Επίτιμος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ο Ορχάν Παμούκ
Για την προσφορά του στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια λογοτεχνία
Επίτιμος διδάκτορας στο τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης αναγορεύτηκε την Παρασκευή ο Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ μετά από απόφαση των πανεπιστημιακών οι οποίοι θέλησαν να τιμήσουν τον παγκοσμίου φήμης συγγραφέα και κάτοχο του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας 2006.
Πρόκειται για μία προσωπικότητα με δημοκρατική συνείδηση που υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δίκαιο, τη δημοκρατία, ως ένας πολίτης του κόσμου, ανέφερε στην προσφώνηση του ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης καθηγητής Οδυσσέας Ιωάννης Ζώρας λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ο Ορχάν Παμούκ είναι πολλά πράγματα σε ένα, άνθρωπος με πολλά ταλέντα.
Σύμφωνα με την απόφαση της αναγόρευσης ο νομπελίστας συγγραφέας λαμβάνει τον τίτλο του επιτίμου διδάκτορα για την προσφορά του στην Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια λογοτεχνία για τη γραφή του που εξάπτει τη φαντασία, για την προσήλωση του στις πανανθρώπινες αξίες, την υπεράσπιση και ανάδειξη τους στο έργο του, για τη δημοκρατική του συνείδηση και την παρρησία του λόγου του, για τη συμβολή του στην αλληλοκατανόηση ανάμεσα σε λαούς και πολιτισμούς, για τη συνεισφορά του στην αναζήτηση ταυτότητας της σύγχρονης Ευρώπης.
Η στάση του Ορχάν Παμούκ όπως επισημάνθηκε στην παρουσίαση του έργου του από τους ομιλητές είναι στοχαστική απέναντι στις διαφορετικές πολιτισμικές παραδόσεις εξετάζοντας παράλληλα το πώς αυτές οι παραδόσεις επιδρούν στην απεικόνιση του κόσμου. Το έργο του νομπελίστα συγγραφέα έχει αναγνωστεί από εκατομμύρια αναγνώστες σε ολόκληρο τον κόσμο και όπως ανέφερε η καθηγήτρια της Φιλοσοφικής του Πανεπιστημίου Αγγέλα Καστρινάκη: «Διαβάζοντας τα μυθιστορήματά του βλέπουμε το πρόσωπό μας στον καθρέπτη. Και το ωραίο και το άσχημο και το προβληματικό. Βλέπουμε τις πόλεις μας να χτίζουν τα μίζερα προάστια τους μέσα σε μία νύχτα, την κουλτούρα της καταστροφής του παρελθόντος, της θλίψης, της βίας, περισσότερο στην Τουρκία. Βλέπουμε όμως και τα ανοίγματα προς τη θάλασσα του Αιγαίου, ακούμε ήχους γνωστούς που γλιστρούν στο παρελθόν και για αυτό θέλουμε να τους συγκρατήσουμε… Οι ήρωες του συγγραφέα σε όλα τα μυθιστορήματα αναζητούν σταθερά την ευτυχία στον έρωτα και τη δημιουργία», είπε η καθηγήτρια Φιλοσοφίας.
Ο ίδιος ο συγγραφέας στον χαιρετισμό του ανέφερε ότι χτίζει πέτρα πέτρα εδώ και 41 χρόνια μέσα από τις λέξεις και τις ιστορίες, τις εμπειρίες και τα βιώματα του όλα όσα μπορούν να βοηθήσουν ώστε να δημιουργήσουν οι άνθρωποι έναν καινούργιο κόσμο. Ζει μέσα από τα ερεθίσματα και δημιουργεί από όλα όσα βιώνει, μαθαίνει, αισθάνεται. Το γέννημα όλων αυτών είπε, είναι ότι χτίζει νέες λέξεις. «Είμαι ανοιχτός στις ιστορίες των ανθρώπων και όταν με ρωτούν γιατί γράφω απαντάω πως γράφω διότι έχω ανάγκη να γράψω, διότι έχω δίψα για τη ζωή, διότι μου αρέσει να μυρίζω το χαρτί, διότι έχω πάθος, διότι το γράψιμο με κάνει ευτυχισμένο, αλλά και γράφω διότι μαθαίνω όλα όσα με κάνουν να θυμώνω αλλά και διότι γυρίζω τον κόσμο μέσα από τις σελίδες», είπε ο κ. Παμούκ.
