Τριάντα έξι χρόνια πριν, τον Ιανουάριου του 1981, όλα ήταν διαφορετικά στην Ελλάδα, που έμπαινε στο ξεκίνημα του χρόνου στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, σαν δέκατο ισότιμο μέλος. Το εθνικό νόμισμα ήταν, βέβαια, η δραχμή, το κάπνισμα επιτρεπόταν παντού και μόλις είχε εμφανιστεί η έγχρωμη τηλεόραση. Πρωθυπουργός ήταν ο Γεώργιος Ράλλης σε κυβέρνηση ΝΔ, με το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου να περιμένει τις εκλογές του Οκτωβρίου.

Η διασκέδαση των νέων της εποχής πέραν των ιστορικών διαχωρισμών (ροκάδες εναντίον καρεκλάδων) περνούσε και από τα γήπεδα. Καθώς το σαββατοκύριακο, αποκτούσε ξεχωριστή σημασία (καταργήθηκε το μάθημα, το Σάββατο) γινόταν πραγματικό διήμερο και έδινε δυνατότητες για επισκέψεις σε διάφορα μέρη. Σάββατο απόγευμα μπάσκετ, Κυριακή μεσημέρι ποδόσφαιρο. Η τηλεόραση, έτσι κι αλλιώς έδειχνε ελάχιστα παιχνίδια ζωντανά και οι μεταδόσεις αφορούσαν αποκλειστικά το ποδόσφαιρο.

Για μπάσκετ δεν συζητάμε. Τα ματς του Σαββάτου, τα διαβάζαμε στις αθλητικές εφημερίδες τη Δευτέρα. Ήταν και η μοναδική μέρα, που οι δυο εφημερίδες της εποχής (ΦΩΣ των Σπορ και Αθλητική Ηχώ) κυκλοφορούσαν με 8 σελίδες, μια εκ των οποίων ήταν αφιερωμένη στο πρωτάθλημα της πορτοκαλί μπάλας.

Στις υπόλοιπες μέρες, το μπάσκετ ήταν μονόστηλο. Ή δεν υπήρχε καν. Γι αυτό και η επαφή με το σπορ, ήταν το γήπεδο.

ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΓΚΑΛΗΣ

Τα μικροσκοπικά κλειστά της Αττικής γέμιζαν. Το ίδιο και το Αλεξάνδρειο, στη Θεσσαλονίκη, το μεγαλύτερο της χώρας. Η σεζόν 1980-81 ήταν κάτι περισσότερο από μαγική. Ο μύθος του Νίκου Γκάλη άρχισε σιγά-σιγά να κυκλοφορεί από στόμα σε στόμα. Ναι μεν διαβάζαμε στην εφημερίδα ότι εμφανίστηκε ένας νέος «σόουμαν» από την Αμερική και φοράει τη φανέλα του Άρη, ναι μεν είχαμε τις πρώτες εικόνες μέσω των αγώνων της Εθνικής Ομάδας, το «πάμε να δούμε Γκάλη» ήταν ένα σπουδαίο κίνητρο να πηγαίνει κανείς σε όλους τους αγώνες του Άρη επί αθηναϊκού εδάφους. Στη δεύτερη του χρονιά στην Ελλάδα, ο 24χρονος Γκάλης (που δεν ήταν … Γκάλις, όπως αρχικά είχε γραφτεί στις εφημερίδες) άρχισε να κάνει τα μαγικά του, φορώντας (ακόμη) το νο 7 του Άρη.

Μια ευτυχής συγκυρία εκείνου του πρωταθλήματος ήταν η συνύπαρξη μεγάλων σκόρερ. Ποτέ δεν είχαν λείψει στο ελληνικό μπάσκετ. Από την εποχή που μονομαχούσαν ο Κολοκυθάς με τον Αμερικάνο, ο Γκούμας, ο Κόντος, ο Χάρης Παπαγεωργίου, αλλά και ο Γιατζόγλου με τον Κορωναίο βομβάρδιζαν τα καλάθια.

