Το 2025 θα είναι χρονιά-ορόσημο για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Η νέα κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας, της οποίας ηγείται ο Εργατικός Κιρ Στάρμερ, αλλά και το Βρετανικό Μουσείο δείχνουν πρόθυμοι να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις προς την -επιθυμητή για την Ελλάδα- κατεύθυνση.

Τούτο προκύπτει από το ρεπορτάζ της υπογράφουσας και από τις δηλώσεις που έκανε μιλώντας στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο εκπρόσωπος Τύπου του Βρετανικού Μουσείου, Connor Watson. Καλά πληροφορημένες πηγές, με γνώση των συνομιλιών, έλεγαν στην εφημερίδα μας ότι Αθήνα και Λονδίνο βρίσκονται στην ίδια «γραμμή». Επιδιώκουν, δηλαδή, εντός του ερχόμενου έτους να παραχθούν απτά αποτελέσματα από τον μεταξύ τους διάλογο.

Το διπλωματικό «ζέσταμα» μεταξύ Γεραπερίτη - Λάμι

Το διπλωματικό «ζέσταμα» έγινε την Τρίτη, με τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, και του Βρετανού ομολόγου του, Ντέιβιντ Λάμι. Ενώ το πρώτο crash test θα γίνει στις 2 Δεκεμβρίου, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα περάσει το κατώφλι του Νο 10 της Downing Street, για να συνομιλήσει με τον κ. Στάρμερ. Ο νυν πρωθυπουργός, από όταν ήταν στην αντιπολίτευση ακόμη, υπήρξε πιο συζητήσιμος από τον προκάτοχό του, Ρίσι Σούνακ.

Ο κ. Μητσοτάκης θα του δώσει, λοιπόν, την ευκαιρία να παρουσιάσει διεθνώς το προφίλ ενός ηγέτη που θα ήθελε να διορθώσει τα ιστορικά λάθη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα επαναληφθεί το επεισόδιο του περσινού Νοεμβρίου. Τότε που ο Κ. Μητσοτάκης, προτού συναντηθεί με τον Ρ. Σούνακ, είχε συναντηθεί με τον Κ. Στάρμερ και είχε παραχωρήσει συνέντευξη στο BBC, κατά τη διάρκεια της οποίας εξέφρασε το διαχρονικό αίτημα της Ελλάδας, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η απρέπεια Σούνακ. Ο Βρετανός τέως πρωθυπουργός ακύρωσε τη συνάντησή του με τον κ. Μητσοτάκη. Το momentum τώρα, όμως, είναι καλό και η Ελλάδα δεν σκοπεύει να χάσει την ιστορική και πολιτική ευκαιρία.

Η σωστή ισορροπία

Η αλήθεια είναι ότι η πολιτική βούληση δεν αρκεί. Τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για το θέμα των Γλυπτών τον έχει το Βρετανικό Μουσείο. Ως εκ τούτου, τα «Π» απευθύνθηκαν στον εκπρόσωπο του Μουσείου, διότι ο πρόεδρος Τζορτζ Οσμπορν δείχνει να περιμένει τη συνάντηση των δύο ηγετών προτού ανοίξει τα χαρτιά του. Ο άνθρωπος που μιλά εξ ονόματός του δήλωσε αποκλειστικά στην εφημερίδα μας:

«Πιστεύουμε ότι αυτό το είδος μακροχρόνιας συνεργασίας που έχουμε θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ του να μοιραζόμαστε τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με το κοινό σε όλο τον κόσμο και να διατηρούμε την ακεραιότητα της απίστευτης συλλογής που έχουμε στο μουσείο». Η ευοίωνη, πλην όμως αινιγματική αυτή αποστροφή φέρνει στο φως δύο δεδομένα. Αφενός ότι το Μουσείο δηλώνει διατεθειμένο να διαπραγματευτεί, χωρίς να αποφεύγει ή να τρενάρει τις συνομιλίες, και αφετέρου ότι προσανατολιζόμαστε σε κάποιου είδους «δανεισμό», που θα ενέχει «ανταλλαγές».

Τι προβλέπει η ελληνική πρόταση για τα Γλυπτά

Η ελληνική πρόταση για τα Γλυπτά προβλέπει: 1) Να «επαναπατριστούν» για δεκαπέντε χρόνια, με προοπτική να ανανεωθεί αυτή η συμφωνία στο μέλλον και 2) Ως «αντάλλαγμα» να δανείσει η Ελλάδα στο Βρετανικό Μουσείο άλλες αρχαιότητες για περιοδικές εκθέσεις. Είναι ενδεικτικό ότι τον Νοέμβριο του 2023, εν μέσω μάλιστα της διπλωματικής κρίσης που προκάλεσε η αγενής κίνηση του κ. Σούνακ απέναντι στον Ελληνα πρωθυπουργό, το Βρετανικό Μουσείο σε μια κίνηση καλής θέλησης δάνεισε στο Μουσείο της Ακρόπολης την αριστουργηματική Υδρία του Μειδία. «Εφυγε» από το Λονδίνο για πρώτη φορά εδώ και διακόσια πενήντα χρόνια.

Η προφητεία του «Economist»

Προς επίρρωσιν του ρεπορτάζ, το περιοδικό «Economist» στην ετήσια έκδοσή του για τις προβλέψεις της επόμενης χρονιάς φιλοξένησε άρθρο σύμφωνα με το οποίο: «Το 2025 τα Γλυπτά του Παρθενώνα μπορεί τελικά να μετακινηθούν ή τουλάχιστον οι διαπραγματεύσεις για το καθεστώς τους να κάνουν ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός». Προφητεία ή προφητική διαρροή; Σε κάθε περίπτωση, το περιοδικό αναφέρει ότι «ένας νόμος του 1963 απαγορεύει στο Μουσείο να παραχωρήσει τους θησαυρούς του και η κυβέρνηση δεν είναι πιθανόν να τον αλλάξει», αλλά αμέσως μετά διευκρινίζει πως τόσο ο πρόεδρος Οσμπορν όσο και ο νέος διευθυντής του Μουσείου, Νίκολας Κάλιναν, τον οποίο μάλιστα χαρακτηρίζει μεταρρυθμιστή, είναι υπέρ της λύσης ενός μακροπρόθεσμου δανεισμού των Γλυπτών, «με αντάλλαγμα ίσως άλλες αρχαιότητες από την Ελλάδα». Στο ίδιο μήκος κύματος, η Μάριετ Γουέστερμαν, διευθύντρια όλων των Μουσείων Guggenheim και πρόεδρος του Ιδρύματος, πρότεινε μιλώντας στο περιοδικό «Blue» την επανένωση των Γλυπτών με οδηγό τη δωρεά Δ. Δασκαλόπουλου σε τέσσερα μουσεία του κόσμου. Μάλιστα, είπε ότι τίποτα δεν θα ήταν πιο συναρπαστικό για την ίδια από το να δει τα λευκά κενά στο Μουσείο της Ακρόπολης να καλύπτονται από τα πραγματικά Γλυπτά που λείπουν.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά