Το τεκμήριο της αθωότητας
Το κλειδί σε όλες τις ανοικτές υποθέσεις, όπως και στην Νοvartis είναι να χυθεί άπλετο φως και να αποκαλυφθεί η αλήθεια
Μια βασική αρχή της ποινικής δικονομίας είναι ότι ισχύει το τεκμήριο της αθωότητας του κατηγορουμένου. Αυτό το τεκμήριο μας κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση και βεβαίως η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, όπως και την περίφημη κοινωνική ισότητα.
Με βάση την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου το τεκμήριο αυτό σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος θεωρείται αθώος μέχρι αποδείξεως του εναντίου, ενώ τα συντεταγμένα όργανα της Πολιτείας, οφείλουν να αποδείξουν την ενοχή του κατηγορουμένου και όχι ο κατηγορούμενος την αθωότητά του. Απόρροια του τεκμηρίου αθωότητας είναι η αρχή της επιείκειας προς τον κατηγορούμενο.
Αυτά είναι βασικά στοιχεία πριν ξεκινήσει κανείς να ρίχνει το ανάθεμα είτε προς τη μια είτε προς την άλλη πλευρά και να αξιοποιεί για διαφόρους λόγους και σχεδιασμούς διάφορες υποθέσεις. Δυστυχώς όμως όλα λησμονούνται στο βωμό των διαφόρων σκοπιμοτήτων, όπως π.χ. πολιτικών, οικονομικών, ποδοσφαιρικών, κ.α. Ο φανατισμός κυριαρχεί.
Μια από αυτές τις υποθέσεις είναι και η Novartis που είναι στο επίκεντρο της πολιτικής σύγκρουσης κυβέρνησης και ΝΔ. Στο παρελθόν είχαμε και άλλες αποκαλύψεις μέσω των Paradise Papers, των Panama Papers, των MaltaFiles, κ.α. που απασχόλησαν την πολιτική ζωή του τόπου και η συντριπτική πλειοψηφία τα έβλεπε με εγχώρια...«γυαλιά».
Οι υποθέσεις που αποκαλύφθηκαν κυρίως για φορολογικά θέματα, για off shore, κ.α. αξιοποιήθηκαν στα πλαίσια της στρατηγικής των κομμάτων κυρίως για επικοινωνιακούς λόγους. Από ουσία, τις περισσότερες φορές, τίποτα. Π.χ. με τις αποκαλύψεις των «Panama Papers» που πέρα από τις φωτιές που άναψε σε πολλές χώρες, οδήγησε και σε κρίσεις, όπως στην Ισλανδία που παραιτήθηκε ο Πρωθυπουργός, στην Ελλάδα, ελάχιστα ακούστηκαν. Η συζήτηση, όπως γίνεται συνήθως, έμεινε σε 2-3 ονόματα.
Για τα Paradise Papers έγινε σφοδρή σύγκρουση μεταξύ Μαξίμου-ΝΔ για την Μαρέβα Γκραμπόφσκι, σύζυγο του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ στη λίστα είναι δεκάδες Έλληνες. Είναι όλοι ύποπτοι για φοροδιαφυγή επειδή συμμετέχουν σε μια off shore;
Προφανώς και όχι, ενώ ανακύπτουν και ερωτήματα περί νομίμου και ηθικού. Αυτά ας τα λύσουν οι αρμόδιες αρχές, όπως και στην περίπτωση του Πάνου Καμμένου με τα εξοπλιστικά, θέμα που εγείρει η ΝΔ ή στην υπόθεση Λευτέρη Αυγενάκη που προέταξε κάποια στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ.
Το κλειδί σε όλες τις ανοικτές υποθέσεις, όπως και στην Νοvartis είναι να χυθεί άπλετο φως και να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Κοινότυπο, αλλά τόσο ουσιαστικό. Αυτό έπραξαν άλλες χώρες στο παρελθόν και από την πρώτη στιγμή ενεργοποιήθηκαν οι εισαγγελικές αρχές, οι αρμόδιες φορολογικές υπηρεσίες, κ.α.
Προφανώς δεν χρειάζεται κυνήγι μαγισσών και λαϊκά δικαστήρια, αλλά και τηλε-δίκες, καθώς όλοι θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στα όσα λένε και γράφουν.
Το ερώτημα όμως είναι εάν και σε αυτή την υπόθεση θα φθάσουμε έως το τέλος. Και αυτό διότι παρατηρείται διαχρονικά να ισχύει το ρητό περί «δυο μέτρων και σταθμών», ενώ δεν πρέπει να λησμονείται το τεκμήριο της αθωότητας. Σε διαφορετική περίπτωση, καταρρέει το δικαιικό σύστημα. Και αυτό θα είναι έγκλημα για τη Δημοκρατία και τους θεσμούς της. Και ο νοών νοείτο…