Το ξεκίνημα της δεκαετίας του 80, έβρισκε στα γήπεδα του μπάσκετ, εκτός από τον Γκάλη, το δυναμίτη Ντέιβιντ Καλιγκάρις που φορούσε τη φανέλα του Σπόρτιγκ, τον Νουρέγεφ Κώστα Πετρόπουλο που έπαιζε στον Απόλλωνα Πατρών και βέβαια τον Παναγιώτη Γιαννάκη, που ξημεροβραδιαζόταν στον Πλάτωνα, το γήπεδο του Ιωνικού Νικαίας. Ο «δράκος» ήταν μόλις 22 ετών, αλλά το ταλέντο του είχε ανατείλει για τα καλά. Την προηγούμενη χρονιά είχε αναδειχθεί πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος, με μ.ο 29.6π ανά αγώνα. Ήταν και ο Γιαννάκης μια «ατραξιόν» καθώς έκανε απίθανα πράγματα, σουτάροντας από κάθε σημείο του γηπέδου.

Τη Δευτέρα 26 Ιανουαρίου, όσοι είχαμε πάρει εφημερίδα (λίγο πριν μπούμε στην τάξη, για την πρώτη ώρα) τρίβαμε τα μάτια μας, αν … ήταν αλήθεια, όσα διαβάζαμε: Γιαννάκης 73, Γκάλης 62 έγραφε ο τίτλος στο πρωτοσέλιδο του ΦΩΤΟΣ, για το μεγαλειώδες ματς, που δυο μέρες πριν είχε τελειώσει 114-113 υπέρ του Άρη στην παράταση. Κάποιος που είχε προλάβει να ακούσει αθλητικά στην τηλεόραση το επιβεβαίωνε. Κι έτσι γεννήθηκε ένας …θρύλος.

Έχω συναντήσει δεκάδες ανθρώπους που ορκίζονται ότι είχαν πάει στη Νίκαια εκείνο το απόγευμα, σε ένα γήπεδο που είχε δημιουργηθεί το αδιαχώρητο, καθώς 2.000 φίλαθλοι, είχαν μαζευτεί για να δουν και μια μονομαχία που άφησε εποχή. Που έγραψε ιστορία.

Τηλεοπτικές κάμερες δεν είχαν βρεθεί στον Πλάτωνα. Κρίμα, γιατί ήταν ευκαιρία και μάλιστα, εκείνο το σαββατοκύριακο δεν υπήρχε πρωτάθλημα Α Εθνικής, στο ποδόσφαιρο λόγω υποχρεώσεων της Εθνικής Ομάδας.

Αλλά και πάλι το Ιωνικός-Άρης δεν ήταν ματς ομάδων κορυφής. Ήταν όμως ο αγώνας-φετίχ των μυημένων μπασκετόφιλων. Ήταν το δικό μας Λάρι Μπερντ Vs Mάτζικ Τζόνσον, ένα παιχνίδι που δεν έχει προηγούμενο. Και …προφανώς δεν θα έχει και επόμενο.

ΣΟΟΥ, ΡΕΣΙΤΑΛ ΚΑΙ ... ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ

Δυο παίκτες-ηγέτες, δυο σκόρερ ολκής, δυο ανταγωνιστικοί τύποι που ήθελαν να κερδίζουν, δυο άνθρωποι που αργότερα θα δημιουργούσαν ένα αξεπέραστο δίδυμο, σαν συμπαίκτες στον Άρη πρόσφεραν ένα μοναδικό θέαμα, σημειώνοντας μαζί 135 πόντους.

«Ματς απ’ αυτά που γράφουν την ιστορία του μπάσκετ παίχθηκε το Σαββατόβραδο στη Νίκαια. Ματς θρίλερ, στο οποίο μετά από παράταση ο Άρης νίκησε 114-114. Νικητές λοιπόν οι Μακεδόνες, καταξιωμένα, για μια ακόμη φορά τα δυο μεγάλα ονόματα του σύγχρονου ελληνικού μπάσκετ» έγραφε στο ΦΩΣ, ο Τάκης Μακαρώνας, προσθέτοντας: «Οι δύο σόουμεν των ελληνικών καλαθιών. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης και ο Νίκος Γκάλης. Ο νεαρός Νικαιώτης φόρτωσε με 73 (!) πόντους το καλάθι του Άρη, ενώ ο σκόρερ των «κιτρίνων» πέτυχε 62 (!) πόντους στο καλάθι των γηπεδούχων».

