Ποιοι οργάνωσαν στη Συρία την εισβολή της Τουρκίας

Βασικοί πρωταγωνιστές της τουρκικής στρατηγικής στη Συρία είναι ο επικεφαλής της ΜΙΤ, Ιµπραήµ Καλίν, ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, και ο υπουργός Άµυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ. Ενώ η Ρωσία ασχολείται µε την κρίση στην Ουκρανία και το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ µε τη συµφωνία κατάπαυσης του πυρός µεταξύ Ισραήλ - Λιβάνου και την Ηµέρα των Ευχαριστιών, οι ένοπλες ισλαµιστικές οµάδες υπό την ηγεσία της Χαγιέτ Τάχιρ αλ Σαµ (HTS) εκµεταλλεύτηκαν την ευκαιρία και κατέλαβαν πλήρως τις πόλεις Χαλέπι, Ιντλίµπ και Χάµα.

Ο Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι η Άγκυρα δεν παρενέβη στην κρίση του Χαλεπίου µετά την επίθεση της HTS στις 28 Νοεµβρίου, αν και οι εξελίξεις που ακολούθησαν επέκτειναν την κρίση πέρα από το Χαλέπι. Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ Ακολούθησε ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν που δήλωσε: «Παρακολουθούµε στενά τις ξαφνικές εξελίξεις που σηµειώθηκαν τις τελευταίες ηµέρες στη γειτονική µας Συρία. Ως Τουρκία είµαστε έτοιµοι, όπως και στο παρελθόν, να κάνουµε ό,τι µας αναλογεί για την κατάσβεση της φωτιάς στην περιοχή µας.

Στο πλαίσιο των εθνικών προτεραιοτήτων ασφάλειας της χώρας µας, παρακολουθούµε στενά τη διαδικασία στο πεδίο και λαµβάνουµε όλα τα απαραίτητα µέτρα για την αποτροπή τυχόν νέων συµβάντων. Η διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και η επίλυση της αστάθειας µέσω συµφωνίας, σύµφωνα µε τα νόµιµα αιτήµατα του συριακού λαού, είναι η µεγαλύτερη επιθυµία µας». Σύµφωνα µε αναλυτές, οι δηλώσεις του Ερντογάν αντανακλούν το ευρύτερο γεωπολιτικό και στρατηγικό πλαίσιο της Τουρκίας σε σχέση µε τη Συρία. Ο Ερντογάν προβάλλει την Τουρκία ως ενεργό περιφερειακό παίκτη που επιδιώκει να διαδραµατίσει κεντρικό ρόλο στην επίλυση της συριακής κρίσης. Ωστόσο, οι δηλώσεις του ερµηνεύονται από αναλυτές και ως µήνυµα προς τη διεθνή κοινότητα ότι η Τουρκία θα κινηθεί µονοµερώς αν θεωρήσει ότι τα συµφέροντά της απειλούνται.

Παράλληλα, επισηµαίνουν την πρόθεση της Τουρκίας να διατηρήσει τον έλεγχο των εξελίξεων στην περιοχή. Η χρήση του όρου «λαµβάνουµε µέτρα» µπορεί να υποδηλώνει στρατιωτική ετοιµότητα ή ενέργειες για την αποτροπή κινδύνων, όπως οι επιχειρήσεις κατά κουρδικών οµάδων στα σύνορα ή ενδεχόµενες επεµβάσεις, σε µια προσπάθεια να εξισορροπήσει τη διεθνή κριτική. Παράλληλα, διεκδικεί ρόλο εγγυητή σταθερότητας της περιοχής. Η αναφορά στα «νόµιµα αιτήµατα του συριακού λαού» µπορεί να θεωρηθεί και ως έµµεση κριτική προς το καθεστώς Άσαντ, τονίζοντας την ανάγκη µιας πολιτικής λύσης που θα περιλαµβάνει όλες τις πλευρές. Η δεύτερη µεγαλύτερη πόλη της Συρίας, το Χαλέπι, βρίσκεται 50 χιλιόµετρα από τα τουρκικά σύνορα στην περιοχή του Κιλίς, ενώ το Ιντλίµπ είναι µόλις 30 χλµ. από το Ρεϊχανλί. Η Χάµα είναι επίσης σύµβολο λόγω της σφαγής 20.000 ατόµων το 1982 κατά την καταστολή της εξέγερσης των Αδελφών Μουσουλµάνων και της αρχής του εµφυλίου το 2011. Οι δυνάµεις του καθεστώτος της Συρίας, αντί να σταµατήσουν τις δυνάµεις της HTS, υποχώρησαν και άφησαν στρατηγικές θέσεις στους Κούρδους. Η Άγκυρα δεν έµεινε αδρανής.

