Ιερό πύλης και "σουίτες" (!) στο ανάκτορο των Αρχανών: Σημαντικά ευρήματα από τη φετινή ανασκαφή
Νέα ενδιαφέροντα στοιχεία
Το μινωικό ανάκτορο των Αρχανών είναι από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά μνημεία της χώρας - Διαδραμάτισε, παράλληλα με την Κνωσό, ρόλο-κλειδί στην ανάπτυξη του Μινωικού πολιτισμού
Το μινωικό ανάκτορο των Αρχανών, από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά μνημεία της χώρας, συνεχίζει να μας εκπλήσσει. Σημαντικά ευρήματα επιφύλαξε εκεί η φετινή ανασκαφή, όπου η αρχαιολόγος δρ. Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη συνέχισε την έρευνα για τη συμπλήρωση της εικόνας του τριώροφου κτιρίου του ανακτόρου, που διαδραμάτισε, παράλληλα με την Κνωσό, ρόλο-κλειδί στην ανάπτυξη του Μινωικού πολιτισμού.
Για αρχή, εστιάζουμε σε ιερό πύλης που εντοπίζεται πρώτη φορά σε μινωικό ανάκτορο έξω από την κύρια είσοδό του! Το σπάνιο αυτό εύρημα εντοπίστηκε εκεί όπου έχουν αποκαλυφθεί στο παρελθόν τέσσερις βωμοί και δύο βραχίονες λίθινης κατασκευής εξέδρας, που δηλώνουν τη θρησκευτική σημασία του χώρου. Έπειτα από τη μεγάλη αρχαιολογική έρευνα, όταν αποκάλυψε το ανάκτορο στα '80s η σκαπάνη του σπουδαίου αρχαιολόγου Γιάννη Σακελλαράκη, η Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, συνεχίζοντας το έργο του με την ομάδα της, αποσκοπούσε απλώς στο να δοθούν λεπτομέρειες για ορισμένα κτιριακά κατάλοιπα.
*Διαβάστε ακόμα: Mέγας Αλέξανδρος: Αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι ταυτοποίησαν τον ιερό χιτώνα του σε βασιλικό τάφο στη Βεργίνα (Εικόνες)
Όμως οι ανασκαφές έφεραν στο φως νέα ενδιαφέροντα στοιχεία: Στο βορειότερο τμήμα του ανακτόρου αποκαλύφθηκαν διώροφοι και τριώροφοι χώροι μιας ξεχωριστής πτέρυγας, με πολυτελή δωμάτια-σουίτες των καιρών, που επικοινωνούσαν με διαδρόμους και κοινές θύρες. Στη δε βάση τους αποκαλύφθηκαν λαμπεροί γυψόλιθοι και δάπεδα από σχιστόλιθο. Εκεί βρέθηκαν οι συνήθεις σε όλους σχεδόν τους χώρους του ανακτόρου διαχωριστικές διακοσμητικές ταινίες κονιάματος, που περιέβαλλαν τις πλάκες του δαπέδου.
Από την άλλη, σε αυλή, νότια της εισόδου με τους τέσσερις βωμούς, ανασκάφηκε τμήμα χώρου 96 τ.μ. Στην ανατολική του πλευρά, η ανασκαφή εντόπισε τεράστια επίχωση από πλήθος πεσμένων ογκωδών λίθων: Προέκυψαν λοιπόν κεραμικά νεότερων χρόνων, αλλά και μυκηναϊκά και παλαιανακτορικά.
Κάτω από διαταραγμένο στρώμα, στο νοτιότερο τμήμα της φετινής ανασκαφής, αποκαλύφθηκε το μυκηναϊκό στρώμα καταστροφής από πυρκαγιά που είχε καταστήσει παρανάλωμα του πυρός τμήμα του ανακτόρου. Από εκεί προέκυψε πλήθος μυκηναϊκών κυλίκων σε αποσπασματική κατάσταση, καθώς η καταστροφή που είχε επέλθει ήταν μεγάλη - χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί τμήμα λίθινου ανάγλυφου αγγείου.
Ενδιαφέρον έχει και λίθινη βάση που αποκαλύφθηκε κάτω από ογκώδεις λίθους στα νότια της εισόδου με τους τέσσερις βωμούς: Ήταν πεσμένη από άνω όροφο μαζί με λείψανα καμένου ξύλου και τέσσερις χάλκινους γάντζους, εύρημα που οδηγεί στην υπόθεση ότι αποτελούσαν συνδέσμους σε ξύλινο ξόανο που στηριζόταν σε αυτήν. Αυτό προδίδει ότι ο άνω όροφος δωματίου στα ανατολικά της αυλής είχε ιερό χαρακτήρα.
