Κρίση στο Θέατρο Τέχνης: Έδιωξαν τον Γιάννη Λιγνάδη - Ήταν καθηγητής στη Δραματική Σχολή

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, Μαριάννα Κάλμπαρη, έθεσε τον φιλόλογο και θεατρολόγο Γιάννη Λιγνάδη, αδερφό του γνωστού ηθοποιού Δημήτρη Λιγνάδη, εκτός της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, ύστερα από επιστολή που έστειλε ο τελευταίος στην εφημερίδα Καθημερινή. 

Το ιστορικό της κρίσης

Η κρίση στο Θέατρο Τέχνης είχε ξεκινήσει το περσινό καλοκαίρι, όταν τον Αύγουστο του 2022 οι μαθητές/τριες της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης ζήτησαν την απομάκρυνση του καθηγητή με αφορμή δηλώσεις που είχε κάνει στα ΜΜΕ σχετικά με την υπόθεση του αδερφού του Δημήτρη Λιγνάδη. Η απόφασή τους να μην παρακολουθούν τα μαθήματά του οδήγησε τη σχολή στο να αντιμετωπίζει πρόβλημα.


Μάλιστα η υπόθεση με τον Γιάννη Λιγνάδη οδήγησε σε διάλυση του Διοικητικού Συμβουλιού της Σχολής, καθώς η διευθύντρια της δραματικής Σχολής, Μάνια Παπαδημητρίου, και ο Κωστής Καπελώνης υπέβαλαν την παραίτησή τους προ ημερών, δηλαδή τον περασμένο Φεβρουάριο.

Επειδή το θέμα πήρε διαστάσεις, η Μαριάννα Κάλμπαρη, καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης, σε επιστολή της πήρε θέση, έκανε πολλές και απαραίτητες διευκρινίσεις και ακολούθως συναντήθηκε με σπουδαστές της σχολής προκειμένου να βρεθεί μία λύση.

Η επιστολή του Γιάννη Λιγνάδη στην Καθημερινή

Ο Γιάννης Λιγνάδης, με επιστολή του στην εφημερίδα Καθημερινή, χαρακτήρισε τις παραιτήσεις μεθοδευμένες, με σκοπό τη διάλυση του συμβουλίου και την «αποκαθήλωση» της καλλιτεχνικής διευθύντριας Μαριάννας Κάλμπαρη. «Για την επίτευξη του δολίου σχεδίου διάλυσης του Θεάτρου Τέχνης και της Σχολής του, απαραίτητος μοχλός ήταν η υπόθεσή μου (τακτική δαιμονοποίησης) και η μόχλευση των φοιτητών, μέχρι του σημείου της παρούσας μπαχαλοποίησης της Σχολής», αναφέρει ο ίδιος.

Ο Κάρολος, οι Καρολίδες και τα φοιτητά…

Στις 26/2/23 στον ιστότοπο «tvxs» δημοσιεύθηκε άρθρο για τα τεκταινόμενα στη δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης, το οποίο αναφέρεται σχεδόν αποκλειστικά στο πρόσωπό μου με την ιδιότητα του διδάσκοντος σε αυτήν. Το άρθρο –το οποίο συντάχθηκε μάλλον «κατά παραγγελίαν»– με παρουσιάζει ως βασικό υπαίτιο των παραιτήσεων της διευθύντριας της δραματικής σχολής του Θ.Τ. (Μ. Παπαδημητρίου) αλλά και μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Θεάτρου (Μ. Παπαδημητρίου, Κ. Καπελώνης), παραιτήσεις που πρόσθεσαν κρότο στο ήδη παροξυμένο πεδίο του καλλιτεχνικού χώρου. Στο δημοσίευμα φιλοξενούνται και συνεντεύξεις της παραιτηθείσας διευθύντριας της Σχολής του Θεάτρου Τέχνης (Μ.Π.) και δύο ανωνύμων φοιτητών (σεσημασμένων ως Φ1 και Φ2!). Το εν πολλοίς ψευδές και συκοφαντικό προς το πρόσωπό μου δημοσίευμα αναπαρήγαγαν αμέσως συγγενή τοξικογραφικά μέσα (20/20 Mag., Left.gr), το γνωστό σκυλολόι των εργολάβων «λιγναδομάχων» και ο πρόεδρος του ΣΕΗ (Σ. Μπιμπίλας) που άφησε για λίγο τα λαμέ τού χρυσοφόρου τηλεοπτικού σόου για να επιδοθεί «αρμοδίως» στον αγώνα της «καλλιτεχνικής καθάρσεως».

