Euro 2024: Το θαύμα του Καζακστάν, ο Στάλιν και η Ελλάδα

Αν οδηγήσει κάποιος για περίπου 300 χιλιόμετρα από το προπονητικό κέντρο της εθνικής ομάδας του Καζακστάν -αντιπάλου της Εθνικής Ελλάδας για τα playoffs του Euro 2024-, θα φτάσει στην Κίνα. Παρά το γεγονός αυτό, η πρώην σοβιετική δημοκρατία, αντίπαλο της Ελλάδας, στρέφει εδώ και χρόνια το βλέμμα της προς την άλλη πλευρά, κοιτάζοντας την Ευρώπη και «φλερτάροντας» πλέον με τη μεγαλύτερη διάκριση στην ποδοσφαιρική ιστορία της. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης είχε σημαντική επίδραση στη γεωπολιτική του ποδοσφαίρου. Αποτέλεσμά της ήταν ο σχηματισμός τουλάχιστον 15 νέων ομοσπονδιών. Μία εξ αυτών είναι και η KFF, δηλαδή η Federatsiya Futbola Kazakhstana, η ανώτερη ποδοσφαιρική Αρχή του Καζακστάν.

Λίγο μετά την ανεξαρτησία του από την ΕΣΣΔ το 1991, το Καζακστάν έγινε μέλος της Ασιατικής Συνομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (AFC). Η εθνική ομάδα ανδρών, παρά το γεγονός ότι πήρε ουσιαστικά μια ισχυρή ποδοσφαιρική κληρονομιά από το σοβιετικό παρελθόν της, δεν κατάφερε να κάνει κάτι σημαντικό απέναντι στις παραδοσιακές δυνάμεις της ηπείρου όπως η Ιαπωνία, το Ιράν, το Ιράκ, η Σαουδική Αραβία και η Νότια Κορέα. Το Καζακστάν απέτυχε να προκριθεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998, ενώ ακολούθησε η επίσης ανεπιτυχής προσπάθεια για το Μουντιάλ του 2002. Τότε αποφασίστηκε να γίνει η μεγάλη αλλαγή.

Στο Euro 2024 το Καζακστάν μπορεί να βρεθεί ως διηπειρωτική χώρα

Η δυτική άκρη του Καζακστάν είναι στο ανατολικό άκρο της Ευρώπης και ως διηπειρωτική χώρα μπορούσε να ενταχθεί στην UEFA και ταυτόχρονα να απομακρυνθεί και από τις χώρες με τις οποίες υπάρχει παραδοσιακή έχθρα, δηλαδή το Ουζμπεκιστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν. Όταν το Καζακστάν ασκούσε πιέσεις για ένταξη στην UEFA, πρόβαλλε το γεγονός ότι το 12% της επικράτειάς του βρίσκεται στην Ευρώπη. Η σοβιετική κληρονομιά της χώρας έπαιξε και αυτή τον ρόλο της. Για ένα μεγάλο ποσοστό των 17.000.000 κατοίκων του Καζακστάν, τα ρωσικά είναι ακόμα η πρώτη γλώσσα.

Πολύ πριν από το Euro 2024 συνεργάστηκαν Καζακστάν και Γερμανία

Είκοσι δύο χρόνια έχουν περάσει από τότε που το Καζακστάν, μια χώρα πλούσια σε πετρέλαιο, 20 φορές μεγαλύτερη σε έκταση από την Ελλάδα, εντάχθηκε τελικά στην UEFA. Τότε που το πολιτικό παρασκήνιο είχε επιπτώσεις στο ποδόσφαιρο. Ο πρώην επικεφαλής της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας Ραχάτ Αλίεφ, γαμπρός του προέδρου της χώρας Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, εγκατέλειψε το Καζακστάν ύστερα από διαμάχη με τον ισχυρό ηγέτη. Τότε ήταν που τέθηκε σε εφαρμογή ένα δεκαετές σχέδιο ανάπτυξης των τμημάτων υποδομής.

