Η πληροφορία ότι ο γιατρός που ξεγέννησε τη Βαλεντίνα Μιχαΐλοβνα στις 4 Δεκεμβρίου 1963 στο Λουγκάνσκ τής είπε ότι το νεογέννητο θα φτάσει έως τον ουρανό ελέγχεται ως ανακριβής, πάντως ο Σεργκέι Μπούμπκα θα μπορούσε να έχει μεσαίο όνομα Ίκαρος, χωρίς την καταραμένη μοίρα του τελευταίου.

Δεν του έλειπαν, σε σχέση με τον ιπτάμενο νεαρό της μυθολογίας, η φιλοδοξία και οι ικανότητες, γι’ αυτό κιόλας το όνομά του έχει γίνει συνώνυμο με το άλμα επί κοντώ και τον στίβο, ενώ παραμένει μια αινιγματική φυσιογνωμία, ένα αίνιγμα που δεν έχει λυθεί, Ουκρανός γαρ. Ο Μπούμπα δεν ασπάστηκε το καζαντζάκειο "φτάσε εκεί που δεν μπορείς", γι’ αυτό έντυνε τα παγκόσμια ρεκόρ του με φροντίδα, στοργή και ενδεχομένως… έναν εκνευρισμό για τους φίλους του βασιλιά των σπορ, του στίβου, που υπήρχαν φορές που ένιωθαν ότι υφίσταντο το μαρτύριο της σταγόνας, έτσι όπως έσπαζε τα παγκόσμια ρεκόρ εκατοστό το εκατοστό. Ο τσάρος των αιθέρων, όπως αποκλήθηκε, έχει… 35, μεγάλη η χάρη τους, και παρότι ο γνήσιος απόγονός του, Σουηδός Αρμάντ Ντουπλαντίς, με σφρίγος και ταλέντο απροσμέτρητα, το έχει ανυψώσει, στα 6,21μ. πια, ο Μπούμπκα βρίσκεται στο πάνθεον και πρέπει να λογίζεται ως ένα από τα τέσσερα πρόσωπα που αποτελούν το όρος Ράσμορ του παγκόσμιου αθλητισμού, μαζί με τους Καρλ Λιούις, Τζέσε Όουενς και κάποιον της… επιλογής του έτοιμου να διαφωνήσει αναγνώστη.

Ο Μπούμπκα, βεβαίως, έχει τίτλους ων ουκ έστιν αριθμός. Για την ακρίβεια, υπάρχει και είναι σχετικά μικρός, 15, ωστόσο η κυριαρχία του υπήρξε τέτοια που το ανκόρ του, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ανοιχτού στίβου της Αθήνας, το 1997, σηματοδότησε την έκτη συνεχόμενη νίκη του στη διοργάνωση, αρχής γενομένης από την πρώτη διοργάνωση, στο Ελσίνκι το 1983, κάτι ανεπανάληπτο, ειδικά αν αναλογιστεί κάποιος ότι η διοργάνωση γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια έως το 1991. Ο Μπούμπκα έχει ένα και μοναδικό χρυσό μετάλλιο σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ανοιχτού στίβου, το 1986 στη Στουτγάρδη, ενώ έχει τέσσερα χρυσά σε Παγκόσμιο κλειστού στίβου, το 1985, το 1987, το 1991 και το 1995. Επιπλέον, έχει ένα χρυσό μετάλλιο σε Ευρωπαϊκό κλειστού, το 1985 στην Αθήνα, και ένα στους Αγώνες Καλής Θέλησης το 1986 στη Μόσχα.

Όποιος μέτρησε 15 τα χρυσά μετάλλια, δεν έκανε λάθος. Ο Μπούμπκα πέτυχε την κορυφαία στιγμή της καριέρας του το 1988, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, όταν κατέκτησε το Έβερεστ του αθλητικού Ολύμπου. Ο τότε 24χρονος τσάρος νίκησε δύο συμπατριώτες του Σοβιετικούς, τον Ροντιόν Γκαταούλιν και Γκριγκόρι Γεγκόροφ, με άλμα στα 5,90μ. Παρ’ ότι η ανωτερότητά του τα επόμενα χρόνια γιγαντωνόταν, το δεύτερο χρυσό μετάλλιο σε Ολυμπιακούς δεν ήρθε, αν και πραγματικά το ήθελε. Τόσο το 1992, εκπροσωπώντας την Κοινοπολιτεία, όσο και το 1996 και το 2000, όταν φορούσε τα χρώματα της Ουκρανίας, ο Μπούμπκα δεν κατάφερε να επαναλάβει το θρίαμβο της Σεούλ. Μόνο στη Βαρκελώνη, στο λυκαυγές της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα, μπόρεσε να μπει στον τελικό, όπου αποκλείστηκε δίχως επιτυχημένη προσπάθεια. Στην Ατλάντα τραυματίστηκε και δεν μπόρεσε να λάβει μέρος στη διοργάνωση, ενώ στο Σίδνεϊ, το λελογισμένο ως πρώτο έτος του μιλένιουμ, απέτυχε στα τρία άλματα του προκριματικού, στα 5,70μ.

