Το πετρελαϊκό παιχνίδι στο Ιράκ
H Ελλάδα, µέσω των οµίλων που εισάγουν πετρέλαιο, αποτελεί πλέον στρατηγικό εταίρο των Ιρακινών, γεγονός το οποίο ελάχιστοι εντάσσουν στις αναλύσεις τους
Εχω αναφερθεί στο µεγάλο ενεργειακό παιχνίδι στο Ιράκ, στην επικράτηση της γαλλικής Total και στον τρόπο που αυτή λειτούργησε σαν καταλύτης για να προχωρήσουν οι Αγγλοσάξoνες στην AUKUS. Τώρα θα αναφερθώ στο πώς εµπλέκεται άµεσα η χώρα µας. Μέχρι το 2011, η Ελλάδα είχε µια ισχνή σχέση µε το Ιράκ, το οποίο δεν εµφανιζόταν πουθενά στους λογαριασµούς µας. Πράγµα που αλλάζει ξαφνικά µε το που ξεσπά η οικονοµική κρίση στην Ελλάδα.
Η χώρα µας, από το πουθενά, τα χρόνια της κρίσης στρέφεται προς το Ιράκ και σταδιακά αυξάνει τις εισαγωγές πετρελαίου, από µερικές δεκάδες εκατοµµύρια δολάρια τον χρόνο στα 5,5 δισ. δολάρια, µε µια πτώση το 2020, λόγω της πανδηµίας. Ξαφνικά, η Ελλάδα γίνεται στρατηγικός εταίρος του Ιράκ, από το οποίο προµηθευόµαστε µόνο αργό πετρέλαιο.
Αν αναλογιστούµε την κρίση που έφερε την πτώση στο ΑΕΠ µας, τα ποσά µε τα οποία στηρίζουµε την οικονοµία του Ιράκ είναι τεράστια! Η χώρα µας αποτελεί τον έκτο σε µέγεθος πελάτη του Ιράκ στον κατάλογο των εισαγωγέων. To τελευταίο είναι ένα «Oil State» που στηρίζει την οικονοµία του κατά 91% στους υδρογονάνθρακες και µόλις κατά 9% στους υπόλοιπους παραγωγικούς κλάδους.
Ετσι, µετά την Κίνα, την Ινδία, τη Νότιο Κορέα, τις ΗΠΑ και την Ιταλία, έρχεται η Ελλάδα στον πίνακα των µεγαλύτερων εισαγωγέων πετρελαίου από το Ιράκ, µε ποσοστό 5,61%, που φτάνει πολύ κοντά σε αυτό της Ιταλίας και ξεπερνά κατά πολύ αυτό της Τουρκίας, που είναι όµορη στο Ιράκ χώρα. Σε απόλυτους αριθµούς, το τελευταίο εισπράττει από την Ελλάδα ετησίως άνω των 5 δισ. δολαρίων. ∆εν θα µπούµε στη διαδικασία να αναλύσουµε εάν όλο αυτό το πετρέλαιο προέρχεται από το Ιράκ ή αν µέρος του προέρχεται από το Ιράν και στα σύνορά τους γίνεται ιρακινό, αλλάζοντας αυτοκόλλητα! Αυτό είναι άλλη ιστορία, η οποία ίσως µας απασχολήσει στο µέλλον. Οπως και να έχει, η Ελλάδα, µέσω των οµίλων που εισάγουν πετρέλαιο, αποτελεί πλέον στρατηγικό εταίρο των Ιρακινών, γεγονός το οποίο ελάχιστοι εντάσσουν στις αναλύσεις τους.
H «κατάκτηση» του Ιράκ, που προωθεί µαεστρικά ο CEO της Total, Πατρίκ Πουαγιέν, στον οποίο αναγνωρίζονται ισάξιες ηγετικές ικανότητες µε αυτές του Ρώσου Αλεξέι Μίλερ, θέτει αυτοµάτως ένα δεύτερο ερώτηµα: Ολος αυτός ο πετρελαϊκός πλούτος που θα προέλθει από αυτή τη γαλλική επένδυση στο Ιράκ πώς και από πού θα διοχετευτεί στις αγορές; ∆ιακινείται η πληροφορία ότι θα συνδεθεί µε το υφιστάµενο δίκτυο αγωγών στον ιρακινό Νότο και θα φορτωθεί σε δεξαµενόπλοια στον Κόλπο.