Το μοναδικό ρεστιάλ επισκίασε και την διαιτησία του αγώνα. Σύμφωνα με το ΦΩΣ, ο Παναγώτης Τσολακίδης και ο Χριστόδουλος Οικονομίδης «κυνήγησαν» τον Ιωνικό, σε ένα επεισοδιακό παιχνίδι, όπου είχαμε απανωτές ενστάσεις αλλά και συνθήματα από τους Νικαιώτες που φώναζαν «ΕΟΚ πουλημένη, η Νίκαια δεν πεθαίνει».

Ο Τάκης Ευσταθίου, ήταν για λογαριασμό της «Αθλητικής Ηχούς» στο γήπεδο και έγραφε: «Δυστυχώς η έλλειψη χρονομέτρου στο ταμπλό του γηπέδου δημουργεί προβλήματα όχι μόνο στην περιγραφή, αλλά και στις ομάδες. Δεν νοείται αγώνας Α Εθνικής και μάλιστα ντέρμπι, χωρίς ηλεκτρονικό χρονόμετρο. Το παιχνίδι θα τελείωνε ομαλά, αν ήξεραν οι παίκτες και οι προπονητές το χρόνο, από το να κοιτούν συνεχώς το χρονόμετρο χειρός».

Σε μια τέτοια φάση κι ενώ ο Βασίλης Παραμανίδης, έβαλε καλάθι, έγινε της … κακομοίρας. Το ΦΩΣ περιγράφει τη φάση ως εξής: «Την ίδια στιγμή, όπως βεβαίωσε και ο γυμνασίαρχος κ.Καμποαστάς, πρώτα ο Ανανιάδης και μετά ο Ίβκοβιτς επετέθηκαν για να πάρουν το ρολόι από τα χέρια του χρονομέτρη. Ακούστηκε σφύριγμα από το τραπέζι. Σταμάτησε ο Ιωνικός. Πέτυχε καλάθι ο Παραμανίδης. Για το τραπέζι το καλάθι μπήκε σε νεκρό χρόνο. Ο Τσολακίδης, όμως, πήγε στο τραπέζι και βρήκε τις εξής λύσεις:

  1. Μέτρησε το 108-114 του Παραμανίδη
  2. Χρέωσε με τεχνική ποινή τον πάγκο του Άρη και το σπουδαιότερο…
  3. Δέχθηκε ότι κάτι είχε γίνει με το χρόνο, συμφωνώντας στο να παιχθούν 4 δευτερόλεπτα ακόμη. Δέχθηκε δηλαδή να παιχθούν στη συνέχεια 1:41 νομιμοποιώντας έτσι τον χρόνο στον οποίο σκόραρε ο Παραμανίδης.

Μετά από συζητήσεις και αντεγκλήσεις το παιχνίδι ξανάρχισε και φθάσαμε στο τελευταίο λεπτό της παρατάσεως, όταν με φτιαγμένο ήδη το τελικό 113-114- πάρθηκε η μπάλα για μια ακόμη φορά από τον Ιωνικό (ο Οικονομίδης, αυτή τη φορά) με … επιθετικό φάουλ του Πετρίδη στα 44:41».

Ο Ιωνικός είχε προηγηθεί στο ημίχρονο 53-51, ενώ ο Βασίλης Νυδριώτης με 2 βολές είχε ισοφαρίσει 101-101. Ο Γιαννάκης μάλιστα βιάστηκε να κάνει σουτ στην τελευταία επίθεση, καθώς δεν τον ενημέρωσαν ότι έμεναν 11 δευτερόλεπτα, με αποτέλεσμα να χάσει την ευκαιρία για καλύτερο σουτ.

Όλα αυτά κι ενώ το ρεσιτάλ των δυο υπεράσων είχε αρχίσει από το πρώτο λεπτό. Ο Γκάλης σκόραρε 37 πόντους στο πρώτο ημίχρονο, 23 στο δεύτερο και μόλις 2 στην παράταση, όταν κατάφερε να τον περιορίσει ο Θόδωρος Μπολάτογλου.

Ο Γιαννάκης είχε 35 στο πρώτο μέρος, 29 στην επανάληψη και άλλους 9 στον έξτρα χρόνο.

