Ερωτήματα, αδιέξοδα και προσδοκίες 50 χρόνια μετά
Άρθρο γνώμης
Η όποια λύση του Κυπριακού δεν θα είναι ασύμβατη και ανεξάρτητη από τις περιφερειακές γεωστρατηγικές εξελίξεις και την ισορροπία ή ανισορροπία ισχύος, με τις ανάλογες επιπτώσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές
Η εκτίμηση της σημερινής κατάστασης από την πλευρά της Τουρκίας παρουσιάζεται εναργώς στο προπαγανδιστικό βιβλίο της Διεύθυνσης Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας, με τίτλο «Ποιος φταίει; Το σήμερα δεν μπορεί να διαχωριστεί από το παρελθόν». Εκεί διαβάζουμε μεταξύ πολλών άλλων: «H στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο ήταν νόμιμη (!). Και στόχος ήταν η διχοτόμηση της νήσου». Και ακόμα: «Είναι διεθνής υποχρέωση η αναγνώριση του κράτους της “ΤΔΒΚ”». Δηλαδή, η Τουρκία δεν ζητά, αλλά απαιτεί να νομιμοποιηθούν η εισβολή και τα αποτελέσματά της επί του εδάφους. Να αναγνωριστεί διεθνώς το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος.
Η Αγκυρα επιμένει σταθερά στη λύση δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει στη «χαλαρή» ομοσπονδία, στην επανένωση της Κύπρου και στην αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής. Ομως, θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η αναζήτηση του τερματισμού του τρέχοντος, απαράδεκτου στάτους κβο της διαίρεσης της Κύπρου δεν είναι εύκολη υπόθεση… (αντιθέτως).
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το Κυπριακό και το Μεσανατολικό είναι τα μεγαλύτερα άλυτα προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή της φλεγόμενης Ανατολικής Μεσογείου και είναι προφανές ότι η όποια λύση του Κυπριακού δεν θα είναι ασύμβατη και ανεξάρτητη από τις περιφερειακές γεωστρατηγικές εξελίξεις και την ισορροπία ή ανισορροπία ισχύος, με τις ανάλογες επιπτώσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξέφρασε την αισιοδοξία του για πρόοδο στις πρωτοβουλίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ με στόχο την επανένωση της Κύπρου, αναγνωρίζοντας ωστόσο τις δυσκολίες του εγχειρήματος, εφόσον θα παραμένουν στο νησί τα στρατεύματα κατοχής. Ο κ. Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε περί «τολμηρών αποφάσεων στο Κυπριακό» και επισήμανε ότι είναι προετοιμασμένος να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις και να ληφθούν οι γενναίες, ιστορικές αποφάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη λύση του Κυπριακού (δηλώσεις του κ. Χριστοδουλίδη στα ΜΜΕ, 3/8/2024). Η δήλωση του Χριστοδουλίδη εμπεριέχει ή όχι, τουλάχιστον σε δυνητικό θεωρητικό επίπεδο, τις λέξεις «αναδίπλωση», «συμβιβασμός», «υποχωρητικότητα», «ενδοτικότητα»;
Αν αξιολογήσουμε, συνολικά, την πορεία για το Κυπριακό που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις Λευκωσίας και Αθηνών από το 1974 μέχρι σήμερα, τότε μπορούμε μετά βεβαιότητας να συμπεράνουμε ότι η πολιτική αυτή απέτυχε παταγωδώς. Η πολιτική κατευνασμού του αδηφάγου τουρκικού επεκτατισμού είναι πλέον στο κατώτερο οριακό σημείο, λόγω της ελληνικής υποχωρητικότητας.