Θα άξιζε να διαβάσει ο αναγνώστης το εν λόγω δυσώδες δημοσίευμα όχι μόνο για να προβληματιστεί πάνω στο ζήτημα των δυσιάτων παθογενειών της «καλλιτεχνικής εκπαίδευσης», αλλά –κυρίως– για να αντιληφθεί την ταυτότητα των συντεταγμένων «εμπρηστών» του ταλαιπώρου καλλιτεχνικού χώρου (και του Πολιτισμού ευρύτερα), τους απώτερους στόχους τους και το παρασκηνιακό modus operandi. Στο προδήλως στρατευμένο –αν όχι φασίζον– πνεύμα που διέπει το περιεχόμενο του εν λόγω δημοσιεύματος, αντιπαραθέτω ακολούθως τον δικό μου λόγο που ερείδεται στα παρακάτω πραγματικά γεγονότα.


Στα μέσα Αυγούστου του ‘22 (σε περίοδο καλοκαιρινών διακοπών!) μου γνωστοποιήθηκε ανυπόγραφη επιστολή που φέρεται να συνέταξαν φοιτητές της Δραματικής Σχολής απευθύνοντάς την στη διευθύντρια, διά της οποίας ζητούσαν την απομάκρυνσή μου από τη Σχολή. Σημειωτέον, στη Σχολή του Θ.Τ διδάσκω αδιαλείπτως από το 2001, δηλ. επί είκοσι ένα και πλέον έτη. Σημειώνω επίσης ότι οι λόγοι που επεκαλούντο οι ανώνυμοι συντάκτες δεν είχαν καμία σχέση με εκπαιδευτικά, παιδαγωγικά ή ηθικής τάξεως ζητήματα, αλλά με ακρίτως υιοθετημένες ψευδείς, κακόβουλες και μηνύσιμες περί του προσώπου μου συκοφαντίες. Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με τους ιθύνοντες της Σχολής (Μ. Παπαδημητρίου, Κ. Καπελώνη), αφού μου γνωστοποίησαν τις αξιώσεις των φοιτητών και τους γνωστοποίησα, με τη σειρά μου, ότι δεν προτίθεμαι να παραιτηθώ (για λόγους που ο καθείς μπορεί να αντιληφθεί…), πρότεινα, εφόσον κρίνουν βάσιμες αυτές τις αξιώσεις, να προχωρήσουν σε απόλυσή μου καταβάλοντας τη νόμιμη αποζημίωση. Οι ιθύνοντες αντέτειναν ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του ΘΤ που εποπτεύει τη Σχολή (του οποίου αμφότεροι ήταν μέλη) είχε ήδη αποφανθεί ότι δεν στοιχειοθετείται αιτία απόλυσης, όθεν δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Συμφωνήθηκε λοιπόν από κοινού, ως μονόδρομος, η εκ μέρους μου ανάληψη διδακτικών καθηκόντων για το τρέχον έτος. Χάριν οικονομίας (υπάρχουν βεβαίως όλα τα σχετικά γραπτά τεκμήρια) περιορίζομαι να αναφέρω ότι λόγω αδικαιολόγητης καθυστέρησης, οφειλομένης σε πλημμελή άσκηση των καθηκόντων της διευθύντριας Μ. Παπαδημητρίου, τα μαθήματά μου ξεκίνησαν κατά τα μέσα Δεκεμβρίου, δηλαδή δύο μήνες μετά την έναρξη του διδακτικού έτους! Οι δε φοιτητές –και των τριών ετών– από την πρώτη κιόλας ημέρα απείχαν καθολικά από τα μαθήματα χωρίς κάποια γραπτή αιτιολογία. Ως εκ τούτου, από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου μέχρι και την παρούσα το Α' έτος έχει παρακολουθήσει συνολικά δύο (2) μαθήματα (!), το Β' και Γ' ένα (1) μάθημα(!), ενώ η διευθύντρια δεν έλαβε καμία σχετική πρωτοβουλία, δεν προέβη σε λήψη μέτρων, δεν κίνησε τις δέουσες διαδικασίες όπως επιβάλλει θεσμικά ο ρόλος του διευθυντή Σπουδών Ανωτέρας Σχολής και οι στοιχειώδεις εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές πρακτικές. Και όλα αυτά μεσούσης της δημόσιας συζήτησης περί αναβάθμισης των σπουδών και των πτυχίων των σπουδαστών δραματικών σχολών! Προς ώρας αφήνω τα συμπεράσματα για το μπάχαλο στον αναγνώστη…

