Δεσμώτες Φαλήρου: Mε χειρουργικές κινήσεις η επιχείρηση μεταφοράς τους για συντήρηση (Εικόνες)

Παρόλο που οι «Δεσμώτες Φαλήρου» αποκαλύφθηκαν τον Μάρτιο του 2016, μέχρι και το τέλος του 2022 το οστεολογικό υλικό δεχόταν τη φροντίδα των συντηρητών της Εφορείας Αρχαιοτήτων κατά χώραν.

Οι «Δεσμώτες Φαλήρου» χρήζουν μεγάλης προσοχής και τώρα μετακινήθηκαν σε προστατευμένο περιβάλλον.

 
Πώς έγινε η μετακίνηση των «Δεσμωτών του Φαλήρου»

Δεδομένων των περιβαλλοντικών συνθηκών, της γειτνίασης με τον υδροφόρο ορίζοντα, τη συνεχή, ανερχόμενη υγρασία, σε συνδυασμό με την ύπαρξη αλάτων και τη διαρκή ανακρυστάλλωσή τους, αποφασίστηκε -μετά την ομόφωνα θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου- η προσωρινή μετακίνηση των «Δεσμωτών Φαλήρου» από τον χώρο εύρεσής τους σε κατάλληλα διαμορφωμένη παρακείμενη θέση, πάνω σε υπόβαση σκυροδέματος.

*Διαβάστε εδώ: Εκρηκτικό κοκτέιλ κορονοϊού και γρίπης: Αυξάνονται τα κρούσματα, συστάσεις για μάσκα - Τι λένε οι ειδικοί

Οι εργασίες μετακίνησης έγιναν στις αρχές του 2023, με ολίσθηση πάνω σε σιδερένιες ράγες για τις δύο πρώτες συστάδες και από γερανοφόρο όχημα για την τρίτη συστάδα, αφού πρώτα το οστεολογικό υλικό εγκιβωτίστηκε σε ξύλινες κατασκευές και το σύνολο του ευρήματος συγκρατήθηκε με την κατασκευή μεταλλικού χωροδικτυώματος.

Για τον έλεγχο των περιβαλλοντικών συνθηκών εγκαταστάθηκε εντός του προσωρινού κελύφους μηχανολογικός εξοπλισμός ύγρανσης-αφύγρανσης και κλιματισμού, ενώ οι συνθήκες καταγράφονται διαρκώς μέσω ηλεκτρονικών καταγραφέων.

Στο σύνολο του σκελετικού υλικού εκτελούνται επεμβάσεις πρόληψης και σωστικές επεμβάσεις συντήρησης.

Στόχος είναι η διατήρηση και η προστασία του ευρήματος, αλλά και της ταφονομίας, διάταξης των σκελετικών καταλοίπων. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις εργασίες συγκράτησης των πρανών του σκάμματος, ώστε να μην υπάρξει επιβάρυνση των οστών. Εκτελούνται συνεχώς στερεωτικές επεμβάσεις, καθώς και επεμβάσεις ενίσχυσης του οπλισμού προστασίας.

Να σημειωθεί η δυσκολία στην εκτέλεση των εργασιών συντήρησης, καθώς η πρόσβαση στο εύρημα είναι δυσχερής.

Παράλληλα, ολοκληρώνεται ο διαγωνισμός για την επιλογή του αναδόχου για την κατασκευή του μουσειακού κελύφους προστασίας και ανάδειξης του ευρήματος στην ίδια θέση στην οποία αποκαλύφθηκε.

Το έργο, προϋπολογισμού περίπου 6.500.000 ευρώ, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το κέλυφος αποτελείται από υπόγειο χώρο περίπου 450 τ.μ. για την προστασία του σκελετικού υλικού και ενός επίγειου, έκτασης περίπου 425 τ.μ., που θα φιλοξενεί το εποπτικό υλικό, τις υποδομές λειτουργίας και τους χώρους εξυπηρέτησης των επισκεπτών.

Οι αρχές του σχεδιασμού της κτιριακής υποδομής είναι αφενός μεν η αρμονική ένταξη του επίγειου τμήματος στη διαμορφωμένη Εσπλανάδα και αφετέρου η διαμόρφωση ενός λιτού υπογείου κελύφους για την επανατοποθέτηση των «Δεσμωτών», το οποίο θα επιτρέπει τη βέλτιστη θέαση και κατανόησή τους από τους επισκέπτες. Το σύνολο της μουσειακής υποδομής έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι καθολικά προσβάσιμο.

Οι «Δεσμώτες» από το β΄ μισό του 7ου αι. π.Χ.

Το εύρημα χρονολογείται στο β΄ μισό του 7ου αι. π.Χ. Είναι άνδρες που έχουν εκτελεστεί στο σημείο εκείνο για άγνωστους λόγους και τα σώματά τους τάφηκαν με τις αλυσίδες τους σε τρεις συστάδες. Η πρώτη συστάδα αποτελείται από δύο ομάδες δεσμωτών. Η στάση του σώματος των δεσμωτών της πρώτης ομάδας δείχνει ότι οι σκελετοί έφεραν ακόμη τα δεσμά τους. Οι δεσμώτες της δεύτερης ομάδας ήταν απλώς δεμένοι με τα χέρια πίσω, χωρίς μεταλλικά δεσμά. Χωρίς μεταλλικά δεσμά ήταν και οι δεσμώτες της δεύτερης συστάδας. Στην τρίτη συστάδα οι σκελετοί φέρουν σιδηρά δεσμά στους καρπούς των χεριών τους.

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, παρακολούθησε τις εργασίες συντήρησης του ευρήματος των «Δεσμωτών του Φαλήρου» που εκτελεί συστηματικά η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.

Πρόκειται για το εύρημα 78 αλυσοδεμένων ανθρώπινων σκελετών, που αποκαλύφθηκαν το 2016, στο πλαίσιο σωστικής ανασκαφής στην Εσπλανάδα του Κέντρου Πολιτισμού «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος».