Συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού με διεθνή οργανισμό ενάντια στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών
Μνημόνιο συνεργασίας με τον Οργανισμό ALIPH, υπέγραψε, στο Παρίσι, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, ενώ είχε σημαντικές συναντήσεις στην UNESCO
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, υπέγραψε εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, Μνημόνιο Συνεργασίας με τον Πρόεδρο του ALIPH Δρ. Thomas Kaplan, στο 2ο Συνέδριο Δωρητών ALIPH, που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι.
Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε πέντε χρόνια μετά από την ίδρυση της Διεθνούς Συμμαχίας για την προστασία της κληρονομιάς, σε εμπόλεμες περιοχές, και γενικά σε τόπους συγκρούσεων. Ο ALIPH ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2017 στη Γενεύη, με πρωτοβουλία της Γαλλίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ως απάντηση στη μαζική καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, τα τελευταία χρόνια, στην περιοχή του SΑHEL και στη Μέση Ανατολή. Από το 2018 ο ALIPH έχει υποστηρίξει σχεδόν 150 έργα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, σε περίπου 30 χώρες, σε τέσσερις ηπείρους και ιδιαίτερα στο Ιράκ, το Μάλι, το Αφγανιστάν, την Υεμένη και τη Βορειοανατολική Συρία.
Στην ομιλία της, η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας για την πολυεπίπεδη πολιτική προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, τόσο με εθνικές πολιτικές, όσο και στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών. Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι ανά τριετία, η Ελλάδα προωθεί στον ΟΗΕ την αμιγώς ελληνική πρωτοβουλία «Απόφαση για την Επιστροφή ή Απόδοση Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους» («Return or restitution of cultural property to the countries of origin»). Η Απόφαση αυτή γίνεται πάντα δεκτή. Στην τελευταία Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, πριν από δύο περίπου μήνες, υπέρ της συγκεκριμένης Απόφασης ψήφισαν 111 κράτη.
Όπως είπε η Υπουργός «Οι εικόνες λεηλασίας των αρχαιολογικών χώρων και της σύλησης των μουσείων, που την τελευταία δεκαετία έρχονται όλο και πιο συχνά στη δημοσιότητα, από τους πολέμους και τις ένοπλες συρράξεις, οι οποίες μαίνονται, σε πολλές χώρες του πλανήτη, αποτυπώνοντας, με τον πιο δραματικό τρόπο, τον εγκληματικό και διεθνικό χαρακτήρα του προβλήματος της καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς και της άμεσης συνέπειάς της: Την παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών. Ωστόσο, η στοχοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελεί πρακτική η οποία, στις διάφορες εκφάνσεις της, όπως κλοπές, φθορές, λαθρανασκαφές, παράνομες εξαγωγές, λαφυραγώγηση, αρχαιοκαπηλία, κ.α. επηρεάζει όλες τις χώρες, τόσο σε περιόδους πολέμου όσο και σε περίοδο ειρήνης. Η διεθνής κοινότητα συνειδητοποιεί, όλο και περισσότερο, ότι η παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών δεν συνιστά μόνο σημαντικό ζήτημα για όλες τις χώρες, αλλά πλέον αναγνωρίζεται ως μέρος του οργανωμένου εγκλήματος με αχαρτογράφητες, έως σήμερα, συνέπειες για την πολιτιστική κληρονομιά. Πρόκειται για μια διαχρονική πρακτική με χαρακτηριστικά που αλλάζουν ταχύτατα και προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας και κάθε εποχής. Ο ALIPH, που σύμφωνα με τις βασικές αρχές του καταστατικού του, στοχεύει σε δράσεις και προγράμματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς η οποία βρίσκεται υπό απειλή, αναδεικνύεται ως ένα επιπλέον εργαλείο στον κοινό αγώνα μας».
Εκτός της Ελλάδας, Μνημόνιο Συνεργασίας με τον ALIPH υπέγραψαν οι Οργανισμοί ICCROM, ICOM, ICOMOS, Europa Nostra, National Geographic Society, Institute, Hungary Helps, Politecnico di Milano, The Heritage Μanagement Οrganization. Στο Συνέδριο, στο οποίο απηύθυνε χαιρετισμό ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron, συμμετείχε, επίσης, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχινάς και Υπουργοί Πολιτισμού από πολλές χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.
