Το Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου (ΙΒΠ), πρόεδρος του οποίου είναι η σύζυγος του Αντώνη Σαμαρά, γιορτάζοντας τα 50 χρόνια από την ίδρυσή του, σε συνδιοργάνωση με το Μουσείο Μπενάκη, παρουσιάζει την έκθεση «ΔΙΑΣΜA: Το περίτεχνο πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου», στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, έως 12 Ιανουαρίου 2025.
Η έκθεση αφηγείται την ιστορία του Ιδρύματος, καρπό της ζωής και του έργου της ενδυματολόγου και σκηνογράφου Ιωάννας Παπαντωνίου. Το δραστήριο Ίδρυμα «Βασίλη Παπαντωνίου» έχει διοργανώσει ορισμένες από τις πιο σημαντικές εκθέσεις ενδύματος στην Ελλάδα ενώ διατηρεί τη μόνιμη στέγη του, το Μουσείο στο Ναύπλιο. Παράλληλα, η έκθεση επιχειρεί να διηγηθεί ιστορικά και σύγχρονα περιστατικιά του χώρου της μόδας παρουσιάζοντας ολόκληρες γκαρνταρόμπες επωνύμων και προσώπων της διπλανής πόρτας, στρατιωτικές, σχολικές και άλλες στολές, μαγιό εποχής και σύγχρονα κουστούμια από σημαντικές θεατρικές παραστάσεις.
Παρουσιάζονται επίσης μοναδικά τεκμήρια για τη μόδα του 20ού και 21ου αιώνα, αλλά και η φορεσιά της «Καραγκούνας» που αποτέλεσε το πρώτο απόκτημα της συλλογής από το οποίο ξεκίνησαν όλα, ως τα φορέματα του Issey Miyake και το πανοφώρι του Dior που ανήκε στη Γκρέις Κέλι, το θεατρικό κοστούμι του Γιάννη Τσαρούχη για τη Μαρία Κάλλας στη Μήδεια σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή, τα φορέματα του Paul Poiret της δεκαετίας του ’20 και το θρακιώτικο νυφικό των αρχών του ‘20ου αιώνα.
Όπως αναφέρει η Πρόεδρος του Ιδρύματος Γεωργία Κρητικού Σαμαρά «η διορατικότητα και ο ρεαλισμός της Ιωάννας Παπαντωνίου την έκαναν σύντομα να την καταλάβει πως έπρεπε να περάσει από τις τοπικές φορεσιές στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη μόδα. Σήμερα, όπως λέει η ίδια, το δυνατό μας κομμάτι είναι οι ενδυματολογικές συλλογές, τα νυφικά και οι γκαρνταρόμπες μέσα από τις οποίες αναδεικνύεται η προσωπικότητα του κάθε ατόμου. Η ίδια γνωρίζει, αναγνωρίζει και ομολογεί πως πανευρωπαϊκά πρωτοπορούμε σε αυτό».
Η ίδια η έκθεση είναι «γεμάτη από συμβολισμούς, μια σχολή σκέψης» όπου μπορεί κανείς να δει πώς έγινε το πέρασμα σταδιακά από τις τοπικές φορεσιές και τις ενδυματολογικές συνήθειες των παραδοσιακών κοινοτήτων στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη μοδα. "Θα δείτε πως σήμερα η μόδα, εμπνέει τους σύγχρονους έλληνες ξένοι σχεδιαστές, πού σήμερα η χειρότεχνια μπορεί να συνδυάζει την παράδοση με την καινοτομία και τη δημιουργικότητα. Θα δείτε κούκλες να ντύνονται με τοπικές φορεσιές, θέλοντας όμως πιστά τις αναλογίες και τα παραδοσιακά μοτίβα, θα δείτε με τι τρόπο 98 βιβλία, εκδόσεις του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου, γίνονται προσβάσιμα στο ερευνητικό κοινό, και σε όποιον άλλο ενδιαφέρεται με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης θα δείτε την αξία της μεταποίησης της επιδιόρθωσης της επανάχρησης και της ανακύκλωσης».
Παράλληλα, μέσα από την έκθεση και το δεύτερο μέρος της ξεδιπλώνεται η κοινωνική, πολιτική και ιστορική διάσταση του ενδύματος, αλλά και η εμπορική, τεχνολογική και περιβαλλοντική. Τα εκθέματα αφηγούνται το πέρασμα από την οικοτεχνία στο fast fashion και από το μαλλί στο ρεγιόν. Η έκθεση παρουσιάζει, επίσης, το πώς τα ενδύματα γίνονται σύμβολα, εθνικά, κοινωνικά, κινηματικά σύμβολα και καταπίεσης, χειραφέτησης, το πώς έχουν χτιστεί ολόκληρα αφηγήματα γύρω από ένα ένδυμα.
