Το Ισραήλ, αγνοώντας τις διεθνείς αντιδράσεις ακόμα και των Ηνωμένων Πολιτειών, απαγόρευσε «τις δραστηριότητες της UNRWA στο ισραηλινό έδαφος», συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, του τομέα της ιερής πόλης που καταλήφθηκε από το Ισραήλ το 1967 και προσαρτήθηκε αργότερα. Επιπρόσθετα, το Ισραήλ απαγορεύει σε Ισραηλινούς δημόσιους λειτουργούς να συνεργάζονται με την UNRWA και υπαλλήλους της, κάτι που θα περιπλέξει σε μεγάλο βαθμό τη δραστηριότητα της υπηρεσίας, καθώς το Ισραήλ ελέγχει αυστηρά όλες τις εισόδους για τα φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας με προορισμό τη Λωρίδα της Γάζας.

Η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) χρηματοδοτείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από εθελοντικές συνεισφορές από τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ. Λαμβάνει επίσης κάποια χρηματοδότηση από τον Τακτικό Προϋπολογισμό των Ηνωμένων Εθνών, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως για διεθνείς δαπάνες προσωπικού. Οι υπηρεσίες του οργανισμού περιλαμβάνουν την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, την παροχή βοήθειας και κοινωνικές υπηρεσίες, τις υποδομές και τη βελτίωση των κατασκηνώσεων, τη μικροχρηματοδότηση και την επείγουσα βοήθεια, ακόμα και σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων. Μετά τον πόλεμο του 1948, η UNRWA ιδρύθηκε με το Ψήφισμα 302 (IV) της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών της 8ης Δεκεμβρίου 1949 για την υλοποίηση προγραμμάτων άμεσης βοήθειας και εργασίας για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Ο οργανισμός άρχισε να λειτουργεί την 1η Μαΐου 1950. Ελλείψει λύσης στο προσφυγικό πρόβλημα της Παλαιστίνης, η Γενική Συνέλευση έχει ανανεώσει επανειλημμένα την εντολή της UNRWA, με πιο πρόσφατη παράτασή της έως τις 30 Ιουνίου 2026.

Η UNRWA είναι μοναδική όσον αφορά τη μακροχρόνια δέσμευσή της σε μια ομάδα προσφύγων. Έχει συμβάλει στην ευημερία και την ανθρώπινη ανάπτυξη τεσσάρων γενεών Παλαιστίνιων προσφύγων, που ορίζονται ως «άτομα των οποίων ο συνήθης τόπος διαμονής ήταν η Παλαιστίνη κατά την περίοδο 1η Ιουνίου 1946 έως 15 Μαΐου 1948 και τα οποία έχασαν το σπίτι και τα μέσα διαβίωσης ως αποτέλεσμα του πολέμου του 1948». Οι απόγονοι των ανδρών Παλαιστίνιων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων των νόμιμα υιοθετημένων παιδιών, είναι επίσης επιλέξιμοι για εγγραφή. Οι υπηρεσίες της UNRWA είναι διαθέσιμες σε όλους όσοι ζουν στις περιοχές δραστηριότητάς της και πληρούν αυτόν τον ορισμό, είναι εγγεγραμμένοι στον οργανισμό και χρειάζονται βοήθεια. Οταν η Υπηρεσία ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1950, ανταποκρινόταν στις ανάγκες περίπου 750.000 Παλαιστίνιων προσφύγων. Σήμερα, περίπου 5,9 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι πρόσφυγες είναι επιλέξιμοι για υπηρεσίες της UNRWA. Από τον Μάρτιο του 2023 ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων Παλαιστίνιων προσφύγων της UNRWA στον Λίβανο είναι 489.292 άτομα.

Επιπλέον, τα αρχεία της UNRWA δείχνουν συνολικά 31.400 Παλαιστίνιους πρόσφυγες από τη Συρία που διαμένουν στον Λίβανο. Ωστόσο, η εγγραφή στην UNRWA είναι εθελοντική. Οι θάνατοι και η μετανάστευση παραμένουν χωρίς καταγραφή και οι πρόσφυγες μπορούν να συνεχίσουν να καταγράφουν τα νεογνά καθώς μετακινούνται στο εξωτερικό, μέσω του διαδικτυακού συστήματος εγγραφής της UNRWA.

Το 2017, η Επιτροπή Παλαιστινιακού Διαλόγου του Λιβάνου μαζί με το Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής της Παλαιστίνης πραγματοποίησαν απογραφή μεταξύ Παλαιστινίων που ζουν στον Λίβανο και ανέφεραν συνολικά 174.000 άτομα. Συνολικά, το 45% των Παλαιστίνιων προσφύγων εκτιμάται ότι ζει στους 12 προσφυγικούς καταυλισμούς της χώρας. Περίπου 200.000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες της UNRWA στον Λίβανο κάθε χρόνο. Η τρέχουσα εκτίμηση του οργανισμού είναι ότι δεν διαμένουν στη χώρα περισσότεροι από 250.000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες.

Τα ποσοστά φτώχειας μεταξύ των Παλαιστίνιων προσφύγων είναι υψηλά, με το 80% να αναφέρεται ότι ζει κάτω από το εθνικό όριο της φτώχειας (προσαρμοσμένο για τον πληθωρισμό) από τον Μάρτιο του 2023. Η μοντελοποίηση δεδομένων επιβεβαίωσε ότι, χωρίς τη διανομή τριμηνιαίας χρηματικής βοήθειας, η φτώχεια θα διαμορφωθεί στο 93%. Τα πολύ υψηλά ποσοστά φτώχειας μεταξύ των Παλαιστίνιων προσφύγων είναι αποτέλεσμα δεκαετιών δομικών διακρίσεων, οι οποίες σχετίζονται με ευκαιρίες απασχόλησης και άρνησης του δικαιώματος ιδιοκτησίας στον Λίβανο, που επιδεινώνεται από την πιο πρόσφατη οικονομική, δημοσιονομική και νομισματική κρίση στη χώρα υποδοχής.

Αυτό επηρεάζει τώρα την τέταρτη γενιά Παλαιστίνιων προσφύγων στον Λίβανο, που δεν είναι σε θέση να συσσωρεύσει και να διατηρήσει τον παραγόμενο πλούτο και να εισέλθει σε κατηγορίες εισοδήματος της μεσαίας τάξης, εκτός από τις ευκαιρίες απασχόλησης της UNRWA. Στο πλαίσιο αυτό, η UNRWA έχει γίνει περισσότερο από ποτέ το κύριο σημείο αναφοράς για ανθρωπιστική βοήθεια και βασικές υπηρεσίες για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Οι κορυφαίες προτεραιότητες που εκφράστηκαν από την προσφυγική κοινότητα είναι η χρηματική βοήθεια και η κάλυψη νοσηλείας.

Παρά την υποστήριξη που παρέχεται από την UNRWA, οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την κάλυψη του μεριδίου τους στο κόστος νοσηλείας. Δεν είναι πλέον σε θέση να καλύψουν τα μερίδιά τους. Η Υπηρεσία δεν διαθέτει επί του παρόντος τους πόρους για να καλύψει πλήρως τις ανάγκες υγείας των Παλαιστίνιων προσφύγων. Από τον Μάρτιο του 2023, το 30% των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών αφορούσε μόνο τρόφιμα. Η άρνηση του δικαιώματος εργασίας σε κύρια επαγγέλματα, που οργανώνονται από επαγγελματικά συνδικάτα, και η άρνηση της ιδιοκτησίας ακίνητης περιουσίας, καθώς οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες ζουν στον Λίβανο στην 4η και 5η γενιά, τους αφήνουν χωρίς δυνατότητα δημιουργίας και συσσώρευσης πλούτου μέσω ιδιοκτησίας και κληρονομιάς. Θα μπορούσαν να συμβάλουν πολύ καλύτερα στη σταθερότητα και την ευημερία της χώρας υποδοχής τους διαφορετικά.

Στις 30 Σεπτεμβρίου, το Ισραήλ κήρυξε τμήματα των βόρειων συνόρων του με τον Λίβανο ως κλειστές στρατιωτικές ζώνες. Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα η UNRWA επιχείρησε να ανταποκριθεί στις ανθρωπιστικές ανάγκες των πληγέντων αμάχων στον Λίβανο. Τα 11 καταφύγια που λειτουργεί αυτή τη στιγμή η UNRWA βρίσκονται στις ακόλουθες περιοχές: ένα στη Βηρυτό (Σχολή Yabud), τέσσερα στην περιοχή Saida (Κέντρο Εκπαίδευσης Siblin, Σχολείο Nablus, Σχολή Rafidya, Σχολή Beir Zeit/Beit Jala), πέντε στον βορρά (Σχολείο Toubas, Σχολείο Αμκα, Σχολείο Ορος Ταμπούρ, Σχολείο Μπατίρ και Σχολείο Ματζέντο και Μαζάρ – όλα στο στρατόπεδο Nahr el-Bared) και ένα στο Beqaa (Σχολείο Jarmaq στην περιοχή Zahle).

Η UNRWA συνεργάζεται με μια σειρά οργανώσεων-εταίρων (κοινοτικών, τοπικών και διεθνών ΜΚΟ) σε όλα τα καταφύγια έκτακτης ανάγκης, για να παρέχει ένα πλήρες φάσμα υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων ζεστών γευμάτων και δραστηριοτήτων ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Στην απόκριση έκτακτης ανάγκης, η UNRWA βασίστηκε στην αφοσίωση και τη δέσμευση των εταίρων επί τόπου. Σύμφωνα με αναλυτές, η απαγόρευσή της,την οποία αποφάσισε το Ισραήλ, θα προκαλέσει προβλήματα και στην ανθρωπιστική εκστρατεία στον Λίβανο. Ηδη αρμόδιοι του ΟΗΕ και του Ερυθρού Σταυρού διερευνούν τις συνέπειες της εφαρμογής μιας τέτοιας πολιτικής απόφασης στον ήδη χειμαζόμενο Λίβανο.