Λίβερπουλ: Μπιλ Σάνκλι, Μπομπ Πέισλι, Γιούργκεν Κλοπ η Αγία Τριάδα
Οι "κόκκινοι γίγαντες"
Οι τρεις κορυφαίοι προπονητές στην Ιστορία της Λίβερπουλ, Μπιλ Σάνκλι, Μπομπ Πέισλι και Γιούργκεν Κλοπ, προσέδωσαν τα δικά τους στοιχεία και κράτησαν ανέπαφο το ειδικό βάρος του συλλόγου
Όταν, το 1959, ο νιόφερτος Μπιλ Σάνκλι έφτασε στο Λίβερπουλ, δεν υπήρχε νερό για να ποτίζεται ο αγωνιστικός χώρος του “Άνφιλντ”. Στο γήπεδο υπήρχε μία στρόφιγγα στα αποδυτήρια των φιλοξενούμενων. Ο Σάνκλι και οι συνεργάτες του, Μπομπ Πέισλι, Ριούμπεν Μπένετ και Τζο Φάγκαν, μάζευαν πετραδάκια από τον αγωνιστικό χώρο σε σάκους, την ώρα που οι παίκτες έτρεχαν.
Ο Σάνκλι και η Νέσι, σύζυγός του, έψαχναν για καιρό σπίτι στο Λίβερπουλ. Η τελευταία δεν ήταν απαραιτήτως σύμφωνη να μετακομίσουν με τις κόρες τους στο Μέρσεϊσαϊντ, η Λίβερπουλ ήταν στη δεύτερη κατηγορία, αλλά έβλεπε στα μάτια του Μπίλι ότι με αυτήν την ομάδα θα μπορούσε να γίνει πρωταθλητής Αγγλίας. Όταν τελικά βρήκαν το σπίτι, η Νέσι κοίταξε από το παράθυρο ένα γήπεδο. Ρώτησε τον Μπίλι, “αγάπη, ποιο γήπεδο είναι αυτό;”. Ο Σάνκλι απάντησε: “Εδώ προπονούνται οι παίκτες της Έβερτον”. “Οπότε σου αρέσει αυτό το σπίτι αγάπη, έτσι;” “Ναι, μου αρέσει”.
Οι πρώτοι παίκτες που ζήτησε από τη διοίκηση της ομάδας ο Σάνκλι, ήταν ο Μπράιαν Κλαφ, που έπαιζε στη Μίντλεσμπρο, ο Τζακ Τσάρλτον της Λιντς και ο Ντένις Λο, ο οποίος αγωνιζόταν στη Μίντλεσμπρο. Για το μεγάλο αδελφό του Μπομπ Τσάρλτον, που ήδη αγωνιζόταν στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η συμφωνία χάλασε για 2.000 λίρες. Ο Κλαφ -ο Σάνκλι δεν το ήξερε ακόμη αλλά- επρόκειτο να τον οδηγήσει στην πόρτα της εξόδου, τουλάχιστον εμμέσως. Το παιχνίδι με τη Λιντς για το Community Shield το 1974 και η μανούρα του Μπίλι Μπρέμνερ με τον Κέβιν Κίγκαν, ένας τσακωμός τρικούβερτος και... Βιβλικός, ήταν η τελική ρωγμή στο ποτήρι. Ο Σάνκλι το ανακοίνωσε ξαφνικά και άφησε τον Πέισλι στο πόδι του.
Δεν θα γινόταν κάτι από αυτά αν το 1961 έκανε πράξη την έντονη σκέψη να φύγει. Ο Σάνκλι είχε μαγκωθεί με τη διοίκηση, με την οποία δεν συγχρωτιζόταν σε στόχους και επενδύσεις. Τον κράτησε στον πάγκο -και είναι συναρπαστική η σκέψη με βάση το τι διημείφθη- ο Ματ Μπάσμπι, σε ένα δείπνο. Ο συμπατριώτης του, τρία χρόνια μετά το αεροπορικό δυστύχημα στο Μόναχο και... 16 από τότε που ανέλαβε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ομολόγησε στο συμπατριώτη του ότι “καβγαδίζω με τη διοίκηση ακόμα και τώρα”. Ήταν αρκετό για να πειστεί ότι αυτή η παθογένεια ήταν ανίατη.
Κυρίως, “ο Μπίλι έχτισε δύο κερκίδες που θα μείνουν για πάντα”, όπως είπε ο Γιούργκεν Κλοπ στη συνέντευξη Τύπου ύστερα τη δήλωση για την αποχώρησή του μετά τη λήξη της σεζόν. Ο Σάνκλι δεν έχτισε απλώς δύο κερκίδες, έφτιαξε ένα κίνημα.