Με το υφιστάµενο δίκτυο αγωγών, όµως, αυτό είναι τεχνικά αδύνατο. Η συντοµότερη και φθηνότερη λύση θα ήταν ένας αγωγός που θα διασχίζει τη Συρία και θα καταλήγει στην Ανατολική Μεσόγειο. Στην παρούσα φάση, όµως, µε την εµπόλεµη κατάσταση που επικρατεί σε αυτή τη χώρα, το ενδεχόµενο αυτό αποκλείεται. Ισως µελλοντικά να γίνει, αλλά τώρα αποκλείεται.
Η Total έχει στρώσει τον δρόµο για να επεκταθεί και στα κοιτάσµατα του Κουρδιστάν στο Βόρειο Ιράκ, µε σκοπό να διασυνδέσει τα νέα της αποκτήµατα στον Νότο µε αυτά του Βορρά. Αν και αρχικά σε κάποιους θα φανεί αδύνατον, εντούτοις οι πληροφορίες λένε ότι οι Γάλλοι είναι κοντά σε ένα δεύτερο «super deal». Αν συµβεί αυτό, θα αποκτήσουν πρόσβαση στον ήδη υφιστάµενο αγωγό Κιρκούκ - Τσεϊχάν, ο οποίος ξεκινά από το Βόρειο Ιράκ, διασχίζει τη Νοτιοανατολική Τουρκία και καταλήγει στο τουρκικό λιµάνι Τσεϊχάν, απέναντι από το κατεχόµενο ακρωτήρι του Αγίου Ανδρέα στην Κύπρο.
Εάν τα πράγµατα οδηγηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, η Τουρκία θα αναβαθµιστεί πολύ, στο δε σχέδιο για τον αγωγό EastMed θα µπει ταφόπλακα. Πιθανότατα, ο Ερντογάν γνώριζε πολύ περισσότερα από εµάς για τις κινήσεις της Total και του Μακρόν και τους εκβίαζε εδώ και καιρό. Εµείς κοιµόµασταν, για να λέµε την αλήθεια. Βέβαια, η συζήτηση για τον EastMed έφερε κοντά την Ελλάδα και την Κύπρο σε µια αναδυόµενη συµµαχία, η οποία είχε ηγέτιδα τη Γαλλία. Φαίνεται, όµως, ότι κάποια πράγµατα αλλάζουν από τη γαλλική πλευρά: Ποια είναι αυτά;
Οι αναλυτές στην αγορά ενέργειας ανέµεναν από τους Αµερικανούς και τους Βρετανούς µια αντεπίθεση προς τη Γαλλία. Κι αυτή ήρθε σχεδόν αµέσως µε την ανακοίνωση της συµφωνίας AUKUS, η οποία στέρησε από τους Γάλλους ένα χρυσοφόρο συµβόλαιο ύψους 27 δισ. δολαρίων, σχεδόν ό,τι έχασαν οι Αγγλοσάξονες στο Ιράκ! Και επιπροσθέτως τον αποκλεισµό της Γαλλίας από την περιοχή Ινδικού - Ειρηνικού, όπου έχει κτήσεις και ναυτική παρουσία.
Παράλληλα, τα εξίσου σηµαντικά γεωπολιτικά στην περιοχή σηµατοδοτούν εξαιρετικά επικίνδυνες κινήσεις της Τουρκίας στο Βόρειο Ιράκ. Με αφορµή τη δραστηριότητα του PKK στο Βόρειο Ιράκ και τη δήθεν προστασία των Τουρκµάνων, η Αγκυρα επανέρχεται σε έναν πολυετή στόχο της, τα πλούσια κοιτάσµατα της Μοσούλης.