Ο SNA (ο πρώην Ελεύθερος Συριακός Στρατός που στηρίζεται από την Τουρκία) εισήλθε στην περιοχή του Τελ Ριφάτ και, σύµφωνα µε τις τελευταίες πληροφορίες, προχωράει προς το Μάνµπιτζ. Παράλληλα, εντείνεται ο διπλωµατικός διάλογος αν οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις θα ξεκινήσουν µια νέα στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία. Οι τρεις βασικές προτεραιότητες της Άγκυρας στην τρέχουσα κρίση της Συρίας είναι:

• Η αποτροπή νέου κύµατος µετανάστευσης.
• Η αποτροπή απόκτησης νέων θέσεων από το κουρδικό YPG.
• Η επίλυση της κρίσης µέσω της διπλωµατίας και µε τη βοήθεια «αντιπροσωπευτικών δυνάµεων».

Τούρκοι: Θα επιταχύνουν τις στρατιωτικές ενέργειες

Αν οι διπλωµατικές προσπάθειες της Άγκυρας δεν έχουν αποτέλεσµα, οι Τούρκοι πιθανώς να αναγκαστούν να επιταχύνουν τις στρατιωτικές ενέργειες, κάτι που, όπως προαναφέραµε, φαίνεται να δείχνουν και οι δηλώσεις Ερντογάν. Η διαδικασία της Αστάνα, που ξεκίνησε το 2017 µε τη συµφωνία Τουρκίας, Ρωσίας και Ιράν για το Χαλέπι, έχει σταµατήσει, µε την ιρανική επιρροή στη Συρία, µέσω της Χεζµπολάχ, να έχει αποδυναµωθεί. Ορισµένοι αναρωτιούνται αν η διαδικασία αυτή θα αναβιώσει ή αν η σύγκρουση θα ενταθεί.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών πρότεινε τη σύγκληση Συνόδου Κορυφής µεταξύ Τουρκίας, Ιράν και Ρωσίας το συντοµότερο δυνατό, σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, µε αντικείµενο την κρίση στη Συρία. Η εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Τουρκία, ειδικά µετά το άνοιγµα στον Οτσαλάν, θα µπορούσε να επηρεαστεί από τις πρόσφατες εξελίξεις στις οποίες πρωταγωνιστεί η φανατική ισλαµική οργάνωση HTS, δεδοµένου ότι η Τουρκία βρίσκεται στο κέντρο της διπλωµατικής δραστηριότητας στη Συρία.

Ο Χακάν Φιντάν έχει επαφές µε τους οµολόγους του από τη Ρωσία, το Ιράν, το Κατάρ, το Ιράκ, τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία, ενώ η ΜΙΤ µε τον Ιµπραήµ Καλίν έχει συνεχείς επαφές µε πολλές χώρες, συµπεριλαµβανοµένων των ΗΠΑ και των χωρών του Αραβικού Κόλπου. Σύµφωνα µε τουρκικές πηγές, η κατάσταση στη Συρία και στο Ιράκ καθώς και η επίλυση της κρίσης, πρωταρχικά µέσω της διπλωµατίας, παραµένουν κεντρικά θέµατα στις τουρκικές διπλωµατικές ενέργειες αλλά επίσης και στην κεντρική πολιτική σκηνή της Τουρκίας.