Τελικός Conference League 2024: Η ερυθρόλευκη Φιορεντίνα, ο μαρκήσιος, ο φασισμός κι ο Μπατιστούτα

Η Φλωρεντία, στην οποία εδρεύει η Φιορεντίνα, αντίπαλος του Ολυμπιακού στον τελικό Conference League 2024, κατείχε ξεχωριστή θέση στην ιταλική ποδοσφαιρική κουλτούρα πολύ πριν ο εμβληματικός Γκαμπριέλ Μπατιστούτα χτίσει τον μύθο του και γράψει ιστορία παίζοντας ποδόσφαιρο στην πρωτεύουσα της περιφέρειας της Τοσκάνης με τη φανέλα των “βιόλα”. Αρχικά διότι υπήρξαν κάποιοι -μεταξύ αυτών ο φασίστας Μπενίτο Μουσολίνι- που υποστήριξαν ότι οι ρίζες του σύγχρονου ποδοσφαίρου βρίσκονται στο “calcio fiorentino”, αυτό το κάτι σαν ποδόσφαιρο, ιδιαίτερα βίαιο, χωρίς κανόνες παιχνίδι που έπαιζαν τον 15ο αιώνα στην Piazza Santa Croce της Φλωρεντίας οι αριστοκράτες της εποχής.

Ακόμη και πάπες, όπως ο Κλήμης Ζ', ο Λέων ΙΔ' και ο Ουρβανός Η', έπαιζαν στο Βατικανό “calcio fiorentino”. Οι ιστορικοί του ποδοσφαίρου πάντως δεν άκουσαν τον Μουσολίνι, επισημαίνοντας ότι η έλευση του ποδοσφαίρου στην Ιταλία είχε να κάνει με τους Αγγλους, που το έφεραν μαζί τους στα τέλη του 19ου αιώνα, καθώς τα εμπορικά πλοία τους έδεναν σε Λιβόρνο, Γένοβα, Νάπολη και Παλέρμο. Η διαφορετικότητα της Φιορεντίνα έγκειται στο γεγονός ότι αντιπροσωπεύει μια πόλη-“λίκνο πολιτισμού”, αλλά και στο ότι είναι η μοναδική ομάδα υψηλού επιπέδου σε αυτή. Στην Ιταλία υπάρχουν οι τοπικές κόντρες Ιντερ - Μίλαν, Ρόμα - Λάτσιο, Σαμπντόρια - Τζένοα, Βερόνα - Κιέβο, Γιουβέντους - Τορίνο. Στη Φλωρεντία οι ντόπιοι είναι Φιορεντίνα ή τίποτα.

Τελικός Conference League 2024, Φιορεντίνα κι ένας θαλασσοπόρος που έφαγαν κανίβαλοι

Πριν από 400 χρόνια ο Φλωρεντίνος θαλασσοπόρος, Τζοβάνι ντα Βερατσάνο, εξερευνούσε περιοχές στις ακτές του Ατλαντικού, μεταξύ αυτών τις σημερινές Ηνωμένες Πολιτείες, και αβγάτιζε την περιουσία της οικογένειας στην Τοσκάνη, η οποία είχε ήδη στην κατοχή της το κάστρο Βερατσάνο. Δημιούργησε μυθική περιουσία, αλλά σε ένα από τα ταξίδια του μάλλον φαγώθηκε από κανίβαλους στη Γουαδελούπη. Στις 7 Νοεμβρίου 1895 ήρθε στον κόσμο ο μαρκήσιος Λουίτζι Ριντόλφι Βέι ντα Βερατσάνο, γόνος της συγκεκριμένης οικογένειας ευγενών και αυτός που κληρονόμησε τα κτήματα και το διάσημο κάστρο το 1925.