Παίρνοντας τη δάδα από τον Σάνκλι, ο Πέισλι οδήγησε τους “κόκκινους” στην ευρωπαϊκή καταξίωση με τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών (1977, 1978, 1981), με ποδόσφαιρο σύγχρονο για την εποχή, έφερε τον Κένι Νταλγκλίς, τον Γκρέιαμ Σούνες, τον Άλαν Χάνσεν (τρεις Σκωτσέζους το ίδιο καλοκαίρι, το 1977), τον Σάμι Λι, τον Τέρι ΜακΝτέρμοτ, αλλά όχι και τον Ρέι Κένεντι, ο οποίος ανακοινώθηκε τη μέρα που ο Σάνκλι παραιτήθηκε. Το μάτι του στους ποδοσφαιριστές που ήθελε ήταν εκπληκτικό, όπως και του προκατόχου του, άλλωστε ως επί το πλείστον δεν απασχολούσαν ιδιαιτέρως πριν φτάσουν στη Λίβερπουλ.
Δύσκολα χωρίζονται Σάνκλι και Πέισλι, αν και στις 29 Σεπτεμβρίου του 1981, ημερομηνία θανάτου του Σκωτσέζου, χωρίστηκαν οριστικά. Ήταν η πιο δύσκολη χρονιά από το 1964 και έπειτα για τη Λίβερπουλ, η οποία ξεκίνησε το πρωτάθλημα της σεζόν 1981-82 νικώντας τρία από τα πρώτα 11 παιχνίδια της, ενώ είναι θλιβερό και το συμβάν στο παιχνίδι με τη Μάντσεστερ Σίτι στο “Άνφιλντ”, την ήττα με σκορ 3-1, όταν μπουκάλι που πέταξε οπαδός βρήκε στο κεφάλι τον Τζο Κόριγκαν των “πολιτών”.
Αυτή η σεζόν, κατά την οποία η Λίβερπουλ κατέκτησε το πρωτάθλημα και το League Cup -και αργότερα το Community Shield- χαιρετίζεται ως το αριστούργημα του Πέισλι. Ποιος να το φανταζόταν ότι το ημερολογιακό έτος 1981, όταν και στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, η Λίβερπουλ έπαιξε 34 παιχνίδια και είχε 12 νίκες και από 11 ισοπαλίες και ήττες;
Ο Κλοπ, γι’ αυτό που ένιωσε, χρωστάει σε δύο ανθρώπους που δεν έχει δει ποτέ. Η καρδιά στους φίλους της ομάδας μετά το 5-2 επί της Νόριτς, αυτό σηματοδοτεί. Η ψυχοσύνθεσή του με τον κόσμο ταίριαξε στο σημείο που πανηγύριζε μαζί του νίκες τη χρονιά 2015-16, όταν η Λίβερπουλ ήρθε όγδοη στην κατηγορία της Premier League.
Κι αυτό είναι το σημαντικό για τον Γερμανό αναρχικό, που συστήθηκε ως “Φυσιολογικός”, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου του το 2014. Με κάποιον τρόπο, κι ενώ οι φίλοι της Λίβερπουλ ουδέποτε άφησαν την ομάδα, ο Κλοπ επανέφερε και έκανε ζώσα την κληρονομιά των Σάνκλι και Πέισλι και ταυτοχρόνως έβαλε όλες τις ιδέες του, κάνοντας τη Λίβερπουλ ένα κλαμπ καινούργιο, ουσιαστικά προσδίδοντάς της πρωτόλεια στην ηθική, τον ανταγωνισμό, με την ηλεκτρική φωνή του και τις ασύλληπτες γκριμάτσες, που χωρίς ήχο θα παρέπεμπαν σε κωμωδία υψηλού επιπέδου.
Ο Κλοπ δεν είναι Σάνκλι, αλλά όταν ο κόσμος της Λίβερπουλ ένιωθε... Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην τοποθεσία “Άνφιλντ”, δεν δίστασε να του ζητήσει “να είναι εκεί”, αλλιώς “να δώσει το εισιτήριο σε κάποιον που θα το κάνει”. Φοράει συνεχώς τη φόρμα του, τα ρούχα της εργασίας του και κάνει τους παίκτες να νιώθουν ξεχωριστοί, χωρίς να τους εμφυσά έπαρση, ενώ είναι αλφάδι στις περισσότερες μεταγραφές: έφερε τον διωγμένο από την Τσέλσι Μοχάμετ Σαλάχ, αγόρασε παίκτες κομβικούς από τη Σαουθάμπτον, τον Βίρτζιλ φαν Ντάικ και τον Σαντιό Μανέ, ενώ πλην του Ολλανδού κεντρικού αμυντικού, αλλά και, κατόπιν, του Ουρουγουανού επιθετικού Ντάρβιν Νούνιες, η πιο ακριβή μεταγραφή παραμένει εκείνη του Βραζιλιάνου τερματοφύλακα Άλισον από τη Ρόμα.
Σάνκλι, Πέισλι και Κλοπ είναι η Αγία Τριάδα της Λίβερπουλ. Για πλείστους λόγους, ό,τι το κλαμπ είναι σήμερα, οφείλεται σε αυτούς τους τρεις. Ο Σάνκλι υπήρξε ο πιονέρος, ο Πέισλι ο δημιουργικός συνεχιστής, ένας τύπος που από το 1939 έως το 1992 ήταν μέλος της Λίβερπουλ από κάθε πιθανό πόστο, και ο Κλοπ, ο προπονητής της παλιγγενεσίας, η οποία συνέβη χωρίς να σβηστεί κάτι από το παρελθόν.
Ο Σάνκλι και η Νέσι, σύζυγός του, έψαχναν για καιρό σπίτι στο Λίβερπουλ. Η τελευταία δεν ήταν απαραιτήτως σύμφωνη να μετακομίσουν με τις κόρες τους στο Μέρσεϊσαϊντ, η Λίβερπουλ ήταν στη δεύτερη κατηγορία, αλλά έβλεπε στα μάτια του Μπίλι ότι με αυτήν την ομάδα θα μπορούσε να γίνει πρωταθλητής Αγγλίας. Όταν τελικά βρήκαν το σπίτι, η Νέσι κοίταξε από το παράθυρο ένα γήπεδο. Ρώτησε τον Μπίλι, “αγάπη, ποιο γήπεδο είναι αυτό;”. Ο Σάνκλι απάντησε: “Εδώ προπονούνται οι παίκτες της Έβερτον”. “Οπότε σου αρέσει αυτό το σπίτι αγάπη, έτσι;” “Ναι, μου αρέσει”.
Οι πρώτοι παίκτες που ζήτησε από τη διοίκηση της ομάδας ο Σάνκλι, ήταν ο Μπράιαν Κλαφ, που έπαιζε στη Μίντλεσμπρο, ο Τζακ Τσάρλτον της Λιντς και ο Ντένις Λο, ο οποίος αγωνιζόταν στη Μίντλεσμπρο. Για το μεγάλο αδελφό του Μπομπ Τσάρλτον, που ήδη αγωνιζόταν στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η συμφωνία χάλασε για 2.000 λίρες. Ο Κλαφ -ο Σάνκλι δεν το ήξερε ακόμη αλλά- επρόκειτο να τον οδηγήσει στην πόρτα της εξόδου, τουλάχιστον εμμέσως. Το παιχνίδι με τη Λιντς για το Community Shield το 1974 και η μανούρα του Μπίλι Μπρέμνερ με τον Κέβιν Κίγκαν, ένας τσακωμός τρικούβερτος και... Βιβλικός, ήταν η τελική ρωγμή στο ποτήρι. Ο Σάνκλι το ανακοίνωσε ξαφνικά και άφησε τον Πέισλι στο πόδι του.
Λίβερπουλ: Το κρίσιμο δείπνο με τον Ματ Μπάσμπι
Ο Σκωτσέζος τεχνικός, που ένα από τα πρώτα σχόλια που έκανε για το Λίβερπουλ ήταν ότι “θυμίζει μια όμορφη πόλη της Σκωτίας, όπως η Γλασκώβη”, δεν πείραξε το ανθρώπινο δυναμικό του τεχνικού επιτελείου. Βρήκε εκεί το μειλίχιο Πέισλι, τον Μπένετ και τον Φάγκαν, ο οποίος κάθισε στον πάγκο το 1983, όταν, ύστερα από εννιά χρόνια και τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης, ο πρώτος ανέκρουσε πρύμναν για να ξεκουραστεί. Ο Σάνκλι έφτιαξε όλα τα άλλα: εμφύσησε στόχους στους παίκτες, ακόμα και εκείνους που ήταν τις πρώτες χρονιές του, όταν η Λίβερπουλ έπαιζε στη σημερινή Championship, υιοθέτησε τις πάσες σε κουβάδες και τοίχους, έφτιαξε το περίφημο δωμάτιο που μαζεύονταν οι προπονητές και έκαναν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πλάνα, ήταν εκείνος που αποφάσισε να τους στέλνει σε παιχνίδια άλλων ομάδων, στα οποία πήγαινε και ο ίδιος, για σκάουτινγκ ριπόρτ, έκοψε το τρέξιμο στους... δρόμους και το συμπύκνωσε στον αγωνιστικό χώρο, ζήτησε λεωφορείο αποκλειστικά για την ομάδα και παρότρυνε τους ποδοσφαιριστές του να ακούνε την ιαχή του κόσμου ενώ βρίσκονταν στα αποδυτήρια, “αυτός ο κόσμος ήρθε για εσάς, φίλοι, για να χαιρετίσει τους πρωταθλητές”, είπε το 1964 πριν το ματς με την Άρσεναλ που έχρισε τη Λίβερπουλ πρωταθλήτρια για πρώτη φορά από το 1947.Δεν θα γινόταν κάτι από αυτά αν το 1961 έκανε πράξη την έντονη σκέψη να φύγει. Ο Σάνκλι είχε μαγκωθεί με τη διοίκηση, με την οποία δεν συγχρωτιζόταν σε στόχους και επενδύσεις. Τον κράτησε στον πάγκο -και είναι συναρπαστική η σκέψη με βάση το τι διημείφθη- ο Ματ Μπάσμπι, σε ένα δείπνο. Ο συμπατριώτης του, τρία χρόνια μετά το αεροπορικό δυστύχημα στο Μόναχο και... 16 από τότε που ανέλαβε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ομολόγησε στο συμπατριώτη του ότι “καβγαδίζω με τη διοίκηση ακόμα και τώρα”. Ήταν αρκετό για να πειστεί ότι αυτή η παθογένεια ήταν ανίατη.
Κυρίως, “ο Μπίλι έχτισε δύο κερκίδες που θα μείνουν για πάντα”, όπως είπε ο Γιούργκεν Κλοπ στη συνέντευξη Τύπου ύστερα τη δήλωση για την αποχώρησή του μετά τη λήξη της σεζόν. Ο Σάνκλι δεν έχτισε απλώς δύο κερκίδες, έφτιαξε ένα κίνημα.
Λίβερπουλ: Τα ρούχα του Πέισλι και ο “φυσιολογικός”
Όταν ο Σάνκλι έφυγε και άφησε τον Πέισλι στη διαδοχή, το πρώτο πράγμα που έκανε ο νέος προπονητής της Λίβερπουλ ήταν να ρωτήσει τους ποδοσφαιριστές αν τον ήθελαν. Κατά κύριο λόγο, ο συνεργάτης του Μεσσία των “κόκκινων” ταίριαξε μαζί του όπως τα γυαλιά ηλίου με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Ο Πέισλι ήταν άνδρας τιμής και ηθικής, ένα φωτεινό ποδοσφαιρικό μυαλό, αλλά και προσεγμένος. Τα ενδιαιτήματά του, αδιάφορα καθώς ήταν, έκαναν τη δουλειά με τον καλύτερο τρόπο: ο Πέισλι ντυνόταν έτσι ώστε να μην προκαλεί το κοινό αίσθημα, καθώς ήξερε -και έχει αποδειχθεί πλειστάκις- ότι αν ο τρόπος ζωής του ήταν μεγαλοαστικός, στις ήττες της Λίβερπουλ όλο και κάποιος θα βρισκόταν να του το “χτυπήσει”.Παίρνοντας τη δάδα από τον Σάνκλι, ο Πέισλι οδήγησε τους “κόκκινους” στην ευρωπαϊκή καταξίωση με τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών (1977, 1978, 1981), με ποδόσφαιρο σύγχρονο για την εποχή, έφερε τον Κένι Νταλγκλίς, τον Γκρέιαμ Σούνες, τον Άλαν Χάνσεν (τρεις Σκωτσέζους το ίδιο καλοκαίρι, το 1977), τον Σάμι Λι, τον Τέρι ΜακΝτέρμοτ, αλλά όχι και τον Ρέι Κένεντι, ο οποίος ανακοινώθηκε τη μέρα που ο Σάνκλι παραιτήθηκε. Το μάτι του στους ποδοσφαιριστές που ήθελε ήταν εκπληκτικό, όπως και του προκατόχου του, άλλωστε ως επί το πλείστον δεν απασχολούσαν ιδιαιτέρως πριν φτάσουν στη Λίβερπουλ.
