαχειρίστρια του αρχείου Καμπανέλλη
Πλάτωνα Μαυρομούστακο, Καθηγητή του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ
Παναγιώτη Μέντη, Συγγραφέα-Σεναριογράφο, Πρόεδρο της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων
Τα μεγάλα γεγονότα του Λογοτεχνικού Έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι:
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022
Έκδοση και παρουσίαση του δίγλωσσου τόμου “Ιάκωβος Καμπανέλλης”. Ο επετειακός τόμος εντάσσεται στη σειρά αφιερωματικών λευκωμάτων του ΥΠΠΟΑ.
ΜΑΡΤΙΟΣ – ΙΟΥΛΙΟΣ 2022
Έκθεση αφιερωμένη στον συγγραφέα, το έργο και την εποχή του στο Μουσείο Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα.
Διοργάνωση παραλλήλων εκπαιδευτικών δράσεων σε συνεργασία με θεατρικούς φορείς και πανεπιστημιακά Τμήματα Θεατρικών και Μουσικών Σπουδών στο πλαίσιο της έκθεσης.
ΙΟΥΝΙΟΣ 2022
Αφιέρωμα στον κινηματογραφικό Ιάκωβο Καμπανέλλη σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Παρουσίαση ταινιών σε σενάριο του συγγραφέα. Ταινιοθήκη της Ελλάδας - αίθουσα Λαΐς.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2022
Διοργάνωση κύκλου εκδηλώσεων σε συνεργασία με τον Δήμο Νάξου, με παρουσίαση του δίγλωσσου τόμου Ιάκωβος Καμπανέλλης, συναυλίες, αναγνώσεις, εργαστήρια, παραστάσεις ερασιτεχνικού θεάτρου- στη Νάξο, τόπο γέννησης του Ιάκωβου Καμπανέλλη, όπου λειτουργεί το ομώνυμο Μουσείο.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΟ - ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συνεργάζεται με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού για την παρουσίαση του έργου του συγγραφέα στον διεθνή χώρο.
Στο πλαίσιο αυτό, προγραμματίζονται συμπράξεις με επιλεγμένους εκδοτικούς οίκους, που ειδικεύονται στη μετάφραση και έκδοση θεατρικών έργων και με ακαδημαϊκές έδρες ελληνικών σπουδών σε ξένα πανεπιστήμια. Η μεταφραστική και εκδοτική δραστηριότητα θα υποστηριχτεί με ειδικά οργανωμένες εκδηλώσεις σε διεθνή φόρα και εκθέσεις Βιβλίου, σε πανεπιστημιακά Ιδρύματα και καλλιτεχνικούς φορείς, καθώς και με επιστημονικές συναντήσεις.
Ειδικής αναφοράς χρήζουν δύο μεγάλες εκδηλώσεις στο Παρίσι και το Λονδίνο, που στόχο έχουν την προσέλκυση του ενδιαφέροντος της διεθνούς επιστημονικής και καλλιτεχνικής κοινότητας και του εκδοτικού κόσμου στον δημιουργό και το έργο του, αλλά και την ισχυροποίηση της παρουσίας της ελληνικής λογοτεχνικής και δραματικής γραφής και βιβλιοπαραγωγής στον διεθνή χώρο.
Παρίσι. Εκδήλωση σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, την έδρα Ιστορίας και Λογοτεχνίας της Ανωτάτης Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού, και άλλους φορείς.
Λονδίνο. Εκδήλωση σε συνεργασία με την Έδρα Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας “Κοραής” του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο King’s College του Λονδίνου, με το Hellenic Centre και άλλους φορείς.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού θα χορηγήσει -κατόπιν σχετικού αιτήματος και ειδικής αξιολόγησης- την αιγίδα του σε εκδηλώσεις που προγραμματίζονται να οργανωθούν από διάφορους πολιτιστικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς προς τιμήν του συγγραφέα.
Το ΥΠΠΟΑ, στο πλαίσιο του «Λογοτεχνικού Έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης», προβάλλει το πολυδιάστατο έργο και την προσφορά του διεθνώς αναγνωρισμένου συγγραφέα στα ελληνικά γράμματα. Θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, ποιητής, στιχουργός, λογοτέχνης, ηθοποιός, υπήρξε ένας διανοούμενος που με την πολυμορφία του έργου του και τις παρεμβάσεις του, σφράγισε ανεξίτηλα τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό, από τη γέννησή του στις 2 Δεκεμβρίου 1921 στη Νάξο, μέχρι τον θάνατό του το 2011.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη καταγράφεται με ρεαλισμό και συγκινησιακή φόρτιση η νεότερη ελληνική ιστορία. Η μεταπολεμική Ελλάδα, με τις πολιτικές και κοινωνικές της εντάσεις, που προσπαθεί να ανακάμψει από τα τραύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφύλιου. Ο Καμπανέλλης δημιούργησε χαρακτήρες πλήρεις, αναγνωρίσιμους, αυθεντικούς. Η αμεσότητα του λόγου του, πέρα από τη δεξιοτεχνία της γραφής του, είναι ένας από τους βασικούς λόγους που οι Έλληνες ταυτίστηκαν με το έργο του, το αγάπησαν, είδαν και αναγνώριζαν τον εαυτό τους μέσα στα κείμενά του.
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης υπήρξε, ανεξαρτήτως του λογοτεχνικού του επιτεύγματος, ιδιαίτερα αγαπητός για τον βαθύ ανθρωπισμό, που τον διέκρινε, τη γενναιοδωρία του, τον αγώνα του για τα δημοκρατικά ιδεώδη και την αντίσταση στη φασιστική ιδεολογία, με όποιο τρόπο αυτή εκφράζεται. Αποτελεί χρέος και ελάχιστο φόρο τιμής η ανάδειξη του αξεπέραστου έργου, του σεβασμού και της αγάπης που εξέφρασε προς την Ελλάδα και τους Έλληνες με τη στάση, το ήθος, την παρουσία του».
Ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης δήλωσε: «Η ανακήρυξη του 2022 ως Λογοτεχνικού Έτους Ιάκωβου Καμπανέλλη δεν συνιστά μια τυπική ένδειξη τιμής και αναγνώρισης σε έναν καταξιωμένο συγγραφέα με πλήθος διακρίσεων και διεθνή αναγνώριση, αλλά μια ουσιαστική κίνηση για την ανάδειξη του σύνολο του πολυσχιδούς έργου του.
Ο Καμπανέλλης ήταν ένας συγγραφέας και πνευματικός άνθρωπος, ο οποίος αν και αυτοδίδακτος, κατέκτησε όλα τα είδη του πεζού και του έμμετρου λόγου με εμβληματικά λογοτεχνικά έργα και δοκίμια, ανυπέρβλητα θεατρικά κείμενα, διαχρονικά κινηματογραφικά σενάρια και φυσικά, εμβληματικά τραγούδια σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Στόχος μας είναι να γίνει ευρύτερα γνωστό και στις νεότερες γενιές το πλούσιο συγγραφικό του έργο, μέσα από σειρά δράσεων και εκδηλώσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και να εμπνεύσει τους νεότερους δημιουργούς μέσα από έναν γόνιμο διάλογο με το διαχρονικό έργο του».
Τα έργα του
Με τα 40 θεατρικά έργα του, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς του 20ου αιώνα. Η Αυλή των θαυμάτων του θεωρείται το εναρκτήριο έργο της σύγχρονης νεοελληνικής δραματουργίας. Η νουβέλα του Μαουτχάουζεν συνιστά παγκοσμίως ένα από τα έργα αναφοράς στρατοπεδικής λογοτεχνίας. Το Μεγάλο μας τσίρκο μένει ανεξίτηλα χαραγμένο στην ατομική και συλλογική μνήμη μας, ως έργο–σταθμός για τον αγώνα υπέρ της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Στο πλαίσιο του εορτασμού, το ΥΠΠΟΑ προγραμματίζει σειρά δράσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό για την προβολή του έργου του τιμώμενου δημιουργού, πάνω στους εξής άξονες:
1. Εκδηλώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό
2. Διεθνές Μεταφραστικό - Εκδοτικό πρόγραμμα
3. Παροχή αιγίδας σε εκδηλώσεις φορέων
Για τον συντονισμό, την υποστήριξη, τον σχεδιασμό δράσεων, καθώς και για την αξιολόγηση προτάσεων και αιτημάτων αιγίδας διαφόρων φορέων για δράσεις τους στο πλαίσιο του εορτασμού του Λογοτεχνικού έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης, συστάθηκε αμισθί 5μελής επιστημονική Ομάδα Εργασίας αποτελούμενη από τους:
Δρ Ελένη Δουνδουλάκη, Θεατρολόγο, Γενική Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ
Δρ Σίσσυ Παπαθανασίου, Ιστορικό του Πολιτισμού, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ
Κατερίνα Καμπανέλλη, Ενδυματολόγο-Σκηνογράφο, κληρονόμο και διαχειρίστρια του αρχείου Καμπανέλλη
Πλάτωνα Μαυρομούστακο, Καθηγητή του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ
Παναγιώτη Μέντη, Συγγραφέα-Σεναριογράφο, Πρόεδρο της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων
Οι εκδηλώσεις
Τα μεγάλα γεγονότα του Λογοτεχνικού Έτους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι:
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022
Έκδοση και παρουσίαση του δίγλωσσου τόμου “Ιάκωβος Καμπανέλλης”. Ο επετειακός τόμος εντάσσεται στη σειρά αφιερωματικών λευκωμάτων του ΥΠΠΟΑ.