Αποτελεί κόλαφο για την ελληνική και την ελληνοκυπριακή διπλωματία, σε όλα τα επίπεδα συνομιλιών και διαπραγματεύσεων, ότι το μοντέλο της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας έχει σχεδόν αποσυρθεί από τις συνομιλίες, επειδή οι δικαιωματιστές, οι ειρηνόφιλοι, οι δήθεν, οι επιχειρηματίες, οι πάσης φύσεως ελίτ, οι στρατευμένοι πανεπιστημιακοί, οι τουρκόφιλοι Βρετανοί πολιτικοί, οι καιροσκόποι Αμερικανοί διπλωμάτες και άλλοι -με το αζημίωτο φυσικά- και όλοι όσοι διακατέχονται από φοβικά σύνδρομα για τη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας εκτιμούν ότι αυτό το μοντέλο θεριεύει τον τρισκατάρατο ελληνικό και ελληνοκυπριακό εθνικισμό, που καθιστά αναπόφευκτες τις συγκρούσεις στο νησί και επομένως την ολοκλήρωση της στρατιωτικής κατοχής της Κύπρου από την Τουρκία ή τη διχοτόμηση, στην καλύτερη περίπτωση…
Επομένως, αν δεν αλλάξει άρδην η πολιτική στο Κυπριακό, τότε η Τουρκία σύντομα θα επιβάλει τη «λύση» της και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη των κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, Κυριάκου Μητσοτάκη και Γιώργου Γεραπετρίτη, που τα εγχώρια ΜΜΕ θα την παρουσιάσουν ως εθνική επιτυχία! Και όσοι επιμένουμε να λέμε ότι το Κυπριακό είναι διεθνές πρόβλημα στρατιωτικής εισβολής και παράνομης κατοχής και ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λύση του είναι η αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής και η ακύρωση των τετελεσμένων της εισβολής του 1974 και ακόμα ότι είναι έγκλημα καθοσιώσεως η μεθοδευμένη κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αποδοχή άλλης λύσης πλην της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας, όλοι εμείς, οι ελάχιστοι, είμαστε απλώς αιθεροβάμονες και γραφικοί εθνικιστές, κατά τα κυρίαρχα εγχώρια ΜΜΕ.
Θα καταλήξω για το θέμα του Κυπριακού με όσα είχε αναφέρει ο εμβληματικός Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Το βράδυ της 20ής Ιουλίου 1977 και 14 ημέρες πριν από τον θάνατό του, από τον προμαχώνα των τειχών της διχοτομημένης Λευκωσίας, στο αντικατοχικό συλλαλητήριο της Πλατείας Ελευθερίας, ο Αρχιεπίσκοπος και Πρόεδρος της καθημαγμένης Κυπριακής Δημοκρατίας Μακάριος είπε μεταξύ άλλων: «Αλλεπάλληλοι κύκλοι συνομιλιών προσέκρουσαν στην τουρκικήν αδιαλλαξίαν. Και δεν κατέληξαν σε κανένα θετικόν αποτέλεσμα. Ο χρόνος των συνομιλιών χρησιμοποιείται από τουρκικής πλευράς για την άνετη εδραίωση των τετελεσμένων (της εισβολής) γεγονότων, τη συγκάλυψη διχοτομικών σχεδίων και για την εκ μέρους μας αποδοχή των τετελεσμένων γεγονότων»…
Και ο Μακάριος διαβεβαίωσε: «Ουδέποτε όμως θα τα αναγνωρίσουμε (τα τετελεσμένα) και θα τα νομιμοποιήσουμε με την υπογραφή μας. Δεν θα ενδώσουμε και δεν θα απεμπολήσουμε τα δίκαια και τα δικαιώματά μας. Και αγώνας, αγώνας μακροχρόνιος, είναι η εθνική ανάγκη και επιταγή για να βρούμε τη δικαίωση»... (αποσπάσματα από την ομιλία Μακαρίου, 20/7/1977).
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 24/8
Η Αγκυρα επιμένει σταθερά στη λύση δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα. Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει στη «χαλαρή» ομοσπονδία, στην επανένωση της Κύπρου και στην αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής. Ομως, θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η αναζήτηση του τερματισμού του τρέχοντος, απαράδεκτου στάτους κβο της διαίρεσης της Κύπρου δεν είναι εύκολη υπόθεση… (αντιθέτως).
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το Κυπριακό και το Μεσανατολικό είναι τα μεγαλύτερα άλυτα προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή της φλεγόμενης Ανατολικής Μεσογείου και είναι προφανές ότι η όποια λύση του Κυπριακού δεν θα είναι ασύμβατη και ανεξάρτητη από τις περιφερειακές γεωστρατηγικές εξελίξεις και την ισορροπία ή ανισορροπία ισχύος, με τις ανάλογες επιπτώσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξέφρασε την αισιοδοξία του για πρόοδο στις πρωτοβουλίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ με στόχο την επανένωση της Κύπρου, αναγνωρίζοντας ωστόσο τις δυσκολίες του εγχειρήματος, εφόσον θα παραμένουν στο νησί τα στρατεύματα κατοχής. Ο κ. Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε περί «τολμηρών αποφάσεων στο Κυπριακό» και επισήμανε ότι είναι προετοιμασμένος να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις και να ληφθούν οι γενναίες, ιστορικές αποφάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη λύση του Κυπριακού (δηλώσεις του κ. Χριστοδουλίδη στα ΜΜΕ, 3/8/2024). Η δήλωση του Χριστοδουλίδη εμπεριέχει ή όχι, τουλάχιστον σε δυνητικό θεωρητικό επίπεδο, τις λέξεις «αναδίπλωση», «συμβιβασμός», «υποχωρητικότητα», «ενδοτικότητα»;
Αν αξιολογήσουμε, συνολικά, την πορεία για το Κυπριακό που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις Λευκωσίας και Αθηνών από το 1974 μέχρι σήμερα, τότε μπορούμε μετά βεβαιότητας να συμπεράνουμε ότι η πολιτική αυτή απέτυχε παταγωδώς. Η πολιτική κατευνασμού του αδηφάγου τουρκικού επεκτατισμού είναι πλέον στο κατώτερο οριακό σημείο, λόγω της ελληνικής υποχωρητικότητας.
Αποτελεί κόλαφο για την ελληνική και την ελληνοκυπριακή διπλωματία, σε όλα τα επίπεδα συνομιλιών και διαπραγματεύσεων, ότι το μοντέλο της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας έχει σχεδόν αποσυρθεί από τις συνομιλίες, επειδή οι δικαιωματιστές, οι ειρηνόφιλοι, οι δήθεν, οι επιχειρηματίες, οι πάσης φύσεως ελίτ, οι στρατευμένοι πανεπιστημιακοί, οι τουρκόφιλοι Βρετανοί πολιτικοί, οι καιροσκόποι Αμερικανοί διπλωμάτες και άλλοι -με το αζημίωτο φυσικά- και όλοι όσοι διακατέχονται από φοβικά σύνδρομα για τη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας εκτιμούν ότι αυτό το μοντέλο θεριεύει τον τρισκατάρατο ελληνικό και ελληνοκυπριακό εθνικισμό, που καθιστά αναπόφευκτες τις συγκρούσεις στο νησί και επομένως την ολοκλήρωση της στρατιωτικής κατοχής της Κύπρου από την Τουρκία ή τη διχοτόμηση, στην καλύτερη περίπτωση…
Επομένως, αν δεν αλλάξει άρδην η πολιτική στο Κυπριακό, τότε η Τουρκία σύντομα θα επιβάλει τη «λύση» της και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη των κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, Κυριάκου Μητσοτάκη και Γιώργου Γεραπετρίτη, που τα εγχώρια ΜΜΕ θα την παρουσιάσουν ως εθνική επιτυχία! Και όσοι επιμένουμε να λέμε ότι το Κυπριακό είναι διεθνές πρόβλημα στρατιωτικής εισβολής και παράνομης κατοχής και ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λύση του είναι η αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής και η ακύρωση των τετελεσμένων της εισβολής του 1974 και ακόμα ότι είναι έγκλημα καθοσιώσεως η μεθοδευμένη κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αποδοχή άλλης λύσης πλην της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας, όλοι εμείς, οι ελάχιστοι, είμαστε απλώς αιθεροβάμονες και γραφικοί εθνικιστές, κατά τα κυρίαρχα εγχώρια ΜΜΕ.
Θα καταλήξω για το θέμα του Κυπριακού με όσα είχε αναφέρει ο εμβληματικός Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Το βράδυ της 20ής Ιουλίου 1977 και 14 ημέρες πριν από τον θάνατό του, από τον προμαχώνα των τειχών της διχοτομημένης Λευκωσίας, στο αντικατοχικό συλλαλητήριο της Πλατείας Ελευθερίας, ο Αρχιεπίσκοπος και Πρόεδρος της καθημαγμένης Κυπριακής Δημοκρατίας Μακάριος είπε μεταξύ άλλων: «Αλλεπάλληλοι κύκλοι συνομιλιών προσέκρουσαν στην τουρκικήν αδιαλλαξίαν. Και δεν κατέληξαν σε κανένα θετικόν αποτέλεσμα. Ο χρόνος των συνομιλιών χρησιμοποιείται από τουρκικής πλευράς για την άνετη εδραίωση των τετελεσμένων (της εισβολής) γεγονότων, τη συγκάλυψη διχοτομικών σχεδίων και για την εκ μέρους μας αποδοχή των τετελεσμένων γεγονότων»…
Και ο Μακάριος διαβεβαίωσε: «Ουδέποτε όμως θα τα αναγνωρίσουμε (τα τετελεσμένα) και θα τα νομιμοποιήσουμε με την υπογραφή μας. Δεν θα ενδώσουμε και δεν θα απεμπολήσουμε τα δίκαια και τα δικαιώματά μας. Και αγώνας, αγώνας μακροχρόνιος, είναι η εθνική ανάγκη και επιταγή για να βρούμε τη δικαίωση»... (αποσπάσματα από την ομιλία Μακαρίου, 20/7/1977).
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 24/8