Η ιστορία του έρωτα στην τέχνη: Από τους αρχαίους Έλληνες μέχρι τους καλλιτέχνες γκράφιτι όλοι τιμούν τον φτερωτό θεό - Αφιέρωµα για τον Άγιο Βαλεντίνο

Η ιστορία του έρωτα στην Τέχνη, ποικιλόµορφη και συναρπαστική µέσα στις πλέον απρόσµενες µεταµφιέσεις της, διαπερνά ένα ευρύ φάσµα έργων, που αποκαλύπτουν -στο πέρασµα του χρόνου- την ίδια την ιστορία του ερωτικού πάθους. Ενα θέµα που εµπνέει τους καλλιτέχνες διαχρονικά και το αναδεικνύουν µέσα από τα χρώµατα, τις γραµµές και τις µορφές, τις ποικίλες όψεις του έρωτα.

Η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου δίνει το έναυσμα για ένα ερωτικό αφιέρωμα μέσα από 20 έργα κορυφαίων Ελλήνων και ξένων δημιουργών

Με αφορµή την ηµέρα του Αγίου Βαλεντίνου, συγκεντρώσαµε 20 έργα Τέχνης, που εξυµνούν µοναδικά τον έρωτα. Ενα µικρό αφιέρωµα για τη µεγάλη γιορτή των ερωτευµένων, µε την Τέχνη και το ερωτικό πάθος να αλληλοσυµπληρώνονται ιδανικά, αποθεώνοντας -εν τέλει- την ίδια την οµορφιά...

Νικ. Λύτρας (1878): Το φίληµα

Ενα από τα πιο τρυφερά έργα του Λύτρα: ένα λυγερόκορµο κορίτσι να τεντώνεται για να φτάσει να φιλήσει το αγαπηµένο της αγόρι, που προβάλλει το κεφάλι του από το ψηλό παράθυρο. Η γλάστρα µε τον κρίνο συµβολίζει την αγνότητα, ενώ ο ψηλόκορµος µίσχος του επαναλαµβάνει την κίνηση του κοριτσιού. Επικρατούν οι ώχρες, τα λευκά και το λίγο κόκκινο στο φέσι του κοριτσιού. Αυτό το λίγο κόκκινο το αγαπούσε πολύ.

Ογκίστ Ροντέν (1886): Το φιλί

Ακόµα ένα διάσηµο φιλί, αυτή τη φορά διά χειρός του σπουδαίου γλύπτη Ροντέν, που αναδεικνύει την αγάπη των δύο πρωταγωνιστών και µας εξιστορεί έναν απαγορευµένο έρωτα δύο ανθρώπων που µπλέκονται και αφήνονται να παρασυρθούν στη δίνη του πάθους τους.

Φρίντα Κάλο (1949): Μια αγκαλιά αγάπης στο σύµπαν

Το έργο αντικατοπτρίζει τη σχέση της Φρίντα Κάλο µε τον σύζυγό της, Ντιέγκο Ριβέρα, έναν από τους σηµαντικότερους Μεξικανούς καλλιτέχνες. Ο γάµος τους ήταν γεµάτος από πάθος, προδοσίες και έντονα συναισθήµατα. Μέσα από παραδοσιακά µεξικανικά και οικουµενικά σύµβολα, η Φρίντα Κάλο αποτυπώνει τον διχασµό της ανάµεσα στον έρωτα, τον πόνο και την κοσµική ισορροπία.

Μποτιτσέλι (1484-1486): Η γέννηση της Αφροδίτης

Το έργο συνδυάζει αναγεννησιακή ακρίβεια µε µια σχεδόν ονειρική, πλατωνική αισθητική. Ο Μποτιτσέλι αντλεί έµπνευση από την αρχαιοελληνική γλυπτική, ενώ το αέρινο στιλ του θυµίζει βυζαντινές εικονογραφικές παραδόσεις. Η Αφροδίτη αναδύεται από τη θάλασσα, συµβολίζοντας τον ερωτικό και αισθησιακό ιδεαλισµό, ένα αιθέριο, ονειρικό αριστούργηµα, που δεν έπαψε ποτέ να γοητεύει. 

Πιερ Ρενουάρ (1883): Χορός στην εξοχή

Το ερωτοχτυπηµένο ζευγάρι στον φηµισµένο πίνακα του Ρενουάρ παρασύρεται από τη µουσική, τον χορό και τη θερµή ατµόσφαιρα του καλοκαιριού. Οµως, πάνω από όλα, οι δύο νέοι παρασύρονται ο ένας από τον άλλο. Ο έρωτας, εξάλλου, είναι ένας συνεχής... χορός συναισθηµάτων.

Αλέκος Φασιανός (1985): Ζευγάρι

Οι χαρακτηριστικές φιγούρες του Φασιανού, µε τις καµπύλες και τις δυναµικές γραµµές, αγκαλιάζονται σε έναν κόσµο όπου τα σώµατα σχεδόν ενώνονται σε µία µορφή. Το κόκκινο χρώµα κυριαρχεί, εκφράζοντας το πάθος και τη βαθιά συναισθηµατική ένωση. Ο έρωτας παρουσιάζεται ως µια αισθησιακή και σχεδόν µυθική κατάσταση, όπου οι εραστές γίνονται ένα.

Φρ. Αγιετς (1859): Το Φιλί

Ο δηµοφιλής αυτός πίνακας του Φραντσέσκο Αγιετς εξυµνεί το πάθος του έρωτα, απεικονίζοντας ένα παθιασµένο φιλί ανάµεσα σε δύο ερωτευµένους νέους. Από πολλούς ιστορικούς Τέχνης θεωρείται ένα από τα πιο ερωτικά έργα του 19ου αιώνα, µε ιστορικές αναφορές στην εποχή του και διάχυτους συµβολισµούς.

Γιάννης Μόραλης (1989): Ερωτικό

Το «Ερωτικό» ανήκει στην εποχή που οι αναζητήσεις του ζωγράφου έχουν πλέον παγιωθεί προς την κατεύθυνση της γεωµετρικής αφαίρεσης. Στερηµένη από οποιαδήποτε φλυαρία και συναισθηµατική έκρηξη, απογυµνωµένη από άχρηστες λεπτοµέρειες και περιττές επαναλήψεις, η σύνθεση του Μόραλη προσδίδει µια ιερότητα στον αισθησιασµό και σε οικείες, βαθιά προσωπικές ερωτικές στιγµές.

(Ποµπηία, 1ος αι. µ.Χ.): Ο Κύκνος και η Λήδα

Ρωµαϊκή τοιχογραφία από την Ποµπηία που ανακαλύφθηκε πριν από µόλις 7 χρόνια απεικονίζει τη Λήδα και τον Κύκνο. Σύµφωνα µε τον µύθο, ο ∆ίας αποπλάνησε την πανέµορφη βασίλισσα της Σπάρτης, Λήδα, παίρνοντας τη µορφή ενός κύκνου. Η τοιχογραφία δηµιουργήθηκε κατά τη ρωµαϊκή αυτοκρατορική περίοδο, όταν η Ποµπηία γνώριζε µεγάλη ακµή. Ενα αριστούργηµα της ρωµαϊκής τέχνης, µε έντονες ελληνικές επιρροές.

Μπάνκσι (2004): ∆ύο αστυνοµικοί που φιλιούνται

Η δηµιουργία αυτή έγινε πασίγνωστη για το χιουµοριστικό της ύφος, που αναπαράγει τη διάσηµη εικόνα του φιλιού, όπως αυτό απεικονίζεται στα ροµαντικά πορτρέτα και τις παραδοσιακές σκηνές έρωτα. Το συγκεκριµένο έργο αποτυπώνει ένα φιλί µεταξύ δύο αστυνοµικών, µε µια µοναδική αίσθηση αµφισβήτησης και αµφιβολίας για την ίδια την έννοια του ροµαντισµού.

(510-500 π.Χ.): Θησέας και Αντιόπη

Στο σύµπλεγµα της αρπαγής της Αντιόπης από τον Θησέα, που προέρχεται από το αέτωµα του ναού του ∆αφνηφόρου Απόλλωνος στην Ερέτρια, αποτυπώνεται όχι µόνο ο έρωτας, αλλά και η πεποίθηση των αρχαίων Ελλήνων που ήθελε την αγάπη να αποτελείται από µια ψυχή που κατοικεί σε δύο σώµατα - όπως αργότερα υποστήριξε και ο Αριστοτέλης.

(360-330 π.Χ.): Η Αφροδίτη της Κνίδου

Η Αφροδίτη της Κνίδου είναι ένα από τα διασηµότερα αγάλµατα της αρχαιότητας, δηµιουργηµένο από τον Πραξιτέλη, έναν από τους µεγαλύτερους γλύπτες της κλασικής εποχής. Θεωρείται το πρώτο µεγάλο γυµνό γυναικείο άγαλµα στην ελληνική Τέχνη και επηρέασε βαθιά την αισθητική και την αναπαράσταση του γυναικείου σώµατος στην κλασική και ελληνιστική περίοδο, µε έναν διάχυτο, απροκάλυπτο ερωτισµό.

Αντόνιο Κανόβα (1793): Ερως και Ψυχή

Ενα από τα πιο διάσηµα γλυπτά του νεοκλασικισµού απεικονίζει τη στιγµή που το φιλί του Ερωτα ξαναδίνει ζωή στη γυναίκα του, την Ψυχή, η οποία είχε πεθάνει! Αλλά η αγάπη πάντα νικά. Η αρµονία, η τρυφερότητα και η αίσθηση κίνησης καθιστούν το έργο µία από τις ωραιότερες απεικονίσεις του έρωτα στην ιστορία της Τέχνης.