Μια εντυπωσιακή φιγούρα ύψους 1,82 μ., με διαπεραστικά μπλε μάτια και τη γοητεία ενός σταρ, ο βετεράνος πολέμου -μετείχε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο-, που εμπορευόταν τα άφθονα προϊόντα -ελαιόλαδο, κρασί, σιτάρι- που προέρχονταν από τα κτήματά του, λάτρευε τον αθλητισμό, τις τέχνες και το σχέδιο. Τη διέξοδο στο αθλητικό του πάθος τη βρήκε με την ίδρυση το 1926 της Associazione Calcio Fiorentina.

Ηταν 29 Αυγούστου 1926 όταν ο μαρκήσιος αποφάσισε να συγχωνεύσει το Fiorentina Libertas Gymnastics Gym και το Florence Sports Club. Ετσι γεννήθηκε η Φιορεντίνα, με πρώτο πρόεδρο τον ίδιο. Παρακολουθούσε τους αγώνες μεταξύ των φιλάθλων και όχι σε κάποια ξεχωριστή θέση και αν δεν τον αναγνώριζαν πλήρωνε το εισιτήριό του.

Η Φιορεντίνα, το “Αρτέμιο Φράνκι” και το κάστρο

Παθιασμένος και με την πολιτική, ήταν μέλος του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος. Οι υποστηρικτές του Ριντόλφι ισχυρίζονται ότι εκμεταλλεύτηκε τις γνωριμίες του στο κόμμα για την ανάδειξη της Φλωρεντίας, οι δε επικριτές του, ότι απλά υπηρέτησε τους σκοπούς του. Ο -μεταξύ άλλων- επικεφαλής της ιταλικής ολυμπιακής αποστολής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου του 1936 με δικά του χρήματα κατασκεύασε -κατά το 1/3- το γήπεδο της Φιορεντίνα σε οικόπεδο που παραχώρησε το υπουργείο Πολέμου, μετακινώντας νύχτα τα όρια για να αυξήσει την έκταση.

Το γήπεδο ονομάστηκε “Giovanni Berta”, στη μνήμη του Ιταλού φασίστα της Φλωρεντίας που σκοτώθηκε από κομμουνιστές κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στο Πινιόνε το 1921. Για την ολοκλήρωση του έργου, ο Ριντόλφι υποθήκευσε ακίνητά του στον Ετζίντιο Φάβι, ιδιοκτήτη της εφημερίδας “La Nazione”.

Το γήπεδο αργότερα έγινε γνωστό ως στάδιο “Αρτέμιο Φράνκι” και “Κομουνάλε”. O μαρκήσιος έχασε το κάστρο Βερατσάνο και τη βίλα Βιτιλιάνο, τα οποία πέρασαν στην κυριότητα του Φάβι. Το σήμα της Φιορεντίνα ήταν το οικόσημο της Φλωρεντίας, ένα κόκκινο λίλιουμ σε λευκό φόντο και τα χρώματα της φανέλας ήταν το λευκό και το κόκκινο. Ο θρύλος θέλει την ερυθρόλευκη Φιορεντίνα να υιοθετεί το μοβ -εξού και “βιόλα”- όταν κάποιος έπλυνε τις φανέλες σε ποτάμι κι αυτές ξέβαψαν.

Η αλήθεια είναι πως σε έναν αγώνα με την Ουίπεστ ο Ριντόλφι, που αργότερα έγινε πρόεδρος της Ιταλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, απλώς εντυπωσιάστηκε από τις “μοβ” φανέλες των Ούγγρων. Η Φιορεντίνα έχει πανηγυρίσει δύο πρωταθλήματα Ιταλίας, 1955-56 και 1968- 69, έξι Coppa Italia και ένα Supercoppa Italiana και στην ευρωπαϊκή σκηνή το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ (1960-61). Πολλά μπορεί να ειπωθούν για τη μακρόχρονη ιστορία της. Τα τελευταία 45 χρόνια της έχουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Το 1980 πέρασε στα χέρια του προερχόμενου από πλούσια οικογένεια οικοδόμων Φλάβιο Ποντέλο. Εχτισε την ομάδα γύρω από τον Τζιανκάρλο Αντονιόνι, και το 1982 έφτασε μια ανάσα από το πρωτάθλημα, το οποίο έχασε την τελευταία αγωνιστική από τη Γιουβέντους με ένα αμφισβητούμενο πέναλτι. Τότε ξέσπασε η κόντρα μεταξύ των δύο ομάδων.