Στην Επιστολή Παραιτήσεως από τα καθήκοντα της διεύθυνσης (ένα μνημείο ασυναρτησίας λόγου και κακοποίησης της ελληνικής γλώσσας) η Μ.Π., παραθέτοντας τους λόγους που την οδήγησαν στην απόφασή της, πουθενά δεν αναφέρεται στο ζήτημά μου (παρά μόνο στο ανεπίσημο συνοδευτικό έγγραφο). Στη μεστή ωστόσο πικρόχολων σχολίων –μεμειγμένων με κάλπικη ενσυναίσθηση φοιτητομήτορος– συνέντευξή της στο «tvxs», με κατονομάζει ως τον κύριο λόγο παραίτησής της ένεκα του δήθεν «άλυτου» ζητήματός μου (!!!), ζήτημα που η ίδια και ο Κ. Καπελώνης δεν επέλυσαν, όχι γιατί δεν μπόρεσαν, αλλά γιατί δεν θέλησαν· απλώς διότι δεν τους συνέφερε να επιλυθεί. Αυτήν την αθλιότητα που σκηνοθέτησαν οι δύο παραιτηθέντες «μάρτυρες» του «υπέρ πάρτης» «αγώνα», δηλαδή α) την μπαχαλοποίηση της Δραματικής Σχολής διά της επιστρατεύσεως και χειραγωγήσεως μείζονος μέρους των σπουδαστών, β) την εργαλειοποίηση της υπόθεσής μου, προς εξυπηρέτηση προσωπικών επιδιώξεων και απωθημένων καλλιτεχνικών φιλοδοξιών, θα επιχειρήσω εφεξής να ξεσκεπάσω.

Η ανακοίνωση που εξέδωσε το ΔΣ του ΣΕΗ (27/2/23) τάσσεται (μεροληπτικά όπως πάντα) υπέρ των δύο παραιτηθέντων, τους οποίους και δαψιλώς ευλογεί. Ωστόσο ο καλοπροαίρετος αναγνώστης δεν είναι σε θέση να γνωρίζει αυτά που γνωρίζει καλά το ΣΕΗ· ότι ως «τρισυπόστατη» οντότητα η Μ.Π. (ταυτόχρονα μέλος του ΔΣ του Θεάτρου Τέχνης, μέλος του ΔΣ του ΣΕΗ, Διευθύντρια και Διδάσκουσα στη Δραμ. Σχολ. του Θ.Τ.) είναι αυτονόητο ότι ό,τι πράττει το πράττει σε απόλυτη εναρμόνιση και συνέργεια με το ΣΕΗ (λειτουργία των συγκοινωνούντων δοχείων)· δηλαδή θα μπορούσε ακόμα και να είναι η ίδια η συντάκτρια της Ανακοίνωσης που την (αυτο)εγκωμιάζει! Ευτράπελο πρώτο. Το «τρισυπόστατον» άλλωστε ήταν εξαρχής η αιτία της σύγχυσης που γενικώς χαρακτήρισε τη σύντομη διευθυντική θητεία της, καθώς φάνηκε να συγχέει αδιακρίτως τη θεατρική εκπαίδευση με τον θεατρικό ακτιβισμό και την καλλιτεχνική διοίκηση με τον καλλιτεχνικό συνδικαλισμό.

Όσο για την περίπτωση Καπελώνη σίγουρα γνωρίζει το «ενσυναισθησιακό» ΣΕΗ ότι από το 2016 που η διδακτική έδρα τον εξήμεσε, όταν οι σπουδαστές στη συντριπτική πλειοψηφία ζήτησαν και πέτυχαν την απομάκρυνσή του από τη σχολή λόγω ανεπάρκειας και ακαταλληλότητας (επί του παρόντος δεν επιθυμώ να επεκταθώ, υπάρχει ωστόσο σχετικό γραπτό τεκμήριο), έχει να επιδείξει μόνο παρασκηνιακή δράση και, μολονότι έκπτωτος, η Διοίκηση του Θεάτρου Τέχνης (δηλ. εν μέρει ο ίδιος!) αποφάσισε την τοποθέτησή του στη θέση του Νομίμου Εκπροσώπου της Δραματικής Σχολής!!! Ευτράπελο δεύτερο.