ΜΑΡΤΙΟΣ – ΙΟΥΛΙΟΣ 2022
Έκθεση αφιερωμένη στον συγγραφέα, το έργο και την εποχή του στο Μουσείο Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα.
Διοργάνωση παραλλήλων εκπαιδευτικών δράσεων σε συνεργασία με θεατρικούς φορείς και πανεπιστημιακά Τμήματα Θεατρικών και Μουσικών Σπουδών στο πλαίσιο της έκθεσης.
ΙΟΥΝΙΟΣ 2022
Αφιέρωμα στον κινηματογραφικό Ιάκωβο Καμπανέλλη σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Παρουσίαση ταινιών σε σενάριο του συγγραφέα. Ταινιοθήκη της Ελλάδας - αίθουσα Λαΐς.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2022
Διοργάνωση κύκλου εκδηλώσεων σε συνεργασία με τον Δήμο Νάξου, με παρουσίαση του δίγλωσσου τόμου Ιάκωβος Καμπανέλλης, συναυλίες, αναγνώσεις, εργαστήρια, παραστάσεις ερασιτεχνικού θεάτρου- στη Νάξο, τόπο γέννησης του Ιάκωβου Καμπανέλλη, όπου λειτουργεί το ομώνυμο Μουσείο.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΟ - ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συνεργάζεται με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού για την παρουσίαση του έργου του συγγραφέα στον διεθνή χώρο.
Στο πλαίσιο αυτό, προγραμματίζονται συμπράξεις με επιλεγμένους εκδοτικούς οίκους, που ειδικεύονται στη μετάφραση και έκδοση θεατρικών έργων και με ακαδημαϊκές έδρες ελληνικών σπουδών σε ξένα πανεπιστήμια. Η μεταφραστική και εκδοτική δραστηριότητα θα υποστηριχτεί με ειδικά οργανωμένες εκδηλώσεις σε διεθνή φόρα και εκθέσεις Βιβλίου, σε πανεπιστημιακά Ιδρύματα και καλλιτεχνικούς φορείς, καθώς και με επιστημονικές συναντήσεις.
Οι εκδηλώσεις στο εξωτερικό
Ειδικής αναφοράς χρήζουν δύο μεγάλες εκδηλώσεις στο Παρίσι και το Λονδίνο, που στόχο έχουν την προσέλκυση του ενδιαφέροντος της διεθνούς επιστημονικής και καλλιτεχνικής κοινότητας και του εκδοτικού κόσμου στον δημιουργό και το έργο του, αλλά και την ισχυροποίηση της παρουσίας της ελληνικής λογοτεχνικής και δραματικής γραφής και βιβλιοπαραγωγής στον διεθνή χώρο.
Παρίσι. Εκδήλωση σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, την έδρα Ιστορίας και Λογοτεχνίας της Ανωτάτης Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού, και άλλους φορείς.
Λονδίνο. Εκδήλωση σε συνεργασία με την Έδρα Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας “Κοραής” του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο King’s College του Λονδίνου, με το Hellenic Centre και άλλους φορείς.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού θα χορηγήσει -κατόπιν σχετικού αιτήματος και ειδικής αξιολόγησης- την αιγίδα του σε εκδηλώσεις που προγραμματίζονται να οργανωθούν από διάφορους πολιτιστικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς προς τιμήν του συγγραφέα.