Φιορεντίνα από τον Ρομπέρτο Μπάτζιο στον “Μπατιγκόλ”

Το καλοκαίρι του 1985 τη φανέλα της φόρεσε ο νεαρός Ρομπέρτο Μπάτζιο. Το 1990, η Φιορεντίνα έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Αντιμετώπισε τη Γιουβέντους, η οποία κέρδισε το τρόπαιο. Οι τιφόζι της Φιορεντίνα ήταν έξαλλοι, διότι ο δεύτερος τελικός έγινε στο γεμάτο με φίλους της Γιουβέντους Αβελίνο, λόγω τιμωρίας της έδρας της Φιορεντίνα.

Ο χρεοκοπημένος Ποντέλο πούλησε τον αναδυόμενο αστέρα Ρομπέρτο Μπάτζιο στη Γιουβέντους και το κλαμπ εξαγοράστηκε από τον κινηματογραφιστή Μάριο Τσέκι Γκόρι. Ο Γκόρι έβαλε στη διοίκηση τον γνωστό οπαδό της Φιόρε, Φράνκο Τζεφιρέλι, και απέκτησε παίκτες όπως ο Μπράιαν Λάουντρουπ, ο Στέφαν Εφενμπεργκ, ο Φραντσέσκο Μπαϊάνο και, κυρίως, ο Γκαμπριέλ Μπατιστούτα.

Η Φιορεντίνα του Ρανιέρι, του Μαλεζάνι και του Τερίμ

Ο Γκόρι πέθανε το 1993 και τον διαδέχθηκε ο γιος του, Βιτόριο. Η ομάδα υποβιβάστηκε και την περίοδο 1993-94 ανέλαβε προπονητής ο Κλαούντιο Ρανιέρι. Πήρε το πρωτάθλημα στη Serie B. Ο Μπατιστούτα ήταν ήδη είδωλο και δήλωνε: “Καλύτερα να κερδίσω έναν τίτλο με τη Φιορεντίνα, παρά δέκα με μια ομάδα όπως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ”.

Ακολούθησαν ένα Coppa Italia, ένα Supercoppa Italiana και στο τέλος της περιόδου 1996-97 η αποχώρηση του Ρανιέρι. Τη θέση του πήρε ο γνωστός μας από τη θητεία του στον Παναθηναϊκό Αλμπέρτο Μαλεζάνι, τον οποίο αντικατέστησε ένα χρόνο αργότερα ο Τζιοβάνι Τραπατόνι. Ο Τραπατόνι έφυγε στο τέλος της σεζόν 1999-2000 και στη θέση του προσελήφθη ο πρώην -πλέον- του Παναθηναϊκού, Φατίχ Τερίμ. Το πιο σημαντικό, όμως, ήταν ότι ο Μπατιστούτα πουλήθηκε στη Ρόμα.

Ο Τερίμ παραιτήθηκε και ο αντικαταστάτης του Ρομπέρτο Μαντσίνι πανηγύρισε το Coppa Italia. Το 2001 η Φιορεντίνα υποβιβάστηκε λόγω χρεών και πέρασε σε δικαστικά ελεγχόμενη διοίκηση. Αυτή η μορφή χρεοκοπίας σήμαινε ότι ο σύλλογος ουσιαστικά έπαψε να υπάρχει. Επανιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2002 και ξεκίνησε από τη Serie C2, την τέταρτη κατηγορία του ιταλικού ποδοσφαίρου, και το 2003 ο σύλλογος αγόρασε το δικαίωμα χρήσης του ονόματος Φιορεντίνα.

Δημοσιεύθηκε στην “ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ”