Είναι σπόνσορες στο πιο αµφιλεγόµενο Μουντιάλ των τελευταίων ετών. Ο λόγος για τις εταιρείες που έχουν κλεισµένες εµπορικές συµφωνίες µε τη FIFA και τη φετινή διοργάνωση του Παγκόσµιου Κυπέλλου και παρέµειναν partners παρά την κατακραυγή που δέχεται η διοργανώτρια χώρα για τις παραβιάσεις στα ανθρώπινα δικαιώµατα, από τις εργασιακές συνθήκες των µεταναστών που εργάστηκαν για τις υποδοµές του Μουντιάλ -και έχει εκτιµηθεί πως έχουν προκαλέσει τον θάνατο πάνω από 6.500 εργατών (!)- µέχρι το γεγονός πως η οµοφυλοφιλία στο Κατάρ παραµένει παράνοµη και τιµωρείται µε φυλάκιση έως τριών χρόνων.

Οπως ανακοίνωσε η FIFA προ ηµερών, την τελευταία τετραετία είχε συνολικά έσοδα 7,5 δισ. δολαρίων (τηλεοπτικά δικαιώµατα, έσοδα από σπόνσορες και πωλήσεις εισιτηρίων) από συµφωνίες που σύναψε εν αναµονή του Παγκόσµιου Κυπέλλου του Κατάρ. Το αντίστοιχο ποσό για το Μουντιάλ της Βραζιλίας ήταν 4,8 δισ. δολάρια, µε τα κέρδη (αφαιρώντας δηλαδή τα έξοδα) να εκτιµώνται στα 2,6 δισ. δολάρια. Σύµφωνα, όµως, µε τη βρετανική εταιρεία δεδοµένων GlobalData, ειδικά οι συµφωνίες µε τους σπόνσορες θα της αποφέρουν φέτος περί το 1,1 δισ. δολάρια, ποσό που συνιστά πτώση 16% σε σχέση µε το Μουντιάλ της Βραζιλίας το 2014, οπότε το αντίστοιχο ποσό έφτασε τα 1,6 δισ. δολάρια.

Μπορεί οι Castrol, Continental Tires, Emirates Airlines, Johnson & Johnson και Sony να µην ανανέωσαν τα συµβόλαια µετά τη Βραζιλία (και ενόψει όχι µόνο του Κατάρ αλλά και του Μουντιάλ στη Ρωσία το 2018), όµως οι υπόλοιποι µακροχρόνιοι σπόνσορες έχουν παραµείνει, ενώ η FIFA προσέτρεξε στους εγχώριους γίγαντες Qatar Airways και Qatar Energy. Partners για το φετινό Παγκόσµιο Κύπελλο είναι, µεταξύ άλλων, οι Wanda Group, Visa, Adidas, Hyundai Motor Group και Coca - Cola, ενώ στους σπόνσορες της FIFA έχουν προστεθεί η ινδική Byju’s, η κινεζική Mengniu και η εταιρεία από τον χώρο των κρυπτονοµισµάτων Crypto.com.

Infographics: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ


Αποζημιώσεις

Στα τέλη Σεπτεµβρίου, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωµάτων Human Rights Watch, Amnesty International and FairSquare προσέγγισαν 14 σπόνσορες της FIFA, ζητώντας τους να πιέσουν τη ∆ιεθνή Ποδοσφαιρική Οµοσπονδία και την κυβέρνηση του Κατάρ να αποζηµιώσουν οικονοµικά τους µετανάστες που υπέστησαν εργασιακή εκµετάλλευση. Η κυβέρνηση της Ντόχα και η οµοσπονδία απάντησαν πως ήδη το ταµείο υποστήριξης και ασφάλισης των εργατών -που ιδρύθηκε για να καταβάλλει αποζηµιώσεις- απέδωσε 136,37 εκατ. δολάρια την τελευταία διετία. Στη νέα έκκληση ανταποκρίθηκαν µόνο οι AB InBev (η Anheuser Busch των brand Budweiser, Corona και Stella Artois) και οι Adidas, Coca-Cola και McDonald’s. Coca-Cola και Adidas έχουν δηλώσει πως πιστεύουν ότι η συµµετοχή βοηθά να ενσωµατωθούν αρχές ανθρωπίνων δικαιωµάτων στα συµβόλαια της FIFA και ο Παγκόσµιος Οργανισµός Εργασίας (ILO) να βελτιώσει τα εργασιακά δικαιώµατα. Οσοι διαφωνούν θυµίζουν πόσο αποτελεσµατικό ήταν το αθλητικό µποϊκοτάζ στη Νότια Αφρική για την αποµόνωση του καθεστώτος επί απαρτχάιντ και τις κατηγορούν για sportswashing («ξέπλυµα» του Κατάρ µέσω του αθλητισµού) και υποκρισία. 

Για παράδειγµα, η Adidas επέλεξε να εξαλείψει την αναφορά στο Κατάρ στο τηλεοπτικό διαφηµιστικό της για το Μουντιάλ του 2022 (ένα επικοινωνιακό τρικ, σύµφωνα µε τους επικριτές), ενώ πολλοί από τους σπόνσορες κατηγορήθηκαν για δύο σταθµά, καθώς, κατά τον µήνα των Pride Parades, είχαν υποστηρίξει πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης της κοινής γνώµης για τα δικαιώµατα της κοινότητας LGBΤQ. Παρότι οι διοργανωτές έχουν δεσµευθεί για την πρόσβαση όλων στη διοργάνωση, οι ίδιοι οι Καταριανοί εξακολουθούν να τιµωρούνται µε φυλάκιση για την οµοφυλοφιλία. Οι ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώµατα στο Κατάρ οδήγησαν, π.χ., τη Lucozade να αποσύρει το branding της από την Εθνική Αγγλίας. Ωστόσο, η απειλή της τιµωρίας µε κίτρινη κάρτα ανάγκασε επτά ποδοσφαιρικές οµοσπονδίες να υποχωρήσουν από την απόφασή τους να φορέσουν το περιβραχιόνιο διαµαρτυρίας «One love».

Αλκοόλ

Στις αντιφάσεις της διοργάνωσης εντάσσεται και η απόφαση της τελευταίας στιγµής του Κατάρ να απαγορεύσει την κατανάλωση αλκοόλ, κάτι που έφερε σε δύσκολη θέση τη σπόνσορα AB InBev, που είχε συνάψει αποκλειστική συµφωνία κατανάλωσης των προϊόντων της (Budweiser, Corona και Stella Artois) εντός των εγκαταστάσεων τρεις ώρες πριν και µία µετά από κάθε αγώνα. Σπόνσορας του Μουντιάλ από το Μεξικό το 1986, η εταιρεία φέρεται να µην προλαβαίνει πλέον να αντικαταστήσει τις προµήθειες µε τη µη αλκοολούχο Budweiser Zero, ενώ ο CEΟ Μισέλ Ντουκερίς δήλωσε πως αναµένεται η µεγαλύτερη απόδοση από τις πωλήσεις στους φιλάθλους ανά την υφήλιο, µε την εταιρεία να έχει κάνει φέτος τη µεγαλύτερή της καµπάνια για Παγκόσµιο Κύπελλο σε περισσότερες από 70 χώρες.\

Δημοσιεύτηκε στο MoneyPro των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 26/11