Το πρόβλημα του Κυριάκου Μητσοτάκη
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς το πρόβλημα του Κυριάκου Μητσοτάκη.
H παράταξη της οποίας ηγείται είναι μεγάλη ακριβώς επειδή είχε την ιδιότητα να «μαντρώνει» ένα μεγάλο φάσμα της Δεξιάς και να συγκαλύπτει τις πολύ βαθιές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις διάφορες εκφάνσεις της. Λέμε συχνά ότι είναι η Αριστερά που πάσχει από κατακερματισμό, όμως –για να δώσω ένα μόνο παράδειγμα– οι διαφορές ανάμεσα σε μια κρατικιστική Λαϊκή Δεξιά και σε μια οικονομικά φιλελεύθερη Δεξιά είναι στην πραγματικότητα πολύ βαθύτερες από αυτές που συναντώνται ανάμεσα στις αριστερές τάσεις.
Το συγκολητικό υλικό της Δεξιάς είναι πολιτισμικό: είναι ο κοινωνικός συντηρητισμός, η υπεράσπιση μιας κουλτούρας κοινωνικής αδράνειας, που κρατά συνασπισμένες δυνάμεις, οι οποίες εκπροσωπούν πολύ διαφορετικά μεταξύ τους κοινωνικά στρώματα. Οι δυνάμεις αυτές συναντιούνται σε ένα επίπεδο «αξιών», όχι σε ένα επίπεδο εκπροσώπησης υλικών συμφερόντων.
Τα δικαιωματικά ζητήματα –όπως έγινε περίτρανα φανερό στη συζήτηση για το νομοσχέδιο περί ταυτότητας φύλου– δοκιμάζουν τη συνοχή της Δεξιάς ακριβώς επειδή διασπούν αυτή την «αξιακή» συναίνεση. Ο οικονομικά φιλελεύθερος και ο κρατιστής λαϊκοδεξιός, ακόμη και ο ακροδεξιός, μπορούν να συνυπάρχουν εφόσον όλοι στοιχίζονται κάτω από την υπεράσπιση κάποιων πραγμάτων που συνομολογούν ως «εθνικό συμφέρον» ή «παράδοση» ή «οικογένεια» - δηλαδή των μεγάλων εννοιακών κατηγοριών του κοινωνικού συντηρητισμού. Ο κοινωνικά φιλελεύθερος, όμως, δεν μπορεί να συνυπάρξει με τον ακροδεξιό – έστω κι αν συμφωνούν, λόγου χάρη, στην «αξιολόγηση» των δημοσίων υπαλλήλων ή στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Μια «αξιακή» παράταξη έχει ανάγκη αξιακή συνοχή.
Κι έτσι βρίσκεται κανείς αντιμέτωπος με το παράξενο θέαμα του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενός ανθρώπου προοδευτικού σε προσωπικό επίπεδο, να βγάζει έναν άκρως σουρεαλιστικό λόγο σήμερα στη Βουλή, μιλώντας ακόμη και για εξωγήινους στον Υμηττό, προκειμένου να δικαιολογήσει την αθέτηση μιας υπόσχεσης: αυτής που ο ίδιος είχε δώσει στην ΛΟΑΤ κοινότητα, πως θα στηρίξει το νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου.
Δεν έχω δυσκολία να πιστέψω πως ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης εκτός από νεοφιλελεύθερος είναι και κοινωνικά φιλελεύθερος. Αλλά η Νέα Δημοκρατία δεν είναι μια κοινωνικά φιλελεύθερη παράταξη. Είναι μια δεξιά παράταξη.
Εδώ έχουμε έναν αρχηγό που απλώς υποτάσσεται στη φύση της παράταξής του – ως τίμημα, απ’ ό,τι φαίνεται, που πρέπει να πληρώσει για να συνεχίσει να είναι αρχηγός. Θα ευχόταν κανείς να έβρισκε το θάρρος να αλλάξει την παράταξή του. Κι ας αφήσει ένα κομμάτι της να τραβήξει άλλον δρόμο.