H απρόβλεπτη ''διάσταση'' νομιμότητας και ηθικής
Περί νομιμότητας
Η διαφαινόμενη επομένως επικείμενη διάσταση νομιμότητας και ηθικής, όπως την αντιλαμβάνεται σήμερα το κοινωνικό σύνολο, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους
Στις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες, με τη σαφή διάκριση των εξουσιών, είναι αυτονόητο ότι οι πολίτες έχουν παραχωρήσει το σύνολο αυτών των εξουσιών στους αρμοδίους λειτουργούς, αλλά παράλληλα έχουν επιβληθεί και οι αναγκαίοι περιορισμοί στα άκρατα δικαιώματά τους προκειμένου το κοινωνικό σύνολο να λειτουργεί αρμονικά!
Διότι η νομιμότητα, αν θα μπορούσαμε έτσι να χαρακτηρίσομε το σύνολο των γραπτών κανόνων δικαίου, οι οποίοι θέτουν το νομικό πλαίσιο λειτουργίας μιας οργανωμένης κοινωνίας, δεν μπορεί να βρίσκεται σε αντιδιαστολή με τους άγραφους κανόνες του εθιμικού αλλά υπαρκτού δικαίου, το οποίο καθημερινά εφαρμόζεται και από την ελληνική κοινωνία. Και αφορμή μάς δίνει η εκδηλωμένη ήδη στη χώρα μας ανάδειξη της διάστασης μεταξύ της «νομιμότητας» και της «ηθικής», μετά την πρόσφατη κυβερνητική απόφαση για θεσμοθέτηση, και μάλιστα εντός των προσεχών εβδομάδων, όχι μόνο των συμφώνων συμβίωσης των ομοφυλοφίλων αλλά και της νομιμοποίησης της τεκνοθεσίας τους. Όμως δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι το δίκαιο δεν υπηρετεί το σωστό αλλά το νόμιμο. Και το κοινό περί δικαίου αίσθημα δεν είναι μία νεκρή έννοια. Αντίθετα μάλιστα, ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι η αλαζονική αγνόησή της και οι αμετροεπείς συμπεριφορές των όποιων κέντρων εξουσίας για τέτοια προβλήματα και για την ελληνική κοινωνία ιδιαίτερα ευαίσθητα κοινωνικά θέματα έδωσαν ουκ ολίγες αφορμές για αναταραχές και ανατροπές των εκάστοτε ισχυρών πολιτικών κατεστημένων.
Η διαφαινόμενη επομένως επικείμενη διάσταση νομιμότητας και ηθικής, όπως την αντιλαμβάνεται σήμερα το κοινωνικό σύνολο, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους. Διότι όταν αυτές οι δύο έννοιες δεν συμπορεύονται, τότε οι πιθανότητες κοινωνικών αναταραχών, ακόμη και συγκρούσεων, δεν είναι μόνο πιθανές αλλά δεδομένες και πιθανόν και επικείμενες! Διότι οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν αυτούς τους νομοθετικούς, όπως θέλουν να τους εμφανίζουν κάποιοι, εκσυγχρονισμούς ως μεγάλες κοινωνικές ανατροπές!
Για αυτό δεν πρέπει να θεωρούνται εύκολα αποδεκτές αυτές οι έννοιες από την ελληνική κοινωνία, επειδή είναι ιδιαίτερα ευεπίφορες και σε παρερμηνείες, ανάλογα και με τις εκάστοτε περιστασιακές ισορροπίες πολιτικών δυνάμεων! Όμως σε έναν κόσμο όπου πολλές αποφάσεις ή εκδοχές του μας εξοργίζουν ή μας αφήνουν μία πικρή γεύση απογοήτευσης, ένας ακόμη «εμφύλιος» μεταξύ αντιμαχομένων αισθημάτων δικαίου σίγουρα δεν οδηγεί στην πρόοδο και την ευημερία! Διότι εκτός των άλλων πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι οι δικαστές ως ανεξάρτητοι και αμερόληπτοι δεν υποτάσσονται στον λαϊκισμό, τις περιστασιακές πλειοψηφίες και τους εφήμερους συσχετισμούς. Για αυτό και η Δικαιοσύνη στη χώρα μας δεν απονέμεται με βάση το περί δικαίου αίσθημα, αλλά σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους! Και αυτές τις μεγάλες λαϊκές κατακτήσεις δεν μπορούμε να τις παραβλέπουμε!
Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 29/1
Διότι η νομιμότητα, αν θα μπορούσαμε έτσι να χαρακτηρίσομε το σύνολο των γραπτών κανόνων δικαίου, οι οποίοι θέτουν το νομικό πλαίσιο λειτουργίας μιας οργανωμένης κοινωνίας, δεν μπορεί να βρίσκεται σε αντιδιαστολή με τους άγραφους κανόνες του εθιμικού αλλά υπαρκτού δικαίου, το οποίο καθημερινά εφαρμόζεται και από την ελληνική κοινωνία. Και αφορμή μάς δίνει η εκδηλωμένη ήδη στη χώρα μας ανάδειξη της διάστασης μεταξύ της «νομιμότητας» και της «ηθικής», μετά την πρόσφατη κυβερνητική απόφαση για θεσμοθέτηση, και μάλιστα εντός των προσεχών εβδομάδων, όχι μόνο των συμφώνων συμβίωσης των ομοφυλοφίλων αλλά και της νομιμοποίησης της τεκνοθεσίας τους. Όμως δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι το δίκαιο δεν υπηρετεί το σωστό αλλά το νόμιμο. Και το κοινό περί δικαίου αίσθημα δεν είναι μία νεκρή έννοια. Αντίθετα μάλιστα, ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι η αλαζονική αγνόησή της και οι αμετροεπείς συμπεριφορές των όποιων κέντρων εξουσίας για τέτοια προβλήματα και για την ελληνική κοινωνία ιδιαίτερα ευαίσθητα κοινωνικά θέματα έδωσαν ουκ ολίγες αφορμές για αναταραχές και ανατροπές των εκάστοτε ισχυρών πολιτικών κατεστημένων.
Η διαφαινόμενη επομένως επικείμενη διάσταση νομιμότητας και ηθικής, όπως την αντιλαμβάνεται σήμερα το κοινωνικό σύνολο, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους. Διότι όταν αυτές οι δύο έννοιες δεν συμπορεύονται, τότε οι πιθανότητες κοινωνικών αναταραχών, ακόμη και συγκρούσεων, δεν είναι μόνο πιθανές αλλά δεδομένες και πιθανόν και επικείμενες! Διότι οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν αυτούς τους νομοθετικούς, όπως θέλουν να τους εμφανίζουν κάποιοι, εκσυγχρονισμούς ως μεγάλες κοινωνικές ανατροπές!
Για αυτό δεν πρέπει να θεωρούνται εύκολα αποδεκτές αυτές οι έννοιες από την ελληνική κοινωνία, επειδή είναι ιδιαίτερα ευεπίφορες και σε παρερμηνείες, ανάλογα και με τις εκάστοτε περιστασιακές ισορροπίες πολιτικών δυνάμεων! Όμως σε έναν κόσμο όπου πολλές αποφάσεις ή εκδοχές του μας εξοργίζουν ή μας αφήνουν μία πικρή γεύση απογοήτευσης, ένας ακόμη «εμφύλιος» μεταξύ αντιμαχομένων αισθημάτων δικαίου σίγουρα δεν οδηγεί στην πρόοδο και την ευημερία! Διότι εκτός των άλλων πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι οι δικαστές ως ανεξάρτητοι και αμερόληπτοι δεν υποτάσσονται στον λαϊκισμό, τις περιστασιακές πλειοψηφίες και τους εφήμερους συσχετισμούς. Για αυτό και η Δικαιοσύνη στη χώρα μας δεν απονέμεται με βάση το περί δικαίου αίσθημα, αλλά σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους! Και αυτές τις μεγάλες λαϊκές κατακτήσεις δεν μπορούμε να τις παραβλέπουμε!
Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή στις 29/1