Ο 24χρονος Ανδρέας Γαβαλάς κάθισε στον πάγκο του Κολοσσού Ρόδου για το παιχνίδι της Basket League με το Μαρούσι και οδήγησε την ομάδα του σε θρίαμβο, με σκορ 96-57. Ουδόλως σημαίνει αυτό πως ήταν δικό του επίτευγμα. Εξάλλου, η ουσία της άνωθεν πρότασης βρίσκεται στην αρχή της.

Η ηλικία του είναι τέτοια που σχετικώς σοκάρει. Ωστόσο, ακόμα κι αν μοιάζει με εξαίρεση στο γενικό κανόνα, δεν απορρίπτει την κοσμικότητα της κατάστασης. Ο Γαβαλάς δεν έπαιξε ποτέ μπάσκετ, αφού ασχολήθηκε με την προπονητική από τότε που σπούδαζε στο ΤΕΦΑΑ. Οπωσδήποτε, δεν είναι ο μόνος που το κάνει, όπως δεν κρατάει το μονοπώλιο για νεαρούς και νεαρές που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με την προπονητική, παρακάμπτοντας το (πιθανώς μελλοντικά) στερεότυπο για μια αθλητική καριέρα.

Επάγγελμα προπονητής

Δεν πρόκειται, λοιπόν, για περίπτωση Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς, ο οποίος παρακινήθηκε από τον Ντούσαν Ίβκοβιτς και τον Αλεξάντερ Νίκολιτς να κρεμάσει τη φανέλα της Παρτίζαν στα 31 του και να ηγηθεί της εμφυλιακής ημέρας από τον πάγκο. Ο λόγος δεν γίνεται καν για αθλητές που τραυματίστηκαν. Ο Σέρβος Ίγκορ Κοκόσκοφ, ασίσταντ των Ατλάντα Χοκς αυτήν τη στιγμή και προπονητής της εθνικής Σλοβενίας που κατέκτησε το Eurobasket 2017, κοουτσάρει από τα 21. Στην περίπτωση του Ευάγγελου Δουδέση, ας πούμε, προπονητή της εθνικής ομάδας πόλο Γυναικών της Ολλανδίας, παγκόσμιας πρωταθλήτριας και "χάλκινης" ολυμπιονίκη, η προπονητική, όσο κι αν προέκυψε κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο αθλητικό μάρκετινγκ, ήταν μια συνειδητή απόφαση. Ο πρώην πολίστας έχει πλέον μια 11ετή εμπειρία από τους πάγκους, ενώ δεν έχει κλείσει ακόμη τα 40 του.

Φυσικά, τρανό παράδειγμα είναι ο Αντρέ Βίλας Μπόας, Πορτογάλος που στα 19 του είχε δίπλωμα προπονητή α’ κατηγορίας και στα 26 του ήταν ασίσταντ του Ζοσέ Μουρίνιο στην Πόρτο. Ο Βίλας Μπόας κοούτσαρε για πρώτη φορά ομάδα, την Ακαντέμικα, στα 32 του.




Παρεμφερείς είναι οι χρόνοι και για τον νυν τεχνικό της εθνικής Γερμανίας, Γιούλιαν Νάγκελσμαν, ο οποίος είναι πια 37, αλλά από την ηλικία των 23 και τις ηλικιακές ομάδες της Χόφενχαϊμ ακολουθεί καριέρα προπονητή, ενώ στα 33 του ανέλαβε την Μπάγερν Μονάχου. Η Λανς έχει στον πάγκο της τον 32χρονο Βέλγο Γουίλ Στιλ, ενώ ύστερα από ένα χρόνο στη Ρεμς, ο 35χρονος Φραντσέσκο Φαριόλι από την Μπάργκα της Ιταλίας προσπαθεί να σουλουπώσει τον Άγιαξ.

