O δρόμος της μεγάλης επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα
Οι στοχευμένες ενέργειες της κυβέρνησης για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα - Η κρίσιμη δημοσκόπηση και η αλλαγή του κλίματος στα ευρωπαϊκά μουσεία
«Θα μπορούσε τελικά το Βρετανικό Μουσείο να κλείσει το «κουτί της Πανδώρας» που άνοιξε πριν από περισσότερα από 200 χρόνια;», αναρωτιέται το «Vanity Fair» σε πρόσφατο δημοσίευμά του όσον αφορά την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και τις εξελίξεις που έχουν προκύψει στο ζήτημα μετά την τοποθέτηση του υποδιευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Τζόναθαν Γουίλιαμς, στην εφημερίδα «Sunday Times», ο οποίος, μεταξύ άλλων, πρότεινε στην Αθήνα μια ενεργή «συνεργασία για τον Παρθενώνα», δηλώνοντας πως το Μουσείο είναι έτοιμο να βρει λύση με την Ελλάδα για τον σκοπό της επανένωσης των αρχιτεκτονικών Γλυπτών.
Το δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του γαλλικού περιοδικού, με τίτλο «Μάρμαρα του Παρθενώνα: βαδίζει προς το τέλος η ιστορική διαμάχη μεταξύ Ελλάδας και Βρετανικού Μουσείου;», έρχεται λίγα 24ωρα μετά τη δημοσκόπηση που διενήργησε η εφημερίδα «Sunday Times», σύμφωνα με την οποία σχεδόν 8 στους 10 Βρετανούς πολίτες τάσσονται υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στο «σπίτι» τους. Ειδικότερα, στο ερώτημα «Θα πρέπει τα Ελγίνεια Μάρμαρα (τα Γλυπτά του Παρθενώνα) να επιστρέψουν στην Ελλάδα;», το 78% των ερωτηθέντων απάντησε «ναι» και μόλις το 22% έδωσε αρνητική απάντηση.
Ιστορική αλλαγή
Με δεδομένη, μάλιστα, και την ιστορική αλλαγή πλεύσης της εφημερίδας «Τimes» για το ακανθώδες θέμα των Γλυπτών, που έπειτα από 50 και πλέον χρόνια έπαψε να υποστηρίζει τη θέση περί παραμονής των αριστουργημάτων στο Βρετανικό Μουσείο και τάχθηκε υπέρ του επαναπατρισμού τους στη χώρα μας, σημειώνοντας στο κεντρικό τους άρθρο τον Ιανουάριο του 2022: «Οι καιροί, όμως, και οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Τα γλυπτά ανήκουν στην Αθήνα. Και πρέπει τώρα να επιστραφούν», είναι αδιαμφισβήτητο πως η διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα έχει πάρει μια νέα, δυναμική τροπή, με τη μάχη της ελληνικής πλευράς για την επανένωση να προχωρεί μεθοδικά, λαμβάνοντας θετικά μηνύματα από την κοινή γνώμη.
Η ελληνική κυβέρνηση, από την πλευρά της, με σταθερά βήματα και στοχευμένες ενέργειες εργάζεται συστηματικά επάνω στον στόχο για την επανένωση των Γλυπτών.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήδη από τη ΔΕΘ του 2019 είχε θίξει το ζήτημα, ενώ τον περασμένο Νοέμβριο υπέβαλε επίσημα το αίτημα της Αθήνας στον Βρετανό πρωθυπουργό, Μπόρις Τζόνσον, κατά τη διάρκεια της κατ’ ιδίαν συνάντησής τους στην Ντάουνινγκ Στριτ. Εξαιρετικής σημασίας για την εξέλιξη του ζητήματος των Γλυπτών είναι και το ιστορικό ψήφισμα που εξέδωσε η UNESCO τον Σεπτέμβριο του 2021 κατά την 22η Σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Xώρες Προέλευσης (ICPRCP), µε το οποίο καλούσε επιτακτικά το Ηνωµένο Βασίλειο να αναθεωρήσει τη στάση του και να συνομιλήσει με την Ελλάδα, αναγνωρίζοντας ότι το θέμα έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα -σε αντίθεση με τα όσα υποστηρίζει η βρετανική πλευρά ότι η υπόθεση αφορά το Βρετανικό Μουσείο- και κυρίως ότι η Ελλάδα διεκδικεί δικαίως και νομίμως την επιστροφή των Γλυπτών στη γενέθλια γη.
Αρθρο του «Vanity Fair» διαπιστώνει μια γενικότερη μεταστροφή της Δύσης ως προς το ζήτημα της αποκατάστασης της κληρονομιάς που λεηλατήθηκε σε περιόδους κατοχής ή αποικισμού
Στο γενικότερο πλαίσιο της συντονισμένης προσπάθειας της ελληνικής κυβέρνησης και στο momentum που έχει διαμορφωθεί έρχεται και η πρόσφατη παράδοση του «θραύσματος Fagan» από την Ιταλία, που επανενώθηκε οριστικά στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα, για να στείλει μήνυμα στο Λονδίνο, διατηρώντας ψηλά στην ατζέντα το ζήτημα της επιστροφής και αναδεικνύοντάς το ως καίριο θέμα για τον παγκόσμιο πολιτισμό.
Το άρθρο του «Vanity Fair», συγκεκριμένα, διαπιστώνει μια γενικότερη μεταστροφή της Δύσης ως προς το ζήτημα της αποκατάστασης της κληρονομιάς που λεηλατήθηκε σε περιόδους κατοχής ή αποικισμού, φέρνοντας ως παράδειγμα την απόφαση του Γάλλου προέδρου να υποστηρίξει την επιστροφή αφρικανικών αντικειμένων Τέχνης, δέσμευση που στην πορεία ακολούθησαν και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες. Για τη χώρα μας η Ιταλία έκανε το πρώτο βήμα, επιστρέφοντας ένα κομμάτι της ζωφόρου του Παρθενώνα στην Αθήνα. Σε δήλωσή του, που φιλοξενεί το «Vanity Fair», o Λουί Γκοντάρ, πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης για την Επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα, χαιρετίζει την πρωτοβουλία για τον επαναπατρισμό του «θραύσματος Fagan» και αναφερόμενος στα Γλυπτά του Παρθενώνα σημειώνει: «Είναι θεμελιώδες μια χώρα που αυτοπροσδιορίζεται ως δυτική και δημοκρατική να δεχτεί το αίτημα της Ελλάδας και να αποκαταστήσει αυτό που αρπάχτηκε από τον ναό της θεάς, το λίκνο της δημοκρατίας». Το άρθρο του γαλλικού περιοδικού κάνει, επίσης, εκτενή αναφορά στην ιστορία των Γλυπτών και στο αίτημα της Ελλάδας για τον επαναπατρισμό τους από το 1983, ενώ επισημαίνεται ότι κατά τη μεταβατική περίοδο του Brexit, πολλά ευρωπαϊκά κράτη προέτρεψαν το Ηνωμένο Βασίλειο να εκμεταλλευτεί το νέο του καθεστώς για να δεχτεί το αίτημα της Ελλάδας για αποκατάσταση της ακεραιότητας του Μνημείου του Παρθενώνα, κάνοντας μια αναδρομή σε μια πολιτιστική αντιπαράθεση με πολιτικά διακυβεύματα.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 20/8.