Ολυμπιακοί Αγώνες 2024: Το χιτζάμπ θα φορεθεί στο Παρίσι, αλλά για κάποιους θα απαγορεύεται
Τι είναι το "laïcité", δηλαδή η αρχή της κοσμικότητας
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2024 και το χιτζάμπ φέρνουν αντιμέτωπες τη ΔΟΕ και την κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν, καθώς στο Παρίσι υπάρχει το "laïcité", η γαλλική αρχή της κοσμικότητας
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2024 πλησιάζουν και μαζί τα προβλήματά τους όπως είναι το χιτζάμπ, για το οποίο στο Παρίσι έχουν διαφορετική άποψη η ΔΟΕ και η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν, λόγω του “laïcité”, που είναι η γαλλική αρχή της κοσμικότητας. Δίπλα στον ποταμό Σηκουάνα, το Cite du Cinema είναι γνωστό ως χώρος δημιουργίας ταινιών. Μέχρι τον Ιούλιο, ωστόσο, οι χώροι των στούντιο στην καρδιά πλέον του Ολυμπιακού Χωριού θα ανακαινιστούν. Αθλητές από όλες τις χώρες και τους πολιτισμούς θα βρεθούν στην τραπεζαρία καθισμένοι ο ένας απέναντι στον άλλο και θα μοιράζονται γεύματα και ιστορίες. Μοιάζει με ένα πολυπολιτισμικό χωνευτήρι, στο οποίο συναντώνται κάθε τέσσερα χρόνια άνθρωποι όλων των θρησκειών και των χρωμάτων.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2024, το χιτζάμπ και η ΔΟΕ
Ωστόσο, οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2024 έχουν μια ιδιαιτερότητα την οποία επισημαίνει το BBC. Ο ενδυματολογικός κώδικας για τους οικοδεσπότες είναι διαφορετικός από αυτόν για τους καλεσμένους τους. Τον περασμένο Σεπτέμβριο η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) κατέστησε σαφές ότι οι αθλητές στο Παρίσι θα εκπροσωπήσουν τον εαυτό τους, την πίστη τους και τη χώρα τους.
“Για το Ολυμπιακό Χωριό, ισχύουν οι κανόνες της ΔΟΕ”, δήλωσε στο Reuters εκπρόσωπος της ΔΟΕ και κατέστησε σαφές ότι “δεν υπάρχουν περιορισμοί στη χρήση του χιτζάμπ ή οποιασδήποτε άλλης θρησκευτικής ή πολιτιστικής ενδυμασίας”. Στη γαλλική ομάδα, όμως, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.
“Η απαγόρευση της χιτζάμπ -τύπος μαντίλας που καλύπτει το κεφάλι και το λαιμό, αλλά αφήνει το πρόσωπο καθαρό- είναι συνέπεια δύο διακρίσεων: αποτελεί ισλαμοφοβία, αλλά και διάκριση φύλου”, υποστηρίζει στο BBC η Veronica Noseda, η οποία παίζει ποδόσφαιρο για τη Les Degommeuses, μια παριζιάνικη ποδοσφαιρική ομάδα που δημιουργήθηκε ενάντια στις διακρίσεις.
Η Assile Toufaily, η οποία μετακόμισε στη Λυών το 2021 έχοντας παίξει ποδόσφαιρο σε διεθνές επίπεδο για την πατρίδα της τον Λίβανο, συμφωνεί: “Δεν είναι αυτή η πραγματικότητα για τη γαλλική κοινωνία, είναι όμως για την κυβέρνηση", λέει και προσθέτει: "Υπάρχει μίσος για τους μουσουλμάνους τα τελευταία χρόνια στη Γαλλία κι αυτό φαίνεται στον αθλητισμό".
Οι Ολυμπιακοί αγώνες 2024, το χιτζάμπ και η αρχή της κοσμικότητας
Αυτό το καλοκαίρι που διοργανώνονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2024, στο Παρίσι θα είναι εμφανής η πιο ξεκάθαρη αθλητική επίδειξη μιας διχαστικής γαλλικής αντίληψης.
“Liberte, egalite, fraternite”, δηλαδή «ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη» είναι το μότο που πρωτοεμφανίστηκε κατά τη Γαλλική Επανάσταση, μπορεί να είναι η πιο διάσημη έκφραση αυτού που θεωρητικά υπηρετεί η Γαλλία. Εμφανίζεται στο μπροστινό μέρος του συντάγματος, σε νομίσματα, σε γραμματόσημα και σε δημόσια κτίρια.
Λιγότερο διάσημο και δυσκολότερο στη μετάφραση, είναι ένα άλλο βασικό δόγμα της γαλλικής δημοκρατίας. Πρόκειται για το “laïcité”, τη γαλλική αρχή της κοσμικότητας, δηλαδή η συνταγματική αρχή της ανεξιθρησκίας στη Γαλλία. Δεν ορίζει ότι ο λαός της Γαλλίας πρέπει να εγκαταλείψει οποιαδήποτε θρησκευτικά έθιμα ή σύμβολα, ορίζει όμως ότι το κράτος και οι δημόσιοι θεσμοί πρέπει να είναι ρητά απαλλαγμένοι από αυτά. Είναι μια αντίληψη που αμφισβητείται έντονα στη Γαλλία, ιδιαίτερα στον απόηχο μιας σειράς τρομοκρατικών επιθέσεων την τελευταία δεκαετία και μιας παράλληλης αναζωπύρωσης στην ακροδεξιά πολιτική.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2024 και ο ορισμός του laïcité από τον Εμανουέλ Μακρόν
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν βρέθηκε να ορίζει τον όρο ξανά και ξανά. “Το πρόβλημα δεν είναι λαϊκό”, είπε σε μια ομιλία του τον Οκτώβριο του 2020. “Laicite στη Γαλλική Δημοκρατία σημαίνει την ελευθερία να πιστεύει κανείς ή να μην πιστεύει, τη δυνατότητα να ασκεί τη θρησκεία του, εφόσον διασφαλίζεται ο νόμος και η τάξη. Laicite σημαίνει ουδετερότητα του κράτους. Σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει απομάκρυνση της θρησκείας από την κοινωνία και τον δημόσιο χώρο”.
Νόμος του 2004 προσπάθησε να καταστήσει σαφέστερη την έννοια, απαγορεύοντας τα «επιδεικτικά» θρησκευτικά σύμβολα από τα κρατικά σχολεία, χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα.
Το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης επικεντρώθηκε στις μαντίλες καθώς μιλάμε για τον μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό οποιουδήποτε έθνους στη Δυτική Ευρώπη. Το περασμένο Σεπτέμβριο, η Γαλλίδα υπουργός Αθλητισμού, Amelie Oudea-Castera -μια πρώην επαγγελματίας τενίστρια-, επιβεβαίωσε ότι η γαλλική Ολυμπιακή ομάδα, ως θεσμός που εκπροσωπεί και χρηματοδοτείται από το γαλλικό δημόσιο, δεσμεύεται από τη γαλλική αρχή της κοσμικότητας (laïcité). «Στην ομάδα της Γαλλίας δεν θα φορέσουν τη μαντίλα», ξεκαθάρισε.