Όταν, πριν δυο χρόνια, ο σπουδαίος λιθουανός σκηνοθέτης Τσέζαρις Γκραουζίνις πρότεινε στον Θανάση Τσαλταμπάση να διασκευάσει για το θέατρο και να σκηνοθετήσει με πρωταγωνιστή τον ίδιο την αριστουργηματική νουβέλα του Éric-Emmanuel Schmit «Φιλιά Όσκαρ», δεν υπήρχε ούτε ο Κορωνοϊός, ούτε η σοκαριστική έξαρση βίας σε παιδιά.
Σήμερα αυτή η σπαρακτική, αστεία και γλυκόπικρη ιστορία αγάπης του μικρού Όσκαρ, που αψηφά τον θάνατο με το χιούμορ και τη φαντασία, έρχεται να συνταράξει το κοινό στο θέατρο Αθηνών όπου παρουσιάζεται. Ο δεκάχρονος Όσκαρ ζει στο νοσοκομείο με βαριά μορφή λευχαιμίας. Κάποια στιγμή μαθαίνει τυχαία ότι δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να θεραπευτεί και ότι πρόκειται να πεθάνει σε λίγες μέρες. Στο αποκορύφωμα της απόγνωσής του, μια εκκεντρική ηλικιωμένη κυρία, γνωστή ως κυρία Ροζ, μια από τις εθελόντριες που κρατούν συντροφιά στα παιδιά του νοσοκομείου, την οποία υποδύεται η Αγοραστή Αρβανίτη, του προτείνει ένα παιχνίδι: να θεωρήσει καθεμιά από τις μέρες που του απομένουν ως μια δεκαετία της ζωής του. Ο Όσκαρ σιγά-σιγά αρχίζει να πιστεύει το παιχνίδι και, κατά τη διάρκεια των τελευταίων του έντεκα ημερών, βιώνει μια πλήρη ζωή γεμάτη γεγονότα. Τελικά πεθαίνει πιστεύοντας ότι έφτασε την ηλικία των 110 ετών, ικανοποιημένος και ευχαριστημένος που κατάφερε να ζήσει μια ζωή συναρπαστική.
Ο Θανάσης Τσαλταμπάσης μιλάει στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ και τη Μαριάνθη Κουνιά για αυτήν την υπέροχη ιστορία και για τις δυσκολίες που είχε αυτός ο ρόλος, καθώς ενσαρκώνοντας σε αυτό το έργο ένα δεκάχρονο παιδί χρειάστηκε να μελετήσει φέτος σε βάθος την παιδική ψυχολογία.
Ποια είναι τα βασικά σημεία του ρόλου σας;
Πριν δυο χρόνια ο Τζέζαρις μου πρότεινε να ανεβάσουμε αυτό το έργο, αλλά μας πήγε πίσω η πανδημία. Μου άρεσε πολύ η ιδέα και τώρα ήρθε η στιγμή να το δούμε στη σκηνή. Αρέσει πολύ στο κοινό, είναι πολύ συγκινητικές οι αντιδράσεις του κόσμου. Αν και έχει θέμα το θάνατο είναι ένας ύμνος της ζωής.
Πως φτιάξατε τον ρόλο σας;
Μερικά πράγματα δεν λέγονται με λόγια. Οι ώρες των προβών είναι μαγική για εμάς τους ηθοποιούς. Υποδύομαι ένα παιδί, αλλά στην ουσία ως ενήλικας διηγούμαι μια ιστορία στον κόσμο. Είμαι και δεν είμαι ο Όσκαρ. Πάντα υπάρχει μια απόσταση. Στην αρχή είχα ενδοιασμούς για αυτήν την απόσταση, αλλά με τον σκηνοθέτη καταφέραμε κάτι μαγικό που συνδιάζει το χιούμορ με τη συγκίνηση.
Τι σας συγκινεί περισσότερο σε αυτό το έργο;
Αρχικά το ίδιο το θέμα. Αναφέρεται σε ένα δεκάχρονο παιδί που έχει λευχαιμία και είναι στο τελευταίο στάδιο της ζωής του. Στην αρχή ίσως αυτό είναι σαν μια πέτρα στο στομάχι. Όμως ο τρόπος που εξελίσσεται το έργο και ο τρόπος του μικρού Όσκαρ αλλάζει τα πράγματα. Στέλνει γράμματα στο Θεό, και αυτό είναι ένα παιχνίδι που του έχει βάλει να κάνει η κ. Ροζ, μια νοσηλέυτρια του νοσοκομείου, για να τον κάνει να φύγει τρισευτιχισμένο και με συναρπαστικό τρόπο. Αυτή η γυναίκα του αλλάζει τα πάντα και το κάνει ένα φωτεινό παιδί που φεύγει με τον καλύτερο τρόπο.
