Επιλεγμένα μεταλλικά και ξύλινα αντικείμενα, αλλά και στοιχεία του ιστορικού μηχανολογικού εξοπλισμού του Νέου Βουστασίου, συνδεδεμένα με την αγροτική παραγωγή στο π. βασιλικό κτήμα Τατοΐου, συντηρούνται για να αποτελέσουν τμήμα των μόνιμων εκθέσεων, που ετοιμάζει το Υπουργείο Πολιτισμού, αφιερωμένων στην αγροκτηνοτροφική παραγωγή του κτήματος.
Στο ίδιο κτίριο προβλέπεται να στεγαστεί και η έκθεση των βασιλικών αυτοκινήτων, που έχουν κηρυχθεί μνημεία. Το κτίριο του νέου Βουστασίου βρίσκεται στην επονομαζόμενη αγροτική ενότητα του κτήματος. Η ανέγερσή του ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1950 και εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 1952, αντικαθιστώντας το παλαιότερο κτίσμα του Βουστασίου, επειδή δεν επαρκούσε για να καλύψει τις ανάγκες της αναπτυσσόμενης αγροτικής παραγωγής εκείνη την περίοδο. Αποτελεί σημαντικό μεταπολεμικό κτίριο και ως πιθανός δημιουργός του αναφέρεται ο αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Γκίνης.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η μετατροπή του Νέου Βουστασίου σε Μουσείο αποτελεί μέρος του υπό εξέλιξη προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού για τη μουσειακή ανάδειξη επιλεγμένων ιστορικών κτιρίων στο π. βασιλικό κτήμα, με τεκμήρια που έχουν εντοπιστεί, διασωθεί και συντηρηθεί στους χώρους του Τατοΐου. Το έργο της αποκατάστασης του κτιρίου και της επανάχρησής του συνεχίζεται με ταχείς ρυθμούς. Χρηματοδοτείται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, τους οποίους διαχειρίζεται το Υπουργείο Πολιτισμού, και εξελίσσεται εντός του εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος με ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός του 2025. Η συγκεκριμένη μελέτη συντήρησης αφορά στα μεταλλικά και ξύλινα αντικείμενα της αγροτικής παραγωγής, αλλά και σε στοιχεία του μηχανολογικού εξοπλισμού του Νέου Βουστασίου που χρησιμοποιούνταν για την αγροκτηνοτροφική δραστηριότητα του κτήματος, εξασφαλίζοντας αυτάρκεια στους ιδιοκτήτες του, ενώ συγχρόνως η ποσότητα που παρήγετο επέτρεπε την κυκλοφορία των προϊόντων εντός και εκτός Ελλάδος. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, το γάλα και το βούτυρο Τατοΐου, αλλά και οι ποικιλίες των κρασιών, από τους βασιλικούς αμπελώνες. Το Υπουργείο Πολιτισμού έχει κατοχυρώσει τις ονομασίες και τις ετικέτες των προϊόντων του κτήματος, προκειμένου να τις επαναχρησιμοποιήσει, στο πλαίσιο των νέων χρήσεων εστίασης και φιλοξενίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη μελέτη βιωσιμότητας».
Τατόι: Η μελέτη και τα αντικείμενα του μουσείου
Η μελέτη αφορά στη συντήρηση των στοιχείων του ιστορικού μηχανολογικού εξοπλισμού στο κτίριο του Νέου Βουστασίου, καθώς και επιλεγμένων, μεταλλικών και ξύλινων αντικειμένων αγροτικής παραγωγής.
Στα μεταλλικά αντικείμενα περιλαμβάνονται φάτνες, πινακίδες με τα ονόματα των ζώων, στοιχεία παροχής νερού του παλαιότερου συστήματος ποτίσματος, στους χώρους φύλαξης, σιλό για την επεξεργασία, ανάμειξη και διανομή των ζωοτροφών. Στα αγροτικά εργαλεία, με ξύλινα και μεταλλικά στοιχεία συντήρησης, περιλαμβάνονται δικριάνια (γεωργικό εργαλείο που βοηθούσε στη διαδικασία του λιχνίσματος), δρεπάνι, τσουγκράνα, κόσκινο, νταμιτζάνα, ψεκαστήρας, δοχεία γάλακτος.
Τα ξύλινα στοιχεία αφορούν σε εργαλεία και μηχανήματα αγροτικής παραγωγής, που εντοπίστηκαν στο εσωτερικό των χώρων του Νέου Βουστασίου και σε μία ξύλινη πινακίδα του κτήματος Τατοΐου. Στα μηχανήματα και στον εξοπλισμό που αφορούν στην παραγωγική διαδικασία της οινοποιίας περιλαμβάνονται χειροκίνητη συσκευή σφραγίσματος φιαλών, στροφιλιά- χειροκίνητο πιεστήριο οινοποιίας, αποκορυφωτής γάλακτος, αντλία μετάγγισης γλεύκους (υγρό προϊόν που προκύπτει από νωπά σταφύλια, φυσικά ή με φυσικές επεξεργασίες), ιμαντοκίνητο πιεστήριο οινοποιίας–στροφιλιά, γεωργικός ελκυστήρας (τρακτέρ), οινοθήκη, δρύινα βαρέλια. Τόσο τα μεταλλικά όσο και τα ξύλινα στοιχεία των εργαλείων και μηχανημάτων βρίσκονται σε κακή κατάσταση, κυρίως εξαιτίας της μακροχρόνιας αποθήκευσής τους σε ακατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες.
H συνολική επιφάνεια του κτηρίου είναι περίπου 1.500 τ.μ. και διαμορφώνεται σε σχήμα «Π». Το κεντρικό τμήμα είναι διώροφο και επίμηκες, ενώ τα δύο σκέλη είναι ισόγεια και μικρότερης έκτασης. Η κάτω στάθμη φιλοξενούσε τα βοοειδή με τις ταΐστρες και τον λοιπό εξοπλισμό. Η άνω στάθμη του μεσαίου σκέλους χρησιμοποιούνταν ως χώρος παρασκευής των τροφών που διοχετεύονταν με κατάλληλα κανάλια στην κάτω στάθμη. Είχε χωρητικότητα 90 ζώων, με τον αριθμό αυτό να φτάνει ενίοτε τα 100, κι απασχολούσε 4 σταβλίτες.