Σεργκέι Μπούμπκα: Το πρώτο… εξάρι στο Παρίσι

Στα 21 του, ο Μπούμπκα βρισκόταν ήδη στα χείλη (όχι μόνο) των μυημένων στο στίβο. Η παγκόσμια νίκη στο Ελσίνκι, πριν καν μπει το 2 στον ηλικιακό… παραλήγοντα, ήταν σημαίνουσα, αλλά ο νεαρός Σεργκέι σημάδευε τη διάρκεια, η οποία αποτίνει δόξα στο παρόν και όχι μόνο στη μελλοντική υστεροφημία. Δεν είχε κλείσει καν τα 21 και είχε μαζέψει… τέσσερα παγκόσμια ρεκόρ. Τα έκανε σε 97 μέρες, από τα τέλη της άνοιξης ως την τελευταία μέρα του καλοκαιριού του 1984. Ξεκίνησε με τα 5,85μ. στις 26 Μαΐου 1984 στην Μπρατισλάβα και ύστερα από μία εβδομάδα, στις 2 Ιουνίου, πήδηξε 5,88μ. στο Παρίσι. Στις 13 Ιουλίου έγινε ο πρώτος επικοντιστής που έκανε 5,90μ. στο Λονδίνο και στις 31 Αυγούστου, στη Ρώμη, έριξε μια σφαλιάρα στο γαλλικό... μποέμ. Ο μπον βιβέρ Τιερί Βινιερόν πήδηξε τα 5,91μ. και έπειτα, ως Γάλλος που περιέφερε, όχι μόνο την αύρα του γόη αλλά και, μια σοφιστικέ έπαρση, κάπνισε ένα τσιγάρο, προφανώς Gauloise. Μετρήθηκαν 300 δευτερόλεπτα ώσπου ο Μπούμπκα να πάρει φόρα και να υπερπηδήσει τα 5,94μ.

Ο Βινιερόν πρέπει να έπαθε υπαρξιακό, αλλά ο Μπούμπκα τού επεφύλασσε το καλύτερο: το πρώτο άλμα στα 6,00μ., στις 13 Ιουλίου του 1985, ακριβώς ένα χρόνο από τα 5,90μ. στο Λονδίνο, στο δικό του Παρίσι. Η πλάκα, σε αυτήν την περίπτωση, είναι ότι ο Σεργκέι και ο προπονητής του, Βιτάλι Πετρόφ, ένα δίδυμο που δέθηκε τρόπω ακέραιω, στο βαθμό που ο Ουκρανός βάφτισε τον πρωτότοκό του Βιτάλι, δεν είχαν κάποιο σκοπό να πάρουν μέρος στο τουρνουά των Παρισίων. Ο στόχος τους ήταν να φτάσουν στη Νίκαια, προκειμένου να συμμετέχει ο Μπούμπκα στον αγώνα της 15ης Ιουλίου.

Στην ιστορία για την αποδοχή της πρότασης, υπάρχουν δύο παραλλαγές. Όταν ο επικεφαλής της διοργάνωσης στο Παρίσι πρότεινε στον Μπούμπκα να πάρει μέρος, ο Βιτάλι Πετρόφ είπε ότι ήταν μπροστά στη συζήτηση, ενώ ο 21χρονος άλτης, ότι τον κάλεσε στο τηλέφωνο. Το μίτινγκ συνδυαζόταν με την Ημέρα της Βαστίλλης και οι δύο συντείνουν πως ο Πετρόφ, αφού το σκέφτηκε, έδωσε το ΟΚ στον αθλητή του, ο οποίος ήταν εξαιρετικός κατοστάρης, με χρόνο 10.30, αλλά και άλτης του μήκους, με 8,00μ.

Μπούμπκα και Πετρόφ συμφώνησαν να κάνει κάνα δυο άλματα, ώστε να φτάσει στη Νίκαια ορεξάτος, αλλά όχι καμένος από τις προσπάθειες στο Παρίσι.

