Ανοίγοντας αυλαία στα επετειακά αφιερώµατα για τα 100 χρόνια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, φέρνουµε προποµπό µια έκθεση ενός επιφανούς Ιρλανδού νοµικού, του Τζέιµς Μπράις, καθηγητού Αστικού ∆ικαίου του Πανεπιστηµίου της Οξφόρδης. Ηταν αυτός που ανέλυσε µε χειρουργική λεπτοµέρεια τον Τούρκο.

Αυτός ποδηγέτησε τη σκέψη του προέδρου Ουίλσον, ώστε να θέσει δύο αξιωµατικές προϋποθέσεις σχετικά µε τη φύση και τον χαρακτήρα της τουρκικής φυλής.

Η πρώτη, η «απελευθέρωση» των λαών που τώρα τελούν υπό τη φονική τυραννία των Τούρκων. Και η δεύτερη, η «έξωση» από την Ευρώπη της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, η οποία απεδείχθη τόσο «ριζικά ξένη µε τον δυτικό πολιτισµό».

Αυτό ήταν το συµπέρασµα του Μπράις, όπως το εκφράζει στον πρόλογο που κάνει στο µικρό, αλλά βαρυσήµαντο βιβλίο του Αρνολντ Τόινµπι «Η φονική τυραννία των Τούρκων», όπου ο επιφανής Αγγλος ιστορικός επιχειρεί µια σύντοµη παρουσίαση των σφαγών και των γενοκτονιών που εξαπέλυσαν οι Οθωµανοί και οι Νεότουρκοι εναντίον των γηγενών πληθυσµών «από την πρώτη εγκατάσταση τουρκικών φύλων στα εδάφη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας µέχρι το 1916».

∆ιαβάζοντας, νοµίζει κανείς ότι βλέπει µπροστά του τη σηµερινή Τουρκία, πιστό αντίγραφο της εποχής που ήταν «σαν χθες». Κανένας από όσους έχουν µελετήσει την ιστορία της Εγγύς Ανατολής κατά τους τελευταίους πέντε αιώνες δεν θα εκπλαγεί από το γεγονός ότι οι συµµαχικές δυνάµεις έχουν διακηρύξει τον σκοπό τους να θέσουν ένα τέρµα στην εξουσία του Τούρκου στην Ευρώπη και ακόµα λιγότερο δεν θα διαφωνήσει µε την απόφασή τους να σώσουν τον χριστιανικό πληθυσµό από εκείνο που έχει ονοµασθεί τουρκική αυτοκρατορία, είτε στην Ασία ή στην Ευρώπη, από µια κυβέρνηση η οποία κατά τη διάρκεια των πέντε τελευταίων αιώνων δεν έκανε τίποτε άλλο εκτός από το να τον καταπιέζει.

Οι αλλαγές αυτές έχουν πραγµατικά καθυστερήσει ήδη πολύ. Θα έπρεπε να έχουν έλθει εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα. Καθώς από τότε είχε ήδη καταστεί προφανές ότι ο Τούρκος ήταν απελπιστικά ακατάλληλος να κυβερνά, µε τρόπο που να πλησιάζει έστω κάπως την έννοια της δικαιοσύνης, υποτελείς φυλές διαφορετικής θρησκείας.

Ο Τούρκος υπήρξε ανέκαθεν εντελώς άχρηστος για οποιονδήποτε σκοπό, εκτός από το να πολεµάει. ∆εν µπορεί να διοικήσει. Μολονότι τον πρώτο καιρό είχε τη λογική ώστε να χρησιµοποιεί ευφυείς χριστιανούς ως διοικητικά στελέχη. ∆εν µπορεί να εξασφαλίσει δικαιοσύνη.

Ως δύναµη που κυβερνά, πάντοτε απεδείχθη ανίκανος, διεφθαρµένος και σκληρός. Πάντοτε κατέστρεφε και ουδέποτε δηµιουργούσε. Αυτοί που αποκαλούµε Τούρκους δεν αποτελούν καν ένα έθνος, υπό την ορθή έννοια του όρου.

Οι Οθωµανοί Τούρκοι υπήρξαν απλώς µια ολιγάριθµη φυλή κατακτητών, προερχόµενη από την Κεντρική Ασία, οι οποίοι διοικούντο κατά τους δύο πρώτους αιώνες των κατακτήσεών τους από µια διαδοχή ασυνήθιστα ικανών και ασυνείδητων σουλτάνων, που υπέταξαν τους χριστιανικούς πληθυσµούς της Μικράς Ασίας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, εξαναγκάζοντας ένα µέρος από αυτούς τους πληθυσµούς να ασπασθούν τον µωαµεθανισµό και υποστηρίζοντας την ίδια τους την εξουσία, αρπάζοντας τα παιδιά των υπολοίπων, εξαναγκάζοντας τα διά της βίας να µεταστραφούν στον ισλαµισµό και δηµιουργώντας από αυτά ένα ικανό, διαρκές στράτευµα, τους γενιτσάρους, µε τη γενναιότητα και την πειθαρχία των οποίων διεξήχθησαν οι τουρκικοί κατακτητικοί πόλεµοι από τις αρχές του 15ου µέχρι τον 19ο αιώνα.