Ένα σχέδιο υπό την απόλυτη επίβλεψη της γερμανικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου. Το Καζακστάν και η Γερμανία έχουν μια βαθύτερη σχέση, η οποία προκύπτει από τον γερμανικό πληθυσμό που κληρονόμησε η χώρα μετά την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ένωση. Επρόκειτο για απόγονους των Γερμανών του Βόλγα, οι οποίοι απελάθηκαν από τον τότε σοβιετικό ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν στην τότε Σοβιετική Δημοκρατία του Καζακστάν από τη Γερμανική Αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βόλγα αμέσως μετά τη ναζιστική εισβολή κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μεγάλα τμήματα της κοινότητας φυλακίστηκαν στο σοβιετικό σύστημα στρατοπέδευσης, τα περιβόητα γκουλάγκ.

Για το Euro 2024 οι Γερμανοί του Καζακστάν ή Γερμανοί Καζακστανοί 

Σήμερα είναι γνωστοί ως Γερμανοί του Καζακστάν ή Γερμανοί Καζακστανοί και αποτελούν ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού. Ζουν κυρίως στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, μεταξύ των πόλεων Αστάνα και Οσκεμέν. Όσον αφορά το ποδόσφαιρο, ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ μεσολάβησε για να τεθεί σε εφαρμογή και ένα διαφορετικό πρόγραμμα ανάπτυξης νέων ποδοσφαιριστών, με κάποιους από τους πολλά υποσχόμενους έφηβους παίκτες να πηγαίνουν στην ακαδημία ποδοσφαίρου «Ole Brasil» στην πολιτεία του Σάο Πάολο.

Πλέον το μεγάλο ποδοσφαιρικό όνειρο που ετοιμάζεται να ζήσει η χώρα είναι η παρουσία της σε μια μεγάλη διεθνή διοργάνωση. Το Καζακστάν δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε Παγκόσμιο Κύπελλο ή Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στο παρελθόν.

Το όνειρο του Euro 2024 και τα αστέρια του Καζακστάν

Πήρε μέρος στον 8ο προκριματικό όμιλο του Euro 2024 και τερμάτισε στην τρίτη θέση, με απολογισμό 6 νίκες, 4 ήττες και έχοντας 16-12 ενεργητικό σε γκολ. Το 2022 το Καζακστάν έγραψε ένα είδος ποδοσφαιρικής ιστορίας, καθώς εξασφάλισε την άνοδο στη League B του Nations League, αλλά ενδεχόμενη πρόκριση στο Euro 2024 της Γερμανίας θα σημαίνει την ποδοσφαιρική άνοιξη της χώρας, που στηρίζεται σε ταλαντούχους παίκτες όπως ο 24χρονος Νουράλι Αλίπ της Ζενίτ Αγίας Πετρούπολης, ο 23χρονος Έλχαν Αστάνοφ της Αστάνα και ο 19χρονος Μαξίμ Σαμορόντοφ από την Ακτόμπε.

Το αστέρι της ομάδας θεωρείται ο Μπακτιγιόρ Ζαϊνουτντίνοφ της Μπεσίκτας, ο οποίος με 4 γκολ ήταν ο πρώτος σκόρερ στην προκριματική φάση. Στον πάγκο του Καζακστάν βρίσκεται από το 2022 ο Μαγκόμεντ Αντίεφ. Γεννημένος στις 30 Ιουνίου 1977 στη Ρωσία, απολαμβάνει την εκτίμηση των φιλάθλων αλλά και, το κυριότερο, των ποδοσφαιριστών. Είναι ο άνθρωπος που έχει δημιουργήσει εξαιρετικό κλίμα στα αποδυτήρια και ταυτόχρονα έχει απαντήσει αρνητικά στις προτάσεις που έχει δεχθεί από τις ρωσικές ομάδες.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ".