Ακούσαμε πολύ πρόσφατα τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο να επικαλείται το παράδειγμα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας για να εξηγήσει πώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που προέκυψε το 2015 μπορεί -μετά την ψήφιση των Πρεσπών- να γίνει κυβέρνηση μειοψηφίας ΣΥΡΙΖΑ.

Χωρίς καμία διάθεση να αμφισβητήσουμε την αγάπη του κυβερνητικού εκπροσώπου στους πρωθυπουργούς της Ιβηρικής Χερσονήσου -αμφότεροι σοσιαλιστές- καλό είναι να εξηγήσουμε τι ακριβώς συνέβη στη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα και ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.

Στην Πορτογαλία η κεντροδεξιά με πρωθυπουργό τον Πέντρο Πάσος Κοέλιο «κληρονόμησε» το 2011 από τους Σοσιαλιστές ένα μνημόνιο, το υλοποίησε και πήγε σε εκλογές το 2015. Ο Κοέλιο κέρδισε τις εκλογές, αλλά χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ενώ οι Σοσιαλιστές με αρχηγό τον Αντόνιο Κόστα, έμειναν και πάλι δεύτεροι.

Ο επίσης κεντροδεξιός πρόεδρος της Πορτογαλίας Καβάκο Σίλβα έδωσε εντολή στον Κοέλιο και εκείνος σχημάτισε κυβέρνηση μειοψηφίας. Άντεξε μόλις 11 μέρες, αφού οι Σοσιαλιστές κατέθεσαν πρόταση μομφής και με την ψήφο σύσσωμης της Αντιπολίτευσης, έριξαν τον Κοέλιο.

Ο πρόεδρος της Πορτογαλίας είχε αρκετές επιλογές. Μπορούσε να αποφασίσει ο ίδιος για την επόμενη κυβέρνηση, να διαλύσει τη Βουλή ή να δώσει εντολή σχηματισμού στον Κόστα. Δεν ήταν ιδιαίτερα ενθουσιασμένος με αυτή την τελευταία ιδέα, αλλά αφού πήρε διαβεβαιώσεις από τον σοσιαλιστή πολιτικό ότι δεν θέλει να εκτροχιάσει τα δημόσια οικονομικά με περίεργες παροχές, του έδωσε την εντολή.

Εν τω μεταξύ, ο Κόστα είχε εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική στήριξη-ανοχή των δύο κομμάτων της Αριστεράς: Bloco de Esquerda (κάτι σαν τον ΣΥΡΙΖΑ) και του άλλοτε ΚΚ, όπως και των Οικολόγων. Όλοι αυτοί άθροισαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Σε πολλές περιπτώσεις στην πορεία των τελευταίων τεσσάρων ετών διαφώνησαν, αλλά τελικά δεν κινδύνευσε η πλειοψηφία. Άλλωστε, η κεντροδεξιά δεν είχε άλλους συμμάχους για να ρίξει την κυβέρνηση.

Στην Ισπανία τα πράγματα έγιναν διαφορετικά. Ο «αιώνιος δεύτερος», πλην όμως επίμονος, ηγέτης των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ κατέθεσε πρόταση μομφής κατά του δεξιού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι. Το Σύνταγμα της Ισπανίας προβλέπει το εξής: η κατάθεση πρότασης μομφής υπογράφεται από 35 βουλευτές (το 1/10 του συνόλου) και συνοδεύεται από έναν υποψήφιο πρωθυπουργό.

Αν η πρόταση εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της Βουλής (176 ψήφοι επί συνόλου 350), η κυβέρνηση πέφτει και ορκίζεται πρωθυπουργός ο... υποψήφιος. Αυτό ακριβώς έκαναν και οι Σοσιαλιστές: Άθροισαν 180 ψήφους και ο εξωκοινοβουλευτικός τους υποψήφιος, Πέδρο Σάντσεθ, έγινε πρωθυπουργός.

Επανάληψη: Η Ισπανία έχει πλέον εξωκοινοβουλευτικό πρωθυπουργό, τον οποίο έχουν απλώς ψηφίσει 74.805 μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Και αν το κόμμα του δεν έχει την πλειοψηφία των εδρών (ούτε καν κοντά σε πλειοψηφία) έχει -βάσει του Συντάγματος- την εμπιστοσύνη της Βουλής, αφού πέτυχε η πρόταση μομφής. Ήταν πραγματικά «εποικοδομητική», όπως συχνά αποκαλείται.

Αυτά τα νέα από την Ιβηρική.