Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: Η τραγωδία στο Μόναχο και η αθανασία του πρώτου “μπέμπη”, Ντάνκαν Έντουαρντς

Από την αεροπορική τραγωδία της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο Μόναχο, στις 6 Φεβρουαρίου του 1958, συμπληρώθηκαν 66 χρόνια και από τότε ο σύλλογος απέκτησε το διαμέτρημα που του προσέφερε η καταστροφή με τους επτά νεκρούς και τους 14 τραυματίες.

Στο πρόσωπο του Ντάνκαν Έντουαρντς, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έχασε τον πιο γόνιμο από τους περίφημους “μπέμπηδες”, αλλά βρήκε το απόλυτο κληροδότημά της. Ουδείς, ούτε ο Ματ Μπάσμπι ούτε καν ο Μπόμπι Τσάρλτον, βοήθησαν το θρύλο των “κόκκινων διαβόλων” με τον τρόπο που το έκανε ο συγκεκριμένος θάνατος. Η περίπτωση του Έντουαρντς, εκείνου του ποδοσφαιριστή που εξέφρασε την αθανασία, τη φρεσκάδα και τη νεότητα, ήταν μοναδική στα χρονικά και δεν επαναλήφθηκε. Ο ρόλος που έπαιξε σε ό,τι έγινε η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, στις αξίες που πρέσβευε, τη βάση που δημιούργησε, ακόμα και την περίπτωση του επιγόνου του, του πρώτου ποδοσφαιριστή που προστέθηκε στην ποπ κουλτούρα σε διεθνές επίπεδο, του Τζορτζ Μπεστ, ήταν θεμελιώδης.

Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: Οι επτά νεκροί “μπέμπηδες” της τραγωδίας

Ο ίδιος, δυστυχώς, δεν έζησε για να διαπιστώσει ως που θα έφτανε το αθέλητο κληροδότημα που άφησε. Ήταν μάλλον προαπαιτούμενη η απώλειά του, ώστε να γιγαντωθεί η Γιουνάιτεντ, περισσότερο και από εκείνα τα άτυχα παιδιά που σκοτώθηκαν ακαριαία στο δυστύχημα της 6ης Φεβρουαρίου, στο Μόναχο, όταν το αεροπλάνο της British European Airways, στην τρίτη απόπειρά του να απογειωθεί, στις 15:04, συγκρούστηκε, με αποτέλεσμα να πεθάνουν ακαριαία 20 επιβάτες, άλλοι τρεις στο νοσοκομείο, και 21 να σωθούν. Από τους 17 ποδοσφαιριστές της Γιουνάιτεντ, οι επτά άφησαν την τελευταία ανάσα τους στο σημείο της τραγωδίας: Ρότζερ Μπάιρν (28), Τζεφ Μπεντ (25), Έντι Κόλμαν (21), Μαρκ Τζόουνς (24), Ντέιβιντ Πεγκ (22), Τόμι Τέιλορ (26), Μπίλι Γουέλαν (22).

Η αμνησία του Τζόνι Μπέρι

Εννιά έζησαν, κάποιοι γυρνώντας σπίτι βαθιά τραυματισμένοι, όπως ο Τζόνι Μπέρι, ο οποίος έπαθε κάταγμα στο κρανίο, έσπασε το σαγόνι, τον αγκώνα, τη λεκάνη και το πόδι του, ενώ οι γιατροί αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν όλα τα δόντια του. Ο Μπέρι ήταν σε κώμα και όταν συνήλθε έπασχε από αμνησία. Ενώ στη Γιουνάιτεντ η σκληρή πραγματικότητα τους ανάγκαζε να ασχοληθούν με το αν οι ποδοσφαιριστές που είχαν επιβιώσει μπορούσαν να συνεχίσουν, ο Γερμανός γιατρός που ασχολήθηκε με τις περιπτώσεις του δεν μπορούσε να κάνει κάτι με τον Μπέρι. Όταν ο Χάρι Γκρεγκ τον ρώτησε αν υπήρχαν πιθανότητες να παίξει ο Μπέρι ξανά ποδόσφαιρο, ο γιατρός απάντησε: “Όχι, όχι. Δεν είμαι θεός”.

Μάλιστα, το πιο συνταρακτικό γεγονός στην ιστορία του 31χρονου ποδοσφαιριστή της Γιουνάιτεντ έρχεται τη στιγμή που γυρνάει στο σπίτι του, στο Μάντσεστερ. Η αποθεραπεία είναι επίπονη, αλλά το παράπονό του είναι ότι ο Τόμι Τέιλορ, δεν πηγαίνει από το σπίτι για να τον δει. “Νόμιζα ότι ήμαστε φίλοι”, αναφωνεί με παράπονο. Ουδείς από το περιβάλλον του τολμά να τον ενημερώσει ότι ο Τέιλορ δεν βγαίνει ζωντανός από το αεροπλάνο.

Το κληροδότημα του Ντάνκαν Έντουαρντς

Οι προσωπικές ιστορίες και η οιμωγή από το μέγεθος της τραγωδίας, τους νέους που θα κατακτούσαν τον κόσμο, είχαν κατακλυσμιαία απήχηση.

