Μέτρα πυροπροστασίας στα έξι μινωικά ανάκτορα Ζάκρος, Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Κυδωνία, Ζώμινθος
Τα ανάκτορα είναι υποψήφια για τον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
Το Υπουργείο Πολιτισμού εφαρμόζει μέτρα πυροπροστασίας του αρχαιολογικού χώρου Ζωμίνθου
Μέτρα για την πυροπροστασία του αρχαιολογικού χώρου της Ζωμίνθου λαμβάνει το Υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο των έργων στα έξι μινωικά ανάκτορα -Ζάκρος, Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Κυδωνία, Ζώμινθος- που περιλαμβάνονται στον φάκελο υποψηφιότητας για τη σειριακή εγγραφή τους στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα έξι Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα καλύπτουν γεωγραφικά ολόκληρο το νησί και χρονολογικά όλο το εύρος του μινωικού πολιτισμού από την Πρώιμη και Μέση εποχή του Χαλκού της ίδρυσης των πρώτων ανακτόρων (1900-1700 π.Χ.) και την Ύστερη εποχή του Χαλκού της ακμής των νέων ανακτόρων (1700-1450 π.Χ.) έως και την Τελική και Μετανακτορική περίοδο (1450-1100 π.Χ.).
Το Μινωικό Ανάκτορο της Ζωμίνθου βρίσκεται στον Δήμο Ανωγείων, σε υψόμετρο περίπου 1.200 μέτρων, στον Ψηλορείτη. Κατοικήθηκε από τη Μινωική Εποχή έως τη Ενετοκρατία και υπήρξε για τους Μινωίτες σημαντικό θρησκευτικό κέντρο. Στη Ζώμινθο προβλέπεται μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό σύστημα με υπόγεια δεξαμενή.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Τα Ανακτορικά Κέντρα, τα πλέον εμβληματικά στοιχεία του μινωικού πολιτισμού, χρήζουν μιας ολιστικής διαχείρισης. Το Προκαταρκτικό Σχέδιο Διαχείρισης των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων αποτελεί τον “πυρήνα” της διαχείρισής τους με στόχο να αναδειχθεί η εξέχουσα οικουμενική αξία τους, ως πολιτιστικό αγαθό, αλλά και να διασφαλιστεί η αυθεντικότητα και η ακεραιότητά τους. Η φιλοσοφία του ολιστικού σχεδίου ανάδειξης του μινωικού πολιτισμού, όπως αποτυπώνεται στους έξι αρχαιολογικούς χώρους, υποψήφιους προς εγγραφή στον Κατάλογο των Μνημείων της UNESCO, καθορίζει και διασφαλίζει τους τρόπους προστασίας και προβολής τους αλλά και τη σύνδεσή τους σε μια εμβληματική πολιτιστική διαδρομή. Το Μνημόνιο Συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με την Περιφέρεια Κρήτης αφορά στη δημιουργία της συγκεκριμένης πολιτιστικής διαδρομής, συνολικού προϋπολογισμού 15.000.000 ευρώ, που συνδέει τα έξι Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα. Βάσει αυτού έχουν δρομολογηθεί όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες για τον σχεδιασμό, την ωρίμανση και την υλοποίηση του έργου στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης 2021-2027. Η μελέτη πυροπροστασίας εντάσσεται στο πλέγμα των μελετών που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο Συνεργασίας, ως προαπαιτούμενες για την υλοποίηση των έργων προστασίας, ανάδειξης και ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η αρχιτεκτονική μελέτη ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Ζωμίνθου που έχει ήδη εγκριθεί, προκειμένου να προστατευτούν και να αναδειχθούν τα αρχαία κατάλοιπα και να καταστούν επισκέψιμα για το κοινό».
Εντός του αρχαιολογικού χώρου χωροθετείται το Ανακτορικό Μέγαρο, θεμελιωμένο στον φυσικό βράχο, ο οποίος χρησίμευε ήδη παλαιότερα ως υπαίθριος χώρος λατρείας. Έχει αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο τμήμα του Μεγάρου (κεντρικού κτιρίου), στο οποίο εικάζεται ότι υπήρχαν χώροι διώροφοι και τριώροφοι. Η Ζώμινθος κρίθηκε απαραίτητο να ενταχθεί στην ήδη διευρυμένη με άλλα τέσσερα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα αρχική υποψηφιότητα της Κνωσού, που μετατράπηκε σε σειριακή, ώστε να αποτυπώνεται πληρέστερα η διασπορά του μινωικού πολιτισμού σε ολόκληρη την Κρήτη.
Τα έξι Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα καλύπτουν γεωγραφικά ολόκληρο το νησί και χρονολογικά όλο το εύρος του μινωικού πολιτισμού από την Πρώιμη και Μέση εποχή του Χαλκού της ίδρυσης των πρώτων ανακτόρων (1900-1700 π.Χ.) και την Ύστερη εποχή του Χαλκού της ακμής των νέων ανακτόρων (1700-1450 π.Χ.) έως και την Τελική και Μετανακτορική περίοδο (1450-1100 π.Χ.).
Το Μινωικό Ανάκτορο της Ζωμίνθου βρίσκεται στον Δήμο Ανωγείων, σε υψόμετρο περίπου 1.200 μέτρων, στον Ψηλορείτη. Κατοικήθηκε από τη Μινωική Εποχή έως τη Ενετοκρατία και υπήρξε για τους Μινωίτες σημαντικό θρησκευτικό κέντρο. Στη Ζώμινθο προβλέπεται μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό σύστημα με υπόγεια δεξαμενή.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Τα Ανακτορικά Κέντρα, τα πλέον εμβληματικά στοιχεία του μινωικού πολιτισμού, χρήζουν μιας ολιστικής διαχείρισης. Το Προκαταρκτικό Σχέδιο Διαχείρισης των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων αποτελεί τον “πυρήνα” της διαχείρισής τους με στόχο να αναδειχθεί η εξέχουσα οικουμενική αξία τους, ως πολιτιστικό αγαθό, αλλά και να διασφαλιστεί η αυθεντικότητα και η ακεραιότητά τους. Η φιλοσοφία του ολιστικού σχεδίου ανάδειξης του μινωικού πολιτισμού, όπως αποτυπώνεται στους έξι αρχαιολογικούς χώρους, υποψήφιους προς εγγραφή στον Κατάλογο των Μνημείων της UNESCO, καθορίζει και διασφαλίζει τους τρόπους προστασίας και προβολής τους αλλά και τη σύνδεσή τους σε μια εμβληματική πολιτιστική διαδρομή. Το Μνημόνιο Συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με την Περιφέρεια Κρήτης αφορά στη δημιουργία της συγκεκριμένης πολιτιστικής διαδρομής, συνολικού προϋπολογισμού 15.000.000 ευρώ, που συνδέει τα έξι Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα. Βάσει αυτού έχουν δρομολογηθεί όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες για τον σχεδιασμό, την ωρίμανση και την υλοποίηση του έργου στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης 2021-2027. Η μελέτη πυροπροστασίας εντάσσεται στο πλέγμα των μελετών που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο Συνεργασίας, ως προαπαιτούμενες για την υλοποίηση των έργων προστασίας, ανάδειξης και ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η αρχιτεκτονική μελέτη ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Ζωμίνθου που έχει ήδη εγκριθεί, προκειμένου να προστατευτούν και να αναδειχθούν τα αρχαία κατάλοιπα και να καταστούν επισκέψιμα για το κοινό».
Εντός του αρχαιολογικού χώρου χωροθετείται το Ανακτορικό Μέγαρο, θεμελιωμένο στον φυσικό βράχο, ο οποίος χρησίμευε ήδη παλαιότερα ως υπαίθριος χώρος λατρείας. Έχει αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο τμήμα του Μεγάρου (κεντρικού κτιρίου), στο οποίο εικάζεται ότι υπήρχαν χώροι διώροφοι και τριώροφοι. Η Ζώμινθος κρίθηκε απαραίτητο να ενταχθεί στην ήδη διευρυμένη με άλλα τέσσερα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα αρχική υποψηφιότητα της Κνωσού, που μετατράπηκε σε σειριακή, ώστε να αποτυπώνεται πληρέστερα η διασπορά του μινωικού πολιτισμού σε ολόκληρη την Κρήτη.