Οι παραιτήσεις των Μ. Παπαδημητρίου και Κ. Καπελώνη από το ΔΣ του Θεάτρου Τέχνης ούτε «αγωνιστικές» ούτε «μαρτυρικές» ήταν· αντιθέτως, ήταν μια μεθοδευμένη «στρατηγική» κίνηση που, κατά τη γνώμη μου, έχει ως στόχο τη διάλυση του ΔΣ του Θεάτρου Τέχνης, την αποκαθήλωση της Καλλιτεχνικής Διευθύντριας (Μ. Κάλμπαρη) και την ανάδειξη νέας, ελέω ΣΕΗ, διοίκησης, και την επανεκλογή των ιδίων σε καίριες θέσεις με ενισχυμένους όρους. Για την επίτευξη του δολίου σχεδίου διάλυσης του Θεάτρου Τέχνης και της Σχολής του, απαραίτητος μοχλός ήταν η υπόθεσή μου (τακτική δαιμονοποίησης) και η μόχλευση των φοιτητών, μέχρι του σημείου της παρούσας μπαχαλοποίησης της Σχολής.

Τελικά συμπεράσματα: α) Ο καθένας έχει δικαίωμα να ονειρεύεται την αφεντιά του ως διάδοχο του μεγάλου Καρόλου (ακόμα και να θεωρεί ότι αποτελεί μετενσάρκωσή του), αρκεί την αξίωσή του να την υποστηρίζει με ευθύτητα και αληθινή αξία και όχι με παρασκηνιακές δράσεις και συνδικαλιστικές πατερίτσες. β) Αποκλειστικοί υπεύθυνοι για το ξεχαρβάλωμα της Σχολής και του Θεάτρου Τέχνης είναι η ανερμάτιστη Μ. Παπαδημητρίου και ο «ανύπαρκτος» Καπελώνης. γ) Το παρόν της καλλιτεχνικής παιδείας είναι όντως νοσηρό, ενώ το μέλλον διαφαίνεται εξαιρετικά δυσοίωνο. Την ώρα που οι φοιτητές των δραματικών σχολών βρίσκονται σε καταλήψεις, στους δρόμους, «στα κάγκελα» και κινδυνεύουν να χάσουν τη χρονιά, κάποιοι μέντορες και μεντόρισσες που τους πουλούν φούμαρα-οράματα και τους ποδηγετούν, τρίβουν τα χέρια τους έχοντας υπογράψει φρέσκα κρυφά συμβόλαια· ο δε «Καλός άνθρωπος του Σέι-τσo-λάν» πατώντας στις πλάτες τους εισπράττει ατάραχος τα απαστράπτοντα αργύρια.

Αυτά προς το παρόν…
Γιάννης Λιγνάδης (δρ. Θεατρολογίας)

Η άμεση αντίδραση/ επιστολή της Μαριάννας Κάλμπαρη

Απένταντι στη θέση του Γ. Λιγνάδη, η Μαριάννα Κάλμπαρη με χθεσινή ανακοίνωσή της κάνει σαφές ότι πλέον ο Γιάννης Λιγνάδης δεν μπορεί να συνεχίσει να εργάζεται στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης.

Ολόκληρη η ανακοίνωση της Μ. Κάλμπαρη

«Νιώθω πως είναι σχεδόν ανάρμοστο, ενώ όλη η χώρα πενθεί τα θύματα του αδιανόητου δυστυχήματος στα Τέμπη, εμείς να μιλάμε για τέτοια ζητήματα. Επειδή όμως πρέπει να πάρω άμεσα θέση σε σχέση με την επιστολή του κυρίου Γιάννη Λιγνάδη της 1/3/23 στην εφημερίδα "Καθημερινή".

Θεωρώ αυτονόητο ότι δεν συμμερίζομαι τις θέσεις του. Θεωρώ επίσης αυτονόητο ότι μετά από αυτή την επιστολή, ο κύριος Γιάννης Λιγνάδης δεν μπορεί να συνεχίσει να εργάζεται στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Μοναδική μου μέριμνα είναι να προστατεύω και να στηρίζω με όλες μου τις δυνάμεις το Θέατρο Τέχνης και όλους/ες τους συνεργάτες/ιδες και εργαζομένους/ενές του. Κατά τα άλλα, αυτή τη στιγμή η σκέψη μου, όπως η σκέψη όλων, είναι μόνο στο τραγικό γεγονός.

Ευχαριστώ
Μαριάννα Κάλμπαρη