Ο Ορχάν Παμούκ γεννήθηκε στην Κωσταντινούπολη το 1952 βιώνοντας όλες τις ανατροπές οικογενειακές και οικονομικές που εμπλούτισαν τις ανησυχίες του οδηγώντας τον να ασχοληθεί με τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία και τη συγγραφή με τελική του απόφαση να γίνει συγγραφέας. «Η Κωνσταντινούπολη γίνεται ο λογοτεχνικός χώρος του συγγραφέα με επιρροές και ερεθίσματα από τα χρόνια της 'Αλωσης, τα βιώματα του, ιστορίες που ο ίδιος άκουσε, έζησε, δημιούργησε. Όλα τα ερεθίσματα μιας πόλης όπως η γενέτειρα του συγγραφέα, από τους ανθρώπους, τις μυρωδιές, τα ζώα που κυκλοφορούσαν στους δρόμους, τον βοήθησαν στις περιγραφές και τον εμπλουτισμό του έργου του που τον οδήγησαν στο να χαρακτηρίζεται ως ο εκπρόσωπος του σύγχρονου μυθιστορήματος» είπε ο καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Μανόλης Πατεδάκης επισημαίνοντας παράλληλα ότι ο Ορχάν Παμούκ «συλλαμβάνει και αιχμαλωτίζει τις στιγμιαίες στο βάθος του πραγματικού και λογοτεχνικού χρόνου εικόνες της πόλης του, του λαού του, της παράδοσης του ώστε να της αποδώσει πανανθρώπινα μέσα από το ψυχογραφικό βάθος των χαρακτήρων του ενώ τον χαρακτήρισε ως συγγραφέα που είναι «…δραστήριος στο χώρο της συγγραφής, ταξιδιώτης όλου του κόσμου που σταθερά ζητάει να τον γνωρίσει και να τον τιμήσει, πρόκειται για έναν αέναο νέο που επιθυμεί να γνωρίσει τον κόσμο τον μέσα και τον έξω για να συνεχίσει να γράφει», είπε ο καθηγητής .
Η σχέση της Κωνσταντινούπολης με το σύνολο του έργου του νομπελίστα συγγραφέα βοηθάει από πλευράς του αναγνώστη και μελετητή, στην κατανόηση της οπτικής, που βλέπει και διακρίνει ιστορίες καταστάσεις και ανθρώπινες σχέσεις ο συγγραφέας αναφέρθηκε για τη γενέτειρα του κ. Παμούκ και πόσο αυτή ενσωματώθηκε στο συγγραφικό του έργο. «Ολόκληρος θησαυρός κρύβεται στα έργα του…» ανέφερε η κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Λουκία Αθανασάκη η οποία τόνισε επίσης το πόσο συγκλονιστική είναι η ανάγνωση των συγγραφικών και όχι μόνο έργων του κ. Παμούκ. Στα έργα του όπως ανέφερε: «… ασχολείται επίσης με τις διαφορές της Ανατολικής και Δυτικής παράδοσης με τεράστιο ενδιαφέρον, για το πόσα κοινά πράγματα υπάρχουν και τα οποία εύκολα διακρίνει ένας κλασσικός φιλόλογος. Κοινά και όμοια στη δημιουργικότητα και όχι στην πρωτοτυπία ακόμα και με την ποίηση του Ομήρου, το οποίο θεωρείται το πρώτο έργο της Δυτικής Λογοτεχνίας. Υπάρχουν κοινά οράματα στην ανθρώπινη εμπειρία της έμπνευσης που μπολιάζουν τη σκέψη και την τέχνη όλων όσων αγάπησαν οι Μούσες σε Ανατολή και Δύση» είπε η κοσμήτορας.
Στη τελετή αναγόρευσης του διακεκριμένου και πολυβραβευμένου συγγραφέα μυθιστοριογράφου, παραβρέθηκαν η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή ο Δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργης Μαρινάκης, πανεπιστημιακοί, φοιτητές της Φιλοσοφικής και πλήθος κόσμου που θέλησαν να γνωρίσουν την πορεία αλλά και το έργο του νομπελίστα όπως αυτό αναλύθηκε από τους καθηγητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Νωρίτερα, σήμερα ο Ορχάν Παμούκ συνομίλησε με φοιτητές, διδάσκοντες και προσωπικό του Πανεπιστημίου Κρήτης στην Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων της Βιβλιοθήκης όπου και λειτουργεί έκθεση βιβλίων του νομπελίστα συγγραφέα.