Η «λίμπεραλ» στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ
Δεδομένου ότι οποιαδήποτε ουσιαστική διαφοροποίηση ως προς τις «μεγάλες» πολιτικές δεν υπάρχει και δεν γίνεται να υπάρξει ανάμεσα στα κόμματα της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, με τις πολιτικές για τα δικαιώματα ο ΣΥΡΙΖΑ σφυρηλατεί για τον εαυτό του ένα πρόσωπο που τον διαφοροποιεί με ριζικό τρόπο από τον αντίπαλό του
Επέκταση συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια. Μέτρα αποσυμφόρησης των φυλακών με υπό όρους αποφυλακίσεις. Διόρθωση στοιχείων ταυτότητας φύλου. Νομιμοποίηση φαρμακευτικής χρήσης της κάναβης. Με λίγη τύχη και με λίγο παραπάνω θάρρος από τους κυβερνώντες, μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους επιτέλους και νομοσχέδια για τον πολιτικό γάμο ομοφύλων, την τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια ή την αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών.
Τα εύσημα της πιο υποστηρικτικής νομοθετικά κυβέρνησης προς τα ανθρώπινα δικαιώματα ανήκουν το δίχως άλλο στον ΣΥΡΙΖΑ. Άσχετα με τα ελλείμματά της –που δεν είναι λίγα, ιδιαίτερα στους τομείς του προσφυγικού και της αστυνομικής βίας–, σε σύγκριση με όλες ανεξαιρέτως τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα είναι η πιο «δικαιωματική». Αυτό έχει μια αυτοτελή αξία, κάτι που θα ήταν απαράδεκτο να μην τονίσει κανείς.
Δικαιωματισμός στο πλαίσιο μιας νεοφιλελεύθερης κοινωνικής δομής, βέβαια, συγκροτεί μια πολιτική ταυτότητα πιο κοντά σ’ έναν κοινωνικό φιλελευθερισμό παρά σ’ έναν ριζοσπαστικό αριστερό δικαιωματισμό. Δεν είναι λάθος να θεωρήσει κανείς ότι αυτή η «λίμπεραλ» πολιτική ταυτότητα προκύπτει ως αποτέλεσμα της αποτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ να επιβάλει μια αριστερή εναλλακτική στις μνημονιακές πολιτικές. Ταυτόχρονα, όμως, η εμμονή με την «αποτυχία» του ΣΥΡΙΖΑ –στην οποία συναντώνται οι εξ αριστερών απογοητευμένοι και οι εκ δεξιών ανταγωνιστές– έχει τον κίνδυνο να παραγνωρίσει κανείς τις στρατηγικές πτυχές μιας τέτοιας «λίμπεραλ» ταυτότητας.
Δεδομένου ότι οποιαδήποτε ουσιαστική διαφοροποίηση ως προς τις «μεγάλες» πολιτικές –την οικονομική και την εξωτερική, δηλαδή- δεν υπάρχει και δεν γίνεται να υπάρξει ανάμεσα στα κόμματα της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, ο ΣΥΡΙΖΑ σφυρηλατεί εδώ για τον εαυτό του ένα πρόσωπο που τον διαφοροποιεί με ριζικό τρόπο από τον αντίπαλό του. Αυτή η επιλογή έχει τρία πλεονεκτήματα: πρώτον, δεν είναι κατ’ ουσίαν ψευδής – ο ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή είχε δικαιωματική ταυτότητα ούτως ή άλλως, δεν την επινόησε τώρα, άσχετα αν έχει ντε φάκτο ακυρωθεί η συγκεκριμένα αριστερή της φιλοσοφία· δεύτερον, δεν είναι προσχηματική – μολονότι, μ’ άλλα λόγια, πράγματι ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνά εν πολλοίς νεοφιλελεύθερα, οι δικαιωματικές του κατακτήσεις έχουν αυτοτελώς προοδευτικό πρόσημο· τρίτον, αναδεικνύεται, έτσι, στον φυσικό κληρονόμο του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος στην Ελλάδα στο πεδίο των δικαιωμάτων, κάτι που διευρύνει το προφίλ του και τον εδραιώνει ως ηγεμονική δύναμη του Κέντρου, ακριβώς στο σημείο όπου θα έπρεπε, υπό κανονικές συνθήκες, να ηγεμονεύει η φιλελεύθερη και ευρωπαϊστική ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Είναι αλήθεια ότι η ΝΔ έχει τα δικά της προβλήματα, έτσι κι αλλιώς, που πηγάζουν από τα χαρακτηριστικά της ως μεγάλης Δεξιάς παράταξης, τα οποία την εμποδίζουν να είναι ευέλικτη σε δικαιωματικό πλαίσιο. Αλλά η «λίμπεραλ» στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ επιτείνει αυτά τα προβλήματα, τα εξερεθίζει, τα αποκαλύπτει, τα φωταγωγεί. Κλειδώνει τη ΝΔ στη δεξιά της ταυτότητα πολύ περισσότερο από όσο ο αρχηγός της –αλλά και η πολιτική στρατηγική της εν συνόλω– θα ήθελαν. Η ΝΔ είναι Δεξιά αλλά φαίνεται πολύ πιο Δεξιά –φοβική, συντηρητική, αντικοινωνική Δεξιά– υπό το φως το οποίο στρέφει πάνω της η «λίμπεραλ» στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ.
Όποιος πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πλήττεται ανακινώντας «αντιδημοφιλή» δικαιωματικά θέματα κάνει λάθος. Ακόμη μεγαλύτερο λάθος κάνει όποιος πιστεύει ότι πηγαίνοντας με τα νερά αυτού που φαντάζεται πως είναι μια συντηρητική κοινωνία, θα τραυματίσει την κυβέρνηση. Τουναντίον, ο ΣΥΡΙΖΑ ολοένα θα συσπειρώνει γύρω του τον προοδευτικό κόσμο, ακόμη κι αυτόν που κατά τα άλλα δεν γοητεύεται από την κυβερνητική πολιτική, και θα διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων.Η στρατηγική αυτή μόνο καλό κάνει στον ΣΥΡΙΖΑ. Και –δεδομένης της αυτοτελούς αξίας των εν λόγω νομοσχεδίων– στη χώρα επίσης.