Μόλις έφτασε στο ξενοδοχείο του, στην πόλη του Φωτός, περίπου στις 11 το πρωί, άλλαξε ρούχα και μεταφέρθηκε στο στάδιο «Ζαν Μπουάν», ένας χώρος που πήρε το το όνομα του «ασημένιου» ολυμπιονίκη στα 5.000μ. το 1912, στη Στοκχόλμη, του Ζαν Μπουάν (ο οποίος τερμάτισε πίσω από τον Φινλανδό Χάνες Κολεμάινεν, την έμπνευση του Πάαβο Νούρμι). Έκανε ζέσταμα, κάτι που σπανίως τον έβλεπε κάποιος να επιδίδεται στον αγωνιστικό χώρο και έπειτα υπερκέρασε τα 5,70μ. Ο Γάλλος Φιλίπ Κολέτ το πέρασε στη δεύτερη προσπάθεια. Εδώ, οι περιγραφές επίσης διίστανται: Ο Πετρόφ, προπονητής και των Γελένα Ισινμπάγεβα, Τιάγκο Μπραζ, Τζουζέπε Γκιμπιλίσκο και Φαμπιάνα Μούρερ, σχολίασε ότι ο Μπούμπκα έκανε ακόμα ένα άλμα επιτυχημένο, στα 5,85μ., ενώ ο πλέον 60χρονος πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής της Ουκρανίας, α’ αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας στίβου και εκτελεστικό μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, είπε ότι πήγε κατευθείαν από τα 5,70μ. στα 6,00μ.

Η αλήθεια δεν είναι καταγεγραμμένη, πάντως ο Ουκρανός, που είδε φως και… μπήκε, κατάφερε σπουδαίο επίτευγμα. Τα 6,00μ. ήταν πλέον γεγονός. Ο Μπούμπκα έγινε το σύμβολο του Altius, δηλαδή του ψηλότερα, της δεύτερης λέξης του πλέον αναγνωρισμένου ολυμπιακού συνθήματος που υπήρξε ύμνος και στη λατινική, Citius, Altius, Fortius (μετάφραση Πιο Γρήγορα, Πιο Ψηλά, Πιο Δυνατά).

Το κοντάρι του Μπούμπκα επίσης δεν ήταν τυχαίο. Ο άνθρωπος κουλάντριζε το… όπλο της εταιρείας Nordic, που ήταν μήκους 5 μέτρων και 20 εκατοστών και βάρους 5 κιλών, το οποίο είναι  το οποίο απευθυνόταν για αθλητές που ήταν… 95 κιλά, ενώ ο Μπούμπκα ήταν… 80 εκείνη την εποχή. Το κρατούσε δύο εκατοστά από την άκρη του και προφανώς είχε ένα μυστικό, το οποίο δεν αποκάλυψε, εκτός αν κάποιος είναι πεπεισμένος ότι η δήλωσή του, πως το μυστικό της δύναμης βρισκόταν στα πόδια, είναι αληθής και απόλυτη.

Το προσπέρασμα των 6,00μ. έγινε στην τρίτη προσπάθεια, περίπου την τέταρτη μεσημβρινή Παρισίων. Το standing ovation από του 5.000 θεατές που βρίσκονταν στο «Ζαν Μπουάν» ήταν αυτονόητο, ακόμα κι αν επρόκειτο για… Γάλλους. Το «παγέχαλι» (μετάφραση «φύγαμε») που είπε ο Γιούρι Γκαγκάριν στις 12 Απριλίου 1961, όταν έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο Διάστημα, ήταν η στιγμή με την οποία παρομοιάστηκε το άλμα του Μπούμπκα.   

Οι έξι πόντοι απόστασης σε σχέση με το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ ήταν πρωτόγνωρο για Μπούμπκα και δεν θα επαναλαμβανόταν, με τον Πετρόφ να ομολογεί ότι «δεν είχαμε χρήματα». Οι Σοβιετικοί υπήρξαν σφιχτοί στο πριμ που του έδωσαν, 150 δολάρια, αλλά αυτό έγινε και για να του τονίσουν ότι δεν συμμερίζονταν απολύτως τον ενθουσιασμό του μια και υπερέβη το εμπόδιο με κοντάρι ξένης εταιρείας.


Το παγκόσμιο ρεκόρ της… Testarossa

Ο «τσάρος των αιθέρων» δεν έμεινε σε αυτό. Κυρίως, δεν ξέχασε τη Νίκαια. Εκεί έκανε, σχεδόν τρία χρόνια μετά το μίτινγκ στο Παρίσι, στις 10 Ιουλίου 1988, άλμα στα 6,06μ.

Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης έμοιαζε με το «ενός κακού» της ρήσης, αλλά ο Μπούμπκα, που δεν ήξερε τι θα γινόταν την επόμενη μέρα, άνοιξε το παράθυρο και οι κόρες των ματιών του με… λαιμαργία κοίταξαν την ανοιχτή αγορά. Η συμφωνία με τη Nike το 1992 τον πριμοδοτούσε με 40.000 δολάρια για κάθε παγκόσμιο ρεκόρ, ξέχωρα από αυτά που έδιναν οι διοργανωτές και για τις νίκες.

Φυσικά, πλην εξαιρέσεων, ανέβαζε τον πήχη εκατοστό εκατοστό. Το 1994, πια, στα 32 του, ήταν πατέρας δύο παιδιών. Και παρ’ ότι ανατολικός, μεγαλωμένος εντελώς διαφορετικά από τους πολίτες των δυτικών χωρών, απέδειξε ότι η Ferrari Testarossa, ως σύμβολο μηχανοκίνητης ομορφιάς, δεν γνωρίζει από πολιτικά και κοινωνικά συστήματα. Στον κλειστό στίβο είχε κάνει 6,15μ. στις 21 Φεβρουαρίου 1993, στο Ντόνετσκ, ενώπιον των συμπατριωτών του.

Όμως το απόλυτο δέλεαρ, η Testarossa των 130.000 δολαρίων, βρισκόταν στο Σεστριέρε του Πιεμόντε, στην Ιταλία. Μια περιοχή που του επιπέδου της θάλασσας απείχε 2.033 μέτρα. Εκεί, για να πάρει μέρος στο μίτινγκ της 31ης Ιουλίου 1994, που χάριζε το εκπάγλου κάλλους αυτοκίνητο σε εκείνον που θα έκανε παγκόσμιο ρεκόρ, έφτασε με τα δύο παιδιά του, τον Βιτάλι και τον Σεργκέι τζούνιορ. Το μίτινγκ της ιταλικής πόλης στις 31 Ιουλίου του 1994 φιλοξενούσε αστέρια όπως ο Μάικλ Πάουελ και ο Καρλ Λιούις. Ο πρώτος, μάλιστα, είχε πηδήξει δύο χρόνια πριν και ένα έτος μετά το θρίαμβο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Τόκιο (στο οποίο και ο Μπούμπκα είχε νικήσει, όπως έκανε στη Στουτγάρδη το 1993, στο Γκέτεμποργκ το 1995 και στην Αθήνα το 1997, για να πάρει τα πρώτα… έξι χρυσά μετάλλια σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα), 8,99μ., αλλά είχε ευνοϊκό άνεμο 4,4 μέτρων ανά δευτερόλεπτο.

Ο Μπούμπκα, πάντως, μπήκε στο στάδιο με τις… διαταγές των πιτσιρικάδων του: «Βάλε τα δυνατά σου, μπαμπά», για να «μας φέρεις τη Ferrari».

Ο Ουκρανός ήταν σε καλή ψυχολογική κατάσταση, κυρίως επειδή είχαν προηγηθεί διακοπές… απομόνωσης. Τον Μάρτιο του 1994 βρήκε ένα ξύλινο καταφύγιο στη Σουηδία, στο οποίος πήγε δίχως τα παιδιά και τη σύζυγό του, Λίλα, και έμεινε για εφτά μέρες. Μία εβδομάδα ξυλουργικής και διαβάσματος βιβλίων. Επέστρεψε ανανεωμένο. Στο Σεστριέρε έχασε το πρώτο άλμα του στα 5,70μ., πέρασε με την πρώτη, όμως, τα 5,90μ. και έφτασε η μεγάλη στιγμή: το τελευταίο παγκόσμιο ρεκόρ ανοιχτού στίβου της καριέρας του, τα 6,14μ., με την πρώτη προσπάθεια. «Δεν δυσκολεύτηκα», είπε περιχαρής, «ήταν ένα άλμα που θα το χαρακτήριζα φυσιολογικό». Οι δηλώσεις του έγιναν ενώ καθόταν στη θέση του οδηγού, στη Ferrari του. Η Λίλα τον είχε αγκαλιάσει και παρ’ ότι δεν είχε πιάσει στασίδι στη θέση του συνοδηγού, μέσα κάθονταν τα παιδιά τους. Ο Μπούμπα συμπλήρωσε ότι «αν ήμουν στην κατάσταση που βρισκόμουν τρία χρόνια πριν, μπορεί να έκανα 6,20μ.-6,30μ», αλλά βέβαια, μετά την αποχώρησή του, το 2001, δεν ήταν ένας αθλητής με βαριά απωθημένα. Ίσως, ένα δεύτερο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο με τη χώρα του, Ουκρανία.