Στο περιθώριο του Συνεδρίου, η Λίνα Μενδώνη είχε συναντήσεις με τη Γαλλίδα Υπουργό Πολιτισμού Roselyne Bachelot-Narquin, καθώς και με τους Υπουργούς των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Noura Al Kaabi, της Σαουδικής Αραβίας, Πρίγκιπα Badr bin Abdullah bin Mohammed bin Farhan Al Saud, και την Υπουργό Πολιτισμού του Μπαχρέιν Sheikha Mai bint Mohammed Al Khalifa.
Στο Συνέδριο, συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι από περίπου τριάντα χώρες, συμπεριλαμβανομένων δώδεκα ευρωπαϊκών κρατών και διεθνών οργανισμών, ενώ δεσμεύτηκαν σχεδόν 90 εκατομμύρια δολάρια, υπερβαίνοντας τα 77,5 εκατομμύρια δολάρια που είχαν κατατεθεί κατά την πρώτη Διάσκεψη Δωρητών, τον Μάρτιο του 2017.
Στο πλαίσιο της επίσκεψής της στο Παρίσι, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού είχε συναντήσεις στην έδρα της UNESCO, με τον αν. Γενικό Διευθυντή του Οργανισμού για θέματα Πολιτισμού Ernesto Ottone και τον Διευθυντή του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς Lazare Eloundou.
Στις συναντήσεις, που πραγματοποιήθηκαν σε εξαιρετικά θερμό κλίμα, συζητήθηκαν ζητήματα που αφορούν στην βιώσιμη διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της προστασίας της από την παράνομη διακίνηση, από τον υπερτουρισμό και από τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης. Η Λίνα Μενδώνη ενημέρωσε τα υψηλόβαθμα στελέχη της UNESCO για την ελληνική πρωτοβουλία για την προστασία των μνημείων από την κλιματική κρίση και απηύθυνε πρόσκληση στους κ.κ. Ottone και Eloundou να συμμετάσχουν στο Διεθνές Συνέδριο, που διοργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, στους Δελφούς, στις αρχές Οκτωβρίου 2022, με ανάλογη θεματική, συμμετέχοντας στους εορτασμούς για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Διεθνούς Οργανισμού.
Την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού συνόδευαν η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO πρέσβυς Μαρία Διαμαντοπούλου, η Διευθύντρια Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών Βασιλική Παπαγεωργίου και η Ευγενία Γερούση, Συντονίστρια της Επιτροπής των Ελλήνων Εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, στην οποία πρόσφατα εξελέγη η χώρα μας, καθώς και συνεργάτες της.
Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε πέντε χρόνια μετά από την ίδρυση της Διεθνούς Συμμαχίας για την προστασία της κληρονομιάς, σε εμπόλεμες περιοχές, και γενικά σε τόπους συγκρούσεων. Ο ALIPH ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2017 στη Γενεύη, με πρωτοβουλία της Γαλλίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ως απάντηση στη μαζική καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, τα τελευταία χρόνια, στην περιοχή του SΑHEL και στη Μέση Ανατολή. Από το 2018 ο ALIPH έχει υποστηρίξει σχεδόν 150 έργα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, σε περίπου 30 χώρες, σε τέσσερις ηπείρους και ιδιαίτερα στο Ιράκ, το Μάλι, το Αφγανιστάν, την Υεμένη και τη Βορειοανατολική Συρία.
Στην ομιλία της, η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας για την πολυεπίπεδη πολιτική προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, τόσο με εθνικές πολιτικές, όσο και στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών. Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι ανά τριετία, η Ελλάδα προωθεί στον ΟΗΕ την αμιγώς ελληνική πρωτοβουλία «Απόφαση για την Επιστροφή ή Απόδοση Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους» («Return or restitution of cultural property to the countries of origin»). Η Απόφαση αυτή γίνεται πάντα δεκτή. Στην τελευταία Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, πριν από δύο περίπου μήνες, υπέρ της συγκεκριμένης Απόφασης ψήφισαν 111 κράτη.
Οι δηλώσεις της Υπουργού Πολιτισμού
Όπως είπε η Υπουργός «Οι εικόνες λεηλασίας των αρχαιολογικών χώρων και της σύλησης των μουσείων, που την τελευταία δεκαετία έρχονται όλο και πιο συχνά στη δημοσιότητα, από τους πολέμους και τις ένοπλες συρράξεις, οι οποίες μαίνονται, σε πολλές χώρες του πλανήτη, αποτυπώνοντας, με τον πιο δραματικό τρόπο, τον εγκληματικό και διεθνικό χαρακτήρα του προβλήματος της καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς και της άμεσης συνέπειάς της: Την παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών. Ωστόσο, η στοχοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελεί πρακτική η οποία, στις διάφορες εκφάνσεις της, όπως κλοπές, φθορές, λαθρανασκαφές, παράνομες εξαγωγές, λαφυραγώγηση, αρχαιοκαπηλία, κ.α. επηρεάζει όλες τις χώρες, τόσο σε περιόδους πολέμου όσο και σε περίοδο ειρήνης. Η διεθνής κοινότητα συνειδητοποιεί, όλο και περισσότερο, ότι η παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών δεν συνιστά μόνο σημαντικό ζήτημα για όλες τις χώρες, αλλά πλέον αναγνωρίζεται ως μέρος του οργανωμένου εγκλήματος με αχαρτογράφητες, έως σήμερα, συνέπειες για την πολιτιστική κληρονομιά. Πρόκειται για μια διαχρονική πρακτική με χαρακτηριστικά που αλλάζουν ταχύτατα και προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας και κάθε εποχής. Ο ALIPH, που σύμφωνα με τις βασικές αρχές του καταστατικού του, στοχεύει σε δράσεις και προγράμματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς η οποία βρίσκεται υπό απειλή, αναδεικνύεται ως ένα επιπλέον εργαλείο στον κοινό αγώνα μας».
Οι οργανισμοί που υπέγραψαν το Μνημόνιο
Εκτός της Ελλάδας, Μνημόνιο Συνεργασίας με τον ALIPH υπέγραψαν οι Οργανισμοί ICCROM, ICOM, ICOMOS, Europa Nostra, National Geographic Society, Institute, Hungary Helps, Politecnico di Milano, The Heritage Μanagement Οrganization. Στο Συνέδριο, στο οποίο απηύθυνε χαιρετισμό ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron, συμμετείχε, επίσης, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχινάς και Υπουργοί Πολιτισμού από πολλές χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.
Οι συναντήσεις της Λίνας Μενδώνη στο Παρίσι
Στο περιθώριο του Συνεδρίου, η Λίνα Μενδώνη είχε συναντήσεις με τη Γαλλίδα Υπουργό Πολιτισμού Roselyne Bachelot-Narquin, καθώς και με τους Υπουργούς των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Noura Al Kaabi, της Σαουδικής Αραβίας, Πρίγκιπα Badr bin Abdullah bin Mohammed bin Farhan Al Saud, και την Υπουργό Πολιτισμού του Μπαχρέιν Sheikha Mai bint Mohammed Al Khalifa.
Στο Συνέδριο, συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι από περίπου τριάντα χώρες, συμπεριλαμβανομένων δώδεκα ευρωπαϊκών κρατών και διεθνών οργανισμών, ενώ δεσμεύτηκαν σχεδόν 90 εκατομμύρια δολάρια, υπερβαίνοντας τα 77,5 εκατομμύρια δολάρια που είχαν κατατεθεί κατά την πρώτη Διάσκεψη Δωρητών, τον Μάρτιο του 2017.
Στο πλαίσιο της επίσκεψής της στο Παρίσι, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού είχε συναντήσεις στην έδρα της UNESCO, με τον αν. Γενικό Διευθυντή του Οργανισμού για θέματα Πολιτισμού Ernesto Ottone και τον Διευθυντή του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς Lazare Eloundou.
Στις συναντήσεις, που πραγματοποιήθηκαν σε εξαιρετικά θερμό κλίμα, συζητήθηκαν ζητήματα που αφορούν στην βιώσιμη διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της προστασίας της από την παράνομη διακίνηση, από τον υπερτουρισμό και από τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης. Η Λίνα Μενδώνη ενημέρωσε τα υψηλόβαθμα στελέχη της UNESCO για την ελληνική πρωτοβουλία για την προστασία των μνημείων από την κλιματική κρίση και απηύθυνε πρόσκληση στους κ.κ. Ottone και Eloundou να συμμετάσχουν στο Διεθνές Συνέδριο, που διοργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, στους Δελφούς, στις αρχές Οκτωβρίου 2022, με ανάλογη θεματική, συμμετέχοντας στους εορτασμούς για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Διεθνούς Οργανισμού.
Την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού συνόδευαν η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO πρέσβυς Μαρία Διαμαντοπούλου, η Διευθύντρια Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών Βασιλική Παπαγεωργίου και η Ευγενία Γερούση, Συντονίστρια της Επιτροπής των Ελλήνων Εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, στην οποία πρόσφατα εξελέγη η χώρα μας, καθώς και συνεργάτες της.