Σύμφωνα με την στατιστική του Τάκη Ευσταθίου ο Γκάλης είχε 23/35 σουτ, 16/18 και 4-3 ριμπάουντ, ενώ ο Γιαννάκης τελείωσε με 29/40 σουτ, 15/16 βολές και 6-3 ριμπάουντ! Αν δει κανείς το φύλλο αγώνα, θα διαπιστώσει ότι για έξι, τουλάχιστον, λεπτά σκοράρουν μόνο αυτοί, σημειώνοντας από 14 πόντους ο καθένας!

Απίθανα πράγματα, σε ένα παιχνίδι που είχε και … συνέχεια. Στον β΄γύρο του ίδιου πρωταθλήματος, ο Άρης κερδίζει τον Ιωνικό 116-86 με τον Γκάλη να σκοράρει 51π και τον Γιαννάκη να μένει στους 46! Υπάρχει επίσης και αγώνας που έγινε στη Λάρισα, με το σκορ 117-99 (υπέρ του Άρη) και το κοντέρ να γράφει Γκάλης 52-Γιαννάκης 51!

ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ: ΑΠΟ ΘΕΑΤΗΣ ΣΥΓΓΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΓΚΑΛΗ

Ο Μιχάλης Ρωμανίδης ήταν 16 ετών τότε, αλλά ο Ντούσαν Ίβκοβιτς που τον είχε δει στην προετοιμασία δεν δίστασε να τον χρησιμοποιήσει στην πρώτη ομάδα του Άρη. Ήταν 14 ετών, όταν μαζί με τους φίλους του πήγαν στο Αλεξάνδρειο, για να δουν τον Γκάλη να παίζει για πρώτη φορά. Είχε μείνει με ανοιχτό το στόμα και φυσικά δεν του περνούσε από το μυαλό ότι ενάμιση χρόνο αργότερα, θα ήταν συμπαίκτης του Νικ και μάλιστα από κάποιο σημείο και μετά θα γινόταν και μόνιμος συγκάτοικος του στο δωμάτιο του ξενοδοχείου!

«Μου έμοιαζε εξωπραγματικός. Και ήταν. Αυτά που έχω δει να κάνει στα παιχνίδια και στις προπονήσεις, δεν υπάρχουν. Ο Γκάλης ήταν απίστευτα γυμνασμένος, γιατί έδινε μεγάλη βαρύτητα στη φυσική κατάσταση. Ανεβοκατέβαινε τις εξέδρες του Αλεξάνδρειου, γυμνάζοντας τα πόδια του, σήκωνε βάρη, ήταν … απίστευτος» μας έλεγε πρόσφατα, προσθέτοντας: «Στο ένας εναντίον ενός, δεν είχε αντίπαλο. Το εξέλιξε σε επιστήμη και ήταν καλύτερος απ’ όλους στην Ευρώπη. Λένε ότι ασχολιόταν μόνο με τον εαυτό του. Δεν είναι αλήθεια. Συμμετείχε σε όλα, μέσα στην ομάδα. Έκανε τις πλάκες του, πρόσεχε τους νέους. Μας τάιζε κιόλας, με αυτές τις τρομερές πάσες του. Κι ήταν πολύ σημαντικό για μας , εκείνη την εποχή, να βάζουμε 10-12 πόντους σε αγώνες Α Εθνικής…»

Πάντως σε εκείνο το ματς στη Νίκαια, δε νομίζω να έκανε … τόσες πάσες

«Ήταν ένα τρομερό παιχνίδι. Ανεβοκατεβαίναμε πάνω-κάτω και τους βλέπαμε να παίζουν σαν τρελοί. Το είχαν πάρει λίγο προσωπικά, δεν ξέρω. Ε, μας άφησαν κι εμάς να βάλουμε δυο-τρία καλάθια. Ωραία είχαμε περάσει. Ήταν πολύ ανταγωνιστικοί και πολύ μεγάλοι παίκτες. Και ο Νικος και ο Παναγιώτης. Τα διπλά στην Εθνική, να βλέπατε, θα καταλαβαίνετε τι εννοώ. Αμφότεροι μας μετέφεραν το πνεύμα του νικητή. Και στον Άρη και στην Εθνική».

