Τι δουλειά έχει ένα μικροσκοπικό άλογο ανάμεσα στα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο; (Εικόνες)
Μια δράση που έχει ως στόχο να τονώσει τον διάλογο γύρω από την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα
Ένα άλογο μικρότερο από το μικρότερο ορατό μήκος κύματος του φωτός βρίσκεται στη γκαλερί Duveen του Βρετανικού Μουσείου. Είναι τόσο μικροσκοπικό, δηλαδή, που είναι εξαιρετικά απίθανο το μουσείο να το βρει ποτέ. Και αυτό ακριβώς θέλει το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας (IDA) της Οξφόρδης.
Το άλογο των 19 μικρομέτρων είναι ένα τέλειο αντίγραφο του αλόγου της Σελήνης, ενός από τα πολυσυζητημένα γλυπτά του Παρθενώνα, και το IDA το βλέπει ως μια τέλεια αντιπροσώπευση της αρχαίας ελληνικής δεξιοτεχνίας και της σύγχρονης μηχανικής. Πιθανότατα πρόκειται για το μικρότερο τρισδιάστατο αντίγραφο οποιουδήποτε αντικειμένου.
Το άλογο της Σελήνης απελευθερώθηκε κρυφά (μαζί με γάντια σε στυλ Ροζ Πάνθηρα) από την IDA στην «άγρια φύση» της γκαλερί Duveen στο Βρετανικό Μουσείο στις 14 Απριλίου, σε μια κίνηση με στόχο να ενθαρρύνει τον διάλογο γύρω από την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Τα αντικείμενα αποκτήθηκαν από τον Λόρδο Έλγιν από τους Οθωμανούς στις αρχές του 19ου αιώνα, υπό αμφίβολες συνθήκες, και η Ελλάδα απαιτεί εδώ και καιρό την επιστροφή τους.
«Θέλαμε να διερευνήσουμε την ιδέα του ελέγχου σε σχέση με τα ιστορικά αντικείμενα», δήλωσε στο Artnet News ο Roger Michel, εκτελεστικός διευθυντής του IDA. «Το Βρετανικό Μουσείο έχει γλυπτά που πήρε από κάποιον άλλον και δεν τα επιστρέφει. Τώρα, χάρη σε εμάς, έχει και ένα αρκετά ενδιαφέρον γλυπτό το οποίο επιβλήθηκε στο μουσείο, και αυτό δεν έχει τη δύναμη να το αφαιρέσει».
Το Βρετανικό Μουσείο δεν ενδιαφέρεται για ένα γλυπτό στο μέγεθος ενός κόκκου σκόνης -στην πραγματικότητα, μετά βίας αναγνωρίζει την ύπαρξη του μικροσκοπικού αλόγου. Όταν ρωτήθηκε πώς εξελίσσεται η έρευνα, το μουσείο απάντησε στο Artnet News λέγοντας ότι γνώριζε τους ισχυρισμούς της IDA, αλλά «δεν έχει κανένα στοιχείο που να το αποδεικνύει».
Ο Michel υποβάθμισε την απάντηση του μουσείου: «Το Βρετανικό Μουσείο είναι συνεπές αν μη τι άλλο. Όταν πρόκειται για ιστορικό αρνητισμό, κανείς δεν είναι καλύτερος».
Αυτή είναι η δεύτερη πρωτοβουλία που αναλαμβάνει το IDA για τα γλυπτά του Παρθενώνα. Πέρυσι, αφού δεν τους δόθηκε άδεια να σαρώσουν τα μάρμαρα του 5ου αιώνα, ο Michel και η ομάδα του τα σάρωσαν κρυφά χρησιμοποιώντας λογισμικό ψηφιακής απεικόνισης σε τάμπλετς και smartphones. Δημιούργησαν αναπαραστάσεις πλήρους κλίμακας του αλόγου της Σελήνης, μαζί με τη διάσημη μετόπη που απεικονίζει την αιματηρή μάχη μεταξύ των κενταύρων και των λαπίθων. Τα έργα εκτέθηκαν στο Μουσείο Φρόιντ του Λονδίνου.
Η διαμάχη για τα μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελεί το τέλειο έδαφος για το IDA ώστε να ασχοληθεί ταυτόχρονα με ζητήματα κληρονομιάς και αυθεντικότητας, και παράλληλα να επιδείξει την τεχνογνωσία του στην ανακατασκευή αρχιτεκτονικής κλίμακας. Για τον διευθυντή του IDA, η αντιπαράθεση με το Βρετανικό Μουσείο έχει και ένα προσωπικό στοιχείο. Ο Michel γοητεύεται από τη θέση που κατέχουν τα μάρμαρα, και η συζήτηση γύρω από αυτά, στην ψυχή της Βρετανίας, και ως δικηγόρος, τον ελκύει η νομική πτυχή, μια πτυχή που πιστεύει ότι έχει μείνει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη.
«Θα συγκαλέσω ένα δικαστήριο στο Winchester College τον επόμενο μήνα», δήλωσε ο Michel, «με τη συμμετοχή νομικών εμπειρογνωμόνων από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, για να προσπαθήσω να λύσω τα νομικά ζητήματα γύρω από τη διαμάχη του Έλγιν μια για πάντα».
Το δικαστήριο είναι απίθανο να αλλάξει τις απόψεις στο εσωτερικό του Βρετανικού Μουσείου («η αποσυναρμολόγηση της συλλογής του Παρθενώνα του μουσείου», δήλωσε ο πρόεδρός του, «δεν πρέπει να γίνει η απρόσεκτη πράξη μιας μόνο γενιάς»), αλλά όπως και να έχει, ένα μικρό άλογο έχει βγει από τον στάβλο και, όπως και οι μεγαλύτεροι συγγενείς του, δεν πρόκειται να επιστρέψει σύντομα στο σπίτι του.
Πηγή εικόνων news.artnet.com