Όμως ουδεμία άγγιξε το διαμέτρημα εκείνης με τον Ντάνκαν Έντουαρντς. Η πορεία του προς το θάνατο ήταν εξ ορισμού διαποτισμένη από τα υλικά της αρχαίας τραγωδίας, αλλά η απομάγευση της εικόνας εκείνου του νέου που πάλευε για τη ζωή του και δεν τα κατάφερε, οδήγησε στη μυθοποίηση.

Ο Έντουαρντς ήταν το μεγάλο τάλαντο εκείνης της ομάδας, ετών 21, και όπως αναφέρεται, θεωρούνταν μία από τις μεγάλες ελπίδες του βρετανικού ποδοσφαίρου. Η Γιουνάιτεντ μοσχοβολούσε στο γήπεδο. Στο πρώτο ημίχρονο του “καταραμένου” παιχνιδιού με τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι, προηγήθηκε 3-0. Εν τέλει οι Γιουγκοσλάβοι ισοφάρισαν, αλλά με το 2-1 του πρώτου παιχνιδιού στο “Ολντ Τράφορντ” οι “κόκκινοι διάβολοι” πήραν την πρόκριση και επρόκειτο να παίξουν με τη Μίλαν στα ημιτελικά του θεσμού.

Οι μάρτυρες εκείνης της παράτασης στο πρώτο 45λεπτο συνομολογούσαν ότι στο γήπεδο απλωνόταν σαν βεντάλια, με τον Έντουαρντς να απλώνει στο τερέν όλες τις ικανότητές του.

Η τραγωδία έστειλε το νέο από το Γούντσαϊντ του Ντάντλεϊ στο νοσοκομείο. Ήταν ακριβώς η στιγμή που αρχίζει να εκτυλίσσεται ο μίτος της ανθρώπινης ύπαρξης. Η μάχη του Έντουαρντς για να παραμείνει στη ζωή, στην ηλικία που ήταν, η απελπιστική αναμονή, τα δημοσιεύματα, η ταλάντευση ανάμεσα στη ματαιότητα και τις ελπίδες, ένα γιογιό που δεν καθόταν ποτέ στη θέση του, η αγωνία, ο δρόμος προς τη λύτρωση, η οποία βούτηξε στο βάλτο της Στύγας, ενείχε όλα τα χαρακτηριστικά του ατελούς είδους, ενός όντος που λειτουργεί παραισθητικά και που αν η αυτοπεποίθηση λειτουργούσε ως κοινός παρονομαστής όλων των ειδών του πλανήτη, στον άνθρωπο θα έβρισκε έναν άπλετο παραλογισμό.

Ένας ταλαντούχος 21χρονος δεν προορίζεται να πεθάνει, ακόμα κι αν το αεροπλάνο που τον μετέφερε έχει συγκρουστεί και τυλιχθεί στις φλόγες. Ο Ντάνκαν Έντουαρντς ήταν, ακριβώς εκείνη τη στιγμή, ένας αθάνατος άνθρωπος, που είχε αποκτήσει θεϊκή υπόσταση και υπεράνθρωπες ιδιότητες. Αυτές οι δύο εβδομάδες στις οποίες καλείτο να παλέψει, με όση επίγνωση είχε για το πρόβλημα στα νεφρά, στο νοσοκομείο, ήταν πρωτίστως μια προσωπική μάχη που θα μετατρεπόταν σε μια ασύλληπτη τραγωδία. Φιλοσοφικά, όμως, η ιδέα ενός νέου να παλεύει με το θάνατο, την ώρα που στην αληθινή ζωή μαζεύονταν συντρίμμια, οδήγησε τη μέτρηση της κατάστασης σε πανταγκρουελικό μέγεθος.  

Κράτησε την ταυτότητά της

Η Γιουνάιτεντ, με τον προπονητή της, Ματ Μπάσμπι, να σώζεται αφού βγήκε νικητής από τη δική του μάχη, κρατήθηκε μετά το δυστύχημα. Πλην του Τζάκι Μπλάντσφλάουερ και του Μπέρι, οι υπόλοιποι επτά ζώντες, ο Γκρεγκ, ο Μπίλι Φουλκς, ο Μπόμπι Τσάρλντον, ο Κένι Μόργκανς, ο Άλμπερτ Σκάνλον, ο Ντένις Βάιολετ και ο Ρέι Γουντ, συνέχισαν να παίζουν.

Ο Μπάσμπι θρήνησε τους θανάτους των συνεργατών του στο τεχνικό επιτελείο, του Τομ Κάρι και του Μπερτ Γουάιλι, αλλά και του γραμματέα Γουόλτερ Κρίκμερ, και έκανε μια ανατριχιαστική πρόβλεψη: “Σε 10 χρόνια θα κατακτήσουμε το Κύπελλο Πρωταθλητριών”. Η Γιουνάιτεντ, πράγματι, έγινε πρωταθλήτρια Ευρώπης στο Γουέμπλεϊ, το 1968, με το 4-1 επί της Μπενφίκα στην παράταση. Όμως το ειδικό βάρος στη φανέλα της ήδη υπήρχε. Ήταν ανάγκη η παραμυθία της ιδέας ενός 21χρονου που πεθαίνει πριν κατακτήσει τον κόσμο. Το κλαμπ έγινε εκείνο που απομύζησε το κέρδος της, όχι από οίκτο ή συμπόνια, αλλά από την αγάπη που δείχνει ο άνθρωπος σε ό,τι συμβαίνει που δεν χωράει στο μυαλό του.