ΚΑΤΣΑΦΑΔΟΣ: ΣΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΑΚΗ

Αντίθετα, με τον Ρωμανίδη, ο Μάκης Κατσαφάδος βρισκόταν τότε προς το τέλος της καριέρας του. Στα 37 του, ο πρώην αρχηγός του Ολυμπιακού, είχε πάει στη Νίκαια βοηθώντας τον Ιωνικό με την εμπειρία του, με την ομάδα να βγαίνει και στο Κύπελλο Κόρατς: «Ήταν ωραία χρόνια, γιατί πέρασα καλά στη Νίκαια. Και, βέβαια, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά τον Παναγιώτη. Είμαι ευτυχής και υπερήφανος που ήμουν συμπαίκτης του. Ήταν ένα συνεσταλμένο παιδί, με εξαιρετικό ήθος και ανατροφή, που … ξεχνούσε να φύγει από το γήπεδο. Δεν έχω δει αθλητή να δουλεύει τόσο πολύ. Πρώτος ερχόταν, τελευταίος έφευγε. Άκουγε με προσοχή τι του λέγαμε οι μεγαλύτεροι, ενώ επειδή δεν είχε ακόμη αυτοκίνητο, αρκετές φορές τον πήγαινα για να συναντήσει την τότε αρραβωνιαστικιά (και μετέπειτα σύζυγό του) Ευγενία»

Και ο αγώνας με τον Άρη;

«Απίστευτος. Βλέπαμε και δεν πιστεύαμε στα μάτια μας. Το τι έκαναν, δεν περιγράφεται κι είναι κρίμα που δεν υπήρχε τηλεόραση στο γήπεδο. Τι να πούμε. Από τη μια ο Γιαννάκης, από την άλλη ο Γκάλης που τον αντιμετωπίζαμε με δέος. Πανδαισία…»


*Στα αποδυτήρια, ο αείμνηστος Κώστας Πετρίδης που μετρούσε τα πάντα στη διάρκεια του αγώνα, ρωτάει τον Γιαννάκη: «Ξέρεις πόσους πόντους έβαλες;» Ο «δράκος» τον κοίταξε απορημένος: «Πού να ξέρω; Τους μετράω;»

Ο Πετρίδης, όμως, μετρούσε και φώναξε: «Εβδομήντα τρεις!!»


* Στο τέλος της σεζόν 1980-81, ο Γκάλης είχε σκοράρει 1.143 πόντους (είχε δηλαδή μέσο όρο … 43.9π), με τον Γιαννάκη να τον ακολουθεί (774, μ.ο 29.6) και τον Μάνθο Κατσούλη του ΠΑΟΚ να είναι τρίτος με 670π (μ.ο 25.7). Πρωταθλητής ήταν ο Παναθηναϊκός του Κώστα Πολίτη με ρεκόρ 23-3, δεύτερος τερμάτισε ο Ολυμπιακός (21-5), ενώ ο Άρης ήταν τρίτος (19-7). Ο Ιωνικός ήταν στη μέση της βαθμολογίας (8 με 12-14).


* Οι 73π του Γιαννάκη είναι το δεύτερο καλύτερο ρεκόρ όλων των εποχών, για τους περισσότερους πόντους σε ένα βράδυ. Προηγείται, βέβαια, το αξεπέραστο 143 που έγραψε το κοντέρ του Αριστείδη Μούμογλου στον αγώνα Ηρακλή-ΒΑΟ (το 1972) και έπεται αυτό των 71π του σημείωσε ο Παράσχος Τσάνταλης το 1971 στο Πανελλήνιος-Πανιώνιος. Οι 62π του Γκάλη είναι το τέταρτο καλύτερο ρεκόρ.


Οι συνθέσεις του ιστορικού αγώνα:

ΙΩΝΙΚΟΣ: Νυδριώτης 12, Αλεξανδρίδης 10, Μπεζαντάκος 2, Κατσαφάδος, Πετρίδης 2, Γιαννάκης 73, Γουργιώτης 14, Μπολάτογλου, Λάζαρης, Μίσσας.

Προπονητής: Κώστας Αναστασάτος.

ΑΡΗΣ: Σκόνδρας 8, Γκάλης 62, Παραμανίδης 14, Ανανιάδης 2, Ρωμανίδης 5, Στυλιανού 21, Τσαχτάνης, Βαμβακούδης 2, Νάστος, Οικονόμου.

Προπονητής: Ντούσαν Ίβκοβιτς.

Πηγή: