Μουντιάλ με χρήμα, αίμα και επίδειξη ισχύος - Ξεκίνησε το πιο ακριβό και πιο περίεργο παγκόσμιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, στο Κατάρ
Νούμερα που ζαλίζουν, εργάτες που χάθηκαν και γήπεδα που «κόβουν την ανάσα»
Νικος Κωτσης
Δώδεκα χρόνια μετά τη σοκαριστική και πλέον αμφιλεγόμενη απόφαση στην ιστορία του ποδοσφαίρου από τη FIFA, να δώσει στο Κατάρ τα δικαιώματα διοργάνωσης του Παγκόσμιου Κυπέλλου 2022, η ώρα της έναρξης του τουρνουά έφτασε.
Από εχθές, Κυριακή 20 Νοεμβρίου, μέχρι τον τελικό της Κυριακής 18 Δεκεμβρίου, το πιο αιματοβαμμένο, το πιο ακριβό, το πλέον προσοδοφόρο Μουντιάλ όλων των εποχών, αλλά και η πρώτη διοργάνωση που διεξάγεται χειμώνα, απασχολεί και θα απασχολεί ολόκληρο τον πλανήτη. Τα οικονομικά δεδομένα του τουρνουά προκαλούν δέος. Επί της ουσίας, είναι αδύνατο να προσδιοριστεί το ακριβές κόστος για το Κατάρ. Ωστόσο, εκτιμήσεις αναφέρουν ότι αυτό μπορεί να είναι μεγαλύτερο ακόμα και από τα προηγούμενα 21 μαζί, από το 1930, όταν θεσμοθετήθηκε η διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου.
Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες και αναφορές, το κόστος θα ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια (199 δισεκατομμύρια ευρώ) και θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Η αντιπαραβολή με τα αμέσως προηγούμενα πιο ακριβά Μουντιάλ κόβει την ανάσα, καθώς το τουρνουά του 2014 στη Βραζιλία και του 2018 στη Ρωσία, τα πιο ακριβά έως τώρα, κόστισαν και τα δύο λιγότερο από 15 δισεκατομμύρια δολάρια!
Η αμερικανική εταιρεία συμβούλων αθλητικών οικονομικών Front Office Sports έχει εκτιμήσει το κόστος των 220 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που ουσιαστικά επιβεβαίωσε και ο Χασάν αλ Θαουάντι, επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής του Παγκόσμιου Κυπέλλου του Κατάρ 2022. Ο λόγος της αβεβαιότητας είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των δισεκατομμυρίων που έχει ξοδέψει η κυβέρνηση του Κατάρ είναι σε μη ποδοσφαιρικές υποδομές, όπως νέο μετρό, νέο διεθνές αεροδρόμιο, νέοι δρόμοι, περίπου 100 νέα ξενοδοχεία και ανέσεις αναψυχής. Μεγάλο μέρος αυτής της επένδυσης αποτελεί τμήμα του ευρύτερου σχεδίου δημόσιων επενδύσεων του κράτους του Κόλπου, γνωστού ως «Κατάρ, Εθνικό Οραμα 2030». Τα κύρια κέρδη που επιδιώκει το Κατάρ είναι μη εμπορικά, σύμφωνα με αναλυτές. Οι διεθνείς σχέσεις είναι το βασικό κίνητρο για τη διοργάνωση του τουρνουά και αφορούν επίσης την ήπια ισχύ ως στρατηγική άμυνας και ασφάλειας. Τα χρήματα δεν είναι σαφώς θέμα για το Κατάρ. Η χώρα μπορεί να αντέξει οικονομικά να φιλοξενήσει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο και είναι πρόθυμη να απορροφήσει τις απώλειες, ακόμα κι αν πρόκειται για οικονομική ανωμαλία. Το «Κατάρ 2022» πρέπει να αντιμετωπίσει το ζήτημα της «κληρονομιάς», όπως όλα τα πρόσφατα Παγκόσμια Κύπελλα. Αυτή είναι η ιδέα, ότι το τουρνουά πρέπει να αφήσει πίσω του ένα ουσιαστικό αποτύπωμα για την κοινωνία γενικά στη χώρα, κάτι που δικαιολογεί (κατά τους Αραβες) την οικονομική υπερβολή για μόλις τέσσερις εβδομάδες ποδσφαίρου. Στόχος που είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα επιτευχθεί.
Η υπερβολή αποτυπώνεται στα γήπεδα. Από τα συνολικά οκτώ που θα χρησιμοποιηθούν, τα επτά χτίστηκαν από την αρχή για το «Κατάρ 2022». Η κυβέρνηση λέει ότι το κόστος κατασκευής τους ήταν 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Για μια χώρα μόλις 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων, που δεν τη λες και «ποδοσφαιρομάνα». Τρία από τα γήπεδα θα συνεχίσουν να φιλοξενούν αγώνες, όμως τα άλλα πέντε είτε θα αποσυναρμολογηθούν, θα μετατραπούν για εναλλακτικούς σκοπούς ή θα μειωθούν σημαντικά οι χωρητικότητές τους. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η αραβική χώρα θα χρησιμοποιήσει τη νέα υποδομή για να δικαιολογήσει την υποβολή προσφοράς για τη διοργάνωση σημαντικών ευρωπαϊκών τελικών στο μέλλον, όπως του Europa League ή του Champions League. Ολα αυτά θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν από την ανάγκη των Καταριανών να αναδείξουν τον πλούτο τους. Εάν η διοργάνωση δεν αποτελούσε λόγο για δημιουργία εκατόμβης νεκρών. Διότι αυτό ήταν το πραγματικό κόστος των έργων: η ζωή των μεταναστών εργαζομένων. Από το 2010 το Κατάρ έχει αντιμετωπίσει μαζική κριτική από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη μεταχείρισή του προς τους αλλοδαπούς εργάτες.
Το 2016, η Διεθνής Αμνηστία κατηγόρησε τη χώρα για χρήση καταναγκαστικής εργασίας στη ναυαρχίδα Khalifa International Stadium. Υπάρχουν αναφορές ότι χιλιάδες μετανάστες εργάτες έχουν πεθάνει στο Κατάρ από το 2010. Τον Φεβρουάριο του 2021, η εφημερίδα «The Guardian» ανέφερε ότι 6.500 μετανάστες εργάτες από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπανγκλαντές και τη Σρι Λάνκα είχαν πεθνει στη χώρα μεταξύ 2010 και 2020 είτε από τη ζέστη και τις κακουχίες είτε από τις ελλείψεις στον τομέα της ασφάλειας στα έργα! Αλλοι υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των νεκρών ίσως υπερβαίνει τις 15.000!
Δημοσιεύτηκε στο Secret των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 19/11
Από εχθές, Κυριακή 20 Νοεμβρίου, μέχρι τον τελικό της Κυριακής 18 Δεκεμβρίου, το πιο αιματοβαμμένο, το πιο ακριβό, το πλέον προσοδοφόρο Μουντιάλ όλων των εποχών, αλλά και η πρώτη διοργάνωση που διεξάγεται χειμώνα, απασχολεί και θα απασχολεί ολόκληρο τον πλανήτη. Τα οικονομικά δεδομένα του τουρνουά προκαλούν δέος. Επί της ουσίας, είναι αδύνατο να προσδιοριστεί το ακριβές κόστος για το Κατάρ. Ωστόσο, εκτιμήσεις αναφέρουν ότι αυτό μπορεί να είναι μεγαλύτερο ακόμα και από τα προηγούμενα 21 μαζί, από το 1930, όταν θεσμοθετήθηκε η διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου.
Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες και αναφορές, το κόστος θα ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια (199 δισεκατομμύρια ευρώ) και θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Η αντιπαραβολή με τα αμέσως προηγούμενα πιο ακριβά Μουντιάλ κόβει την ανάσα, καθώς το τουρνουά του 2014 στη Βραζιλία και του 2018 στη Ρωσία, τα πιο ακριβά έως τώρα, κόστισαν και τα δύο λιγότερο από 15 δισεκατομμύρια δολάρια!
Η αμερικανική εταιρεία συμβούλων αθλητικών οικονομικών Front Office Sports έχει εκτιμήσει το κόστος των 220 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που ουσιαστικά επιβεβαίωσε και ο Χασάν αλ Θαουάντι, επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής του Παγκόσμιου Κυπέλλου του Κατάρ 2022. Ο λόγος της αβεβαιότητας είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των δισεκατομμυρίων που έχει ξοδέψει η κυβέρνηση του Κατάρ είναι σε μη ποδοσφαιρικές υποδομές, όπως νέο μετρό, νέο διεθνές αεροδρόμιο, νέοι δρόμοι, περίπου 100 νέα ξενοδοχεία και ανέσεις αναψυχής. Μεγάλο μέρος αυτής της επένδυσης αποτελεί τμήμα του ευρύτερου σχεδίου δημόσιων επενδύσεων του κράτους του Κόλπου, γνωστού ως «Κατάρ, Εθνικό Οραμα 2030». Τα κύρια κέρδη που επιδιώκει το Κατάρ είναι μη εμπορικά, σύμφωνα με αναλυτές. Οι διεθνείς σχέσεις είναι το βασικό κίνητρο για τη διοργάνωση του τουρνουά και αφορούν επίσης την ήπια ισχύ ως στρατηγική άμυνας και ασφάλειας. Τα χρήματα δεν είναι σαφώς θέμα για το Κατάρ. Η χώρα μπορεί να αντέξει οικονομικά να φιλοξενήσει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο και είναι πρόθυμη να απορροφήσει τις απώλειες, ακόμα κι αν πρόκειται για οικονομική ανωμαλία. Το «Κατάρ 2022» πρέπει να αντιμετωπίσει το ζήτημα της «κληρονομιάς», όπως όλα τα πρόσφατα Παγκόσμια Κύπελλα. Αυτή είναι η ιδέα, ότι το τουρνουά πρέπει να αφήσει πίσω του ένα ουσιαστικό αποτύπωμα για την κοινωνία γενικά στη χώρα, κάτι που δικαιολογεί (κατά τους Αραβες) την οικονομική υπερβολή για μόλις τέσσερις εβδομάδες ποδσφαίρου. Στόχος που είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα επιτευχθεί.
Η υπερβολή αποτυπώνεται στα γήπεδα. Από τα συνολικά οκτώ που θα χρησιμοποιηθούν, τα επτά χτίστηκαν από την αρχή για το «Κατάρ 2022». Η κυβέρνηση λέει ότι το κόστος κατασκευής τους ήταν 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Για μια χώρα μόλις 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων, που δεν τη λες και «ποδοσφαιρομάνα». Τρία από τα γήπεδα θα συνεχίσουν να φιλοξενούν αγώνες, όμως τα άλλα πέντε είτε θα αποσυναρμολογηθούν, θα μετατραπούν για εναλλακτικούς σκοπούς ή θα μειωθούν σημαντικά οι χωρητικότητές τους. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η αραβική χώρα θα χρησιμοποιήσει τη νέα υποδομή για να δικαιολογήσει την υποβολή προσφοράς για τη διοργάνωση σημαντικών ευρωπαϊκών τελικών στο μέλλον, όπως του Europa League ή του Champions League. Ολα αυτά θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν από την ανάγκη των Καταριανών να αναδείξουν τον πλούτο τους. Εάν η διοργάνωση δεν αποτελούσε λόγο για δημιουργία εκατόμβης νεκρών. Διότι αυτό ήταν το πραγματικό κόστος των έργων: η ζωή των μεταναστών εργαζομένων. Από το 2010 το Κατάρ έχει αντιμετωπίσει μαζική κριτική από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη μεταχείρισή του προς τους αλλοδαπούς εργάτες.
Το 2016, η Διεθνής Αμνηστία κατηγόρησε τη χώρα για χρήση καταναγκαστικής εργασίας στη ναυαρχίδα Khalifa International Stadium. Υπάρχουν αναφορές ότι χιλιάδες μετανάστες εργάτες έχουν πεθάνει στο Κατάρ από το 2010. Τον Φεβρουάριο του 2021, η εφημερίδα «The Guardian» ανέφερε ότι 6.500 μετανάστες εργάτες από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπανγκλαντές και τη Σρι Λάνκα είχαν πεθνει στη χώρα μεταξύ 2010 και 2020 είτε από τη ζέστη και τις κακουχίες είτε από τις ελλείψεις στον τομέα της ασφάλειας στα έργα! Αλλοι υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των νεκρών ίσως υπερβαίνει τις 15.000!
Δημοσιεύτηκε στο Secret των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 19/11