Τα παραδείγματα δεν δημιουργούν κανόνα, παρ’ όλα αυτά είναι πρόσφατα και στοιχειοθετούν επιχείρημα. Ενώ όλοι οι τίτλοι στις διεθνείς διοργανώσεις του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου πήγαν σε προπονητές άνω των 60, ο προπονητής των Μπόστον Σέλτικς, Τζο Μεζούλα, πανηγύρισε την κατάκτηση του δαχτυλιδιού του NBA 12 ημέρες πριν κλείσει τα 36 του. Επιπλέον, ο κόουτς της ομάδας με το καλύτερο ρεκόρ στη Δύση αυτήν τη στιγμή, Οκλαχόμα Σίτι Θάντερ, δηλαδή ο Μαρκ Ντάιγκνολτ, είναι πλέον 39 χρονών, αλλά κάθεται στον ίδιο πάγκο από το 2020.




Ο νέος μάνατζερ επιτυγχάνει

Η εικόνα ξενίζει, αλλά αφ ης στιγμής τα σπορ έχουν δημιουργήσει αγορά και εταιρείες, ο προπονητής είναι επάγγελμα. Πρόκειται για μια σοβαρή προοπτική εργασίας, που απαιτεί σπουδές και τεχνογνωσία. Βασίζεται περισσότερο στη θεωρία και με τον αθλητισμό να είναι πληρωμένος, πια, και τα ταλέντα να μη βγαίνουν από τους δρόμους, το νέο μυαλό μπορεί να εργαστεί με προηγμένα εργαλεία ώστε να πετύχει. Η πρόσβαση σε σχολές είναι πια εύκολη και εξίσου σημαντικό γεγονός αποτελεί ότι στο ευρύ φάσμα του, ο πρωταθλητισμός είναι μια επιστήμη που βασίζεται σε δεδομένα και αριθμητικές αναλύσεις.

Είναι ακριβώς το ίδιο που συμβαίνει με τις πολυεθνικές και τις εταιρείες μάρκετινγκ, οι οποίες βασίζονται πια, όχι ακριβώς στη νεολαία αλλά, στον τρόπο ζωής που, με την τεχνολογία ως ανάχωμα, θυμίζει πολύ νεολαία. Οι ιδέες παλιώνουν πολύ γρήγορα, αλλά και ανανήπτουν ταχέως.

Οπότε, ο προπονητής δεν είναι απαραιτήτως ένα επάγγελμα που αφορά στον αθλητισμό. Εξάλλου, η λατινική λέξη, μάνατζερ, είναι ο παρονομαστής. Κάθε εταιρεία διαθέτει τουλάχιστον μία τέτοια θέση. Όλο και πιο πολλές εμπιστεύονται ανθρώπους κάτω των 30, προκειμένου να τους φέρουν έσοδα τινί τρόπω.

Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο "Harvard Business Review" τον Νοέμβριο του 2023 είναι χαρακτηριστική. Η γνώμη του κόσμου για τους μάνατζερ κάτω των 30 σε σχέση με εκείνους άνω των 45 είναι αποκαλυπτική. Το 44% των ερωτηθέντων θεωρεί τους πρώτους πιο επιδραστικούς, σε σχέση με ένα 20% που θεωρεί τους δεύτερους.

Τα κριτήρια είναι επίσης σημαντικά: Θέληση για αλλαγή, εμπνευστικές και αποτελεσματικές συμπεριφορές, τάση για διαρκή αναπληροφόρηση, μόνιμη πρόοδος, συγκέντρωση στους στόχους και φιλόδοξοι στόχοι.

Η αγάπη για το αντικείμενο παραμένει αδιαφιλονίκητη, ενώ η εμπειρία οπωσδήποτε είναι όπλο για εκείνον που την κατέχει. Ωστόσο, ακόμα και στην προπονητική, η εξειδίκευση αποκτά ισχυρό προβάδισμα. Το μέλλον είναι η αληθινή πηγή του χρόνου και αυτό φανερώνεται μέσω του θυελλώδους παρόντος. Έτσι, ο νέος και φιλόδοξος επαγγελματίας μπορεί να προσβλέπει, όχι απλώς σε ανέλιξη αλλά, σε άμεση επιτυχία. Το επιτρέπει η εποχή ασχέτως αν, εν τέλει, η σοφία που υφάνθηκε από το άθροισμα εκατοντάδων στιγμών κατέχει ακόμη το μεγαλύτερο κομμάτι στην πίτα.

Δημοσιεύτηκε στην "Κυριακάτικη Απογευματινή".