Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη: Μια ευλογημένη “Κατάρα”

Η Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη δεν είναι εποχιακή συγγραφέας. Ό,τι παρεμπίπτει είναι ότι τα βιβλία της συνήθως τυπώνονται στα τέλη της άνοιξης. Η “Κατάρα”, το νέο συγγραφικό πόνημα, η παρουσίαση του οποίου έγινε στο ίδρυμα “Θεοχαράκη” στις 18 Δεκεμβρίου, αποκαθιστά εκείνη την τάξη που έχουν στο μυαλό τους οι ρέκτες της.

Το βιβλίο δεν είναι πάντα μια καθολική παρεύρεση, Αρκετές φορές, αναδεικνύει τις αρετές και τα στραβά του σολιψισμού. Η ουσία παραμένει η λογοτεχνία και το είδος είναι προφανώς δευτερεύον. Όπως ο άνθρωπος είναι πρώτα ζώο και έπειτα res cogitans, έτσι και το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι πρώτα μυθιστόρημα και έπειτα αστυνομικό. Το κριτήριο της υπόστασής του, λοιπόν, δεν μπορεί παρά να έγκειται στο μυθιστορηματικό κομμάτι.

Ωστόσο, ο διαχωρισμός δεν αποτρέπει τη σύμπνοια. Στην περίπτωση όλων των βιβλίων της Θεοφανίας Ανδρονίκου Βασιλάκη, η ποιότητα που διαχέεται δεν είναι απομονωμένη. Οι γνωστικές δεξιότητες δεν είναι παράταιρες από την οξύνοια. Ο χώρος συνταιριάζει με το χρόνο, δηλαδή, καθώς η συναισθηματική άνοιξη αναμειγνύεται με το παιχνίδι της επιστροφής στο μέλλον. Πειθαρχημένη καθώς μοιάζει στην ανάδειξη των ηρώων της, τηρεί όλες τις χρονικές επιταγές, κάνοντας μια ατραπό για κάθε επίδοξο συγγραφέα, δηλαδή τη χρονική ανακολουθία μέσα από την αρμονία, να μοιάζει με παιχνίδι.



Μόνο αν στυφτεί το μυαλό πάνω στο γραπτικό μύλο γίνεται να αναδειχθεί η δυσκολία του εγχειρήματος. Ο τρόπος που καθώς η σπείρα μοιάζει ατέλειωτη, στην πραγματικότητα κρατά σε μια σύνεση τη συνοχή του έργου και δεν το αφήνει να ξεφύγει. Είναι θαυμάσιο πώς οι νόρμες παραμένουν αδιατάρακτες και η απλότητα εισέτι απλώνει το πέπλο της για να σκεπάσει τις αισθήσεις που χρησιμοποιεί ο αναγνώστης, εν γνώσει ή εν αγνοία του, προκειμένου να παραμείνει προσηλωμένος στη διαχείριση αυτών των ηρώων. Οι γρίφοι καθιστούν το εγχείρημα παιγνιώδες -και ενδεχομένως να ενέχουν κάτι από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της- και οι απαντήσεις που καταστρατηγούνται δεν πλήττουν τον εγωισμό του δέκτη, κυρίως διότι ανά περιπτώσεις οι λέξεις της συγγραφέως μοιάζουν με ένα μη απτικό escape room.

Είναι, λοιπόν, δύσκολο να μην παραδοθείς, είτε με την άμμο σε απόσταση αναπνοής είτε με τις πιτζάμες είτε καθισμένος, για να ξαποστάσεις, σε παγκάκι στο κέντρο της πόλης. Όταν η λογοτεχνία πληροί τα πρακτικά και τα πνευματικά κριτήρια, το κόστος ευκαιρίας -δηλαδή η τάση του ανθρώπου να θεωρεί ότι αν βρισκόταν κάπου αλλού θα περνούσε καλύτερα- εξοβελίζεται. Στο 12ο βιβλίο της, η Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη μοιάζει με τους επικοντιστές, που κυνηγούν το προσωπικό ρεκόρ τους βάζοντας τον πήχυ ένα εκατοστό ψηλότερα κάθε φορά.