Δεν είναι μόνο ιστορική ημέρα για την πατρίδα μας η 24η Ιουλίου, γιατί καταγράφει το «Δεν Ξεχνώ» έπειτα από 49 χρόνια, και θα συνεχίζει αιωνίως να το καταγράφει από την ημέρα της αποτρόπαιης τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, όπως τόνισε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο μήνυμά του για την αποφράδα εκείνη ημέρα. Είναι διπλά ιστορική και γιατί στις 4.15 τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου του 1974 ορκιζόταν πρωθυπουργός ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, βάζοντας και τυπικά τέλος στο στρατιωτικό καθεστώς των πραξικοπηματιών συνταγματαρχών. Την 24η Ιουλίου του 2023, όμως, συμπληρώθηκαν και 100 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, η οποία ήταν συνθήκη ειρήνης και δεν έθετε μόνο τα γεωγραφικά όρια της σύγχρονης Τουρκίας, αλλά η γειτονική μας χώρα παραιτούνταν από κάθε τίτλο και δικαίωμα πάσης φύσεως έξω από τα σημερινά σύνορά της. Και για τη διατήρηση της ειρήνης η ελληνική πλευρά ανελάμβανε την υποχρέωση τα ελληνικά πολεμικά αεροσκάφη να μην πετούν πάνω από το έδαφος της Ανατολίας. Αντίστοιχα και τα τουρκικά να μην πετούν πάνω από τα ελληνικά νησιά.

Το φιλικό κλίμα που ευαγγελιζόταν αυτή τη συνθήκη προσπάθησαν κάποια στιγμή, ανεπιτυχώς, να το ξαναζωντανέψουν, αργότερα, ο Καλδάρας, ο Πυθαγόρας και ο Νταλάρας, με εκείνο το λυρικό αριστούργημα με σαφή διπλωματική στόχευση «Μες στου Βοσπόρου τα στενά». Για άλλη μία φορά όμως επιβεβαιώθηκε ότι «στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα». Και ο σημερινός Τούρκος ηγέτης φροντίζει να ξεχνάει τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας του και να μην αντιλαμβάνεται τις φιλικές διαθέσεις του ελληνικού λαού. Και επειδή πολλές φορές παρεκτράπη στο παρελθόν, αξίζει να του υπενθυμίσουμε ότι υπάρχει και κάποια Συνθήκη της Λωζάννης, την οποία συνυπέγραψαν στις 24 Ιουλίου του 1923 η Ελλάδα, η Τουρκία και οι άλλες χώρες οι οποίες είχαν πάρει μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Εκστρατεία του 1919-1922. Βάσει του άρθρου 23 αυτής της συνθήκης, η Τουρκία, αφού εκχωρούσε πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματά της επί της Κύπρου, επιπλέον συμφωνούσε στην ανταλλαγή των μειονοτήτων σε Ελλάδα και Τουρκία, αναγνωρίζοντας ως βασικό κριτήριο το θρήσκευμα και όχι την εθνικότητα.

Συνέπεια αυτής της πρόβλεψης μετακινήθηκαν από τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα 1.650.000 Οθωμανοί υπήκοοι χριστιανικού θρησκεύματος και από την Ελλάδα στην Τουρκία 670.000 Έλληνες μουσουλμάνοι. Από την ανταλλαγή εξαιρέθηκαν οι 125.000 αναγνωρισθέντες Ρωμιοί στην καταγωγή κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, των Πριγκιπονήσων και της Ίμβρου και της Τενέδου και οι 110.00 μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Όμως η Ίμβρος και η Τένεδος πρέπει να απολαύουν και ειδικής διοικητικής οργάνωσης, η οποία θα αποτελείται από αυτόχθονες μη μουσουλμάνους. Βέβαια, θα αποφανθούν κάποιοι ότι αυτά είναι ψιλά γράμματα, που λέει ο λαός μας. Διότι όταν είναι κοινή η τύχη, και μάλιστα με τον Ερντογάν γείτονα, το μέλλον είναι αόρατο!

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 26/7