Νατάσα Καλογρίδη στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ: Έξι ετών έχασα τον πατέρα μου- Ήταν τεράστιο τραύμα για μένα
Η γνωστή ηθοποιός μιλάει για τον ρόλο της στην παράσταση "Η κυρία Κλάιν" όπου υποδύεται την κόρη μιας διάσημης ψυχαναλύτριας
Μια σύγχρονη τραγωδία που αναδεικνύει τη μελέτη του ψυχισμού του ανθρώπου και των προβλημάτων που κουβαλάει από τη βρεφική του ηλικία, παρουσιάζει το έργο του Νίκολας Ράιτ «Η κυρία Κλάιν» που παρουσιάζεται από 5 Μαϊου κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο θέατρο Αργώ σε σκηνοθεσία Χρύσας Καψούλη.
Τρεις γυναίκες η Αιμιλία Υψηλάντη, η Νατάσα Καλογρίδη και η Σάρα Εσκενάζυ συναντώνται πάνω στη σκηνή δημιουργώντας ένα εκρηκτικό τρίγωνο πληγωμένων υπάρξεων που επιβουλεύονται η μια την άλλη αμείλικτα, ενώ μέσα τους εκλιπαρούν για αγάπη και αποδοχή.
Το έργο βασίζεται στην ζωή της βιεννέζας ψυχαναλύτριας Μέλανι Κλάιν, που έκανε πρωτοπόρες έρευνες στην παιδική ψυχολογία και αμφισβήτησε έντονα τον Φρόυντ του οποίου υπήρξε μαθήτρια. «Είναι ένα έργο που περνάει από πολλά μονοπάτια. Μιλάει για μια γυναίκα, πολύ προσηλωμένη στη δουλειά της, εμμονική που έκανε μελέτες πάνω στην ψυχολογία και τις αντιδράσεις των παιδιών της και αυτό τους δημιούργησε μεγάλα τραύματα. Τα είχε σαν πειραματόζωα και πίστευε πως χρησιμοποιώντας τα παιδιά της είχε κάνει πολύ καλή δουλειά στις μελέτες της» αναφέρει η Νατάσα Καλογρίδη που υποδύεται την κόρη της Μέλανι.
«Όταν καταπιάνομαι με έναν ρόλο, ξεκινώ ως ένα άγραφο χαρτί, λέγοντας ότι δεν ξέρω τίποτα για την ηρωϊδα που πρέπει να ενσαρκώσω. Και χωρίς να κάνω καμία σκέψη ή παρατήρηση αφήνω να έρθει μόνο του από εσωτερική καθοδήγηση. Και αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται ο ρόλος υπαρκτός μέσα μου. Αφήνω το ένστικτό μου να δημιουργεί το ρόλο. Έτσι αναμοχλεύω την ψυχή μου. Δεν ανατρέχω ποτέ σε παλιές μνήμες. Μου αρέσει να δημιουργώ καινούρια συναισθήματα» λέει για το ρόλο της στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά.
Ωστόσο θεραπεύεται ποτέ η ανθρώπινη ψυχή από τα τραύματά της; «Ανάλογα με τι κουβαλάει μέσα του ο καθένας και πόσο είναι έτοιμος να τα αντιμετωπίσει. Αν κάποιος από μόνος του δεν πάρει την απόφαση να αλλάξει ότι τον ενοχλεί, δεν θα πετύχει τίποτα. Παλιότερα είχα πάει κι εγώ σε ψυχολόγο χωρίς να έχω κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα, χωρίς να έχω κάποια συγκεκριμένη δυσκολία. Αλλά διαπίστωσα ότι δεν μου πήγαινε. Εκείνη τη στιγμή ένιωθα ότι δεν χρειάζομαι κάποια βοήθεια. Έχασα τον πατέρα μου σε ηλικία έξι ετών. Τον αγαπούσα υπερβολικά και ήταν τεράστιο τραύμα. Δεν περιγράφεται αυτό το συναίσθημα που ένιωσα. Το βιώσα πολύ έντονα. Μου καθόρισε τη ζωή. Μετά από χρόνια ένιωσα ότι αυτή η απώλεια συνέβη για να μας κάνει τους υπόλοιπους μια γροθιά, εμένα, τη μητέρα μου και τον αδελφό μου. Ένιωσα την υπέρτατη αγάπη από την μητέρα μου, καθώς έδωσε στην αγάπη της μια άλλη διάσταση που έπαιξε ρόλο και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου. Αυτό το κενό βρέθηκε κάτι άλλο στην πορεία μου να το γεμίσει και όχι να το βουλιάξει» αναφέρει.
Η Νατάσα Καλογρίδη παρακολουθεί με ψυχραιμία όσα διαδραματίζονται τον τελευταίο χρόνο στον καλλιτεχνικό χώρο αναφορικά με το κίνημα me too. «Η φουρτούνα που πέρασε το θέατρο ήταν ενταγμένη μέσα σε μια γενικότερη φουρτούνα που περνάει η κοινωνία. Εμένα τέτοια πράγματα δεν μου είχαν ποτέ συμβεί. Ίσως ήμουν από τις τυχερές. Σε κάποιους ανθρώπους αυτά που συνέβαιναν έχουν αφήσει ανεξίτηλα τραύματα. Πάντως η μεγαλύτερη τιμωρία σε αυτά είναι η κατακραυγή του κόσμου. Η μαχαιριά έρχεται από τον κόσμο, ο οποίος είναι αμείλικτος τιμωρός στον χώρο μας. Παντού υπάρχουν δύσκολες καταστάσεις. Δεν μπορείς να ταιριάζεις με όλους. Μπορεί να βρεθείς σε έναν θίασο που υπάρχουν θέματα. Πρέπει όμως να είσαι επαγγελματίας. Στον επαγγελματικό χώρο δεν αφήνω να με επηρεάζει τίποτα. Τα σβήνω, λέω ότι δεν υπάρχουν. Γενικά οτιδήποτε τοξικό στη ζωή μου, το απομακρύνω. Είναι στάση ζωής. Δεν αφήνω ποτέ μια δουλειά επειδή υπάρχουν κάποια προβλήματα» αναφέρει.
Η Αιμιλία Υψηλάντη, η Νατάσα Καλογρίδη και η Σάρα Εσκενάζη συναντώνται στη σκηνή ως τρεις ψυχαναλύτριες, μια μάνα -η περίφημη Μέλανι Κλάιν- η κόρη της και η γραμματέας της περνούν μια νύχτα μαζί, στο Λονδίνο του 1934. O ξαφνικός θάνατος του γιού και αδελφού δημιουργεί άγριες συγκρούσεις, συνεχείς ανατροπές, ανταγωνισμό, ενοχές, πάθη.
Η Κυρία Κλάιν είναι η βιεννέζα ψυχαναλύτρια Μέλανι Κλάιν, η σημαντικότερη της Ευρώπης που έκανε πρωτοπόρες έρευνες στη νηπιακή και παιδική ψυχολογία και αμφισβήτησε έντονα τον Σίγκμουντ Φρόυντ του οποίου υπήρξε μαθήτρια.
Το έργο γράφτηκε το 1988 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό θέατρο της Αγγλίας.
Ο Άγγλος δραματουργός Νίκολας Ράιτ βασίστηκε στην βιογραφία της Κλάιν για να συνθέσει με μαεστρία στοιχεία από την προσωπική και την επαγγελματική της ζωή, δραματοποιώντας καταστάσεις και παράλληλα κριτικάροντας, πότε με χιούμορ και πότε με οξύτητα, τις ακρότητες και την ανεπάρκεια της ψυχανάλυσης ακόμη και για τους επαγγελματίες του είδους. Ο ίδιος έχει πει: «Δεν έχει καμία σημασία για το έργο, αν εγώ είμαι υπέρ ή κατά της ψυχανάλυσης, αν συμφωνώ ή όχι με τις θεωρίες της Κλάιν, αφού η ιστορία των τριών αυτών γυναικών - παρά το ότι ήταν ψυχαναλύτριες - λειτουργεί σαν μεταφορά για τις σχέσεις οποιασδήποτε μάνας με την κόρη της και τη φίλη της. Το έργο έκανε ιδιαίτερη αίσθηση σε κοινωνίες, όπου η μάνα έχει κυρίαρχο ρόλο, όπως, για παράδειγμα, στη Λατινική Αμερική».
Πώς γίνεται μία γυναίκα που θεραπεύει τα τραύματα της ανθρώπινης ψυχής ταυτόχρονα να συνθλίβεται από τα δικά της τραύματα; Και γιατί οι συγκρούσεις μέσα σε σχέσεις βαθιάς αγάπης αντί να καταλήγουν στη λύση και την ανακούφιση να οδηγούν στην συντριβή;
Μια διαρκής σύγκρουση μεταξύ τριών γυναικών τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, που καταλήγει σε μια σύγχρονη τραγωδία. Το έργο – πιο σύγχρονο από ποτέ – δεν στέκεται μόνο στις ανθρώπινες σχέσεις και τις συγκρούσεις που είναι φαινόμενο κάθε κοινωνίας, σε οποιαδήποτε εποχή, από καταβολής κόσμου. Εγείρει παράλληλα τόσο φιλοσοφικά όσο και κοινωνικά ζητήματα, αλλά και τις προεκτάσεις τους.
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Αιμιλία Υψηλάντη
Νατάσα Καλογρίδη
Σάρα Εσκενάζη
Κείμενο: Νίκολας Ράιτ
Μετάφραση: Έλση Σακελλαρίδου
Σκηνοθεσία: Χρύσα Καψούλη
Σκηνογραφία: Γιάννης Αρβανίτης
Τα κοστούμια της φωτογράφισης είναι του κ. Βασίλη Ζούλια.
ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΓΩ: Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο, Τηλ.: 2105201684
Τρεις γυναίκες η Αιμιλία Υψηλάντη, η Νατάσα Καλογρίδη και η Σάρα Εσκενάζυ συναντώνται πάνω στη σκηνή δημιουργώντας ένα εκρηκτικό τρίγωνο πληγωμένων υπάρξεων που επιβουλεύονται η μια την άλλη αμείλικτα, ενώ μέσα τους εκλιπαρούν για αγάπη και αποδοχή.
Το έργο
Το έργο βασίζεται στην ζωή της βιεννέζας ψυχαναλύτριας Μέλανι Κλάιν, που έκανε πρωτοπόρες έρευνες στην παιδική ψυχολογία και αμφισβήτησε έντονα τον Φρόυντ του οποίου υπήρξε μαθήτρια. «Είναι ένα έργο που περνάει από πολλά μονοπάτια. Μιλάει για μια γυναίκα, πολύ προσηλωμένη στη δουλειά της, εμμονική που έκανε μελέτες πάνω στην ψυχολογία και τις αντιδράσεις των παιδιών της και αυτό τους δημιούργησε μεγάλα τραύματα. Τα είχε σαν πειραματόζωα και πίστευε πως χρησιμοποιώντας τα παιδιά της είχε κάνει πολύ καλή δουλειά στις μελέτες της» αναφέρει η Νατάσα Καλογρίδη που υποδύεται την κόρη της Μέλανι.
«Όταν καταπιάνομαι με έναν ρόλο, ξεκινώ ως ένα άγραφο χαρτί, λέγοντας ότι δεν ξέρω τίποτα για την ηρωϊδα που πρέπει να ενσαρκώσω. Και χωρίς να κάνω καμία σκέψη ή παρατήρηση αφήνω να έρθει μόνο του από εσωτερική καθοδήγηση. Και αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται ο ρόλος υπαρκτός μέσα μου. Αφήνω το ένστικτό μου να δημιουργεί το ρόλο. Έτσι αναμοχλεύω την ψυχή μου. Δεν ανατρέχω ποτέ σε παλιές μνήμες. Μου αρέσει να δημιουργώ καινούρια συναισθήματα» λέει για το ρόλο της στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά.
Ωστόσο θεραπεύεται ποτέ η ανθρώπινη ψυχή από τα τραύματά της; «Ανάλογα με τι κουβαλάει μέσα του ο καθένας και πόσο είναι έτοιμος να τα αντιμετωπίσει. Αν κάποιος από μόνος του δεν πάρει την απόφαση να αλλάξει ότι τον ενοχλεί, δεν θα πετύχει τίποτα. Παλιότερα είχα πάει κι εγώ σε ψυχολόγο χωρίς να έχω κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα, χωρίς να έχω κάποια συγκεκριμένη δυσκολία. Αλλά διαπίστωσα ότι δεν μου πήγαινε. Εκείνη τη στιγμή ένιωθα ότι δεν χρειάζομαι κάποια βοήθεια. Έχασα τον πατέρα μου σε ηλικία έξι ετών. Τον αγαπούσα υπερβολικά και ήταν τεράστιο τραύμα. Δεν περιγράφεται αυτό το συναίσθημα που ένιωσα. Το βιώσα πολύ έντονα. Μου καθόρισε τη ζωή. Μετά από χρόνια ένιωσα ότι αυτή η απώλεια συνέβη για να μας κάνει τους υπόλοιπους μια γροθιά, εμένα, τη μητέρα μου και τον αδελφό μου. Ένιωσα την υπέρτατη αγάπη από την μητέρα μου, καθώς έδωσε στην αγάπη της μια άλλη διάσταση που έπαιξε ρόλο και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου. Αυτό το κενό βρέθηκε κάτι άλλο στην πορεία μου να το γεμίσει και όχι να το βουλιάξει» αναφέρει.
Η Νατάσα Καλογρίδη παρακολουθεί με ψυχραιμία όσα διαδραματίζονται τον τελευταίο χρόνο στον καλλιτεχνικό χώρο αναφορικά με το κίνημα me too. «Η φουρτούνα που πέρασε το θέατρο ήταν ενταγμένη μέσα σε μια γενικότερη φουρτούνα που περνάει η κοινωνία. Εμένα τέτοια πράγματα δεν μου είχαν ποτέ συμβεί. Ίσως ήμουν από τις τυχερές. Σε κάποιους ανθρώπους αυτά που συνέβαιναν έχουν αφήσει ανεξίτηλα τραύματα. Πάντως η μεγαλύτερη τιμωρία σε αυτά είναι η κατακραυγή του κόσμου. Η μαχαιριά έρχεται από τον κόσμο, ο οποίος είναι αμείλικτος τιμωρός στον χώρο μας. Παντού υπάρχουν δύσκολες καταστάσεις. Δεν μπορείς να ταιριάζεις με όλους. Μπορεί να βρεθείς σε έναν θίασο που υπάρχουν θέματα. Πρέπει όμως να είσαι επαγγελματίας. Στον επαγγελματικό χώρο δεν αφήνω να με επηρεάζει τίποτα. Τα σβήνω, λέω ότι δεν υπάρχουν. Γενικά οτιδήποτε τοξικό στη ζωή μου, το απομακρύνω. Είναι στάση ζωής. Δεν αφήνω ποτέ μια δουλειά επειδή υπάρχουν κάποια προβλήματα» αναφέρει.
Η παράσταση
Η Αιμιλία Υψηλάντη, η Νατάσα Καλογρίδη και η Σάρα Εσκενάζη συναντώνται στη σκηνή ως τρεις ψυχαναλύτριες, μια μάνα -η περίφημη Μέλανι Κλάιν- η κόρη της και η γραμματέας της περνούν μια νύχτα μαζί, στο Λονδίνο του 1934. O ξαφνικός θάνατος του γιού και αδελφού δημιουργεί άγριες συγκρούσεις, συνεχείς ανατροπές, ανταγωνισμό, ενοχές, πάθη.
Η Κυρία Κλάιν είναι η βιεννέζα ψυχαναλύτρια Μέλανι Κλάιν, η σημαντικότερη της Ευρώπης που έκανε πρωτοπόρες έρευνες στη νηπιακή και παιδική ψυχολογία και αμφισβήτησε έντονα τον Σίγκμουντ Φρόυντ του οποίου υπήρξε μαθήτρια.
Η ιστορία του έργου
Το έργο γράφτηκε το 1988 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό θέατρο της Αγγλίας.
Ο Άγγλος δραματουργός Νίκολας Ράιτ βασίστηκε στην βιογραφία της Κλάιν για να συνθέσει με μαεστρία στοιχεία από την προσωπική και την επαγγελματική της ζωή, δραματοποιώντας καταστάσεις και παράλληλα κριτικάροντας, πότε με χιούμορ και πότε με οξύτητα, τις ακρότητες και την ανεπάρκεια της ψυχανάλυσης ακόμη και για τους επαγγελματίες του είδους. Ο ίδιος έχει πει: «Δεν έχει καμία σημασία για το έργο, αν εγώ είμαι υπέρ ή κατά της ψυχανάλυσης, αν συμφωνώ ή όχι με τις θεωρίες της Κλάιν, αφού η ιστορία των τριών αυτών γυναικών - παρά το ότι ήταν ψυχαναλύτριες - λειτουργεί σαν μεταφορά για τις σχέσεις οποιασδήποτε μάνας με την κόρη της και τη φίλη της. Το έργο έκανε ιδιαίτερη αίσθηση σε κοινωνίες, όπου η μάνα έχει κυρίαρχο ρόλο, όπως, για παράδειγμα, στη Λατινική Αμερική».
Πώς γίνεται μία γυναίκα που θεραπεύει τα τραύματα της ανθρώπινης ψυχής ταυτόχρονα να συνθλίβεται από τα δικά της τραύματα; Και γιατί οι συγκρούσεις μέσα σε σχέσεις βαθιάς αγάπης αντί να καταλήγουν στη λύση και την ανακούφιση να οδηγούν στην συντριβή;
Μια διαρκής σύγκρουση μεταξύ τριών γυναικών τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, που καταλήγει σε μια σύγχρονη τραγωδία. Το έργο – πιο σύγχρονο από ποτέ – δεν στέκεται μόνο στις ανθρώπινες σχέσεις και τις συγκρούσεις που είναι φαινόμενο κάθε κοινωνίας, σε οποιαδήποτε εποχή, από καταβολής κόσμου. Εγείρει παράλληλα τόσο φιλοσοφικά όσο και κοινωνικά ζητήματα, αλλά και τις προεκτάσεις τους.
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Αιμιλία Υψηλάντη
Νατάσα Καλογρίδη
Σάρα Εσκενάζη
Κείμενο: Νίκολας Ράιτ
Μετάφραση: Έλση Σακελλαρίδου
Σκηνοθεσία: Χρύσα Καψούλη
Σκηνογραφία: Γιάννης Αρβανίτης
Τα κοστούμια της φωτογράφισης είναι του κ. Βασίλη Ζούλια.
ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΓΩ: Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο, Τηλ.: 2105201684