Οι διαµαρτυρίες όµως της ιρακινής κυβέρνησης απευθύνονται σε ώτα µη ακουόντων, µε την εξαίρεση του Μακρόν, όπου ο Γάλλος εκπρόσωπος στον ΟΗΕ κατέθεσε καταγγελία εις βάρος της Τουρκίας, εκθέτοντας σωρεία παραβιάσεων των ιρακινών συνόρων, µε εκατόµβες θυµάτων…
Τη θέση των Γάλλων στηρίζουν οι Ιρανοί στον ΟΗΕ. Είναι γεγονός αυταπόδεικτο ότι η εισβολή των Αµερικανών στο Ιράκ οδήγησε την πάλαι ποτέ χώρα-υπόδειγµα για τον µουσουλµανικό κόσµο σε έρηµο Πετραία Αραβία… Κυριολεκτικά καταστρέφοντας υποδοµές, αεροδρόµια, δρόµους, λιµάνια, εγκαταστάσεις, εργοστάσια, διυλιστήρια, αγροτική παραγωγή και αστικό ιστό στις µεγάλες πόλεις.
Είκοσι χρόνια καταστροφική εγκατάλειψη έπειτα από δύο αναίτιες και πολυαίµατες εισβολές. Και την αµερικανική απραξία τη βίωσαν οι Ιρακινοί κατά τη διάρκεια της επιδροµής του ISIS, που κατέλαβε τη Μοσούλη και την ισοπέδωσε προτού την εγκαταλείψει… Σήµερα, η πολυπαθής χώρα βιώνει ακόµα έναν εφιάλτη, τον σοβαρότερο, τη βουλιµία των Τούρκων… που θεωρούν ιδανικές τις συνθήκες για λογής-λογής αναθεωρητισµό, προς πάσα κατεύθυνση. Μια Τουρκία ορεγοµένη τους πετρελαϊκούς ορίζοντες Β. Ιράκ, Β. Συρίας, Κύπρου, Λιβύης, Ανατολικού Αιγαίου, Κρητικού Πελάγους και ελληνικής ΑΟΖ, επικαλούµενη διαρκώς την πάλαι ποτέ οθωµανική της ταυτότητα.
*Περιεχόµενο εκποµπής µου στον «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» 90,1 FM, µε τον οικονοµέτρη και γεωπολιτικό αναλυτή Γιώργο Αδαλή.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 2 Ιουλίου 2022
Η χώρα µας, από το πουθενά, τα χρόνια της κρίσης στρέφεται προς το Ιράκ και σταδιακά αυξάνει τις εισαγωγές πετρελαίου, από µερικές δεκάδες εκατοµµύρια δολάρια τον χρόνο στα 5,5 δισ. δολάρια, µε µια πτώση το 2020, λόγω της πανδηµίας. Ξαφνικά, η Ελλάδα γίνεται στρατηγικός εταίρος του Ιράκ, από το οποίο προµηθευόµαστε µόνο αργό πετρέλαιο.
Αν αναλογιστούµε την κρίση που έφερε την πτώση στο ΑΕΠ µας, τα ποσά µε τα οποία στηρίζουµε την οικονοµία του Ιράκ είναι τεράστια! Η χώρα µας αποτελεί τον έκτο σε µέγεθος πελάτη του Ιράκ στον κατάλογο των εισαγωγέων. To τελευταίο είναι ένα «Oil State» που στηρίζει την οικονοµία του κατά 91% στους υδρογονάνθρακες και µόλις κατά 9% στους υπόλοιπους παραγωγικούς κλάδους.
Ετσι, µετά την Κίνα, την Ινδία, τη Νότιο Κορέα, τις ΗΠΑ και την Ιταλία, έρχεται η Ελλάδα στον πίνακα των µεγαλύτερων εισαγωγέων πετρελαίου από το Ιράκ, µε ποσοστό 5,61%, που φτάνει πολύ κοντά σε αυτό της Ιταλίας και ξεπερνά κατά πολύ αυτό της Τουρκίας, που είναι όµορη στο Ιράκ χώρα. Σε απόλυτους αριθµούς, το τελευταίο εισπράττει από την Ελλάδα ετησίως άνω των 5 δισ. δολαρίων. ∆εν θα µπούµε στη διαδικασία να αναλύσουµε εάν όλο αυτό το πετρέλαιο προέρχεται από το Ιράκ ή αν µέρος του προέρχεται από το Ιράν και στα σύνορά τους γίνεται ιρακινό, αλλάζοντας αυτοκόλλητα! Αυτό είναι άλλη ιστορία, η οποία ίσως µας απασχολήσει στο µέλλον. Οπως και να έχει, η Ελλάδα, µέσω των οµίλων που εισάγουν πετρέλαιο, αποτελεί πλέον στρατηγικό εταίρο των Ιρακινών, γεγονός το οποίο ελάχιστοι εντάσσουν στις αναλύσεις τους.