Δύσκολα χωρίζονται Σάνκλι και Πέισλι, αν και στις 29 Σεπτεμβρίου του 1981, ημερομηνία θανάτου του Σκωτσέζου, χωρίστηκαν οριστικά. Ήταν η πιο δύσκολη χρονιά από το 1964 και έπειτα για τη Λίβερπουλ, η οποία ξεκίνησε το πρωτάθλημα της σεζόν 1981-82 νικώντας τρία από τα πρώτα 11 παιχνίδια της, ενώ είναι θλιβερό και το συμβάν στο παιχνίδι με τη Μάντσεστερ Σίτι στο “Άνφιλντ”, την ήττα με σκορ 3-1, όταν μπουκάλι που πέταξε οπαδός βρήκε στο κεφάλι τον Τζο Κόριγκαν των “πολιτών”.
Αυτή η σεζόν, κατά την οποία η Λίβερπουλ κατέκτησε το πρωτάθλημα και το League Cup -και αργότερα το Community Shield- χαιρετίζεται ως το αριστούργημα του Πέισλι. Ποιος να το φανταζόταν ότι το ημερολογιακό έτος 1981, όταν και στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, η Λίβερπουλ έπαιξε 34 παιχνίδια και είχε 12 νίκες και από 11 ισοπαλίες και ήττες;
Ο Κλοπ, γι’ αυτό που ένιωσε, χρωστάει σε δύο ανθρώπους που δεν έχει δει ποτέ. Η καρδιά στους φίλους της ομάδας μετά το 5-2 επί της Νόριτς, αυτό σηματοδοτεί. Η ψυχοσύνθεσή του με τον κόσμο ταίριαξε στο σημείο που πανηγύριζε μαζί του νίκες τη χρονιά 2015-16, όταν η Λίβερπουλ ήρθε όγδοη στην κατηγορία της Premier League.
Κι αυτό είναι το σημαντικό για τον Γερμανό αναρχικό, που συστήθηκε ως “Φυσιολογικός”, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου του το 2014. Με κάποιον τρόπο, κι ενώ οι φίλοι της Λίβερπουλ ουδέποτε άφησαν την ομάδα, ο Κλοπ επανέφερε και έκανε ζώσα την κληρονομιά των Σάνκλι και Πέισλι και ταυτοχρόνως έβαλε όλες τις ιδέες του, κάνοντας τη Λίβερπουλ ένα κλαμπ καινούργιο, ουσιαστικά προσδίδοντάς της πρωτόλεια στην ηθική, τον ανταγωνισμό, με την ηλεκτρική φωνή του και τις ασύλληπτες γκριμάτσες, που χωρίς ήχο θα παρέπεμπαν σε κωμωδία υψηλού επιπέδου.
Ο Κλοπ δεν είναι Σάνκλι, αλλά όταν ο κόσμος της Λίβερπουλ ένιωθε... Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στην τοποθεσία “Άνφιλντ”, δεν δίστασε να του ζητήσει “να είναι εκεί”, αλλιώς “να δώσει το εισιτήριο σε κάποιον που θα το κάνει”. Φοράει συνεχώς τη φόρμα του, τα ρούχα της εργασίας του και κάνει τους παίκτες να νιώθουν ξεχωριστοί, χωρίς να τους εμφυσά έπαρση, ενώ είναι αλφάδι στις περισσότερες μεταγραφές: έφερε τον διωγμένο από την Τσέλσι Μοχάμετ Σαλάχ, αγόρασε παίκτες κομβικούς από τη Σαουθάμπτον, τον Βίρτζιλ φαν Ντάικ και τον Σαντιό Μανέ, ενώ πλην του Ολλανδού κεντρικού αμυντικού, αλλά και, κατόπιν, του Ουρουγουανού επιθετικού Ντάρβιν Νούνιες, η πιο ακριβή μεταγραφή παραμένει εκείνη του Βραζιλιάνου τερματοφύλακα Άλισον από τη Ρόμα.
Σάνκλι, Πέισλι και Κλοπ είναι η Αγία Τριάδα της Λίβερπουλ. Για πλείστους λόγους, ό,τι το κλαμπ είναι σήμερα, οφείλεται σε αυτούς τους τρεις. Ο Σάνκλι υπήρξε ο πιονέρος, ο Πέισλι ο δημιουργικός συνεχιστής, ένας τύπος που από το 1939 έως το 1992 ήταν μέλος της Λίβερπουλ από κάθε πιθανό πόστο, και ο Κλοπ, ο προπονητής της παλιγγενεσίας, η οποία συνέβη χωρίς να σβηστεί κάτι από το παρελθόν.