Φανή Γέτμου στα Παραπολιτικά: "Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με αλήθειες καλείσαι κάποια στιγμή να πάρεις θέση"
Είναι θέμα επιβίωσης
H Φανή Γέτμου παρουσιάζει στο τρένο του Ρούφ την «Κρεατόπιτα» της Αγγελικής Δαρλάση. Υποδύεται μια γυναίκα που δεν βρίσκει την κόρη της σπίτι, και την αναζητεί στους δρόμους μ' ένα τάπερ με κρεατόπιτα - «Η "μικρή" ιστορία αυτής της μητέρας είναι η "μεγάλη" ιστορία του σύγχρονου ανθρώπου»
H Φανή Γέτμου είναι πτυχιούχος τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, αριστούχος της Δραματικής Σχολής Θεάτρου Τέχνης. Επίσης είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης, και ηθοποιός με συμμετοχές στον κινηματογράφο, την τηλεόραση και στο θέατρο. Είναι υπεύθυνη θεατρολόγος και σκηνοθέτης του Θεατρικού Ομίλου του λυκείου της Ριζαρείου Σχολής.
Αφορμή της συνέντευξης με την Φανή Γέτμου είναι ο θεατρικός μουσικός μονόλογος «Η Κρεατόπιτα», της βραβευμένης συγγραφέα Αγγελικής Δαρλάση. Παρουσιάζεται στο Θεατρικό Βαγόνι στοΤρένο στο Ρουφ για πρώτη φορά σε σκηνοθεσία της ίδιας, πρωτότυπη μουσική και τραγούδια του Χρήστου Αλεξόπουλου, κι ερμηνεία της Φανή Γέτμου.
Λίγα λόγια για την Παράσταση
Όταν μια γυναίκα επιστρέφει στο σπίτι της και δεν βρίσκει την κόρη της, βγαίνει έξω στους δρόμους για να την αναζητήσει έχοντας μαζί της ένα τάπερ με κρεατόπιτα. «Άραγε εμείς περπατάμε στους δρόμους ή οι δρόμοι μάς υποδεικνύουν να τους βαδίσουμε ανάλογα;».
Η ιστορία μιας γυναίκας της διπλανής πόρτας που παρατηρεί σαν για πρώτη φορά τον κόσμο, ξυπνώντας από τον λήθαργό της: «Έρχονται σου λέω… Πάντα έρχονται αυτοί που δεν πρέπει όταν κλείνουμε τα μάτια στον κόσμο που ζούμε!».
Ο ρόλος της γυναίκας στην «Κρεατόπιτα» φαίνεται πολύ έντονος και γεμάτος συμβολισμούς. Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για εσάς στην ερμηνεία αυτού του ρόλου;
«Πρώτα από όλα πρόκειται για έναν θεατρικό μουσικό μονόλογο. Αυτό από μόνο του εμπεριέχει πολλές δυσκολίες που προσωπικά τις αντιμετωπίζω ως προκλήσεις. Το να είσαι μόνος σου στη σκηνή και να δημιουργείς κόσμους ολόκληρους χωρίς συμπαίκτη είναι αρκετά σύνθετο και εξαιρετικά απαιτητικό. Επίσης η εναλλαγή πρόζας και τραγουδιού προϋποθέτει μεγάλη ετοιμότητα και αντοχή. Ο συγκεκριμένος ρόλος χαρακτηρίζεται από μια ακατάπαυστη ροή λόγου, σκέψης και μοιράσματος με το κοινό, δυναμικές που χρειάζονται δεξιοτεχνία στη διαχείριση προκειμένου η σύνθεση του ρόλου να είναι πυκνή, πολυεπίπεδη και καθόλου αμήχανη. Από την αρχή ερωτεύτηκα αυτόν τον ρόλο γιατί ο τρόπος που έχει γραφτεί από την Αγγελική Δαρλάση δείχνει βαθιά γνώση του θεατρικού λόγου, είναι ένας ρόλος που μπορεί να γίνει πυροτέχνημα στο «εδώ και το τώρα» της σκηνής, έχει μια δομική ελευθερία να ανοίξει και να χαρίσει μεγάλη ικανοποίηση τόσο στον θεατή ή τον αναγνώστη, όσο και στον ερμηνευτή. Είναι μεγάλη πρόκληση για μένα να καταφέρω να τον κάνω να εξελιχθεί σε διάφορα επίπεδα, να μπορέσει να πει την ιστορία στο μέγεθός της. Κι είναι μια ιστορία που μας αφορά όλους».
Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με αλήθειες, όχι θεωρητικά, αλλά βιώνοντάς τες, καλείσαι κάποια στιγμή να πάρεις θέση. Και τότε δεν είναι θέμα επιλογής πια. Είναι θέμα επιβίωσης.
Στην παράσταση, η γυναίκα περιπλανιέται σε μια πόλη - λαβύρινθο αναζητώντας την κόρη της. Πώς προσεγγίσατε συναισθηματικά το ταξίδι της πρωταγωνίστριας; Ποιες πτυχές της ιστορίας την έκαναν πιο κοντινή ή οικεία σε εσάς;
«Η διαδρομή της μητέρας που υποδύομαι, μέσα σε έναν διαβρωμένο και συχνά δυστοπικό αστικό ιστό, είναι μια πορεία που περνάει μέσα από διάφορα στάδια συνειδητοποίησης, προβληματισμού, αναγνώρισης, εξοικείωσης, απόρριψης, αντίδρασης, άρνησης, θυμού, πόνου, κατάρρευσης και επαναπροσδιορισμού, στάδια τα οποία οδηγούν την ηρωίδα μου στο τέλος σε ένα είδος ωριμότητας. Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με αλήθειες, όχι θεωρητικά, αλλά βιώνοντάς τες, καλείσαι κάποια στιγμή να πάρεις θέση. Και τότε δεν είναι θέμα επιλογής πια. Είναι θέμα επιβίωσης. Δεν έχεις την πολυτέλεια δηλαδή να αναπτύξεις θεωρίες τότε, μόνο να πάρεις θέση για να καταφέρεις να ξεπεράσεις σκοπέλους και να ζήσεις. Αυτή η διαδικασία που είναι μέρος του έργου, κάθε φορά σε κάθε πρόβα, νιώθω πως μου προσφέρει δυνατότητες αφύπνισης. Κατά τη διάρκεια της πρόβας συντελείται και μέσα μου, νιώθω, μια αλλαγή. Κι είναι σα να βιώνω χέρι χέρι με την ηρωίδα μου ένα δραματικό οδοιπορικό σε μια αφιλόξενη πόλη, σε έναν ασφυκτικό κόσμο, οδοιπορικό του οποίου οι σταθμοί με σοκάρουν και εμένα υπαρξιακά, με διαλύουν, με αφυπνίζουν κι από την άλλη δημιουργούν μέσα μου νεανική αγωνία και ορμή, μια βαθιά ανάγκη να επαναπροσδιοριστώ και να ορίσω ξανά με νέους κανόνες τη ζωή που ονειρεύομαι.
Το έργο αναμιγνύει πρόζα με ζωντανό τραγούδι. Πώς επηρεάζει αυτή η μουσική διάσταση την ερμηνεία σας;
«Η μουσική και τα τραγούδια που έχει συνθέσει ο Χρήστος Αλεξόπουλος για την "Κρεατόπιτά" μας, δεν περιορίζονται απλώς στη συνοδεία της πρόζας, αλλά γίνονται ενεργό στοιχείο της αφήγησης. Η σύνθεση λειτουργεί σαν μια αόρατη γραμμή που συνδέει τις στιγμές του έργου, δημιουργώντας μια αδιάκοπη ροή συναισθημάτων και εντάσεων. Η μουσική "αφηγείται" με έναν παράλληλο τρόπο την εξέλιξη των γεγονότων, εμπλουτίζοντας τον εσωτερικό κόσμο της ηρωίδας και τις μεταπτώσεις της ψυχολογικής της κατάστασης. Αυτό το στοιχείο της συνεχούς ροής επιτρέπει στο κοινό να αισθανθεί τη μουσική ως αναπόσπαστο κομμάτι της δραματουργίας. Οι συνθέσεις του Χρήστου δεν παρεμβάλλονται απλώς ως υπόκρουση, βρίσκονται εκεί σε όλη τη διάρκεια σχεδόν του έργου, καθώς αντιδρούν και συνομιλούν με την πρόζα, δίνοντας βάθος στην αφήγηση. Τα τραγούδια αποδίδουν διάσταση και μέγεθος στη χρονική στιγμή που λειτουργούν, προσθέτοντας μια άλλη οπτική του κειμένου στον καμβά του έργου: εκείνου που δεν αρκείται μόνο στο να μιληθεί, αλλά αποζητά με έναν τρόπο να εκφραστεί με νότες. Θα έλεγα, λοιπόν, πως δεν παίζω μόνη μου επί σκηνής. Έχω συμπαίκτη τη μουσική. Αλληλοεπιδρούμε, αυτοσχεδιάζουμε και συμπορευόμαστε».
Η «Κρεατόπιτα» έχει πολλά επίπεδα και αναφορές, από την Κοκκινοσκουφίτσα έως τη σχέση μητέρας - κόρης. Πώς συνδέεται την ιστορία αυτή με σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα;
«Η "Κρεατόπιτα" έχει όντως πολλές αναφορές τόσο σε παραμύθια όσο και σε σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα. Η Κοκκινοσκουφίτσα και η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων δανείζουν πολλά στοιχεία τους στην ηρωίδα που υποδύομαι, δημιουργώντας μια συνθήκη αλληγορίας, ότι δηλαδή μέσα από αυτές τις αντιστοιχίες η "μικρή" ιστορία αυτής της μητέρας αποτελεί ταυτόχρονα και τη "μεγάλη" ιστορία του σύγχρονου ανθρώπου. Πάντοτε τα παραμύθια κρύβουν θαύματα και εφιάλτες. Επίσης στα παραμύθια όλα είναι δυνατά, οι νόμοι της φυσικής συχνά δεν λειτουργούν απόλυτα, ενώ τα όνειρα μπορούν να ζωντανέψουν και με ανοιχτά και με κλειστά μάτια. Η Κρεατόπιτα συνεχώς φλερτάρει ως έργο με αυτή την εναλλαγή, μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, μεταξύ ονείρου και εφιάλτη, μεταξύ τρυφερότητας και σκληρότητας, ελπίδας και ματαιότητας. Και καθώς η μητέρα του έργου ψάχνει τη χαμένη κόρη της μέσα σε μια ταραγμένη πόλη, έρχεται αντιμέτωπη με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πόλης που βρίσκεται σε σήψη. Έρχεται αντιμέτωπη με την ίδια τη φύση του ανθρώπου, της κοινωνίας, με την ίδια τη φύση του κόσμου.
«Μεγαλώνοντας συνειδητοποιώ πόσο σημαντικό είναι να δημιουργείς με ευτυχία κι όχι αγκομαχώντας σε συνθήκες που η διάδραση των ανθρώπων είναι τοξική».
Ποιες είναι οι σκέψεις σας για τη συνεργασία με την Αγγελική Δαρλάση, που σκηνοθετεί το έργο που έχει γράψει η ίδια; Πόσο σας βοήθησε αυτή η συνεργασία να κατανοήσετε τον ρόλο σας;
«Με την Αγγελική είμαστε συμφοιτήτριες από τη σχολή των θεατρικών Σπουδών στο ΕΚΠΑ. Αιώνες πριν… Τη θεωρώ φίλη μου και την αγαπώ. Εκτιμώ πολύ τη γραφή της και της έχω εμπιστοσύνη πάντα. Με συγκινεί πολύ ο τρόπος που αγγίζει τα θέματά της. Έγραψε την "Κρεατόπιτα" και της οφείλω πολλά για αυτό, γιατί αυτό το έργο με αγγίζει βαθιά και με κάνει να αντιλαμβάνομαι σε κάθε πρόβα γιατί αγαπώ το θέατρο. Μου έδωσε τη δυνατότητα να το ερμηνεύσω υποκριτικά και την ευχαριστώ πολύ για αυτό. Η συνεργασία μας είναι εξαιρετικά δημιουργική και χαρούμενη. Σε κάθε πρόβα δουλεύουμε, προβληματιζόμαστε και προχωράμε μαζί για έναν κοινό στόχο. Μεγαλώνοντας συνειδητοποιώ πόσο σημαντικό είναι να δημιουργείς με ευτυχία κι όχι αγκομαχώντας σε συνθήκες που η διάδραση των ανθρώπων είναι τοξική».
Ο χαρακτήρας σας φαίνεται να περνά από μια μεταμόρφωση κατά τη διάρκεια της παράστασης. Τι πιστεύετε ότι μαθαίνει ή συνειδητοποιεί η γυναίκα μέσα από την αναζήτησή της;
«Η γυναίκα που υποδύομαι διανύει μια τεράστια εσωτερική διαδρομή μέσα σε μια νύχτα. Γιατί; Επειδή πολύ απλά αναγκάζεται να βγει έξω από τη ζώνη ασφαλείας της. Διασχίζοντας την πόλη προκειμένου να βρει την εξαφανισμένη κόρη της, διασχίζει και διασχίζεται. Έρχεται αντιμέτωπη με όλα εκείνα που δεν είχε γνωρίσει ποτέ κι ούτε θα γνώριζε αν δεν την κινούσε αυτή η ανώτερη δύναμη του να σώσει ό,τι αγαπάει και άρα να σωθεί. Μέσα σε μια νύχτα επαναπροσδιορίζεται, επανασυναρμολογείται, αποκτά άποψη και θέση μέσα από το προσωπικό βίωμα και ωριμάζει απότομα, κρατώντας τα μάτια της ανοιχτά απέναντι στα γεγονότα».
Το σκηνικό στο Θεατρικό Βαγόνι του Τρένου στο Ρουφ είναι μοναδικό. Πώς σας επηρεάζει αυτή η ιδιαίτερη θεατρική σκηνή και ο χώρος στην ερμηνεία σας;
«Είναι μια σκηνή που την αγαπώ πολύ ως ηθοποιός. Ανέκαθεν ένιωθα έλξη προς τα μικρότερα θέατρα, προς εκείνες τις σκηνές όπου ηθοποιός και θεατής είναι ισότιμοι. Και λέω ισότιμοι γιατί σε μια τέτοια σκηνή σαν του Τρένου ηθοποιός και θεατής αναπνέουν μαζί, δεν τους χωρίζει πραγματικά τίποτα, λούζονται από το ίδιο φως, βρίσκονται στο ίδιο ύψος, κοιτάζονται στα μάτια και έχουν άμεση επαφή ανά πάσα στιγμή. Αυτό με άλλα λόγια λέγεται απόλυτη έκθεση. Δεν είναι εύκολο, δεν σώζεσαι δηλαδή εύκολα αν το θεωρήσεις όλο αυτό εμπόδιο ή σε αγχώσει, προσωπικά πάντως όλη αυτή η αφτιασίδωτη αμοιβαιότητα μού προκαλεί μεγάλη χαρά και δέος. Ευχαριστώ ειλικρινά την Τατιάνα Λύγαρη που με εμπιστεύτηκε και μου έδωσε για άλλη μια χρονιά την ευκαιρία να χαίρομαι αυτή τη σκηνή.
«Αλλοίμονο στις "Κοκκινοσκουφίτσες" αυτού του κόσμου που εμπιστεύτηκαν πλήρως τον Κυνηγό και αξιολόγησαν τον Λύκο ως απόλυτο εχθρό τους».
Στο έργο συναντάτε «λύκους», που μπορεί να μην είναι κακοί αλλά απλώς σαρκοφάγοι. Πώς αντιλαμβάνεστε τον συμβολισμό των «λύκων» στο έργο;
«Οι λύκοι σαφώς είναι πιο προβλέψιμοι από τους ανθρώπους. Αλλοίμονο στις "Κοκκινοσκουφίτσες" αυτού του κόσμου που εμπιστεύτηκαν πλήρως τον Κυνηγό και αξιολόγησαν τον Λύκο ως απόλυτο εχθρό τους. Το μεγάλο μυστήριο θα παραμένει πάντα ο άνθρωπος μέσα στις θεόρατες αντιφάσεις του. Γιατί οι λύκοι είναι σαρκοφάγοι από τη φύση τους, ενώ οι άνθρωποι μπορεί να είναι κακοί κι από επιλογή. Αυτό πραγματεύεται στ’ αλήθεια το έργο, κατά τη γνώμη μου.
«Οι λύκοι είναι σαρκοφάγοι από τη φύση τους, ενώ οι άνθρωποι μπορεί να είναι κακοί κι από επιλογή».
Τι πιστεύετε ότι είναι το βασικό μήνυμα που θέλει να μεταφέρει η “Κρεατόπιτα” στους θεατές; Πώς ελπίζετε να επηρεάσει το κοινό;
«Την "Κρεατόπιτα" θα ήλπιζα να μην την παρακολουθήσει το κοινό με σκοπό να ανακαλύψει και να αναλύσει μηνύματα, αλλά να την παρακολουθήσει με μάτια ανοιχτά ως αυτόπτης μάρτυρας μιας αναπάντεχης νύχτας ενός ανθρώπου που θα μπορούσε κάλλιστα να είμαι εγώ κι εσύ».
Πείτε μου, που σας βρίσκουμε στα social;
«Στο facebook θα με βρείτε στη σελίδα μου με ελληνικά γράμματα (Φανή Γέμτου) καθώς και την "Κρεατόπιτά" μας ως προφίλ(Η Κρεατόπιτα, θεατρικός μουσικός μονόλογος), ενώ στο Instagram και στο tiktok ως fanigem.