Τι σας δυσκόλεψε πιο πολύ σε αυτόν τον ρόλο;
Σε κάθε ρόλο και σε κάθε παράσταση οφείλω να δυσκολεύω τον εαυτό μου. Βασανίζω κάθε φράση, κάθε ανάσα, κάθε τι που λέγεται μέσα σε κάθε έργο. Πρέπει εμείς οι ηθοποιοί να φροντίζουμε να δίνουμε το καλύτερο στον θεατή, να βγάζουμε από μέσα μας το διαμαντάκι σε κάθε τι. Αυτό για να συμβεί θέλει πολύ κόπο, είναι κάτι δύσκολο. Και το κάνουμε κάθε μέρα. Ο κάθε ρόλος χρειάζεται μια μεγάλη εσωτερικότητα.
Έχετε ποτέ βρεθεί στην ίδια θέση με τον ήρωα που υποδύεστε;
Ναι βέβαια, αυτό κάθε μέρα συμβαίνει. Πάντα επιστρατεύω και τη φαντασία και το χιούμορ μου σε όλες τις δυσκολίες. Για να δω τα πράγματα πιο αισιόδοξα. Με αυτό το έργο κατάλαβα στο έπακρον τη σημασία αυτού του πράγματος. Εγώ τώρα στο ρόλο το έκανα από ένστικτο, αλλά στην ουσία είναι ένας πολύ καλός τρόπος για τη ζωή μας.
Πρόκειται για έναν ύμνο στην φαντασία και το χιούμορ. Σήμερα έχουμε χάσει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουμε με χιούμορ τη ζωή;
Νομίζω ναι και ίσως αυτός ήταν κι ένας ακόμα λόγος που μας έκανε να ανεβάσουμε αυτήν την παράσταση. Γιατί επειδή μου αρέσει να αφουγκράζομαι την εποχή, όχι με την ένοια της επικαιρότητας, οι επιλογές που κάνω στη δουλειά μου, δεν είναι ποιους ρόλους έχω απωθημένους να κάνω, αλλά κάποια έργα που ίσως τα χρειάζεται λίγο η εποχή μας. Σήμερα που έχουμε χάσει τη φαντασία και τον αυθορμητισμό μας, χρειαζόμαστε τέτοια έργα.
Πως είναι η συνεργασία με τον Τσέζαρις Γκραουζίνις;
Εγώ με τον Τσέζαρις έχουμε μια πολύ ιδιαίτερη σχέση. Είναι για εμένα από τους ωραιότερους σκηνοθέτες γιατί έχει όραμα, αισθητική και φινέτσα. Έχει πολύ εσωτερικότητα και είναι πολύ ευγενής. Και όλα αυτά μπαίνουν κα στις σκηνοθεσίες τους. Δεν ακολουθεί κάποια πεπατημένη, αλλά κάθε φορά αφήνει μεγάλο περιθώριο στους ηθοποιούς να ανθίσουν. Όλο το έργο πλάθεται σαν πλαστελίνη μαζί με τους ηθοποιούς. Και έτσι φέρνει εκπληκτικά αποτελέσματα.
Ποιο στοιχείο του έργου και αντανακλά σε κάποιο στοιχείο του σήμερα;
Μετά την παράσταση μένει πολύς κόσμος για να μας μιλήσει. Έτσι είναι η ζωή. Αν το καταλάβουμε θα περάσουμε πιο καλά την υπόλοιπη ζωή μας. Ο Όσκαρ δίχνει έναν υπέροχο τρόπο ζωής.
Την σημερινή εποχή πως την βλέπετε με την κακοποίηση και τους θανάτους των παιδιών που συμβαίνουν συχνά σήμερα;
Δεν μπορεί το κεφάλι μου να το διανοηθεί όλο αυτό που συμβαίνει στα παιδιά. Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Παθαίνω λίγο και μια άρνηση, κλείνω την τηλεόραση για να μην τα βλέπω όλα αυτά. Βέβαια είναι σαν κλείνω τα μάτια στο μεγάλο αυτό πρόβλημα, αλλά δεν μπορώ να το διαχειριστώ. Υπάρχει μεγάλη βαρβαρότητα. Νομίζω παλιότερα δεν υπήρχε τόση ασχήμια.