Τιτσιάνο (1538): Η Αφροδίτη του Ουρµπίνο

Ο πίνακας απεικονίζει µια γυµνή γυναίκα, ξαπλωµένη, να κοιτάζει απ’ ευθείας τον θεατή. Παρόλο που φέρει το όνοµα της θεάς του έρωτα, η γυναίκα είναι πιο ανθρώπινη και αισθησιακή. Το σώµα της είναι απαλό και φωτισµένο, ενώ το χέρι της ακουµπά διακριτικά χαµηλά στην κοιλιά της, υποδηλώνοντας ερωτισµό και γονιµότητα. Ερωτισµός και θηλυκότητα µαζί, µέσα από µια γυµνή, αισθησιακή Αφροδίτη. Σκανδάλισε στην εποχή του.

Γκούσταφ Κλιµτ (1907): Το φιλί 

Ο Αυστριακός καλλιτέχνης ζωγράφισε τον διάσηµο πίνακά του στο απόγειο της τέχνης του. Εχει επανειληµµένα αναγνωριστεί ως µία από τις πιο ισχυρές απεικονίσεις του έρωτα και της έννοιας της ένωσης των ανθρώπων. Ο αριστουργηµατικός πίνακας του Γκούσταφ Κλιµτ δείχνει ένα αγκαλιασµένο και άκρως ερωτευµένο ζευγάρι να φιλιέται σαν να µην υπάρχει αύριο. Το έργο είναι από τα πλέον δηµοφιλή του 20ού αιώνα.

Πάµπλο Πικάσο (1923): Οι εραστές

Ο Πικάσο, επηρεασµένος από τον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο, εγκατέλειψε τον κυβισµό και στράφηκε σε πιο ρεαλιστικές και αρµονικές συνθέσεις. Το έργο δηµιουργήθηκε στη διάρκεια της σχέσης του µε τη Ρωσίδα µπαλαρίνα Ολγα Χοχλόβα, την οποία παντρεύτηκε το 1918. Η ροµαντική και τρυφερή διάθεση του πίνακα αποδίδει τον έρωτα που ένιωθε ο Πικάσο για εκείνη. Ο έρωτας απεικονίζεται µε δυνατές γραµµές και έντονα χρώµατα.

Νικόλαος Γύζης (1897): Νύµφη και Ερως

Ο Νικόλαος Γύζης απεικόνισε µε µοναδικό τρόπο ψυχογραφικά πορτρέτα, νατουραλιστικές και συµβολικές συνθέσεις. Με αυτό το έργο δείχνει πόσο µπροστά ήταν από την εποχή του ως καλλιτέχνης, µε αυστηρή γερµανική ακαδηµαϊκή παιδεία, αλλά και µε αισθησιακή διάθεση.

Τουλούζ-Λοτρέκ (1892): Στο κρεβάτι - φιλί

Ο µεταϊµπρεσιονιστής ζωγράφος Ανρί ντε Τουλούζ-Λοτρέκ εξερεύνησε την αγάπη µεταξύ δύο ιερόδουλων γυναικών στο Παρίσι του 19ου αιώνα. Το τολµηρό έργο του, πέρα από το πάθος της απεικονιζόµενης σκηνής, µας ταξιδεύει στην Μπελ Επόκ του Παρισιού, όπου τα πάντα µπορούσαν να συµβούν.

Ρόι Λιχτενστάιν (1962): Φιλί ΙΙ

Το έργο αυτό παρουσιάζει τη σκηνή µιας γυναίκας και ενός άντρα που φιλιούνται µε πάθος, µέσα από τη χαρακτηριστική χρήση των λεπτοµερειών των κόµικς και της αντίθεσης του χρώµατος. Η έκφραση του προσώπου της γυναίκας είναι συναισθηµατικά φορτισµένη και ενισχύει την αίσθηση του δράµατος.

Ρέµπραντ (1632): Η αρπαγή της Ευρώπης

Μυθολογικός έρωτας, όπου ο ∆ίας µεταµορφώνεται σε ταύρο για να κλέψει την Ευρώπη. Το θέµα προέρχεται από τον µύθο της Ευρώπης, τον οποίο αφηγείται ο Οβίδιος στις «Μεταµορφώσεις». Ο Ρέµπραντ απεικονίζει τη δραµατική στιγµή της αρπαγής, γεµάτη κίνηση, ένταση και συναισθηµατική φόρτιση. Το έργο αποδίδει τον έρωτα ως µια ακατανίκητη δύναµη, που υπερβαίνει τη θέληση των ανθρώπων.

*Δημοσιεύτηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»