Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου, ένα έργο ιδιαίτερα σημαντικό για την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της Χαλκιδικής, αλλά και για τον τουρισμό της ευρύτερης περιοχής, εγκαινίασε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
Στον χαιρετισμό της η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι «Το συγκεκριμένο Μουσείο ιδρύθηκε το 1971, σε σχέδια του εξαιρετικού αρχιτέκτονα Δημήτρη Φατούρου. Ηταν ένας μικρός χώρος, ο οποίος όμως ικανοποιούσε τις ανάγκες εκείνης της εποχής. Όταν ήρθε η δωρεά της εξαιρετικά σημαντικής συλλογής Λαμπρόπουλου, η Πολιτεία όφειλε να βρει λύση για να στεγάσει αυτά τα πολύτιμα ευρήματα. Ετσι σχεδιάστηκε η επέκταση του κτηρίου.
Το οικοδομικό έργο εντάχθηκε το 2011 στο ΕΣΠΑ 2007-2013 της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και ολοκληρώθηκε το 2016. Το 2018 εντάχθηκε η υλοποίηση ενός μέρους μόνον της έκθεσης, στο ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας–ΕΣΠΑ 2014-2020 με προϋπολογισμό 460.000 ευρώ. Προφανώς, αυτή η επιλογή ήταν προβληματική, καθώς το ΥΠΠΟΑ δεν πρότεινε στην Περιφέρεια την ένταξη προς χρηματοδότηση του συνόλου του εκθεσιακού προγράμματος. Ετσι, τον Δεκέμβριο 2020, αποφασίσαμε να χρηματοδοτήσουμε την ολοκλήρωση της έκθεσης, με το ποσόν των 950.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΠΟΑ. Από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, που διαχειρίζεται το ΥΠΠΟΑ, χρηματοδοτείται και το έργο «Βελτίωση χώρων και υποδομών για τη φιλοξενία εκδηλώσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία της ΕΦΑ Χαλκιδικής (Περιβάλλων χώρος Αρχαιολογικού Μουσείου Πολυγύρου και Όλυνθος)» με συνολικό προϋπολογισμό 1.091.612 ευρώ . Ο Πολύγυρος και η Χαλκιδική περίμεναν 12 χρόνια την επαναλειτουργία του Αρχαιολογικού τους Μουσείου. Χάρη στην υποδειγματική δουλειά της Εφορείας Αρχαιοτήτων μπορούμε να αποδώσουμε σήμερα το Μουσείο στην τοπική κοινωνία και στους χιλιάδες επισκέπτες της περιοχής».
Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας ανέφερε ότι «Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας χρηματοδότησε την επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Χαλκιδικής, αυξάνοντας τον συνολικό εκθεσιακό χώρο συνολικά στα 582 τ.μ. Αξιοποιήσαμε ευρωπαϊκούς πόρους για τη δημιουργία της σύγχρονης έκθεσης, με την ολοκλήρωση της οποίας, παραδίδουμε στους συμπολίτες μας και τους επισκέπτες μία έκθεση που αναδεικνύει και προβάλλει την ιστορία και τις ανασκαφικές έρευνες στη Χαλκιδική με τρόπο ολοκληρωμένο, εμπλουτίζει το διαχρονικό άξονα των πολιτιστικών διαδρομών της Κεντρικής Μακεδονίας, και ταυτόχρονα καθιστά το Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκιδικής ως σημείο αναφοράς όχι μόνο για τη Χαλκιδική, αλλά και για το ευρύτερο δίκτυο Μουσείων της Μακεδονίας και της βόρειας Ελλάδας».
Οι ενότητες της έκθεσης
Η έκθεση του νέου Μουσείου αναπτύσσεται σε τέσσερις θεματικές ενότητες: Τόπος και Ιστορία, Προϊστορικές κοινωνίες, Ιστορικοί χρόνοι, Συλλογές και Δωρεές.
Παρουσιάζονται ευρήματα από τους πιο σημαντικούς προϊστορικούς οικισμούς και νεκροταφεία της Χαλκιδικής, τον Άγιο Μάμα, την Όλυνθο και την Τορώνη, το Κριαρίτσι και τη Νέα Σκιώνη, ενώ επιλεγμένα εκθέματα των ρωμαϊκών χρόνων, επιτύμβια αγάλματα και στήλες, προετοιμάζουν τον επισκέπτη πριν την ολοκλήρωση της ενότητας Ιστορικοί Χρόνοι.
Στην αίθουσα που εκτίθενται οι Συλλογές, κυρίαρχη θέση καταλαμβάνει η σημαντική Συλλογή Λαμπρόπουλου.
Η έκθεση εμπλουτίζεται με πολυμεσικές εφαρμογές, όπως διαδραστικό χάρτη-χρονολόγιο που διατρέχει την ιστορία της Χαλκιδικής και θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, διαδραστικές οθόνες που αφορούν στην Ιστορία της Έρευνας με την παρουσίαση των σημαντικότερων σταθμών και ερευνητών στην περιοχή, στις Γραπτές Πηγές που αναφέρονται σε γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Χαλκιδική, καθώς και στην προσωπικότητα του Αριστοτέλη, του μεγάλου Σταγειρίτη φιλοσόφου.
Οι ανασκαφές
Επίσης, μέσα από τρισδιάστατη προβολική χαρτογράφηση (3D Projection Mapping) παρουσιάζεται η ανασκαφική δραστηριότητα με τρόπο εύληπτο και παραστατικό, προκειμένου να γίνει κατανοητή η διαδικασία και το αποτέλεσμα μιας ανασκαφής που καταλήγει στη συντήρηση, μελέτη και παρουσίαση των ευρημάτων στο Μουσείο. Επιπλέον, οθόνες με τοπία και αρχαιότητες, εμπλουτισμένα με εικόνες από διαχρονικές δραστηριότητες στην περιοχή, καθώς και βίντεο από την περιοδική έκθεση της Συλλογής Λαμπρόπουλου που παρουσιάστηκε στο Μουσείο το 2019 συμπληρώνουν την πολυεπίπεδη πληροφόρηση για το κοινό.
Στα εγκαίνια του Μουσείου Πολυγύρου παραβρέθηκαν ο Μητροπολίτης Κασσανδρείας κ.κ. Νικόδημος, οι βουλευτές Χαλκιδικής, Γιώργος Βαγιωνάς και Απόστολος Πάνας, ο αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής, Γιάννης Γιώργος, οι δήμαρχοι Πολυγύρου, Αστ. Ζωγράφος, Αριστοτέλη Στέλιος Βαλιάνος και Σιθωνίας ΚυπαρίσσηςΝτέμπλας, ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Ορους Γιώργος Σκιαδαρέσης, υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΠΟΑ και εκπρόσωποι φορέων.
Η Προγραμματική Σύμβαση
Πριν από τα εγκαίνια του Μουσείου Πολυγύρου, η Λίνα Μενδώνη και ο Αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής Γιάννης Γιώργος υπέγραψαν Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του ΥΠΠΟΑ και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την ανάδειξη του Αρχαιολογικού Χώρου, στα Στάγειρα Χαλκιδικής, προϋπολογισμού 100.000 ευρώ. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η εκπόνηση μελετών για την αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών των μνημείων και ειδικότερα των στατικών προβλημάτων του βυζαντινού διατειχίσματος, καθώς και για τη διαμόρφωση δρόμων πρόσβασης από τις εισόδους προς τον αρχαιολογικό χώρο. Περιλαμβάνονται ακόμη εργασίες για την εξασφάλιση πρόσβασης, περιήγησης, ασφάλειας και προβολής, καθώς και κατεπείγουσες εργασίες συντήρησης, κυρίως για τη στερέωση τμημάτων του τείχους της κλασικής ακρόπολης.
