Η συµφωνία γνωστή ως τουρκολιβυκό µνηµόνιο είναι συνέχεια του Μνηµονίου Ασφάλειας και Στρατιωτικής Συνεργασίας, που υπογράφηκε το 2019 µε την Τρίπολη, ενώ µαινόταν η πολιορκία της πρωτεύουσας από τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, και εµβαθύνει τη στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών, σε τέτοιο βαθµό ώστε εξασφαλίζουν σχεδόν πλήρη ασυλία οι τουρκικές δυνάµεις που δρουν στη Λιβύη!

Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε όσα αποκαλύπτει το Nordic Monitor, η Τουρκία δεν θα συµβάλλει απλώς στην υποστήριξη των ενόπλων δυνάµεων και των δυνάµεων ασφαλείας της Λιβύης. Οι τουρκικές δυνάµεις θα δρουν σε καθεστώς ασυλίας. Σύµφωνα µε το άρθρο 11 «τυχόν εγκλήµατα που διαπράττονται από το τουρκικό στρατιωτικό προσωπικό κατά τη διάρκεια των επίσηµων καθηκόντων του ή εντός του πεδίου των αρµοδιοτήτων του θα διέπονται αποκλειστικά από το τουρκικό δίκαιο», µε µόνη εξαίρεση τα εγκλήµατα του τουρκικού προσωπικού που δεν εµπίπτουν στα επίσηµα καθήκοντά του.

Η συµφωνία επιπλέον επιτρέπει στο τουρκικό προσωπικό να φέρει κανονικά τον οπλισµό και την επίσηµη στολή του, παρέχοντας απεριόριστη πρόσβαση στον εναέριο χώρο και στα χωρικά ύδατα της Λιβύης, θυµίζοντας την αντίστοιχη συµφωνία που υπέγραψε η Τουρκία µε τη Σοµαλία, µε την Άγκυρα να αναλαµβάνει την υπεράσπιση των χωρικών υδάτων της αφρικανικής χώρας, στην οποία έχει πολυετή παρουσία, σε τέτοιο βαθµό ώστε οι Σοµαλοί αξιωµατικοί να εκπαιδεύονται στα… τουρκικά! Να σηµειωθεί ότι µε το πρόσφατο επεισόδιο στην Κάσο η Τουρκία επιχείρησε τη νοµιµοποίηση του παράνοµου βάσει ∆ιεθνούς ∆ικαίου µνηµονίου Άγκυρας - Τρίπολης, το οποίο επίσης υπεγράφη µε την κυβέρνηση Σαράζ της Τρίπολης τον Νοέµβριο του 2020, ενώ µαινόταν ο εµφύλιος µε τις δυνάµεις του Χαφτάρ. Όπως σηµειώνει και το Nordic Monitor «η θαλάσσια συµφωνία, που δεν αναγνωρίζεται από καµία άλλη µεσογειακή χώρα, οριοθετεί την υφαλοκρηπίδα Τουρκίας - Λιβύης και την αποκλειστική οικονοµική ζώνη (ΑΟΖ), ενώ η συµφωνία ασφαλείας επιτρέπει στην τουρκική κυβέρνηση να αναπτύξει τα στρατεύµατά της στη Λιβύη».

Έδωσε ελευθέρας

Χωρίς καµία υπερβολή, η Τρίπολη καθίσταται κανονική αποικία της Τουρκίας, καθώς οι τουρκικές δυνάµεις έχουν ελευθέρας να εγκαθιστούν και να διαχειρίζονται κάθε λογής συστήµατα επικοινωνίας, ενώ µπορούν να δηµιουργήσουν από ταχυδροµεία και υποκαταστήµατα τραπεζών µέχρι και χώρους αναψυχής για το προσωπικό τους! Η δε κυβέρνηση της Τρίπολης υποχρεούται να πληρώνει το ρεύµα, την ύδρευση και το διαδίκτυο που χρησιµοποιεί στις εγκαταστάσεις του το τουρκικό προσωπικό -όπως και τα καύσιµα για τα οχήµατα που αυτό χρησιµοποιεί-, το οποίο µάλιστα προσωπικό απαλλάσσεται από κάθε φορολογική υποχρέωση προς τις λιβυκές Αρχές! ∆ιόλου άσχηµα για µία χώρα που παραβιάζει απροκάλυπτα το λιβυκό εµπάργκο όπλων -σύµφωνα µε τον ΟΗΕ- και έφτασε να υπογράφει µία αποικιακού τύπου συµφωνία µε µία (υποτίθεται) µεταβατική κυβέρνηση - ως µεταβατική η κυβέρνηση Ντµπέιµπα δεν νοµιµοποιείται να υπογράφει τέτοιου τύπου συµφωνίες.

Ως γνωστόν οι υποστηριζόµενες από τη διεθνή κοινότητα εκλογές στη Λιβύη έχουν αναβληθεί επ’ αόριστον, κάτι που εξυπηρετεί την Τουρκία, η οποία επιδιώκει την παγίωση της διχοτόµησης της χώρας προκειµένου να διευρύνεται διαρκώς η επιρροή της στο καθεστώς της Τρίπολης και να επιβληθεί ως «κανονικότητα» το παράνοµο µνηµόνιο Άγκυρας - Τρίπολης. Εξάλλου ήταν η πολύτιµη τουρκική στήριξη µε drones, όπλα και µε µεταφερόµενους από τη Συρία τζιχαντιστές (όπως και η εµπλοκή του τουρκικού στρατού) που επέτρεψε στην Τρίπολη να επιβιώσει από την πολιορκία του Χαφτάρ. Όµως η τουρκική επιρροή δεν περιορίζεται πλέον στη λιβυκή πρωτεύουσα, καθώς έχει φτάσει ακόµα και προς τα ανατολικά, το προπύργιο του Χαφτάρ, τον οποίο παλαιότερα αποκαλούσε «πραξικοπηµατία» και «τροµοκράτη»! Η Τουρκία έχει ανοίξει προξενείο στη Βεγγάζη, µε τον υιό του Χαφτάρ να υπογράφει ως γενικός διευθυντής του Ταµείου Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης, που διόρισε το τουρκικό Κοινοβούλιο (εδρεύει στην ανατολική Λιβύη), µπαράζ συµφωνιών µε τουρκικές εταιρείες.

Συμφωνία με τον μεταβατικό

Πριν από τη συµφωνία µε την Τρίπολη, που έφερε στη δηµοσιότητα το Nordic Monitor, η Τουρκία υπέγραψε τον περασµένο Μάρτιο συµφωνία µε τον (κατ’ όνοµα) µεταβατικό πρωθυπουργό της χώρας Ντµπέιµπα για αύξηση των τουρκικών εκπαιδευτικών προγραµµάτων για τον λιβυκό στρατό, ενώ βεβαίως ουδόλως «ιδρώνει το αυτί της» από την ακύρωση από το εφετείο της Τρίπολης του Μνηµονίου Κατανόησης για τους υδρογονάνθρακες, που έχει επίσης υπογράψει η Τουρκία µε τον Ντµπέιµπα.

Να σηµειωθεί ότι η εν λόγω αµυντική συµφωνία υπογράφηκε εν µέσω των πρόσφατων καταγγελιών της Τρίπολης για επικείµενη επίθεση από τις δυνάµεις του Χαφτάρ, γεγονός που θα παραβιάσει την εκεχειρία του 2020 (την οποία οι δύο πλευρές γενικά τηρούν, µε την εξαίρεση µεµονωµένων συγκρούσεων). Το στρατόπεδο Χαφτάρ απέδωσε την αυξανόµενη κινητοποίηση των δυνάµεών του σε ζητήµατα ασφαλείας που σχετίζονται µε την αστάθεια στο Σαχέλ (µε χώρες του οποίου η Λιβύη συνορεύει) και όχι σε κάποιο σχέδιό του να επιτεθεί στην Τρίπολη. Οι πρόσφατες δε συγκρούσεις στην πρωτεύουσα ήταν µεταξύ φιλοκυβερνητικών πολιτοφυλάκ ων και όχι µε τις δυνάµεις του Χαφτάρ.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή