Το Ολλανδικό ποδόσφαιρο έχει κάτι από Ελληνική μυθολογία. Με πρώτο και καλύτερο τον αντίπαλο του Παναθηναϊκού στα προκριματικά του Europa League, Άγιαξ, αλλά και τη Σπάρτα Ρότερνταμ, τον Ηρακλή Αλμέλο, τον Αχιλλέα ‘29. Ο Άγιαξ είναι φυσικά ο Ομηρικός Αίας. Πώς όμως προέκυψε τόσο πολύ Ελλάδα στο Ολλανδικό ποδόσφαιρο;

Σε αντίθεση με τα περισσότερα μέρη στον κόσμο, όπου το ποδόσφαιρο ξεκίνησε ως το άθλημα της εργατικής τάξης, στην Ολλανδία ήταν ένα σπορ ανθρώπων από τα μορφωμένα μεσαία και ανώτερα στρώματα, που ίδρυσαν ομάδες στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.
"Ήταν η εποχή που πολλά παιδιά δεν πήγαιναν σχολείο, ειδικά τα πιο φτωχά παιδιά", εξήγησε πρόσφατα στο ESPN ο Ολλανδός ιστορικός αθλητισμού Γιούριτ Βαν ντε Βόορεν. "Χρησιμοποιώντας όλα αυτά τα ονόματα, τα πλουσιότερα μέλη της κοινωνίας μπορούσαν να δείξουν ότι είχαν καλή κλασική μόρφωση".

Το όνομα "Αίαντας" και η... επίδειξη μόρφωσης στην Ολλανδία του 20ού αιώνα

Ο Βαν ντε Βόορεν πρόσθεσε: "Πήγαιναν σε σχολεία στα οποία γίνονταν μαθήματα Ελληνικών και Λατινικών. Έτσι μπορούσαν να αποδείξουν ότι γίνονται κάποιοι σημαντικοί, κάποιοι από τους καλύτερους ανθρώπους της κοινωνίας. Έπρεπε να μπορούν να δείξουν ότι ήταν μορφωμένοι. Χρησιμοποιώντας ονόματα όπως Ajax –δηλαδή Αίας- μπορούσαν να δείξουν ότι είναι μορφωμένοι". 

Συνεπώς η επιλογή ονομάτων από την ελληνική μυθολογία για τις ποδοσφαιρικές ομάδες αλλά και λατινικών, αποτελούσαν μια επίδειξη μόρφωσης που λόγω των καταστάσεων μπορούσαν να έχουν πλούσια μέλη της τότε κοινωνίας.

Η ιστορία του Αίαντα του Τελαμώνιου, μυθικού βασιλιά της Σαλαμίνας

Ας δούμε όμως ποιος είναι ο Αίας και πως έφτασε η χάρη του έως το Άμστερνραμ Πρόκειται για τον Αίαντα τον Τελαμώνιο, μυθικό βασιλιά τής Σαλαμίνος –εξ ου και η τοπική ομάδας Αίας Σαλαμίνας- έναν από τους κυριότερους και πιο σπουδαίους ήρωες του Τρωικού πολέμου. Γιος του Τελαμώνος και της Περίβοιας, ήταν ένας από τους μνηστήρες της Ωραίας Ελένης, δεσμευμένος με όρκο να υπερασπιστεί τη ζωή και την τιμή της. Έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με 12 πλοία και μαζί με τον Αχιλλέα και τον Φοίνικα άσκησε τη διοίκηση του στόλου των επιτιθεμένων. Στην Ιλιάδα παρουσιάζεται ως ο δεύτερος πιο ανδρείος Αχαιός μετά τον Αχιλλέα και δυνατότερος του Τρώα ήρωα Έκτορα.

Ο Όμηρος μάλιστα αναφέρει ότι διέθετε υψηλό ανάστημα: "μέγας, πελώριος και έρκος Αχαιών". Επίσης δεν υστερούσε και σε ομορφιά και ως χαρακτήρας περιγράφεται ως καλόκαρδος, ικανός να εμψυχώνει τους συμπολεμιστές του και να δίνει συμβουλές. Ο ίδιος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη συμφιλίωση του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα. Ο Αίας αυτοκτόνησε με το ξίφος του πεσόντα Τρώα πρίγκιπα Έκτορα και έτσι πέθανε "ανίκητος", χωρίς να ηττηθεί δηλαδή σε μάχη.

Εμπνευσμένοι από αυτή την ιστορία του Αίαντα, τρεις νεαροί από το Άμστερνταμ -- οι Φλόρις Στέμπες, ο Κάρελ Ρίσερ και ο Χαν Ντάντε ίδρυσαν έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο και του έδωσαν το όνομά του Αίαντα. Το έμβλημα του συλλόγου είναι μια εικόνα με το προφίλ του θρυλικού πολεμιστή.

"Δεν ήταν πολίτες με υψηλή μόρφωση, αλλά με μέση μόρφωση", είπε ο Βαν ντε Βόορεν, ενώ υπήρχε και κάτι άλλο: "Ο πατέρας του ενός ήταν δάσκαλος, πράγμα που σήμαινε ότι ήξερε να διαβάζει και να γράφει, κάτι που δεν ήταν συνηθισμένο στη δεκαετία του 1900 στην Ολλανδία για μεγάλους σε ηλικία α ανθρώπους. Επίσης και τα τρία αγόρια, είχαν πάει στο γυμνάσιο. Ήξεραν γι’ αυτή την ιστορία του Αίαντα".

Ajax the Great: The Indomitable Warrior of the Trojan War - Greek Mythology

Ο νονός του Άγιαξ και η… αναγκαστική αλλαγή φανέλας

Ποιος ήταν όμως ο άνθρωπος που… άλειψε με λάδι στην κολυμπήθρα μια ομάδα που θα χάριζε μετά από χρόνια στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο την πιο… επαναστατική μορφή του "βασιλιά των σπορ". Που θα έγραφε ιστορία παρουσιάζοντας θρύλους της "στρογγυλής θεάς" με πρώτο και καλύτερο τον ανυπέρβλητο Γιόχαν Κρόιφ; Που θα δημιουργούσε ένα σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης ακαδημιών που θα γινόταν μια μέρα πρότυπο για τα κορυφαία κλαμπ της Γηραιάς Ηπείρου;

Ο νονός της πιο ιστορικής ολλανδικής ομάδας ήταν κατά πάσα πιθανότητα ο Φλόρις Στέμπες. Αυτός είπε το όνομα πριν από 125 χρόνια στο East India Café στο Άμστερνταμ, όπου ιδρύθηκε ο Άγιαξ. Αυτό που τον είχε συναρπάσει ήταν το αήττητο του Αίαντα.  Σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των χαρακτήρων της ελληνικής μυθολογίας, ο Αίας παρέμεινε αήττητος, αυτοκτονώντας.

Μια άλλη σημαντική απόφαση που χρειαζόταν να ληφθεί στο East India Café , ήταν η εμφάνιση της ομάδας. Αρχικά ήταν μια ερυθρόλευκη ριγέ φανέλα με μαύρο σορτς και κάλτσες. Όταν όμως ο Αγιαξ ανέβηκε στην Εθνική κατηγορία της Ολλανδίας, το 1911, άλλαξε την εμφάνισή του, με μια λευκή φανέλα με κόκκινη ρίγα στη μέση, επειδή ο Άγιαξ δεν είχε το δικαίωμα να φοράει την ίδια εμφάνιση με αυτή της Σπάρτα Ρότερνταμ, που ήταν ήδη στη κατηγορία.

* Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Απογευματινή".