Οι Τούρκοι δεν είναι τίποτε άλλο από µια ληστρική ορδή, που στρατοπέδευε στις χώρες τις οποίες ερήµωνε. Οπως έχει γράψει ο Εντµουντ Μπουρκ, οι Τούρκοι είναι βάρβαροι, µε τους οποίους κανένα πολιτισµένο χριστιανικό έθνος δεν θα έπρεπε να συνάπτει οποιαδήποτε συµµαχία.

Η τουρκική εξουσία θα έπρεπε να τερµατισθεί στην Ευρώπη, επειδή, ακόµα και σε εκείνο το µικρό τµήµα της που εξακολουθεί να κρατάει ο σουλτάνος, αποτελεί µια ξένη δύναµη, η οποία σε εκείνη την περιοχή υπήρξε, αλλά και εξακολουθεί να λειτουργεί έως και σήµερα ως καταπιεστής και σφαγέας που εκτοπίζει από τα σπίτια του τον χριστιανικό πληθυσµό ελληνικής ή βουλγαρικής καταγωγής. Θα έπρεπε να χαθεί πέρα από τις δυτικές παράλιες περιοχές της Μικράς Ασίας, για τον ίδιο λόγο.

Ο λαός εκεί αποτελείται κατά µεγάλο ποσοστό, ίσως και στην πλειονότητά του, από ελληνόφωνους χριστιανούς. Επίσης, θα έπρεπε να αποµακρυνθεί από την Κωνσταντινούπολη, µια πόλη ασύγκριτης εµπορικής και πολιτικής σηµασίας, για την κηδεµονία της οποίας η τουρκική εξουσία είναι ακατάλληλη ώστε να την εµπιστευθεί κανείς.

Πρέπει, επίσης, να εκτοπισθεί από την Αρµενία και την Κιλικία, καθώς και από τη Συρία, όπου κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών εξολοθρεύει τους χριστιανούς υπηκόους της, οι οποίοι αποτελούν το πλέον ειρηνικό, εργατικό και ευφυές τµήµα του πληθυσµού. Κι αν πρόκειται να επιτραπεί έστω και η διατήρηση ενός τουρκικού σουλτανάτου, αυτό θα µπορούσε ίσως, µε την ελάχιστη βλάβη για τον κόσµο, να είναι υποφερτό στην Κεντρική και τη Βόρεια Μικρά Ασία, εκεί όπου ο πληθυσµός είναι κυρίως µουσουλµανικός και υπάρχουν συγκριτικά λίγοι χριστιανοί -και αυτοί ζουν µονάχα στις πόλεις- να υποφέρουν κάτω από την κακή διακυβέρνησή του.

Ακόµα κι εκεί, βέβαια, κάποιος θα λυπόταν τους υπηκόους του, µουσουλµάνους και χριστιανούς, ένα αδύναµο τουρκικό κράτος όµως, όπως θα ήταν αυτό, δεν θα αποτολµούσε να τελεί τα εγκλήµατα για τα οποία το ίδιο υπήρξε ένοχο όταν ήταν συγκριτικά ισχυρό.

Το γεγονός ότι τα τουρκικά σφάλµατα είναι αθεράπευτα έχει αποδειχθεί κατά τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο από το ότι η τουρκική συµµορία των Νεότουρκων, η οποία απέκτησε την εξουσία µετά την εκθρόνιση του Αβδούλ Χαµίτ, ξεπέρασε ακόµα κι εκείνο το τέρας σε αγριότητα στις σφαγές των άκακων Αρµενίων.

Η «Επιτροπή για την Ενωση και Πρόοδο» ξεκίνησε υποσχόµενη ίσα δικαιώµατα για όλες τις φυλές και τις θρησκείες. Αυτό σήµαινε «Ενωση». Στη συνέχεια, προχώρησε αµέσως όχι µόνον στον εκτοπισµό των ελληνόφωνων κατοίκων της ∆υτικής Μικράς Ασίας και στην εξολόθρευση των Αρµενίων, αλλά επιχείρησε να εκτουρκίσει τους Αλβανούς (τους µουσουλµάνους, καθώς και τους χριστιανούς) και να προγράψει τη γλώσσα τους. Αυτή ήταν η αληθινή σηµασία της λέξης «Ενωση».

Το τι σήµαινε «πρόοδος» στα χέρια κακούργων σαν τον Ενβέρ και τον Ταλάατ, που ήσαν εκπρωσισµένοι µουσουλµάνοι, χειρότεροι από τους παλιούς Τούρκους πασάδες, το είδαµε όλοι κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.

Ο μουσουλμάνος χωρικός της Μικράς Ασίας είναι ένας έντιµος, καλοκάγαθος τύπος, όταν δεν εξωθείται στον φανατισµό, αλλά ο Τούρκος ως κυβερνητική εξουσία είναι ανεπίδεκτος βελτιώσεως και οι συµµαχικές δυνάµεις θα απεµπολούσαν όλες τις αρχές του ∆ικαίου και του ανθρωπισµού, για τις οποίες µάχονται, αν δεν διακήρυσσαν ότι από τούδε και στο εξής σε καµία τουρκική κυβέρνηση δεν θα επιτραπεί να τυραννάει υπηκόους διαφορετικής θρησκείας.