Γαλατασαράι - ΠΑΟΚ: Ποιος ήταν ο Τουρκαλβανός Αλί Σαμί Γεν

Στο Ali Sami Yen Spor Kompleksi θα παίξει ο ΠΑΟΚ στον πρώτο του αγώνα για τη League Phase του Europa League. Αντίπαλός του η Γαλατασαράι. Πρόκειται ουσιαστικά για το παλιό Αλί Σαμί Γεν που γκρεμίστηκε και σε κοντινή απόσταση χτίστηκε η σημερινή έδρα της Γαλατά. Ο Τουρκαλβανός Αλί Σαμί Γεν (τρίτος από αριστερά στους όρθιους στη φωτογραφία, ο πιο ψηλός) είναι αυτός που ίδρυσε τον σύλλογο το 1905. Ήταν ο γιος του Αλβανού συγγραφέα Σαμί μπέι Φρασέρι από το χωριό Φρασέρ, κοντά στο Αργυρόκαστρο. Έζησε μέρος της ζωής του στα Ιωάννινα και μάλιστα φοίτησε στο ελληνόγλωσσο Λύκειο Ζωσιμέα. Μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη, όπου το 1886 ήρθε στον κόσμο ο γιος του, Αλί Σαμί, ο οποίος το 1934 πήρε το επώνυμο Yen που στην τουρκική γλώσσα σημαίνει «κερδίζω».

Ο Αλί Σαμί Γεν αποφοίτησε από το αριστοκρατικό Γυμνάσιο του Γαλατά, το οποίο θεωρείτο το κορυφαίο στην Τουρκία και αυτό που είχε αναλάβει να μορφώσει τους μετέπειτα πολιτικούς της χώρας. Σε αυτό το γυμνάσιο ήταν τον Σεπτέμβριο του 1868, επί σουλτάνου Αμπντουλαζίζ, που καθιερώθηκε το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, πράξη επαναστατική για την εποχή. Οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με την κολύμβηση, την κωπηλασία και τη γυμναστική.

Η ιδέα για τη Γαλατασαράι, οι Άγγλοι και οι Έλληνες

Κάποια χρόνια αργότερα, το 1902 συγκεκριμένα, Άγγλοι που ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη ίδρυσαν μια ποδοσφαιρική ομάδα με την ονομασία «Cadi-Keuy FC». Σε αυτήν αγωνίζονταν Άγγλοι και Έλληνες. Ήταν τότε που μπήκε στο μυαλό των μαθητών του Γυμνασίου στον Γαλατά να φτιάξουν και αυτοί τη δική τους ομάδα για να αντιμετωπίσουν τους Άγγλους και τους Έλληνες. Την πρωτοβουλία πήρε ο μαθητής Αλί Σαμί Γεν παρά τις δυσκολίες. Στην εξουσία είχε ανέλθει ο σουλτάνος Αμπντουλαζίζ ο Β΄. Επί των ημερών του ήταν παράνομο για τους νέους να συγκεντρώνονται, πόσω μάλλον να ιδρύουν αθλητικούς συλλόγους.

Εκτός αυτού, στο σχολείο απαγορευόταν η μπάλα. Τελικά ο σύλλογος ιδρύθηκε και έπαιξε τον πρώτο αγώνα απέναντι στην Cadi-Keuy FC, στη σύνθεση της οποίας καταγράφηκαν ονόματα όπως Μωυσιάδης, Βασιλειάδης, Πολυχερονιάδης, Γερασιμίδης και Στυλιανίδης. Η Γαλατά νίκησε με 2-0 και οι παίκτες της ονομάστηκαν από τους θεατές του αγώνα "gentlemen of Galata Saray", δηλαδή "οι κύριοι της περιοχής του Γαλατά".

Ο Αλί Σαμί Γεν, η Γαλατασαράι και η μπάλα

Ο ιδρυτής Αλί Σαμί Γεν ήταν αυτός που έκοβε κομμάτια από τις σόλες των παπουτσιών του και έφτιαχνε μπαλώματα για την μπάλα. Γράφει στο βιβλίο του "50th Year": "Το 1905 ήμασταν στην πέμπτη τάξη του λυκείου και αποφασίσαμε να ιδρύσουμε έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο στο Γαλατασαράι σε ένα μάθημα του δασκάλου μας της λογοτεχνίας, του αείμνηστου Μεχμέτ Ατά… Έγινα πρόεδρος και ανέθεσα στον Ασίμ το ταμείο. Ο Τσεβντέτ ήταν αντιπρόεδρος. Ο Ασίμ διορίστηκε λογιστής, επειδή ήταν επιδέξιος στο να μαζεύει μια δεκάρα από τους φίλους μας κάθε εβδομάδα. Πήρα την προεδρία αλείφοντας με λαρδί και φουσκώνοντας την μπάλα. Φρόντιζα την μπάλα σαν να ήταν ο γιος μου… Ο Τσεβντέτ έγινε αντιπρόεδρος, γιατί έπλενε τα ρούχα. Στόχος μας ήταν να παίξουμε μαζί σαν τους Άγγλους, να έχουμε χρώμα και όνομα και να νικήσουμε τις μη τουρκικές ομάδες".

Δημοσιέυθηκε στην εφημερίδα "ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ".