Οι συχνές αντιδικίες που ξεσπούν για τις δηλώσεις πόθεν έσχες του ενός ή του άλλου πολιτικού –ή, ακόμη χειρότερα, των συζύγων τους– τις περισσότερες φορές, με την εξαίρεση δηλαδή των σπανιότατων περιπτώσεων που προκύπτει παρανομία, είναι απλώς ένα στοιχείο της σκανδαλολογίας που μαστίζει τον δημόσιο λόγο.

Ένας κιτρινισμός που προάγουν τα ΜΜΕ και που οι πολιτικοί δανείζονται κατά περίπτωση για να εκσφενδονίσουν λίγη ντροπή ο ένας στο κεφάλι του άλλου.

Η τακτική αυτή λειτουργεί, διότι πατάει σ’ ένα ανομολόγητο αλλά πολύ πραγματικό υπόβαθρο: η πλειονότητα του κόσμου οργίζεται όταν διαπιστώνει ότι οι πολιτικοί που τον εκπροσωπούν είναι πλούσιοι. Δεν πρόκειται για κανένα μυστικό, όλοι το ξέρουν ότι πολλοί πολιτικοί είναι πλούσιοι.

Ούτε βέβαια η οργή προκύπτει μόνο σε περιπτώσεις που πλούτισαν όντας στην πολιτική, δημιουργώντας υπόνοιες για χρηματισμό. Στην πραγματικότητα δεν έχει σημασία αν πλούτισαν ασκώντας επάγγελμα, αν επένδυσαν σε μετοχές, αν τα χρήματα τα βγάζει ο/η συζυγός τους ή αν τα κληρονόμησαν. Πρόκειται εδώ για κάτι πιο βαθύ, πιο δομικό.

Ο λόγος που ο κόσμος οργίζεται με τον πλούτο των πολιτικών είναι ότι εκεί συνοψίζεται η απόσταση που χωρίζει τις παραστάσεις των εκπροσώπων τους από τις δικές τους. Πόσοι πολιτικοί θυμούνται πώς είναι να παίρνεις κάθε μέρα το λεωφορείο; Να μην έχεις πού να αφήσεις το παιδί σου επειδή αρρώστησε η γιαγιά του; Να στέκεσαι στην ουρά μιας δημόσιας υπηρεσίας;

Να σου τηλεφωνούν για την εκπρόθεσμη δόση του δανείου σου; Να μην έχεις λεφτά για μονάδες στο κινητό; Να προτιμάς ένα προϊόν αντί για άλλο επειδή είναι κατά 20 λεπτά φτηνότερο; Να κρυώνεις επειδή η πολυκατοικία δεν ανάβει θέρμανση παρά ελάχιστες ώρες; Σκοπίμως δεν φέρνω παραδείγματα ακραίας ανέχειας – να μην έχεις ρεύμα, ας πούμε, ή να είσαι άστεγος. Σκοπίμως μιλώ για εκείνα που αγγίζουν ένα τεράστιο κομμάτι των πολιτών.

Οι πολίτες ξέρουν ότι οι πολιτικοί, στη συντριπτική τους πλειονότητα, δεν έχουν την παραμικρή επαφή με μια τέτοια καθημερινότητα. Και το να το βλέπουν αποτυπωμένο σε μια δήλωση, τους εξοργίζει.

Μην παρεξηγηθώ, δεν πιστεύω πως είναι αφύσικο και ούτε καν καταδικαστέο να εξοργίζονται οι πολίτες που οι πολιτικοί τους είναι από άλλον κόσμο. Αυτό που θεωρώ καταδικαστέο είναι να χειραγωγείται αυτή η οργή σε μια κατεύθυνση που ουδόλως επερωτά γιατί συμβαίνει αυτό και απλώς οδηγεί σε ένα είδος φθονερής ιδιωτείας. Χειραγώγηση, βέβαια, που όπως ανέφερα πιο πάνω υφίσταται κυρίως χάρη στον τρόπο που τα ΜΜΕ και οι ίδιοι οι πολιτικοί χειρίζονται το ζήτημα στον δημόσιο λόγο.

Τούτων λεχθέντων, ας μην εκπλήσσονται και πάλι οι συνήθεις εκπλησσόμενοι που ο Αλέξης Τσίπρας απολαμβάνει μια ακατανόητη γι’ αυτούς συμπάθεια από μεγάλη μερίδα του κόσμου. Όχι, δεν αποτελεί εγγύηση για τίποτε στο επίπεδο των «κυβερνητικών ικανοτήτων» το να είσαι ένας άνθρωπος φυσιολογικών εισοδημάτων και περιουσίας. Αποτελεί όμως εγγύηση ότι προέρχεσαι από έναν κόσμο λίγο πιο κοντινό σ’ αυτόν μέσα στον οποίο παλεύει ο ψηφοφόρος σου. Κι αυτό σε κάνει συμπαθή. Καθόλου παράλογο.