H «κατάκτηση» του Ιράκ, που προωθεί µαεστρικά ο CEO της Total, Πατρίκ Πουαγιέν, στον οποίο αναγνωρίζονται ισάξιες ηγετικές ικανότητες µε αυτές του Ρώσου Αλεξέι Μίλερ, θέτει αυτοµάτως ένα δεύτερο ερώτηµα: Ολος αυτός ο πετρελαϊκός πλούτος που θα προέλθει από αυτή τη γαλλική επένδυση στο Ιράκ πώς και από πού θα διοχετευτεί στις αγορές; ∆ιακινείται η πληροφορία ότι θα συνδεθεί µε το υφιστάµενο δίκτυο αγωγών στον ιρακινό Νότο και θα φορτωθεί σε δεξαµενόπλοια στον Κόλπο.
Με το υφιστάµενο δίκτυο αγωγών, όµως, αυτό είναι τεχνικά αδύνατο. Η συντοµότερη και φθηνότερη λύση θα ήταν ένας αγωγός που θα διασχίζει τη Συρία και θα καταλήγει στην Ανατολική Μεσόγειο. Στην παρούσα φάση, όµως, µε την εµπόλεµη κατάσταση που επικρατεί σε αυτή τη χώρα, το ενδεχόµενο αυτό αποκλείεται. Ισως µελλοντικά να γίνει, αλλά τώρα αποκλείεται.
Η Total έχει στρώσει τον δρόµο για να επεκταθεί και στα κοιτάσµατα του Κουρδιστάν στο Βόρειο Ιράκ, µε σκοπό να διασυνδέσει τα νέα της αποκτήµατα στον Νότο µε αυτά του Βορρά. Αν και αρχικά σε κάποιους θα φανεί αδύνατον, εντούτοις οι πληροφορίες λένε ότι οι Γάλλοι είναι κοντά σε ένα δεύτερο «super deal». Αν συµβεί αυτό, θα αποκτήσουν πρόσβαση στον ήδη υφιστάµενο αγωγό Κιρκούκ - Τσεϊχάν, ο οποίος ξεκινά από το Βόρειο Ιράκ, διασχίζει τη Νοτιοανατολική Τουρκία και καταλήγει στο τουρκικό λιµάνι Τσεϊχάν, απέναντι από το κατεχόµενο ακρωτήρι του Αγίου Ανδρέα στην Κύπρο.
Εάν τα πράγµατα οδηγηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, η Τουρκία θα αναβαθµιστεί πολύ, στο δε σχέδιο για τον αγωγό EastMed θα µπει ταφόπλακα. Πιθανότατα, ο Ερντογάν γνώριζε πολύ περισσότερα από εµάς για τις κινήσεις της Total και του Μακρόν και τους εκβίαζε εδώ και καιρό. Εµείς κοιµόµασταν, για να λέµε την αλήθεια. Βέβαια, η συζήτηση για τον EastMed έφερε κοντά την Ελλάδα και την Κύπρο σε µια αναδυόµενη συµµαχία, η οποία είχε ηγέτιδα τη Γαλλία. Φαίνεται, όµως, ότι κάποια πράγµατα αλλάζουν από τη γαλλική πλευρά: Ποια είναι αυτά;
- Η ελευθερία που παρείχε η γαλλική Dassault (Mirage-2000 και Rafale) στους συνεταίρους της Total να µετασταθµεύσουν τα καταριανά Rafale στην Τουρκία! Γεγονός που αποτυπώθηκε σε άρθρο µε ταυτόχρονη δηµοσίευση αποκλειστικών φωτογραφιών Πακιστανών πιλότων που εργάζονται στην Πολεµική Αεροπορία του Κατάρ να βρίσκονται στην Τουρκία.
- Το γεγονός ότι ουδέποτε έφτασε στην Ελλάδα το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Charles De Gaulle».
- Ο εκφυλισµός των συζητήσεων για την κατασκευή του EastMed.
- Η µικρή σχετικά βοήθεια των Γάλλων στη Βηρυτό στον Λίβανο µετά την έκρηξη στο εκεί λιµάνι και την καταστροφή.
- Οι δηλώσεις Ισραηλινών ότι η Τουρκία, αν συνετιστεί, µπορεί να µπει στο Μεσογειακό Φόρουµ.
- Η πρόσφατη δήλωση Μακρόν ότι µε την Τουρκία είναι ώρα για συζητήσεις.
- Η πρωτοφανής δήλωση ∆ένδια ότι η Ελλάς δεν θα εξορύξει φυσικό αέριο.
- Η απραξία των πολυεθνικών για τα κοιτάσµατα της Κρήτης και της Κύπρου.
- Ο διπλωµατικός µαραθώνιος τον οποίο εξέλιξε ο ∆ένδιας µε 25 επισκέψεις.
Οι αναλυτές στην αγορά ενέργειας ανέµεναν από τους Αµερικανούς και τους Βρετανούς µια αντεπίθεση προς τη Γαλλία. Κι αυτή ήρθε σχεδόν αµέσως µε την ανακοίνωση της συµφωνίας AUKUS, η οποία στέρησε από τους Γάλλους ένα χρυσοφόρο συµβόλαιο ύψους 27 δισ. δολαρίων, σχεδόν ό,τι έχασαν οι Αγγλοσάξονες στο Ιράκ! Και επιπροσθέτως τον αποκλεισµό της Γαλλίας από την περιοχή Ινδικού - Ειρηνικού, όπου έχει κτήσεις και ναυτική παρουσία.
Παράλληλα, τα εξίσου σηµαντικά γεωπολιτικά στην περιοχή σηµατοδοτούν εξαιρετικά επικίνδυνες κινήσεις της Τουρκίας στο Βόρειο Ιράκ. Με αφορµή τη δραστηριότητα του PKK στο Βόρειο Ιράκ και τη δήθεν προστασία των Τουρκµάνων, η Αγκυρα επανέρχεται σε έναν πολυετή στόχο της, τα πλούσια κοιτάσµατα της Μοσούλης.
Οι διαµαρτυρίες όµως της ιρακινής κυβέρνησης απευθύνονται σε ώτα µη ακουόντων, µε την εξαίρεση του Μακρόν, όπου ο Γάλλος εκπρόσωπος στον ΟΗΕ κατέθεσε καταγγελία εις βάρος της Τουρκίας, εκθέτοντας σωρεία παραβιάσεων των ιρακινών συνόρων, µε εκατόµβες θυµάτων…
Τη θέση των Γάλλων στηρίζουν οι Ιρανοί στον ΟΗΕ. Είναι γεγονός αυταπόδεικτο ότι η εισβολή των Αµερικανών στο Ιράκ οδήγησε την πάλαι ποτέ χώρα-υπόδειγµα για τον µουσουλµανικό κόσµο σε έρηµο Πετραία Αραβία… Κυριολεκτικά καταστρέφοντας υποδοµές, αεροδρόµια, δρόµους, λιµάνια, εγκαταστάσεις, εργοστάσια, διυλιστήρια, αγροτική παραγωγή και αστικό ιστό στις µεγάλες πόλεις.
Είκοσι χρόνια καταστροφική εγκατάλειψη έπειτα από δύο αναίτιες και πολυαίµατες εισβολές. Και την αµερικανική απραξία τη βίωσαν οι Ιρακινοί κατά τη διάρκεια της επιδροµής του ISIS, που κατέλαβε τη Μοσούλη και την ισοπέδωσε προτού την εγκαταλείψει… Σήµερα, η πολυπαθής χώρα βιώνει ακόµα έναν εφιάλτη, τον σοβαρότερο, τη βουλιµία των Τούρκων… που θεωρούν ιδανικές τις συνθήκες για λογής-λογής αναθεωρητισµό, προς πάσα κατεύθυνση. Μια Τουρκία ορεγοµένη τους πετρελαϊκούς ορίζοντες Β. Ιράκ, Β. Συρίας, Κύπρου, Λιβύης, Ανατολικού Αιγαίου, Κρητικού Πελάγους και ελληνικής ΑΟΖ, επικαλούµενη διαρκώς την πάλαι ποτέ οθωµανική της ταυτότητα.
*Περιεχόµενο εκποµπής µου στον «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» 90,1 FM, µε τον οικονοµέτρη και γεωπολιτικό αναλυτή Γιώργο Αδαλή.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά στις 2 Ιουλίου 2022