Tip: Η ανασκαφή στις Αρχάνες για το 2024 διεξήχθη από την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία υπό τη διεύθυνση, όπως είπαμε, της δρ. Σαπουνά-Σακελλαράκη με επιστημονικό προσωπικό τους αρχαιολόγους δρ. Πολίνα Σαπουνά-Έλλις, Δημήτρη Κοκκινάκο και Περσεφόνη Ξυλούρη.
Για αρχή, εστιάζουμε σε ιερό πύλης που εντοπίζεται πρώτη φορά σε μινωικό ανάκτορο έξω από την κύρια είσοδό του! Το σπάνιο αυτό εύρημα εντοπίστηκε εκεί όπου έχουν αποκαλυφθεί στο παρελθόν τέσσερις βωμοί και δύο βραχίονες λίθινης κατασκευής εξέδρας, που δηλώνουν τη θρησκευτική σημασία του χώρου. Έπειτα από τη μεγάλη αρχαιολογική έρευνα, όταν αποκάλυψε το ανάκτορο στα '80s η σκαπάνη του σπουδαίου αρχαιολόγου Γιάννη Σακελλαράκη, η Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, συνεχίζοντας το έργο του με την ομάδα της, αποσκοπούσε απλώς στο να δοθούν λεπτομέρειες για ορισμένα κτιριακά κατάλοιπα.
*Διαβάστε ακόμα: Mέγας Αλέξανδρος: Αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι ταυτοποίησαν τον ιερό χιτώνα του σε βασιλικό τάφο στη Βεργίνα (Εικόνες)
Μινωικό ανάκτορο Αρχανών: Τα σημαντικά ευρήματα της φετινής ανασκαφής
Όμως οι ανασκαφές έφεραν στο φως νέα ενδιαφέροντα στοιχεία: Στο βορειότερο τμήμα του ανακτόρου αποκαλύφθηκαν διώροφοι και τριώροφοι χώροι μιας ξεχωριστής πτέρυγας, με πολυτελή δωμάτια-σουίτες των καιρών, που επικοινωνούσαν με διαδρόμους και κοινές θύρες. Στη δε βάση τους αποκαλύφθηκαν λαμπεροί γυψόλιθοι και δάπεδα από σχιστόλιθο. Εκεί βρέθηκαν οι συνήθεις σε όλους σχεδόν τους χώρους του ανακτόρου διαχωριστικές διακοσμητικές ταινίες κονιάματος, που περιέβαλλαν τις πλάκες του δαπέδου. Από την άλλη, σε αυλή, νότια της εισόδου με τους τέσσερις βωμούς, ανασκάφηκε τμήμα χώρου 96 τ.μ. Στην ανατολική του πλευρά, η ανασκαφή εντόπισε τεράστια επίχωση από πλήθος πεσμένων ογκωδών λίθων: Προέκυψαν λοιπόν κεραμικά νεότερων χρόνων, αλλά και μυκηναϊκά και παλαιανακτορικά.
Κάτω από διαταραγμένο στρώμα, στο νοτιότερο τμήμα της φετινής ανασκαφής, αποκαλύφθηκε το μυκηναϊκό στρώμα καταστροφής από πυρκαγιά που είχε καταστήσει παρανάλωμα του πυρός τμήμα του ανακτόρου. Από εκεί προέκυψε πλήθος μυκηναϊκών κυλίκων σε αποσπασματική κατάσταση, καθώς η καταστροφή που είχε επέλθει ήταν μεγάλη - χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί τμήμα λίθινου ανάγλυφου αγγείου.
Ενδιαφέρον έχει και λίθινη βάση που αποκαλύφθηκε κάτω από ογκώδεις λίθους στα νότια της εισόδου με τους τέσσερις βωμούς: Ήταν πεσμένη από άνω όροφο μαζί με λείψανα καμένου ξύλου και τέσσερις χάλκινους γάντζους, εύρημα που οδηγεί στην υπόθεση ότι αποτελούσαν συνδέσμους σε ξύλινο ξόανο που στηριζόταν σε αυτήν. Αυτό προδίδει ότι ο άνω όροφος δωματίου στα ανατολικά της αυλής είχε ιερό χαρακτήρα.
Tip: Η ανασκαφή στις Αρχάνες για το 2024 διεξήχθη από την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία υπό τη διεύθυνση, όπως είπαμε, της δρ. Σαπουνά-Σακελλαράκη με επιστημονικό προσωπικό τους αρχαιολόγους δρ. Πολίνα Σαπουνά-Έλλις, Δημήτρη Κοκκινάκο και Περσεφόνη Ξυλούρη.
