Το πρώτο μυθιστόρημα του Καθηγητή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γιώργου Καραγιαννίδη με τίτλο «Η καρδιά μου το όπλο σου» παρουσιάζουν οι εκδόσεις Αρμός. Οι πολιτικοί αγώνες στη Γερμανία του μεσοπολέμου, η ένοπλη αντίσταση στο χιτλερικό καθεστώς, η Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα, η κατάσταση που επικρατούσε στο στρατόπεδο Νταχάου, η αντίσταση των νέων στην ιταλοκρατούμενη Ρόδο και ο μεγάλος έρωτας του Οδυσσέα με τη Γιολάντα, την κόρη του Ιταλού διοικητή της Καρπάθου, συνθέτουν μια θυελλώδη ιστορία που ακροβατεί μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας.
Μεγάλο μέρος του βιβλίου βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, που έλαβαν χώρα την περίοδο του μεσοπολέμου στη Σαξονία της Γερμανίας, στην Κάρπαθο και στη Ρόδο.
Ο Καρπάθιος Οδυσσέας Λάσκαρης και ο Γερμανός Alfred Eickworth, που γεννήθηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα, συναντώνται στην Κάρπαθο το 1943 στη δίνη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο δεσμός που αναπτύσσεται μεταξύ τους είναι καθοριστικός για την υπόλοιπη ζωή τους. Οι πολιτικοί αγώνες στη Γερμανία του μεσοπολέμου. Η ένοπλη αντίσταση στο χιτλερικό καθεστώς. Η Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα. Μια ιστορία στην οποία ο έρωτας, η αγάπη και η οικογένεια συγκρούονται με την πολιτική ιδεολογία και την βία, ενώ κυριαρχεί ο αγώνας για την προσωπική ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Ο συγγραφέας μιλάει στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά για το βιβλίο του.
Πως αποφασίσατε να γράψετε ένα μυθιστόρημα για την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου;
Το βιβλίο αναφέρεται ιστορικά στην περίοδο από το 1920 έως το τέλος της δεκαετίας του ’60, στη Γερμανία και τα Δωδεκάνησα. Τα πολιτικά γεγονότα στη Γερμανία του Μεσοπολέμου είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα ιστορική περίοδος για την Ευρώπη του 20ου αιώνα. Θεωρώ ότι ήταν καθοριστική για τη δημιουργία της Ευρώπης όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Την ίδια εποχή υπήρχε η Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα. Μια ελάχιστα γνωστή σελίδα της Ελληνικής ιστορίας που την χαρακτηρίζει η αντίδραση των Δωδεκανήσιων στον ιταλικό φασισμό και οι αγώνες τους για την υπεράσπιση της εθνικής τους ταυτότητας ενάντια στην προσπάθεια επιβολής της ιταλικής κουλτούρας και γλώσσας.
Το βιβλίο θα το χαρακτήριζα ως ιστορικό και συνάμα ερωτικό μυθιστόρημα, στο οποίο οι ήρωες δεν επηρεάζουν τα ιστορικά γεγονότα, αλλά ζουν μέσα σε αυτά.
Πρόκειται για αληθινή ιστορία;
Το βιβλίο περιγράφει τις χωριστές ζωές και στη συνέχεια τη συνάντηση δύο ανθρώπων. Του Γερμανού αντιναζιστή Άλφρεντ Άικγουαρντ και του Καρπάθιου νέου Οδυσσέα Λάσκαρη. Ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Η ιστορία του Γερμανού είναι αληθινή. Ο Άλφρεντ βρέθηκε στην Κάρπαθο με τη Μεραρχία των Ανεπιθύμητων 999 του Γερμανικού Στρατού, συνελήφθη, δραπέτευσε και σκοτώθηκε στο νησί. Έκανα μία μεγάλη έρευνα σε Κάρπαθο και Γερμανία για να καταφέρω να συλλέξω όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τη ζωή του.
Η ιστορία ακροβατεί μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας σε γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την περίοδο στη Γερμανία, στην Κάρπαθο, τη Ρόδο και μετά τον πόλεμο στην Αθήνα και στην Ανατολική Γερμανία.
Το βιβλίο προσπαθεί να ανιχνεύσει τη δραματική σχέση μεταξύ του έρωτα και της οικογένειας από τη μια πλευρά και της πολιτικής και εθνικής ιδεολογίας και της θρησκείας, από την άλλη.
Ποιες ιστορικές γνώσεις χρειάστηκε να έχετε για να γράψετε αυτήν την ιστορία;
Εκτός από την έρευνα για τη ζωή του Άλφρεντ, διάβασα πολύ για την Ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα, μια άγνωστη -όπως ανέφερα- σελίδα της Ελληνικής ιστορίας. Με τη βοήθεια του μεγαλύτερου εν ζωή ιστορικού της Δωδεκανήσου, του Μανώλη Κασσώτη, μπόρεσα να αποκτήσω μια πολύ καλή εικόνα για την Ιταλοκρατία στην Κάρπαθο και από πολλές άλλες πηγές για την εποχή αυτή στη Ρόδο.
Ποιες δυσκολίες συναντήσατε κατά τη διάρκεια της συγγραφή της;
Συνάντησα δυσκολίες στην προσπάθεια να ισορροπήσω με δίκαιο τρόπο μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Αυτό ήταν ιδιαίτερα δύσκολο γιατί στο βιβλίο υπάρχουν και διάλογοι μεταξύ υπαρκτών ιστορικών προσώπων και των ηρώων.
Από πού αντλήσατε έμπνευση για να την γράψετε;
Πάντα με γοήτευε η ιδέα να γράψω ένα μυθιστόρημα με επίκεντρο ένα νησί του Αιγαίου. Ένα βιβλίο που να μην έχει σχέση με την επιστήμη που θεραπεύω, δηλαδή την Πληροφορική και τις Τηλεπικοινωνίες. Η Κάρπαθος είναι ένα νησί με πολλές ομοιότητες με τη Σάμο, το νησί που γεννήθηκα και μεγάλωσα. Όταν το επισκέφθηκα πριν δέκα χρόνια αποφάσισα ότι αν γράψω κάτι, αυτό θα ξεκινά από εκεί. Στη Ρόδο έζησα σχεδόν όλα τα παιδικά μου καλοκαίρια.
Το αρχικό ερέθισμα για να γίνει το βιβλίο ήταν η δημοσίευση της ιστορίας του Άλφρεντ Άικγουαρντ από τον Δημοσιογράφο και Συγγραφέα Μανώλη Δημελλά, Εκδότη και Διευθυντή της ηλεκτρονικής εφημερίδας «Καρπαθιακά Νέα».
Ο έρωτας τι ρόλο παίζει στην ιστορία;
Όπως σας είπα, το μυθιστόρημα είναι κυρίως ερωτικό, με ήρωες τον Οδυσσέα Λάσκαρη και την Γιολάντα Ντι Στέφανι, την κόρη του Ιταλού διοικητή της Καρπάθου και της Νισύριας Άννας Παύλου. Ο έρωτας, που αναπτύσσεται μεταξύ τους, βιώνεται σαν αίσθηση προσωπικής ελευθερίας σε ένα δραματικό περιβάλλον πολέμου και βίας, που χαρακτηρίζει την εποχή που διαδραματίζονται τα γεγονότα.
Ποια σημεία του βιβλίου σας απολαύσατε περισσότερο όταν τα γράφατε;
Πιστέψτε με είναι πολύ δύσκολο να γράψεις ένα βιβλίο, πλημμυρισμένο με βιωματικά στοιχεία, που σε κάνει να γυρίσεις πίσω και να δεις ξανά ολόκληρη τη ζωή σου. Υπήρξαν πολλές στιγμές που όταν έγραφα ένοιωσα πρωτόγνωρη ψυχική αναταραχή και συγκίνηση. Αυτή η συγκίνηση υπήρχε κάθε φορά που αναγκαζόμουν να διαβάσω ξανά τα αποσπάσματα του βιβλίου για να κάνω διορθώσεις.
Έτσι, για να απαντήσω στην ερώτησή σας, θα έλεγα ότι «απόλαυσα» εκείνα τα σημεία που με γυρνούσαν στα παιδικά μου χρόνια, στην οικογένειά μου και το μέρος που γεννήθηκα.
Πως επιλέξατε αυτόν τον τίτλο;
Ήθελα να αναδείξω την βασική αντίθεση που διαπερνά ολόκληρο το μυθιστόρημα, ανάμεσα στην αγάπη και τον έρωτα, που συμβολίζει η καρδιά, από τη μια πλευρά και τη βία που συμβολίζουν τα όπλα, από την άλλη. Η γυναίκα του Άλφρεντ, όταν τον συλλαμβάνει η Γκεστάπο, του φωνάζει: «Να προσέχεις. Σ’ αγαπώ πολύ. Η καρδιά μου να γίνει το όπλο σου».
Ποια χαρακτηριστικά έχει πάντα ο αγώνας για την προσωπική ελευθερία και αξιοπρέπεια;
Είναι δύσκολος και σκληρός, πολλές φορές αναγκαστικά βίαιος, αλλά σχεδόν πάντα ανταμείβει αυτόν που τον κάνει. Όπως λέει στο βιβλίο ο Κάπταν Γιάννης στον εγγονό του Οδυσσέα: «Κάθε φορά που κερδίζεις ένα μικρό κομμάτι ελευθερίας, αυτό σε βοηθάει να ολοκληρωθείς περισσότερο σαν άνθρωπος».
Ένα έργο για να χαρακτηριστεί "μεγάλο" θα πρέπει να διαπνέεται από μεγάλα νοήματα ή απλά οφείλει να συγκινεί με την πλοκή του;
Νομίζω ότι ένα ποίημα ή ένα μυθιστόρημα πρέπει να είναι διαδραστικό και να προκαλεί ενσυναίσθηση, να οδηγεί δηλαδή τον αναγνώστη να αποκτήσει επαφή, ακόμη και να ταυτιστεί, με τους ήρωες και τη δράση τους. Ταυτόχρονα δεν μπορεί να μην αναφέρεται σε θεμελιώδη νοήματα που συνδέονται άρρηκτα με την ανθρώπινη ύπαρξη, όπως είναι η ελευθερία και ο έρωτας.
Πιστεύετε ότι οι Έλληνες διαβάζουν και είναι σε θέση να διακρίνουν το καλό από το κακό βιβλίο;
Πριν μερικές μέρες ήμουν στην έκθεση βιβλίου, στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Όλοι έλεγαν ότι ήταν η πιο επιτυχημένη έκθεση των τελευταίων ετών. Από την έκθεση πέρασαν χιλιάδες άνθρωποι, που συζητούσαν με τους συγγραφείς, συμμετείχαν στις παρουσιάσεις και αγόραζαν βιβλία. Αυτό ίσως δείχνει ότι ακόμη και σήμερα οι Έλληνες θέλουν να διαβάσουν.
Αλλά ας μην χωρίζουμε τα βιβλία σε καλά και κακά. Αν ένα βιβλίο δεν αρέσει σε κάποιον, δεν θα τελειώσει την ανάγνωση. Μου έχει συμβεί πολλές φορές. Από την άλλη πλευρά, ένα καλό βιβλίο μπορεί να σε δυσκολέψει αλλά σίγουρα στο τέλος θα σε ανταμείψει.
