Ο ακατέργαστος χρυσός, οι Tούρκοι τραπεζίτες και οι Μουλάδες του Ιράν
Μία από τις βασικότερες έννοιες στην Γεωπολιτική, όπως την διατύπωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Λόρδος Palmerston στη Βουλή των Λόρδων πριν από δύο περίπου αιώνες, είναι πως στις σχέσεις μεταξύ κρατών «δεν υπάρχουν διαρκείς φιλίες και έχθρες, αλλά διαρκή συμφέροντα».
Στο “Bras de Fer” που μαίνεται ανάμεσα στην διεθνή κοινότητα για την αναγνώριση του Προέδρου της Βενεζουέλας, με δεδομένη την στήριξη Ρωσίας - Κίνας στο πλευρό του Nicolas Maduro και Ηνωμένων Πολιτειών - Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλευρό του Juan Guaido, η Τουρκία και το Ιράν είναι οι χώρες που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο γεωπολιτικό σύμπλοκο της Ανατολικής Μεσογείου - Μέσης Ανατολής, ως προς την απόφαση τους να επιλέξουν την πλευρά Maduro.
Ο Προεδρος Erdogan ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να επικρίνουν τις επιλογές των ΗΠΑ και να ανανεώσουν την στήριξη τους στο καθεστώς Maduro. Γεγονός που δεν αποτελεί έκπληξη, αφού τα τελευταία χρόνια η Τουρκία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ακατέργαστου χρυσού, με τον όγκο εισαγωγών να αγγίζει τα $900.000.000 μόνο το 2018.
Τον περασμένο μόλις μήνα, κλιμάκιο του Υπουργείο Βιομηχανίας και Εθνικής Παραγωγής της Βενεζουέλας με επικεφαλή τον Υπουργό Tareck El Aissami, επισκέφτηκε το σύνολο των εγκαταστάσεων επεξεργασίας στην επαρχία Corum της Τουρκίας, για να οριστικοποιήσει ακόμα μεγαλύτερες συμφωνίες, προκαλώντας το ενδιαφέρον του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα του Marshall Billingslea, βοηθού Γραμματέα κατά της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Το ενδιαφέρον επίσης των αμερικανικών αρχών τράβηξε η απόφαση του αεροπορικού κολοσσού Turkish Airlines να ξεκινήσει δρομολόγια μέσα στο 2017 για το Καράκας, μέσω Αβάνας (η Κούβα ανανέωσε την στήριξη της στο καθεστώς Maduro), την ίδια στιγμή που άλλες αεροπορικές εταιρείες τερματίζουν αυτό το δρομολόγιο ως ασύμφορο.
Παράλληλα, το ίδιο σχεδόν μοτίβο παρατηρήθηκε και το 2012, όταν η Τουρκία φέρεται να βοήθησε το Ιράν να αποφύγει τις διεθνείς κυρώσεις, μέσω του διμερούς εμπορίου χρυσού. Μέσα από ένα σύνθετο πλέγμα δοσοληψιών που ονομάστηκε στην διεθνή αρθρογραφία «Gold-for-Oil Scheme», οι Μουλάδες του Ιράν αντάλλασαν το πετρέλαιο τους, με τον χρυσό της Τουρκίας, καθιστώντας την οικονομία τους ικανή να αντέξει τις βαρύτατες πιέσεις που δεχόταν εκείνη την περίοδο.
Ακόμα και σήμερα, το συγκεκριμένο πλέγμα δοσοληψιών θεωρείται το μεγαλύτερο «ξέπλυμα χρήματος» που έγινε ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία, ενώ η συνεργασία των Μουλάδων και της κρατικά ελεγχόμενης τουρκικής τράπεζας Halkbank οδήγησε στην σύλληψη και την οριστική καταδίκη του τραπεζίτη Mehmet Hakan Atilla, αφήνοντας υπόνοιες για την άμεση εμπλοκή ακόμα και του ίδιου το Τούρκου Προέδρου.
Αν στο κάδρο συμπεριλάβουμε και τις φήμες για την εμπλοκή του γιου του Erdogan σε λαθρεμπόριο πετρελαίου, τότε ενδεχομένως να αρχίσουμε να συνθέτουμε ένα παζλ διακίνησης ακατέργαστου χρυσού από την Βενεζουέλα στην Τουρκία, την επεξεργασία του στην γείτονα και την ανταλλαγή του στην συνέχεια με τα πετρέλαια του Ιράν, μέσω υπόγειων διαδρομών.
Βενεζουέλα, Τουρκία και Ιράν παρουσιάζουν κοινά σημεία σε τρία επίπεδα. Διοικούνται από αυταρχικές κυβερνήσεις, αποτελούν στόχο διεθνών κυρώσεων και η επιβίωση τους εξαρτάται άρρηκτα από τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ τους.
Τα κοινά τους «συμφέροντα», όπως αναφέρθηκε στην αρχή και όχι «οι διαρκείς φιλίες ή έχθρες» καθοδηγούν τις αποφάσεις τους, ακόμα και στην περίπτωση Maduro. Συνεπώς το ερώτημα που γεννάται εύλογα είναι αν οι σχέσεις φιλίας και ιδεολογικής συνάφειας που έχει αναπτύξει ο Προεδρος Maduro με την ελληνική πλευρά αποτελούν τον μόνο καταλύτη για την στήριξη του ή υπάρχουν και ευρύτερες γεωπολιτικές πιέσεις που επηρέασαν την απόφαση αυτή;